آموزش ابتدایی

ساختار آموزشی
مقطع آموزش ابتدایی شامل کودکان گروه سنی بین 6 تا 14 سال می شود. در مدارس دولتی رایگان این آموزش برای کودکان دختر و پسر اجباری است . مدارس ابتدایی مؤسسات آموزشی ملی هستند که توسط دولت برای تعلیم و تربیت پسران و دختران از طریق دوره اموزش اجباری 5 ساله ایجاد شده اند . طول مدت آموزش در این مدارس 8 سال است . در طول سال تحصیلی92-1991، 6870683 کودک تحت نظر 234154 معلم در 50669 مدرسه ابتدایی آموزش دیده اند .24/95 درصد کودکان در این رده سنی در مدارس حضور یافتند. آموزش ابتدایی برای تمامی شهروندان بدون در نظر گرفتن جنسیت آن‌‌‌ها اجباری است و به‌صورت رایگان در مدارس دولتی ارائه می‌‌شود. مؤسسات آموزشی ابتدایی شامل مدارس آموزش ابتدایی، کلاس‌‌های آموزشی و جبرانی و هم‌چنین مدارس و کلاس‌‌هایی است که برای کودکان با نیاز به آموزش خاص ( کودکان استثنایی) تأسیس می‌‌شود.

ساختار مراکز آموزش ابتدایی
تعداد معلمان زن تعداد کل معلمان تعداد دختران ثبت نامی تعداد کل ثبت نامی تعداد مدارس سال تحصیلی
95740 225852 3225259 6848083 51055 1990
99474 234961 3238599 6878923 50669 1991
100822 235721 3163808 6707725 49974 1992
102391 237943 3092337 6526296 49599 1993
101557 233073 3065485 6466648 48429 1994
101148 231900 3033082 6403300 48038 1995
94550 217131 3013550 6389060 46292 1996

اهداف دراز مدت آموزشی

از جمله مهمترین اهداف دراز مدت آموزش ابتدایی هماهنگ با اهداف دراز مدت و اصول اساسی آموزش ملی می توان به موارد ذیل اشاره نمود:

1- ایجاد دانش‌پایه، مهارت‌‌ها، نگرش‌‌‌ها و عادات لازم برای کودکان ترک به منظور تبدیل به شهروندانی خوب و پرورش آنان در راستای اخلاقیات.
2- آماده سازی کودکان ترک برای زندگی و آموزش در سطوح بالاتر و پرورش آنان در راستای علائق و استعداد‌هایشان.

اهداف کوتاه مدت آموزشی

از جمله مهمترین اهداف کوتاه مدت آموزش ابتدایی هماهنگ با اهداف دراز مدت و اصول اساسی آموزش ملی می توان به موارد ذیل اشاره نمود:

1- خلق محیط آموزشی تحقیقاتی،مولد و مؤثر که به دانش‌آموزان اجازه می‌‌دهد خواسته‌‌‌ها و احساسات خود را بیان کرده،نقاط ضعف و قوت خود و خانواده شان را شناسایی نموده واحساس مسئولیت خود را پرورش دهند.
2- خلق محیط‌های آموزشی و فوق برنامه که برای دانش‌آموزان ابزار لازم برای پیدا کردن دیدی وسیع و جامع نسبت به دنیا را فراهم کند.
3- تهیه برنامه‌‌‌ها برای این‌که دانش‌آموزان را از تکنولوژی‌های اطلاعاتی و مسائل اجتماعی و فرهنگی مطلع ساخته و آنان را افرادی چند بعدی و در حال پیشرفت دائمی در مسائل آکادمیک و اجتماعی و انسان‌‌هایی با شعور بسازد.
4- وادار ساختن کودکان در فراگیری مهارت‌‌هایی که به آنان توانایی پذیرفته شدن در جامعه و محیط اطراف زندگیشان را می‌‌دهد.
به طورکلی ترمی توان گفت که هدف اصلی مقطع ابتدایی آموزش دانش و مهارتهای اولیه به کودکان،آموزش راه و رسم شهروند خوب بودن وآماده کردن آنها برای زندگی اجتماعی و مقاطع آموزشی بالاتر با درنظر گرفتن علایق،استعدادها و توانائی های دانش آموزان است.
برنامه های آموزشی
ازجمله مهمترین برنامه های آموزشی مراکز آموزش ابتدایی می توان به زبان ترکی، ریاضی، تعلیمات اجتماعی،علوم، علوم اجتماعی،حقوق مدنی و حقوق بشر،تاریخ جمهوری ترکیه، زبانهای خارجی، علوم مذهبی، فرهنگ و اخلاق، نقاشی- کاردستی، موسیقی، ورزش، حرفه و فن ،کمکهای اولیه و قوانین راهنمایی و رانندگی، فعالیتهای فردی و گروهی و دروس اختیاری اشاره نمود.مدت زمان هر کلاس40 دقیقه است.

پروژه‌‌های آموزشی

معرفی آموزش ابتدایی در قالب هشت سال آموزش پایه اجباری در تمامی مناطق کشور از برنامه سوم به بعد در نظر گرفته شد. این موضوع در پانزدهمین هیئت آموزش ملی پذیرفته شد. طبق قانون شماره 4306 آموزش ابتدایی به‌صورت اجباری در شکل دوره 8 ساله پیوسته در آمده و اجرای آن در سطح کشور شروع شد. بعد از این قانون «برنامه آموزش پایه» شروع شد. هم‌چنین «پروژه آموزش2000» برای کمک به دست یابی اهداف آموزش ابتدایی معرفی شد.پروژه‌‌های زیاد دیگری نیز با سرمایه‌گذاری مؤسسات خصوصی شروع شد و به‌طور مستمر ادمه یافت که از جمله مهمترین آنها می توان به موارد ذیل اشاره نمود:
1- پروژه آموزش 2000
به دلیل افزایش دوره آموزش ابتدایی تا 8 سال در راستای آموزش ملی، پروژه آموزش 2000 در کنار قانون 4306 به مرحله اجرا در آمد. اصول اساسی پذیرفته شده در این پروژه به شرح ذیل می باشد:
1- حذف (حالت دوشیفتی) برنامه مدارس دونوبته که درحال حاضر در بعضی مدارس شهر‌های بزرگ انجام می‌‌شود.
2- کاهش‌تدریجی دانش‌آموزان کلاس و رساندن‌ آن به30 دانش‌آموز تا‌سال 2000
3- ، حمل و نقل دانش‌آموزان با اتوبوس از محل‌های کوچک به مدارس مرکزی‌تر در مناطقی که آب و هوا و وضع جاده مساعد است و مشکل امنیتی وجود ندارد، در جهت حصول کیفیت بالای آموزشی
4- فراهم سازی امکانات آموزشی برای دانش‌آموزان ساکن مناطق نامساعد آب و هوایی و مناطق دور افتاده از طریق مدارس آموزش ابتدایی شبانه‌روزی(YIBO) و مدارس پایه شبانه‌روزی (PIO) به هزینه دولت
5- حذف تدریج آموزشی دانش‌آموزان چند سطح در یک کلاس (به‌گونه‌ای که در روستا‌‌ها انجام می‌‌شود) با گسترش مدارس شبانه‌روزی
6- توزیع لباس، کیف، کتاب، و دفتر در میان دانش‌آموزانی که امکانات مالی کافی ندارد
7- تکمیل آموزشی رسمی از طریق روش‌‌های آموزش از راه دور
8- نصب آزمایشگاه‌‌های کامپیوتر در مدارس آموزشی ابتدایی و استفاده از این آزمایشگا‌‌ه‌ها برای آموزش به کمک کامپیوتر (CAE)
9- فراهم نمودن امکانات آموزش زبان برای کودکان به منظور آموزش حداقل یک زبان خارجی در سطح ابتدایی
10- مجهز کردن مدارس در راستای نیاز‌های عصر حاضر.
11 – فراهم نمودن امکانات و تسهیلات فعالیت فیزیکی در جهت رشد فیزیکی آنان در کنار رشد قابلیت‌‌های عقلی
13- فراهم نمودن موقعیت‌‌های آموزش از راه دور برای تمامی فارغ‌التحصیلان آموزش ابتدایی
2- پروژه آموزش بهداشت در مدارس
این پروژه در سال‌‌های تحصیلی99- 1995در10مدرسه ابتدایی کشور ازطریق هم‌کاریWHO، هیئت اروپایی، کمیته و وزرات بهداشت شروع شد. هدف پروژه آموزش راه سالم زندگی به کودکان و قادر ساختن آنان در فراگیری دانش ‌و نظر‌‌ها در این مورد و حساس کردن آن‌‌‌ها به مخاطرات سلامتی و پیشرفت توانایی‌‌های تصمیم گیری‌‌ آنان در رابطه با سلامتی خود و کمک به دیگران برای داشتن شخصیت‌‌ بهتربوده است درآغاز سال تحصیلی1999- 1998تعداد مدارس تحت پروژه از15 مدرسه به25مدرسه افزایش یافت.
3- پروژه کمک اجتماعی در حمایت از آموزش 8 ساله ابتدایی
پروژه کمک اجتماعی به وسیله وزارتخانه آموزش در سال تحصیلی1998-98 به مرحله اجرا گذاشته شد تا از دست یابی‌به اهداف کوتاه مدت آموزشی ابتدایی و تکمیل دوره انتقالی با حداقل مشکلات اطمینان حاصل شود. از طریق این پروژه، لباس‌‌های مدرسه، کتاب‌های درس و امکانات آموزشی دیگر و هم‌چنین تغذیه دانش‌آموزان در برنامه الحاقی (ادغام مدارس روستایی) فراهم آمد.افرادی از وزارتخانه فوق، برای ارائه آموزش حقوق کودکان در سمینار آنتالیا حضور یافتند تا به ارائه این قبیل آموزش‌‌‌ها به افراد مبادرت نمایندتا خود این افراد به نوبه خود به دیگران آموزش دهند. این سمینار در قالب برنامه مشترک دولت ترکیه و سازمان یونیسف در سال تحصیلی 1999-2000 به مورد اجرا در آمد تا موضوع حقوق کودکان در برنامه‌‌های آموزش رسمی و غیر رسمی به‌صورتی سالمتر مطرح گردد.
4- پروژه KITGI
پروژه KITGI با عنوان پروزه بهبود جاده‌‌‌ها و خیابآن‌‌‌ها با هدف امنیت ملی عبور و مرور در دست اجراست تا وضعیت فعلی و توصیه‌‌هایی در مورد آموزش امنیت ترافیکی که قسمتی از آن با وام بانک جهانی پرداخت شده است را تحت پوشش قرار دهد.
5- پروژه هدایت حرفه‌ای دانش‌آموزان مدارس شبانه‌روزی حومه و روستا‌های کشور
این پروژه به‌عنوان نمونه در13 استان با تأیید دفتر وزیر در 17 مارس 1999 انجام شد. هدف طرح فوق هماهنگ با قانون شماره 4306 تکمیل دانش ‌و مهارت‌‌ دانش‌آموزان مدارس ابتدایی شبانه‌روزی در جهت آموزش فرهنگ فن‌آوری و آشنایی آنان با مشاغل مختلف و تامین آتیه شغلی آنان است.
6- پروژه آموزش و پرورش بدون کیف
هدف از اجرای این پروژه، تکمیل آموزش و پرورش دانش‌آموزان مقاطع اول تا سوم ابتدایی است. طرح فوق به‌صورت نمونه طی سال96- 1995در42مدرسه ابتدایی15ایالت کشور به مرحله اجرا گذاشته شد. در سال تحصیلی98 -1997 این برنامه به 1875مدرسه در 66 استان گسترش یافت.
7- پروژه تهیه کتاب راهنمای معلمان
هدف این پروژه فراهم نمودن کتاب راهنمای معلمان برای راهنمایی آنان در اجرای سیاست دانش‌آموز محور در جهت هر چه فعال تر نمودن دانش‌آموزان در محیط آموزشی – یادگیری است.
سازمان یونیسف مبلغ28943 دلار امریکائی را به این پروژه تخصیص داده است.
علاوه برآن4400 دلار آمریکایی به صورت وام برای گسترش و تکمیل آموزش فنی، حرفه‌ای، مهارتی (از منابع مالی تحت قانون شماره 3418) انتقال یافته و پروژه با بودجه کل 33343 دلار امریکا به مرحله اجرا درآمد. قراردادی با گروه آموزشی دانشگاه سلیمان برای آماده سازی کتاب راهنمای معلمان امضاء شد. در نهایت کتاب راهنما در ژوئن- جولای سال1999 تکمیل و درسمینار تحولات آگوست 1999 به معلمان ارائه و نظرات آن‌‌‌ها در این مورد جمع آوری گردید.
8- طرح ادغام مدارس روستایی ابتدایی
از جمله مهمترین دلایل اجرای طرح فوق می توان از موارد ذیل نام برد:
1 ـ حصول اطمینان از امکانات و موقعیت‌‌های مساوی آموزشی و افزایش کیفیت آموزش با این حقیقت که وجود بخش‌‌های کوچک بسیاری درمناطق وسیعی در سراسر کشور، گسترش خدمات آموزش رامشکل ساخته است.درحالیکه فراهم نمودن خدمات آموزشی (مانند ساختمان مدارس و امکانات و معلم) برای تعداد زیادی از بخش‌‌های کوچک که در مناطق وسیعی گسترده اند، از نقطه نظر اقتصاد آموزش گران تمام می‌شود و تلاش برای کاهش هزینه‌‌‌ها باعث کاهش درکیفیت آموزش خواهد شد.مدارسی با تعداد کم دانش‌آموز که فاقد امکانات ساختمانی مناسب و معلم کافی هستند با توجه به خواست شهروندان در مناطق حومه ساخته شده است.
این مدارس نه تنها تربیت افراد متخصص مورد نیاز برای پیشرفت را به روش مورد نظر مشکل می‌سازند بلکه با اصل شرایط آموزش مساوی نیز منطبق نیستند. این روش کار در عوض کیفیت آموزش را کاهش و هزینه آموزش را بالا می‌برد. در نتیجه تلاش برای حصول اطمینان از موقعیت‌‌‌ها و امکانات مساوی آموزشی و بالا بردن کیفیت آموزش دلایل مهمی برای ادغام مدارس روستایی در آموزش ابتدایی بوده است.
2 ـ مهاجرت داخلی
عامل مهم دیگر در انتقال به ادغام مدارس در آموزش ابتدایی مهاجرت داخلی است. از سال 1980 مهاجرت از مناطق حومه به ایالت‌‌های مرکزی شروع شده که از جمله ایالت‌‌های فوق می توان از ایالات آدانا، آنکارا، آنتالیا، بورسا، لکل، استانبول، ازمیر، کوکالی و دیار کبروباتمن نام برد. از جمله استآن‌‌هایی که عمده مهاجرت از آنها صورت می گیرد می توان به آرتوین، کانگیری، ارزروم، کارس، ریز، سیواز، تونسلی اشاره نمود.
مهاجرت خصوصا از مناطق حومه به استآن‌‌های مرکزی، تعداد شاگردان را کاهش داده و باعث شده مدارس زیر ظرفیت خود مشغول کار باشند.
3 ـ تعداد زیاد بخش‌‌های مسکونی کوچک که در مناطق وسیعی گسترده شده‌اند.
درحالی‌که 35000 روستا در ترکیه وجود دارد، 44319 واحد مسکونی‌ شبه روستا در اطراف این روستا‌‌ها وجود دارد. اکثریت قریب به اتفاق این مسکونی‌‌ها جمعیت خیلی کمی دارند. ارائه خدمات آموزشی به همه این مناطق مسکونی نیازمند استخدام تعداد بیشتری کارمند و در نتیجه صرف هزینه‌‌های بالاتری است. با پوشش دادن دانش‌آموزان این مناطق مسکونی کوچک با برنامه آموزش ابتدایی ادغام مدارس صرفه جویی بسیاری در نیروی کار و هزینه‌‌‌ها صورت می گیرد. علاوه بر این خدمات فضا‌های آموزشی فراهم شده در روستای مرکزی تحت برنامه الحاق مدارس به این روستا‌‌ها کمک می‌کند تا به مرور زمان بزرگ‌تر شده و باعث حذف مناطق مسکونی کوچک مستقر در مناطق وسیع می‌گردد.

آمار تحصیلی

نسبت کل ثبت نام در سراسر ترکیه برای سال تحصیلی 99 ـ 1998 حدود 2/92 درصد است که شامل 3/93 درصد برای پسران و 8/85 درصد برای دختران می‌شود.
نسبت خالص ثبت نام در سراسر کشور 5/87 درصد که 6/92 درصد برای پسران و 3/82 درصد برای دختران است. قبل از 1997 میزان ثبت نام در آموزش 5 ساله ابتدایی 8/99 درصد بود.
به دنبال قانون دوره اجباری 8 ساله ابتدایی که به معنای ترکیب دوره 5 ساله ابتدایی و دوره 3 ساله راهنمایی بود، نسبت ثبت نام در دوره 8 ساله آموزش ابتدایی در رابطه با نسبت پایین ثبت نام در آموزش مقدماتیمتوسطه (6 /69) پایین آمد. از طریق آموزش 8 ساله پیوسته ابتکارات بسیاری به روش قاطع برای افزایش شرکت درآموزش ابتدایی، برای افزایش ظرفیت آموزش ابتدایی و به‌طور خلاصه برای افزایش میزان ثبت نام صورت گرفت.دولت خط مشی گسترش آموزش ابتدایی 8 ساله برای آموزش پایه را تا رسیدن پوشش همگانی، بالا بردن کیفیت آموزش پایه و افزایش علاقه دانش آموزان به تحصیل در مدارس آموزش ابتدایی را رسم نموده است. براین اساس آماده سازی برنامه آموزش پایه در وزارت آموزش ملی و اجرای موفقیت آمیز این برنامه به‌صورت موظف در آمد.
مدارس شبانه‌روزی و مدارسی با امکانات سکونتی با هدف حصول اطمینان از دسترسی به خدمات آموزش ابتدایی در مناطق حومه و روستایی و شبه روستایی که فاقد مدرسه هستند و برای کودکان خانواده‌‌های فقیر ایجاد شده است. تمامی هزینه‌‌های دانش‌آموزان در این مدارس توسط دولت پرداخت می‌شود. مدیریت کل آموزش ابتدایی کشور برنامه آموزش ابتدایی الحاقی (ترکیب مدارس روستایی) را گسترش داده است. این برنامه با هدف حصول اطمینان از دسترسی به آموزش با کیفیت بهتر برای دانش‌آموزانی که در مناطق وسیع کم جمعیت زندگی می‌کنند و دانش‌آموزان مدارسی که از آموزش چند سطح دریک کلاس(مانند کلاس‌‌های روستایی) برخوردار می گردند، فراهم می آید.
فعالیت مدارس ابتدایی شبانه‌روزی محلی (CYIBO) و مدارس ابتدایی با پانسیون(PIO) مدارس ابتدایی شبانه‌روزی محلی و مدارس ابتدایی با پانسیون در سال 1962 بنا به اصل اول مقررات مدارس ابتدایی محلی تحت قانون آموزش وپرورش ابتدایی شماره 222 شروع شد. این اصل بیان می‌کند که مدارس محلی با تسهیلات روزانه و اقامت شبانه در جا‌هایی که چندین روستا نزدیک به یکدیگر یا در روستا‌هایی که خانه‌‌‌ها به‌صورت گروهی در منطقه وسیعی پراکند‌ه‌اند، ایجاد شود.گشودن مدرسه‌‌های
شبانه‌روزی بعدا براساس اصل 25 قانون پایه آموزش ملی شماره 1739 و اصل 9 قانون آموزش و پرورش ابتدایی شماره 222 ادامه پیدا کرد.تمامی هزینه‌‌های دانش‌آموزان مدارس شبانه‌روزی ابتدایی بوسیله دولت پرداخت می‌شود.آموزش در184مدرسه شبانه‌روزی محلی و117مدرسه ابتدایی با پانسیون در سال تحصیلی 99 ـ1998 ادامه داشت. علاوه بر آن 105 مدرسه شبانه‌روزی محلی و 11مدرسه ابتدایی با پانسیون و 39 خوابگاه در دست تاسیس است. علاوه بر این9 مدرسه ابتدایی شبانه‌روزی محلی و 10 مدرسه ابتدایی با خوابگاه به دختران اختصاص یافته تا از شرکت دختران خصوصا در مناطقی که مدرسه ندارند اطمینان حاصل شود. ساختن مدارس شبانه‌روزی بعد از این‌که قانون شماره 4306 به مرحله اجرا در آمد سرعت بیشتری گرفت چون این مدارس موظفند تسهیلات لازم برای آموزش با کیفیت بهتر را برای دانش‌آموزانی که در مناطق کم جمعیت که جمعیت به‌طور پراکنده در مناطق وسیعی گسترد‌ه‌اند فراهم سازند. هم‌چنین ظرفیت مدارس شبانه‌روزی کنونی افزایش یافت و دانش‌آموزانی که نمی‌‌توانستند بوسیله برنامه ادغام مدارس (ترکیب مدارس روستایی) پوشش یابند، بدون امتحان ورودی به این مراکز وارد شدند.
نرخ افت تحصیلی
نکته قابل توجه در بررسی میزان مردودی در کلاس‌‌های مختلف آن است که مردودی کلاس ششم حدود 7/12 درصد است. یکی از دلایل آن این است که دانش‌آموزان در تطبیق با برنامه متفاوتی که در شروع کلاس ششم اجرا می‌شود با مشکل روبرو هستند. جلوگیری از این مسئله با انتقال به آموزش پیوسته هشت ساله و حصول اطمینان از پیوستگی برنامه ممکن شده است. دومین دلیل برای این میزان بالای مردودی در کلاس ششم به دلیل روی‌کرد معلم است. دانش‌آموزانی که بطور معمول آموزش را از یک معلم در طول پنج ساله ابتدایی دریافت می‌کرد‌ه‌اند اما در این مرحله با معلمین گوناگون در کلاس‌‌های گوناگون روبرو می‌شوند. این وضعیت باعث کاهش میزان توجه مخصوص به شخص دانش‌آموز می‌شود.
این مشکل نیز با معرفی دوره 8 ساله پیوسته آموزش پیشگیری شده است. دانش‌آموزان با درس‌‌های مختلف و معلمین مختلف در کلاس چهارم آشنا شده و به تدریج با آن کنار می‌‌آیند و این‌گونه تاثیر منفی بر دانش‌آموزان به حداقل می‌رسد.

نرخ ابقاء تحصیلی در کلاس پنجم

نرخ ورودی به کلاس پنجم در مدارس دولتی سراسر کشور 8/98 درصد است. این میزان یرای پسران6 /98 درصد و برای دختران 99 درصد تخمین زده می‌شود. این میزان به دلیل این‌که اتمام حداقل چهار سال تحصیلی پیش نیاز باسوادی پایدار است از اهمیت زیادی برخوردار است. هم‌چنین با درنظر گرفتن این حقیقت که این میزان شاخص نیز “قدرت نگه‌دارنده مدرسه ”است، مشاهده می‌شود که میزان افت تحصیلی تاکلاس پنجم پایین است. علاوه بر آن به واسطه اتخاذ سیاست آموزش اجباری تا سن 14 سالگی، از ترک تحصیل قبل از این سن جلوگیری شده است.

ضریب کار آیی

براساس داده‌‌های مدارس ابتدایی طی سال تحصیلی97ـ1996ضریب کارآیی6/66 درصدبوده است. به دلیل این‌که داده‌‌های مورد نظر خیلی قابل اعتماد نبود‌ه‌اند ارزش این شاخص پایین است. دانش‌آموزانی که بعد از دوره پنج ساله به مدارس خصوصی انتقال یافته‌اند در آمار ترک تحصیل آمده است. اینطور بنظر می‌رسد که تغییر ساختار سیستم فارغ التحصیلی در کنار انتقال به آموزش اجباری هشت ساله پیوسته در سال1997 و ابتکارات معرفی شده به سیستم آموزشی با هدف بهبود پیشرفت دانش‌آموزان اثرات مثبتی بر ضریب کار آیی داشته باشد.

ارزشیابی تحصیلی

طی3 سال اول دبستان دانش آموزان بر اساس فعالیتهای کلاسی ارزشیابی شده و طی سالهای چهارم و پنجم حداکثر دو آزمون کتبی برای ارزشیابی برگزار می شود.
درمرحلة دوم آموزش ابتدایی(پایه های ششم تا هشتم ) حداقل دو آزمون کتبی و یک آزمون شفاهی برای هر درس برگزار می شود . به دانش آموزی که این مقطع را با موفقیت به پایان برساند گواهینامه ای اعطامی شود .

آموزش ابتدایی

مطالب مشابه :

نمونه طرح درس چهارم- علوم -

ویژگی ها و شاخص های مدارس کارآمد ، اثر بخش و موفق در دوره ی ابتدایی و راهنمایی

جشنواره علمی جابر بن حیان

آموزش ابتدایی

طرح درس علوم پنجم ابتدایی

موضوع برای طرح جابر

مدارس مشهور جهان

طرح درس علوم - قسمت اول