دامغان

دامغان یکی از شهرهای استان سمنان در ایران است. این شهر مرکز شهرستان دامغان است. جمعیت این شهر بر اساس سرشماری سال ۱۳۸۵، برابر با ۵۹٬۳۰۰ نفر بوده‌است [۲]. دامغان از شهرهای قدیمی ایران است و نام آن در گذشته صددروازه بوده‌است. مردم دامغان به زبان فارسی و لهجه دامغانی تکلم می‌کنند.[۳]

گذشته تاریخ

دامغان، زمانی با نام اعصد دروازه (به یونانی: هکاتوم پیلوس) پایتخت دولت اشکانیان بوده‌است. قدیمی‌ترین مسجد ایران به نام مسجد تاریخانه در این شهر قرار دارد. نام کهن دامغان (گومش یا قومس )در کتیبه سارگون دوم آشوری پات نانه آمده است یعنی شهری که ۹۹ نگهبان دروازه ها دارد. فاصله آن از دریای تی تی (دریای نیلوفر آبی، منظور دریای مازندران)هفت روز راه به شمار رفته است.

دور شهر دامغان کاملاً دیوار کشیده شده‌است گفته می‌شود به قدری دیوارهای ستبری داشته که دو درشکه از کنار هم بر روی دیوار رد می‌شدند. بازمانده‌های آن دیوار هم اکنون هم دیده می‌شود.و به نام دیوار بارو مشهور است. دامغان دو گونه آب‌وهوا دارد. از جنوب به دشت کویر و از شمال به دامنه‌های جنوبی رشته کوه البرز متصل است. به همین دلیل بیشتر گونه‌های میوه در این شهر می‌رویند.

دامغان در ۷۰۰۰ سال پیش تمدنی بزرگ داشته که تصویری از ۷۰۰۰ سال پیش در آنجا یافت شده. تحقیقات نشان داده در ۷۰۰۰ سال پیش دامغان بزرگترین صادر کننده مس بوده‌است.[نیازمند منبع]

محصولات کشاورزی

مهم‌ترین فراورده کشاورزی آن پسته است که مرغوب ترین پسته در ایران و حتی در جهان بشمار می‌رود.

آثار تاریخی و دیدنی

مهم‌ترین تفریحگاه این شهر چشمه علی است. تپه حصار نیز یکی از آثار به جای مانده از روزگاران کهن است و حدود ۷۰۰۰ سال قدمت دارد و تا به حال کاوشهای باستانی در آن صورت گرفته که نشان می‌دهد شهری است که در اثر زلزله بر سر مردمانش خراب شده‌است کاوشهای باستانی اخیر نشان می‌دهد که هفت هزار سال پیش در این منطقه فولاد تولید می‌شده‌است. نخستین بار در سال ۱۳۱۲ پروفسور اسمیت در تپه حصار حفاری‌های باستان‌شناسی خود را انجام داد و به آثار ارزشمندی از تمدن این منطقه دست یافت.

جاذبه‌های گردشگری

چشمه علی در 25 کیلومتری شمال دامغان که از تفرجگاه های شاهان قاجار بوده
مسجد تاریخانه قدیمی ترین مسجد ایران
چشمه های آب معدنی باداب سورت در 68 کیلومتری شمال دامغان
چشمه قل قل در 50 کیلومتری شمال دامغان
مسجد جامع
برج چهل‌دختران
گنبد زنگوله
قلعه درب
تپه‌حصار
آرامگاه پیرعلمدار
امامزادگان جعفرومحمد
موزه حیات وحش دامغان

سرشناسان دامغان

منوچهری دامغانی
محسن امیر احمدی( تاجر معروف پارچه بازار مولوی)
ابوالفضل حسن بیکی ( نماینده مردم دامغان در ادوار سوم و چهارم مجلس شورای اسلامی)
احمد مهدوی دامغانی
فریده مهدوی دامغانی
سید جواد طباطبائی (هنرمند صبح جمعه باشما-گروه اقتصاد- خواننده )
ملا مهدی صحاف (مخلص)[نیازمند منبع]
حسن سبحانی
سیدحسن شاهچراغی (نماینده مردم دامغان در دوره های اول و دوم مجلس شورای اسلامی)[نیازمند منبع]
سید ابوالقاسم موسوی دامغانی (امام جمعه و نماینده رامهرمز در دومین دوره مجلس شورای اسلامی)
محمود قنبری (دوبلور)
خسرو دانشجو (سخنگوی شورای شهر تهران)
فرهاد دانشجو (رئیس جدید دانشگاه آزاد اسلامی)
محمدعلی معلم دامغانی (رئیس فرهنگستان هنر)
هما خاکپاش ( بازیگر سینما و تلویزیون)[نیازمند منبع]
افسانه ناصری
علی معلم
علیرضا منصوریان
علی اصحابی

مسجد تاریخانه دامغان

مسجد تاریخانه در جنوب شرقی دامغان واقع شده و یکی از بهترین نمونه‌های مساجد نخستین در ایران و از قدیمی‌ترین بناهای پس از اسلام است. درباره تاریخانه و زمان ساخت بنای اولیه آن، صاحب‌نظران بسیاری بحث کرده‌اند. نویسنده مرآه البلدان، دستور ساخت تاریخانه را به امیرالمؤمنین علی(ع) نسبت داده و آندره گدار، تاریخ ساخت این بنا را اواسط قرن دوم هجری ذکر کرده است. آرتور پوپ، ساخته شدن این مسجد را بین سال‌های 130 تا 170 هجری دانسته و محمد کریم پیرنیا تاریخ ساخت آن را حدود 150 هجری می‌داند.
در وجه تسمیه این بنا گفته‌اند که تاری به معنای خداست و تاریخانه یعنی خدای خانه. عده‌ای بر این باورند که این مسجد قبلاً آتشکده بوده و پس از تسلط اعراب‌، آن را ناری‌خانه خوانده‌اند و سپس به تاریخانه معروف شده است.

مسجد تاریخانه؛ دامغان
در زمان بازسازی مسجد در قرن سیزدهم هجری‌، به جای طاق‌های مازه‌دار (بیضوی) اصلی که اغلب فرو ریخته بودند‌، طاق‌های نوک‌تیز جناغی بنا شدند، هر چند که در بخش‌هایی از بنا‌، نمونه‌هایی از طاق‌های مازه‌دار اولیه به چشم می‌خورد.

مسجد تاریخانه؛ دامغان
بنا بر توصیف مؤلف مرآه البلدان‌، در قرن سیزدهم هجری قمری‌، تنها چند ستون از این بنا باقی مانده بود. نویسنده تاریخ قومس یادآور می‌شود که میرزا آقا عاملی‌، از وعاظ دامغانی‌، با کمک مالی مردم، طاق‌های مسجد را بازسازی کرد؛ اما در این بازسازی‌، حالت اولیه طاق‌ها را تکرار نکردند و آن‌ها را به روش معمولی در آن روزگار ساختند. او می‌گوید که از سوی شمال غربی‌، سه دهانه رو به جنوب شرقی و پنج دهانه دیگر به شبستان‌هایی باز می‌شده که اکنون خراب شده‌اند.

مسجد تاریخانه؛ دامغان
تاریخانه دامغان‌، یکی از کهن‌ترین ساختمان‌ها در شیوه خراسانی است. بار بنا به شدت تحت تأثیر معماری ساسانی و ساختمان‌ها و کاخ‌های سروستان و فیروزآباد است. نقشه ساختمان بر پایه همان شبستان ستون‌دار است که بعدها در آن تغییراتی داده‌اند؛ برای نمونه‌، دهانه میانی در شبستان جنوبی‌، بلندتر و بزرگ‌تر شده است. نمای مسجد نیز دگرگون شده است و قوس‌های مازه‌دار(بیضوی) طاق‌ها به قوس‌های تیزه‌دار (جناغی) تبدیل گردیده‌‌اند. البته پاکارقوس‌ها (جایی که طاق شروع می‌شود)‌، تغییری نیافته است. هنوز قوس‌های مازه‌دار(بیضوی) کهن‌، در ساختمان دیده می‌شود که نشان دهنده اصالت آن است.

مسجد تاریخانه؛ دامغان
اگرچه بخشی از ساختمان اصلی بازسازی شده و به طور طبیعی در مدت حدود 900 سال خراب شده‌، آن قدر دست نخورده باقی مانده که کیفیت خود را نشان می‌دهد. طرح اصلی آن به سبک صحن مرکزی است‌: یک صحن بزرگ تقریباً چهارگوش و در گرداگرد آن رواق‌هایی با طاق ضربی روی ستون‌های مدور.

مسجد تاریخانه؛ دامغان
صحن این مسجد 72/26 متر طول و72/25 متر عرض دارد که دور تا دور آن را رواق‌هایی فرا گرفته است. بدین ترتیب که 22 دهانه طاق بدین صحن باز می‌شود. ورودی این مسجد‌، از جناح طولی شرق است. پوشش مسجد‌، با طاق‌های گهواره‌ای بر روی قوس‌ها و ستون‌های مستحکم صورت گرفته است. امروزه طاق‌های گهواره‌ای مسجد فرو ریخته‌اند‌، ولی در شکل اصلی قابل مقایسه با طاق‌های گهواره‌ای مسجد جامع فهرج بوده‌اند. برای نگهداری طاق‌ها‌، ستون‌های عظیمی از آجر بر پا شده که توسط قوس‌هایی به همدیگر و به دیوار وصل شده‌اند. بر روی این قوس‌ها نیز‌ دیواری به بلندی یک متر ساخته و سپس طاق گهواره‌ای را بر آن سوار کرده‌اند. قوس‌های بالای ستون‌ها به صورت بیضی از آجر ساخته و در بالا به آرامی شکسته شده‌اند. برای حفظ تعادل و اتصال محکم قوس‌ها به ستون از قطعات چوب استفاده شده است. دهانه طاقی که در مرکز رواق به سمت قبله قرار می‌گرفته‌، از دهانه‌های دیگر عریض‌تر و بلندتر ساخته شده و بیانگر مراحل اولیه شکل‌گیری ایوان در مساجد شبستانی ایران است. بدین ترتیب‌، علاوه بر تداوم سنت معماری دوره ساسانی‌، به مرکز جایی که محراب و منبر در آن قرار دارد، اهمیت خاصی شده است.

مسجد تاریخانه؛ دامغان
در سمت چپ، نمای سه بعدی از کاخ سروستان به چشم می‌خورد و در سمت راست، نمایی از فضای شبستان جنوبی. در مسجد تاریخانه دامغان، همان گونه که دیده می‌شود، نحوه قرار گرفتن طاق‌ها بر ستون‌ها به وضوح متأثر از هنر ساسانی است.

مسجد تاریخانه؛ دامغان
ستون‌های این مسجد‌، مدور به قطر 160 سانتیمتر و محیط 9/4 تا 97/4 متر است و ارتفاع آن از سطح زمین تا محلی که طاق بر آن تکیه دارد، 284 سانتیمتر و تا پشت بام 6 متر است. هر ضلع از آجرهای مربع این ستون‌ها 34 و ضخامت آن‌ها 7/5 سانتیمتر است که به پیروی از آجرچینی دوره اشکانی و ساسانی، پی در پی به صورت افقی و عمودی روی هم چیده شده‌اند. همچنین، این ستون‌ها به طور کامل قابل مقایسه با ستون‌هایی است که در تپه حصار دامغان‌، از یک کاخ ساسانی خاکبرداری شده است. قسمت پایین برخی از این ستون‌ها‌، (در کاخ ساسانی) که از آجرهای مربع 35 ×35×8 سانتیمتر ساخته شده‌، نشان می‌دهد که آجرها پی در پی به صورت عمودی و افقی به قطر 79/1 متر روی هم قرار گرفته‌اند و با دقت در ابعاد‌ آن‌ها، می‌توان اندک تفاوت میان این دو بنا را به خوبی دید.

در بخش غربی مسجد‌، بناهای وابسته‌ای وجود داشته که امروزه به طور کامل از بین رفته‌اند؛ از جمله این بقایا می‌توان به یک مناره با مقطع چهارگوش اشاره کرد. مسجد تاریخانه دامغان‌، جزء نخستین مساجد ایران است که در آن، مناره ساخته شده است. این مناره که در کنار مسجد بوده‌، 5/6 متر مربع وسعت داشته است. ساخت این مناره می‌تواند به تأثیر از مناره مساجد عراق باشد، هرچند ممکن است آن‌ها خود از معماری دوره ساسانی تأثیر پذیرفته باشند.
در کنار این مناره‌، در دوره سلجوقی‌، مناره دایره‌شکل دیگری ساخته شده که دارای کتیبه‌ای به خط کوفی مشتمل بر آیات قرآنی‌ بوده که به نام بانی آن، بختیار، فرزند محمد در تاریخ 420 هجری نام‌گذاری شده است. ارتفاع کنونی این مناره‌، 26 متر است و 86 پله دارد. محیط آن در پایین 13 متر است که کم کم از آن کاسته می‌شود و در بالا به 8/6 متر می‌رسد. آجرهایی که در ساختمان این مناره به کار رفته‌، 4 تا 5/4 سانتیمتر قطر و 22 سانتیمتر طول دارند و آجرهایی که در تزیینات خارجی مصرف شده‌، به طول و عرض 17 یا 5/17 و ضخامت 5/3 سانتیمتر است.

مناره مسجد تاریخانه که در سال 420 هجری به مجموعه اضافه شد و دارای تزیینات آجری بسیار زیبا به شیوه سلجوقی می‌باشد.

طرح کلی مسجد کاملاً ساده است ولی بیشتر کارشناسان آن را بسیار گیرا یافته‌اند؛ زیرا احساسی از شکوه و زیبایی شاهانه ارائه می‌کند و یکی از با شکوه‌ترین بناهای اسلامی ‌است که بی‌شک، مظهر عظمت و اعتماد و در عین حال، فروتنی است. ساختمان از لحاظ مصالح و سبک به طور کامل به شیوه ساسانی است، حتی آجرچینی شعاعی و ابعاد آجرهای قرمز و خود ستون‌ها شبیه همان طرح‌های کاخ ساسانی است که فاصله چندانی با آن محل ندارد.

ولی چگونه یک بنای ناب ساسانی می‌تواند سخنگوی موثق اسلام باشد؟ تاریخانه‌، با وجود ماهیت نیرومند ساسانی‌اش‌، ساسانی نیست؛ چون ساختار آن با دستاوردهای اسلامی به طور کامل تغییر یافته است. این امر دارای اهمیت فراوانی است‌؛ چرا که نشان می‌دهد شکل بیش از مصالح با فنون معماری منشأ اولیه اثر نیرومند عاطفی آن است. دست کم بخشی از این شکل‌، ناشی از نیازهای عبادی است که مستلزم هیچ تشکیلات یا تشریفات پیچیده‌ای نیست، بنابراین با سادگی محض‌، به خوبی سازگار است.

پایه‌های عظیم تاریخانه که محکم‌تر از حد نیاز بنا است، اعتمادی بیشتر پدید می‌آورد. ضرب آرام طاق‌نماها‌، طاق‌های محکم که با سادگی و صرفه‌جویی طراحی شده، و ارتفاع کمتر ساختمان نسبت به بناهای دوره ساسانی که فروتنی اسلامی را نشان می‌دهد، همه در طرحی از نسبت‌های هماهنگ و اثری با وقار درآمیخته است. بدین سان‌، شکلی حاکی از هدف‌ها و بینش‌های تازه، مکمل عاطفی تاریخانه شده و اثر نوینی بر جای نهاده است. تاریخانه، یکی از اندک بناهای بازمانده از دوره شکل‌گیری هنر اسلامی است و این امر اهمیت آن را دو چندان می‌نماید. متاسفانه، تاکنون پژوهش‌های چندانی پیرامون این اثر ارزنده صورت نگرفته و همین مسأله، بلاتکلیفی در مرمت این بنا را در پی داشته است.

برداشت از:
سبک‌شناسی معماری ایرانی، محمد کریم پیرنیا، نشر معمار، 1382.
معماری ایران، ا. پوپ، ترجمه غلامحسین صدری افشار، نشر اختران، 1384.
دائره المعارف بناهای تاریخی ایران در دوره اسلامی: مساجد، حوزه هنری، 1378.

گنجنامه، دفتر ششم: مساجد، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، 1383.

چشمه علی دامغان

شهر دامغان مورد توجه اولین پادشاه قاجار بود و به همین جهت آغا محمد خان و فتحعلی شاه در چشمه علی دامغان ساختمان های زیبایی را بنا کردند.
این بنا در شمال شهر تاریخی دامغان و حدود 30 کیلومتری این شهر بین روستاهای آستانه و کلاته رودبار واقع شده است.

تپه حصار دامغان

این تپه یکی از آثار به جای مانده از روزگاران کهن است و حدود هفت هزار سال قدمت دارد و تا به حال کاوش های باستانی که در آن صورت گرفته نشان می دهد شهری است که در اثر زلزله بر سر مردمانش خراب شده است.

چهل دختر
گنبدی است در جهت شمالی امامزاده جعفر(ع) به ارتفاع 16 متر که در نهایت دقت و هنر ساخته شده است و بسیار زیباست.به نظر می رسد در حدود 446 هجری قمری این بنا ساخته شده است.

در داخل گنبد قبری ساده است و تاریخ بنای گنبد چهل دختر با زمان حکومت سلاجقه و پادشاهی طغرل بیگ مطابقت می کند که منتهی به سلطنت آلپ ارسلان است.

قلعه های تاریخی دامغان
اما دیدن از قلعه های تاریخی دامغان برای هر کوهنورد و علاقمند به طبیعت و تاریخ ایران شگفت آور و تحسین بر انگیز است.\

قلعه تاریخی امیر آباد
در بخش امیرآباد در 25 کیلومتری جنوب دامغان واقع است.این قلعه کهن و قدیمی با برج های متعددی که دارد چهره این بخش را تاریخی کرده است.

گوهر قلعه
این قلعه از فاصله حدود یک و نیم کیلومتری روستا در مسیر ارتباطی کلاته-دامغان بر روی یک تپه واقع شده و از آثار پیش از اسلام است.

قلعه های کوهستانی منصور کوه
دامنه های شمالی شهرستان دامغان ویرانه های دژی دیرینه را در خود قرار داده است.
بازمانده قلعه ای با دیوارها و برج باروهای سنگی و آجری و معماری کم نظیر که افسانه های کهن را در جان و دل هر ایرانی زنده می کند.

برج طغرل

این بنا در سال 490 هجری قمری در جنوب روستای مهماندوست دامغان واقع در 20 کیلومتری شمال شرقی دامغان و در نزدیکی آبادی امام آباد بنا شده است.
شعاع داخلی این برج 92/7 متر و ارتفاع آن 12 متر است.

مقبره شاهرخ میرزا
این مقبره در ضلع شمال شرقی صحن امام زاده جعفر(ع) در شهر دامغان بنا شده و به شکل مربع است که طول ضلع خارجی آن پنج متر و طول ضلع داخلی آن چهار متر است.
مقبره شاهرخ میرزا دارای گنبدی مدور و کوچک است.
ارتفاع ساختمان آن در حدود 11 متربوده که به مقبره شاهرخ میرزا معروف شده است.

مدرسه موسویه
مدرسه موسویه را حاج موسی آقا قاجار در سال 1270 هجری قمری بنا کرد.
این مدرسه در محله بالای کوی دباغان دامغان قرار دارد.
در جنوب مدرسه مسجدی ساخته شده است که ساختمان آن از آجر و به شکل کثیرالاضلاع است.
این مسجد دارای ده اتاق است و از سطح زمین نزدیک یک مترو نیم بلندتر است، تالار فوقانی که روبروی در مدرسه واقع شده است پنج در دارد که درها به طرف حیاط مدرسه باز می شوند و پشت آنها حیاط خلوت قرار دارد.
اگر از مسیر طولانی سفر خسته شده اید دیدن جاذبه های طبیعی بکرو دست نخورده دامغان شادابی و سرزندگی را به شما هدیه می کند.

چشمه قلقل

منطقه نمونه گردشگری چشمه قلقل در دو کیلومتری شمال روستای دشتبو دامغان واقع شده است.
پوشش گیاهی منطقه ییلاقی و گونه های جانوری آن نیز بیشتر شامل گونه های مناطق کوهستانی است.

پیرخوشتر(خوشدر)
این منطقه در شمال غرب روستای کلاته رودبار دامغان واقع شده که در آن چشمه ای وجود دارد و از درون کوه های آهکی می جوشد.
این منطقه به دلیل برخورداری از آب و هوای متنوع و گونه های مختلف جانوری، قابلیت جذب گردشگران را داراست.

تنگه زندان
این تنگه در 53 کیلومتری شمال شهر دامغان قرار داد.
اقلیم منطقه ترکیبی از زمستان های سرد و تابستان های معتدل و مطبوع است. در کف این منطقه اب سرد و گوارای چشمه سارهای بالا دست جریان دارد.

غار شیربند

شیربند یکی از زیباترین نمونه های غارهای ایران است که در 12 کیلومتری شمال شرقی شهر دامغان واقع شده است.
دهانه غار در کمرکش کوهی صخره ای که از بستر رودخانه50 متر ارتفاع دارد واقع شده است.
در این غار قندیل و ستون های زیبای آهکی به رنگ و اندازه های مختلف از سقف غار آویزان است.
در دیواره های غار در اثر رسوب کربنات کلسیم محلول در آب اشکال بسیار سپید و زیبایی همانند گچ بری های کاخ ها و منازل به صورت گل کلمی و اجتماع بلورهای سوزنی شکل، مناظر جالب توجه و زیبایی را به وجود آورده است که از شاهکارهای آفرینش است.

مزرعه تالو

تالو مزرعه ای در شمال دامغان در دامنه سلسله کوه های البرز واقع شده است. مسیر این مزرعه از روستای طاق می گذرد.
تالو به معنای آب تلخ است زیرا آب این مزرعه آهکی و تلخ مزه بوده و برای آشامیدن مناسب نیست.
اسرف این مزرعه در جهت شمال کوه های بلندی احاطه کرده که برای ورزش کوهنوردی مناسب بوده و در جنوب مشرف به دشت است.
همچنین در منطقه تالو در نواحی اطراف آن، وحوشی مانند آهو، فوج، پلنگ، یوزپلنگ، گرک و پرندگانی نظیر کبک، قرقاول، عقاب کوهی، شاهین، تیهو و کبوتر چاهی زندگی می کنند که تحت مراقبت سازمان حفاظت از محیط زیست قرار گرفته اند.

کویر دامغان- مبارزه ای مسحور کننده برای هستی

این منطقه کویری از حاشیه های جنوبی شهرستان دامغان شروع می شود و تا روستای یزدان اباد در 75 کیلومتری شهر دامغان ادامه دارد.
منطقه مذکور با پوشش گیاهی غالبا در محاصره شن های روان است و هر چه جلوتر بروید به ویژه از روستاهای حسن آباد، امروان و خورزان به بعد شن های روان شدت پیدا می کنند و کویر رملی صورت خود را نمایان می کند.
مقدار گیاهان به شدت کاهش می یابند و خاک زمین، بیشتر، نرم تر، خشک تر و متمایل به خاکستری و هراز گاهی چند بوته نازک کوچک و درختچه تاغ و گز که در مبارزه هستی مشاهده می شود.

کویر حاج علی قلی

کویر حاج علی قلی با 6541 کیلومتر مربع مساحت، در جنوب شرقی شهر دامغان قرار دارد.
این کویر از جنوب به کوه های دولت دیار، کوه خرس و کوه ترکمن گدر از جنوب غربی به کوه های کوه پنج و کوه سرخ، از غرب به دهستان فرات از شمال به کویر دامغان و از شرق به کوه اهوند محدود می شود.

سوغاتی های دامغان

شاید بتوان از نمدمالی، گلیم بافی، جاجیم بافی و پارچه قلمکار به عنوان عمده صنایع دامغان نام برد ولی پسته های خندان دامغان بهترین و دلچسب ترین سوغاتی برای دوستان و آشنایان است.

از چشمه علی که دو ساعتی به سمت مسیر کیاسر- شهمیرزاد حرکت کنیم، پس از گذر از یک جاده خاکی به روستای اروست می رسیم.

از اینجا نیم ساعت پیاده تا دیدن یک شگفتی خیره کننده فاصله داریم.پس از چند دقیقه منظره ای شگفت انگیز از دور شما را خیره خواهد کرد...

تا بالاخره به بالای چشمه می رسی ...
آری این خاک سرخ ، این آب شفا بخش معدنی و این منظره در دنیا بی نظیر است.

تا فرصت هست دیده و ذهن را پر کنید از مناظر شگفت انگیز، چرا که زمان در گذر است و عاقبت زمان بازگشت فرا می رسد.
پس از کمی آبتنی و گشت و گذار بالاخره راه باز گشت در پیش می گیریم و به سمت جاده خاکی حرکت می کنیم و در مسیر از طبیعت وحشی صخره های سرخ رنگ لذت می بریم.مسیر بازگشت به سمت سمنان است و در مسیر توقفی هم در باغات و طبیعت زیبای شهمیرزاد خواهیم نمود.