روزهایی که کار حرام است

کار ، امری مقدس بوده و محدودیت زمانی چندانی ندارد. البته تنها هنگام اقامه نماز جمعه و نیز در روز عاشورا توصیه شده است که از فعالیت های اقتصادی، خودداری به عمل آید.

در این مقاله احکام به دو سوال فقهی پاسخ خواهیم داد:

 

 

 

سوال: آیا خواندن دعا و زیارات به صورت خوابیده اشکال دارد؟

انسان باید همواره به یاد خدا باشد و در هر حال می تواند به مناجات با پروردگار خویش بپردازد.

قرآن ، ویژگی های اندیشمندان را چنین توصیف می کند: "الَّذینَ یَذْکُرُونَ اللَّهَ قِیاماً وَ قُعُوداً وَ عَلى‏ جُنُوبِهِمْ وَ یَتَفَکَّرُونَ فی‏ خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ رَبَّنا ما خَلَقْتَ هذا باطِلاً سُبْحانَکَ فَقِنا عَذابَ النَّار"؛  (آل عمران، 191) آنان چه ایستاده، چه نشسته و چه هنگامی که در بسترند، به یاد خدا بوده و در آفرینش آسمان ها و زمین به اندیشه می پردازند. خدایا تو تمام اینها را بیهوده نیافریدی! منزهی تو! ما را از آتش دوزخ بازدار!

 مشاهده می کنیم که در این آیه، مناجات افرادی که در بستر آرامش هستند، نیز به تصویر کشیده شده است.

براین اساس، می توان نتیجه گرفت که ارتباط معنوی انسان با خدا و پیشوایان دینی به صورت خوابیده نیز دارای پاداش است. البته طبیعی است که در شرایط مساوی، افرادی که برای برقراری این ارتباط، سختی و زحمت بیشتری را بر خود روا می دارند، از پاداش بیشتری برخوردار باشند.

در ضمن، خواندن دعا و زیارت به صورت خوابیده، باید به شیوه ای باشد که در عرف توهین و بی احترامی به شمار نیاید.

سوال: در چه روزهایی کار کردن حرام است؟

در آموزه ها و تعالیم دینی، کار امری مقدس بوده و با رعایت جوانب شرعی، محدودیت زمانی چندانی برای آن وجود ندارد و حتی در اسلام، توصیه ای مبنی بر این که تمام روز جمعه تعطیل رسمی باشد، نداریم و با فرض حذف این تعطیل نیز کار ی غیر شرعی انجام نخواهد شد.

از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) نقل شده که ایشان توصیه فرمودند: "روز جمعه، گوشت و یا میوه ای برای خانواده خود تهیه کنید، تا آنان از آمدن این روز خوشحال شوند. (کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج 6، ص 299، ح 19)

طبیعتا باید در این روز فروشنده ای مشغول به کار باشد تا خریدها از او انجام شود، علاوه بر آن، خریدن کالا نیز نوعی کار به شمار می آید.

با این وجود، در ارتباط با محدودیت زمانی کار کردن، توجه به نکات زیر مفید است:

1. در قرآن توصیه شده که هنگام اعلان اذان برای نماز جمعه، فعالیت های اقتصادی رها شود و در همان آیات، به صراحت بیان می شود که بعد از پایان نماز، می توان با به یاد داشتن خدا به زندگی روز مره بازگشت، اما آنانی که از این دستور سرپیچی کرده اند، مورد ملامت قرار گرفته اند:

"اى افراد با ایمان! هنگامى که اذان روز جمعه برای نماز گفته شد، به سوى یاد خدا شتافته، خرید و فروش را رها کنید و اگر توجه داشته باشید، این براى شما بهتر است. بعد از پایان نماز، آزادید که در زمین پراکنده شده و به دنبال روزی های خدا باشید و خدا را بسیار یاد کنید تا رستگار شوید!* هنگامى که آنها تجارت یا سرگرمى را ببینند پراکنده شده، به سوى آن مى شتابند و هنگام بیان خطبه، تو را تنها می گذارند بگو آنچه نزد خداست از فعالیتهای اقتصادی و سرگرمی بهتر بوده و او بهترین روزى‏دهندگان است". (جمعه، 11-9)

2. روز عاشورا نیز از ویژگی خاصی در این زمینه برخوردار است.

با توجه به این که امویان، جهت زدودن آثار شهادت امام حسین (علیه السلام) در این روز، فعالیت های تبلیغاتی گسترده ای انجام دادند و آن را روزی با برکت عنوان کرده تا به تدریج، آثار حزن و اندوه بر شهادت اهل بیت را از یادها بزدایند، در واکنشی متقابل، پیشوایان شیعه توصیه فرموده اند تا از هر اقدامی؛ مانند گرفتن روزه، خرید آذوقه که نشانی از متبرک شمردن این روز باشد، خودداری به عمل آید. (کافی، ج 4، ص 146، ح 7-4)

3. افراد با ایمان باید همواره، تلاش های خویش را به گونه ای تنظیم کنند که فعالیت های اقتصادیشان مانع از رشد معنوی نشود. بر این اساس، هر فرد باید با توجه به شرایط و سلیقه های خود، شکل دهی و ارتباط فعالیت های مادی و معنوی خویش را بر عهده گیرد. در سخنی از امام صادق (علیه السلام) به نقل از حکم ت آل داود، چنین آمده است:

سزاوار است که افراد با ایمان و اندیشمند در یکی از این سه موقعیت مشاهده شوند: فعالیت های اقتصادی، جمع آوری توشه برای آخرت و سرگرمی های غیر حرام و سزاوار است که بخشی از زندگی انسان برای خلوت با پروردگار اختصاص داده شود. (کافی، ج 5، ص 87، ح 1)

فرآوری: آمنه اسفندیاری

بخش احکام اسلامی تبیان

منابع:

سایت اسلام کوئیست

کافی ج 5 و ج 4 و ج 6

دیدن فیلم مبتذل- به عنوان آخرین راه علاج- برای زوجینی که با گذشت زمان و مراجعه به پزشکان متعدد موفق به عمل زناشویی نشده اند، چه حکم ی دارد؟

کف زدن در مجالس عروس ی و مولودی

کف زدن در مجالس عروس ی و مولودی چه حکم ی دارد؟

کمک گرفتن در انجام نذر

آیا کمک گرفتن از دیگران برای انجام نذر صحیح است؟ اگر فردی نمازهای مستحبی که با اذ کار و کیفیت خاصی وارد شده را نذر کند و سهواً تعداد اذ کار آن را کمتر بگوید، آیا نماز را باید اعاده نماید؟
,