حسابرسی محیط زیست
حسابرسی محیط زیست
مقدمه
نگرانیها برای حفاظت از محیط زیست در چند سال اخیر اهمیت قابل توجهای پیدا کرده و به یک موضوع اساسی برای سازمانها، شرکتها، حکومتها و شهروندان تبدیل شده است. شرکتها و سازمانها در بخشهای مختلف اقتصادی توجه و تلاشهای خود را بر روی بهبود مستمر محیط زیست و حفاظت از سلامت انسان در تولیدات و فعالیتهای حال و آینده خود متمرکز کردهاند. بنابراین، در حال حاضر هیچ سازمانی نمیتواند تاثیرپذیری از عامل زیست محیطی را انکار کند که به طور مستقیم فعالیتهای آنها را از طریق وضع قوانین جدید و فشارهای مشتریان و عرضه و تقاضای بازار تحت تاثیر قرار داده است. ضرورت آگاهی و افزایش توجه نسبت به موضوعات زیست محیطی و مسئولیت سازمانها در برابر این موضوعات، باعث به وجود آمدن شاخهی جدیدی ازحرفهی حسابرسی به نام «حسابرسی محیط زیست[3]» شده است. این نوع از حسابرسی رویههای اصلی سازمانها در مورد موضوعات زیست محیطی را بررسی کرده و با جدیت ریسک مربوط به فعالیتهای مشخص برون سازمانی بنگاه اقتصادی و تاثیر آنها را بر روی محیط ارزیابی میکند. در این نوع از حسابرسی، عملکرد زیست محیطی سازمان بر مبنای رویهها، اهداف و قوانین مربوط به محیط زیست بررسی میشود. بنابراین، رویهها و اهداف مزبور باید به طور شفاف تعریف شده و مستند شوند زیرا، این موضوع میتواند برای رویکردهای کاربردی مدیریتی در شرکتها و بنگاههای اقتصادی ارزش افزوده ایجاد کند (دیات[4]، 2004).
حسابرسی محیط زیست به یک ابزار مهم برای حفظ و دستیابی به استانداردهای کنترل آلودگی محیط زیست تبدیل شده است. این نوع حسابرسی را بررسی سیستماتیک، مستند، ادواری و بی طرفانهی رعایت قوانین و مقررات زیست محیطی، توسط سازمانها و بنگاههای اقتصادی تعریف میکنند. حسابرسی محیط زیست ممکن است هدفهای مختلفی از جمله اثبات رعایت الزامهای زیست محیطی، ارزیابی اثربخشی سیستمهای مدیریت محیط زیست و بررسی ریسک ناشی از فعالیتهای قانونی و غیرقانونی بنگاه اقتصادی را داشتهباشد (فری و جانسون[5]،2000).
پیشینه تحقیق
تحقیقات پیشین در زمینهی حسابرسی محیط زیست را میتوان در دو دسته زیر طبقهبندی کرد :
الف) دستهی اول شامل تحقیقاتی هستندکه به شرح زیر بر روی تعاریف، منافع و مشکلات این نوع حسابرسی تمرکز کردهاند:
دی مور و دی بلدی[6] (2005) حسابرسی محیط زیست را فرآیندی تعریف میکنند که سیستمها، فعالیتها و عملکرد بنگاههای اقتصادی و سازمانها را دربارهی موضوعات زیست محیطی بررسی میکند.
پیکارد[7] (1998) معتقد است حسابرسی محیط زیست فرآیندی داوطلبانه یا اجباری از سوی سازمانهای قانونی است که اطلاعات مفیدی در رابطه با تاثیر فعالیتهای واحد تجاری و اقتصادی بر روی محیط زیست فراهم میکند.
مالت بای[8] (1995) حسابرسی محیط زیست را ابزار مدیریتی برای ارزیابی سیستماتیک، مستند، ادواری و بیطرفانه از چگونگی مدیریت فعالیت های زیست محیطی سازمان تعریف کرده است. این فعالیتها از طریق ساده سازی کنترل مدیریت محیط زیست و ارزیابی رعایت رویههای زیست محیطی سازمان انجام میشود.
به اعتقاد استنفورد[9] (2004) حسابرسی محیط زیست یک بررسی داوطلبانه از عملیات و فعالیت های سازمان برای ارزیابی چگونگی رعایت حداقل قوانین و مقررات زیست محیطی و کارآیی و اثربخشی سیستم مدیریت محیط زیست و بررسی صدمات وارد شده به محیط زیست بر اثر عملیات سازمان است.
گیلبرت و گولد[10] (1998) نیز حسابرسی محیط زیست را فرآیند سیستماتیکی می دانند که به شیوهای بی طرفانه قابلیت و توانایی ادعاهای مطرح شده در ارتباط با رعایت جنبه های زیست محیطی فعالیتهای سازمان و معیارهای مورد استفاده برای اندازهگیری تاثیر این فعالیتها را بررسی کرده و نتیجه را برای عموم مردم گزارش میکند.
فلمیش[11] (2004) این حسابرسی را ابزاری برای حفاظت از سیستم مدیریت محیط زیست تعریف میکند. او اعتقاد دارد برای رسیدن به این هدف باید تاثیرات ورودیها و خروجیهای ناشی از آنها بر روی محیط، مدیریت انرژی، مدیریت و روشهای تولید مد نظر قرار گیرند.
کاهیل[12] (2002) نیز حسابرسی محیط زیست را فرآیند گردآوری، تجزیه و تحلیل، تفسیر و مستندسازی کافی اطلاعات، برای تحقق اهداف حسابرسی تعریف کرده است.
لمبرگ[13] (1996) پس از بررسی های فراوان به این نتیجه رسید که حسابرسی محیط زیست بسیار گسترده بوده و یکی از مهمترین ویژگیهای آن این است که دارای نظم و قاعدهی مشخصی نیست و همین ویژگی آن را از دیگر حسابرسیهای موجود متمایز میکند.
آنهی[14] (1997) حسابرسی محیط زیست را جزئی از علم حسابرسی می داند که دارای جنبههای مثبت و منفی است. او اعتقاد دارد هزینه بالای این نوع حسابرسی جزء جنبههای منفی آن است که باید کاربران مربوط آن را بپردازند.
در مقابل، سالومون[15] (2000) معتقد است هزینهی انجام حسابرسی بر عهده خود شرکت است. او حسابرسی را برای اطمینان از رعایت قوانین و مقررات زیست محیطی و کاهش ادعاهای احتمالی آینده علیه شرکت ضروری میداند.
به اعتقاد استنویک[16] (2000) کاهش ریسک و بهبود ذهنیت مردم نسبت به شرکت و فعالیتهایش دو منفعت مهم حسابرسی محیط زیست است.
نی کویست[17] (2000) در تحقیقی به این نتیجه رسید که شرکت ها در صورتی که ارتباط خود را با محیط درک کنند، قادر خواهند بود از منافع رقابتی این نوع حسابرسی استفاده کنند.
دیمور و دیبلدی (2002) تهیه اطلاعات برای تصمیمگیری مدیریت، تضمین بازپرداخت بدهیها، مدیریت بهتر فعالیتها و ایجاد یک ابزار اضافی برای ارزیابی عملکرد را به عنوان منافع حسابرسی محیط زیست ذکر کردهاند.
ب) دستهی دوم تحقیقاتی هستند که به شرح زیر به بررسی انواع حسابرسی محیط زیست، مراحل و عوامل تاثیرگذار بر روی آن پرداختهاند.
هامفری و دیگران[18] (2000) حسابرسی محیط زیست را به دو گروه کلی بررسی وضعیت رعایت قوانین و مقررات زیست محیطی و بررسی سیستم مدیریت محیط زیست طبقهبندی کردند.
به نظر بویرال و سالا[19] (1998) حسابرسی محیط زیست نوعی حسابرسی رعایت است که سایر انواع حسابرسی نیز به نوعی با آن در ارتباط هستند و حسابرسی سیستم مدیریت محیط زیست نیز زیر مجموعهی همین نوع حسابرسی است .
تاکر و کاسپر[20] (1998) معتقدند حسابرسی محیط زیست و حسابرسی سیستم مدیریت محیط زیست یکی هستند و هدف آنها بررسی چگونگی رعایت قوانین زیست محیطی توسط مدیریت است.
الیوت و پتون[21] (1998) تاثیر قوانین بر روی حسابرسی محیط زیست را بررسی کردند . در این تحقیق آنان شرکتها را به دو گروه تهدیدکننده و عدم تهدید کنندهی محیط زیست طبقهبندی کردند. نتایج تحقیق نشان داد که گروه دوم اهمیت بیشتری برای حسابرسی محیط زیست قائل بودند.
گبل و سینکلیر[22] (1994) تاثیر اعطای پاداش به مدیران را برای اهمیت قائل شدن آنها برای حسابرسی محیط زیست بررسی کردند به این نتیجه رسیدند که بین این دو رابطهی مستقیم وجود دارد.
میشرا و همکاران[23] (1997) تاثیر جریمه را بر افشای اطلاعات و اهمیت حسابرسی محیط زیست، بررسی کردند و به این نتیجه رسیدند که اجباری کردن گزارش حسابرسی احتمالاً تاثیر منفی بر روی اهمیت قائل شدن شرکتها برای حسابرسی محیط زیست نخواهد داشت.
لارینگ و سایرین[24] (2002 ) نیز در تحقیق مشابهی نشان دادند که شرایط جغرافیایی بر روی حسابرسی محیط زیست تاثیر دارد.
آرنس و همکاران[25] (2003) حسابرسی محیط زیست را مانند حسابرسی مالی، به چهار مرحلهی پذیرش کارفرما، برنامهریزی حسابرسی، آزمون محتوی و گرد آوری شواهد، ارزیابی و گزارشگری تقسیم کردند.
گروبستین و گراج[26] (1984) نیز حسابرسی محیط زیست را به سه مرحلهی برنامهریزی اولیه، توسعهی برنامه و اجرای برنامه طبقهبندی کردند.
دیمور و دیبلدی (2004) معتقدند حسابرسی محیط زیست شامل سه مرحلهی فعالیتهای قبل از حسابرسی، فعالیتهای حین اجرای حسابرسی، فعالیتهای پس از حسابرسی است.
کوهن و هانو[27] (2000) حسابرسی را به چهار مرحلهی عقد قرارداد، برنامه ریزی، آزمون و گردآوری شواهد و گزارشگری طبقهبندی کردهاند.
به اعتقاد هایز و سایرین[28] (1999) حسابرسی شامل سه مرحله است و دو مرحلهی پذیرش صاحبکار و برنامهریزی با هم مشابه هستند و نباید تمایزی بین این دو مرحله قائل شد.
مدلی[29] (1997) حسابرسی محیط زیست را به حسابرسی داخلی و مستقل تقسیم کرد و معتقد است که هر دو نوع حسابرسی در فرآیند حسابرسی محیط زیست مشارکت دارند اما، تقاضا برای حسابرسی مستقل بیشتر است.
کیت و همکاران[30] (2001) تحقیق مدلی(1997) را گسترش داده و به این نتیجه رسیدند که حسابرسی داخلی نقش مهمتری در حسابرسی زیست محیطی ایفا میکند.
کارپترویچ و ویلبورن[31](2001) در تحقیق خود اعلام کردند رویکرد عمومی حسابرسی محیط زیست و حسابرسی مالی کاملاً شبیه هم است . آنان معتقدند در فرآیند حسابرسی محیط زیست، حسابرس شرایط واقعی را با معیارهای حسابرسی مقایسه کرده و اگر خطایی را مشاهده کند، آن را به مدیریت گزارش میکند.
هارتنسیوس و دیجونگ[32] (2002) معتقدند حسابرسی باید چرخهی مهم برنامهریزی، اجرا، بررسی و اصلاح را در فرآیند حسابرسی مد نظر قرار دهد.
گرای[33] (2001) در تحقیقی به بررسی ویژگی های حسابرس برای انجام حسابرسی محیط زیست پرداخت . او استقلال ، بی طرفی ، صداقت و دانش حرفه ای را جزء ویژگی های کلیدی حسابرس معرفی کرده است.
آمنبرگ و دیگران[34] (2001) نیز توانایی حسابرسی سیستمهای مدیریت محیط زیست و استقلال حسابرس را دو ویژگی مهم حسابرسان برای حسابرسی محیط زیست میدانند.
ویژگیهای حسابرسی محیط زیست
انجمن حسابرسی آمریکا[35] در استاندارد حسابرسی محیط زیست بیان میکند تیم حسابرسی باید مجموعهای از دانش مربوط به سیستمهای اطلاعاتی مدیریت، مهندسی، سیستم های کنترلی، سیستم های مدیریت، حسابداری، مدیریت مالی، آماری و قوانین و مقررات را داشته باشند. هر حسابرس باید حداقل اطلاعاتی دربارهی اصول مدیریت، موضوعات زیست محیطی، روشهای مقداری و سیستمهای اطلاعاتی کامپیوتری داشته باشد(مارکز[36]، 2006).
کاسپر و تاکر (1997) معتقدند دانش مورد نیاز اعضای تیم حسابرسی محیط زیست با اهداف این حسابرسی رابطهی مستقیم دارد. اگر هدف حسابرسی ارزیابی عملکرد زیست محیطی سازمان و شناسایی خطرات مربوط باشد، پس به افرادی نیازاست که تجربه و تخصص ویژهای در زمینه رشتههایی مانند مهندسی، شیمی، حرفههای امنیتی و غیره داشته باشند. اما، اگر هدف حسابرسی تنها بررسی و تایید ثبتهای صورت گرفته و تعیین صحت و دقت روشها و رویههای به کارگرفته شده توسط سازمان باشد، وجود افراد دارای تجربه حسابرسی محیط زیست کافی خواهد بود.
افزون براین، حسابرسی محیط زیست دارای ویژگیهایی به شرح زیر است که آن را از سایر حسابرسیها متمایز میکند :
1) ضمن حفظ بیطرفی، استقلال و رعایت موازین اخلاقی، از طریق یک رویکرد سیستماتیک و با قاعده و منظم انجام میشود.
2) یک ابزار مدیریتی موثر و کارآمد برای بررسی فعالیتها و روشهای مورد استفاده توسط سازمانها ایجاد میکند و نتایج حاصل از اجرای آن به عنوان بازخورد برای اصلاح سیستمهای مدیریتی موجود استفاده می شود.
3) این نوع حسابرسی توسط تیمهای حسابرسی دارای مهارتهای لازم برای بررسی فعالیتهای زیست محیطی اجرا میشود.
4) یک فرآیند برنامه ریزی شده است و اطمینان میدهدکه حسابرسی براساس یک روش مداوم و پیوسته و همراه با نتایج قابل اعتماد است.
5) اهداف و دامنهی رسیدگیهای آن به طور واضح تعریف شده است.
6) براساس معیارها و ضوابط از قبل تعیین شده اجرا میشود.
مزایای حسابرسی محیط زیست
حسابرسی محیط زیست منافع مشخصی را به شرح زیر برای سازمانها ایجاد می کند.
الف) بهبود بازده ناشی از بهکارگیری منابع سازمان و افزایش صرفهجویی در منابع
ب) امکان استفاده از اطلاعات ارزشمند زیست محیطی برای تصمیمگیری در مورد اثرات زیست محیطی و تدوین استراتژی جدید زیست محیطی
ج) کمک به کارکنان و مدیران در کسب آگاهی در زمینهی عملکرد و رویههای زیست محیطی سازمان. گزارش نهایی حسابرسی محیط زیست به مدیریت به عنوان یک ابزار کنترل داخلی کمک خواهدکرد. این اطلاعات برای همهی کسانی که علاقه دارند در مورد شرایط و عملکرد زیست محیطی سازمان اطلاعات بیشتری داشته باشند، مفید است (مارکز، 2006).
د) فرآیندهای حسابرسی محیط زیست باعث ایجاد عادات و سیستمهایی میشوندکه قادر خواهند بود فعالیتهای مربوط به مدیریت محیط زیست را بهبود بخشند و قبل از اینکه موضوعات زیست محیطی به مشکلات اساسی برای سازمانها تبدیل شوند، آنها را کشف کند(دارنال و همکاران[37]،2008 ).
هـ) هانتر و لمون[38] (1998) اعتقاد دارند حسابرسی محیط زیست میتواند برای بهبود جنبههای تکنیکی، سازمانی و عملیاتی شرکت بهکار گرفته شود. این نوع حسابرسی قادر است حوزههای سازمانی نیازمند بهبودهای فنآوری، تغییرات مدیریتی و عملیاتی را شناسایی کند.
انواع حسابرسی محیط زیست
محققان پس از انجام تحقیقات متعددی، حسابرسی محیط زیست را به دو دسته کلی به شرح زیر تقسیم کردهاند:
الف) حسابرسی رعایت : هدف این حسابرسی اثبات رعایت همهی هنجارهای الزامی در مورد محیط زیست در فعالیتهای سازمان است. حسابرسی رعایت از نوع تدافعی است و به عنوان یک ابزار مسئولیت های گذشته (حسابرسی حوادث طبیعی)، مسئولیت های جاری ( حسابرسی اداری یا بدهی ) و مسئولیت های آینده (حسابرسی ریسکها را) در بنگاههای اقتصادی را بررسی میکند. معمولاً حسابرس براساس شواهد و مدارک گردآوری شده دربارهی حوادث و بلایای طبیعی اظهارنظر میکند. برای مثال یک حادثهی ناگهانی اتفاق میافتد، حسابرسی برای تعیین علت حادثه و شناسایی مسئولان آن و برای پیداکردن راه حلهایی برای جلوگیری از تکرار دوبارهی آن انجام میشود. حسابرسی اداری یا بدهی بررسی و ارزیابی بدهیهای کیفری و داخلی به وجودآمده بر اثر فعالیتهای زیست محیطی سازمان است.
هدف اصلی حسابرسی ریسک ها، شناسایی و محدودکردن ریسکهای مربوط به محیط زیست و تلاش گسترده برای کاهش ریسکهای قانونی و اقتصادی احتمالی تهدیدکنندهی است.
ب) حسابرسی فرآیندها : این نوع حسابرسی پویایی بیشتری نسبت به حسابرسی رعایت دارد و علاوه بر در نظر گرفتن بدهیهای بالقوه، راهحلهای قانونی و تکنیکی برای حفاظت از محیط زیست، کاهش هزینهها، افزایش سرمایهگذاریها و منافع حاصل از آنها را نیز مدنظر قرار میدهد. هدف حسابرسی فرآیند اجرای فرآیندها، فعالیتها و سرمایهگذاریها به گونهای است که به محیط زیست آسیب نرسانند. همچنین، باعث میشودکه بدهیهای احتمالی مربوط به تخطی از قوانین زیست محیطی، در تصمیمگیریهای مدیریت در نظرگرفته شوند. حسابرسی فرآیندها را میتوان به مواردی مانند حسابرسی اثرات زیست محیطی تحصیل یا خرید یک شرکت، حسابرسی زیست محیطی تاثیر تاسیس یا استقرار یک بنگاه اقتصادی، حسابرسی اثرات زیست محیطی محصولات تولید شده و حسابرسی کافی بودن رویههای زیست محیطی مدیریت طبقهبندی کرد.
مراحل حسابرسی محیط زیست
هانتر و لمون (1998) معتقدند حسابرسی محیط زیست شامل دو مرحلهی ارزیابی و اعتباردهی(تایید) است. در مرحلهی ارزیابی، قضاوتهای تخصصی و اظهارنظرهای گستردهای دربارهی خطرات زیست محیطی ایجاد شده از طریق فرآیندهای شرکت انجام میشود. جنبه ارزیابی حسابرسی شامل بررسی و ارزیابی فعالیتهای مدیریت شرکت و اثربخشی این فعالیتها در طول دورهی مالی است. رویههای شرکت، قوانین و مقررات، روشهای عملیاتی، سیستمهای کنترل آلودگی، انگیزههای آموزشی و ضرورتهای زیست محیطی و غیره در مرحلهی ارزیابی بررسی میشوند. در مرحلهی تایید، نیز حسابرس با استفاده از بررسی های صورت گرفته در مرحله اول، نسبت به عملکرد سازمان اظهارنظر میکند.
مارکز (2006) نیز فرآیند حسابرسی محیط زیست را به دو مرحله ی زیر تقسیم میکند:
(1) برنامهریزی : دراین مرحله امکانات لازم برای اجرای یک حسابرسی فراهم می شود. کارآمدی بیشترتیم حسابرسی دراین مرحله، موجب حداقل شدن زمان و هزینه حسابرسی و افزایش بهرهوری تیم حسابرسی در مراحل بعدی خواهد بود. دراین مرحله، اهداف و ماموریتها، فعالیت های مورد نظر معیارها و اولویتها و روشهای حسابرسی مشخص خواهند شد، آمادهسازی برنامهی حسابرسی آغاز شده، عمق و دامنهی رسیدگی (تکنیکی، عرفی، جغرافیایی ) تعیین میشود ، منابع اطلاعاتی و مدیریتی مربوط برای تهیه برنامهی حسابرسی و تغییر در اولویت ها، مشخص می شوند.
(2) اجرای فرآیند حسابرسی: پس ازکسب اطلاعات اولیه و تهیه برنامهی حسابرسی، مرحلهی بعدی پردازش اطلاعات لازم برای انجام حسابرسی است. دراین مرحله تجزیه و تحلیل اطلاعات و شرایط زیست محیطی سازمان انجام میشود.
نتیجه گیری
محققان تعاریف متعددی برای حسابرسی محیط زیست ارایه کردهاند. وجه مشترک تعاریف مزبور حسابرسی محیط زیست ارزیابی سیستماتیک، مستند، قاعدهمند و بیطرفانه چگونگی مدیریت فعالیتهای زیست محیطی سازمانها موسسات و بنگاههای اقتصادی است.
مراحل مختلفی برای حسابرسی محیط زیست ذکر شده است. عدهای آن را چهار مرحله و عده دیگری آن را سه مرحله میدانند. اما مراحل برنامه ریزی، آزمون وگردآوری شواهد وگزارشگری نتایج و پیشنهادها وجه مشترک همهی مراحل مزبور است.
حسابرسی محیط زیست شامل حسابرسی رعایت (حسابرسی مسئولیتهای گذشته، جاری و آینده) و حسابرسی فرآیندها (حسابرسی تحصیل یک شرکت، حسابرسی منطقه و ناحیه استقرار سازمان، محصولات تولیدی و حسابرسی مدیریت) است.
حسابرسی محیط زیست منجر به بهبود محیط کار و صرفهجویی در منابع سازمان میشود. افزون بر این، قبل از اینکه موضوعات زیست محیطی به مشکلات اساسی برای سازمانها تبدیل شوند، حسابرسی زیست محیطی آنها را کشف میکند و قادر است حوزههای سازمانی نیازمند بهبودهای فنآوری، تغییرات مدیریتی و عملیاتی را شناسایی کند.
مقاله :
1-دکتر سید حسین سجادی 2- کامران محمدی
1- دانشیار گروه حسابداری دانشگاه شهید چمران اهواز 2- دانشجوی کارشناسی ارشد حسابداری دانشگاه شهید چمران اهواز
منابع مقاله :
1-Ammenberg, J., G. Wik, and O. Hjelm. (2001). Auditing external environmental auditors Investigating how ISO14001 is interpreted and applied in reality. Eco-Management and Auditing 8: pp.183–192.
2-Arens, A., R. Elder, and M. Beasley. (2003). "Auditing and Assurance services: an integrated approach". Pearson Education, Leicestershire, pp. 791.
3- Bertram C. Frey,Karry A. Johnson, (2000). "Environmental Auditing Since EPA’s 1986 Audit Policy", available at: http://ssrn.com .
4- Boiral, O., and J. M. Sala. )1998(. Environmental management: Should industry adopt ISO 14001. Business Horizons 41:pp.57-63.
5- Cahill, L. B.) 2002(. Conducting third-party evaluations of environmental, health and safety audit programs. Environmental Quality Management 11:pp.39-49
6- Cohen, J. R., and D. M. Hanno. )2000(. Auditors_ considerations of corporate governance and management control philosophy in preplanning and planning judgments Auditing. A Journal of Practice and Theory 19:pp.133-146.
7-Collison, D., and S. Slomp. (2000). "Environmental accounting, auditing and reporting in Europe: The role of FEE", The European Accounting Review 9:pp.111–129.
8- Costa Marques, Maria ,(2006) ." The issue of Sustainable Development and the role of the Environmental Audit". available at: http://ssrn.com .
9- DEAT, ,(2004)."Environmental auditing", integrated Environmental management ,information series 14 ,Department of Environmental Affairs and Tourism,Pretoria .
10- De moor ,Ph, De beelde ,I,(2005)."Environmental auditing and the role of the accountancy profession:Aliterature review",journal of Environmental management ,Vol.36, No.2,pp. 205-219 .
11- Elliott, D., and D. Patton. )1998(. Environmental audit response: The case of the engineering sector. Greener Management International 22:pp.8395.
12-Flemish, G.( 2004). available at: http://www.ondernemen. vlaanderen.be.
13-Gabel, H. L., and B. Sinclair (1994). "Environmental audits and incentive compensation", Centre Interuniversitaire de Recherche en Analyse des organizations.
14- Gilbert, M., and R. Gould. )1998(. Achieving environmental standards. Second edition ed.Pitman Publishing, London, p.326.
15-Gray, R.( 2001)." Thirty years of social accounting, reporting and auditing: What (if anything) have we learnt Business Ethics", A European Review .10:pp9–15.
16- Grobstein, M., and P. W. Craig.) 1984(. A risk analysis approach to auditing. Auditing. A Journal of Practice and Theory 3:p.116.
17-Hayes, R., A. R. Schilder R. Dassen, and P. Wallage. (1999)." Principles of auditing: An international perspective".
18-Hortensius D., A. De Jong. (2002). "Combining audits on quality and environmental management systems", ISO Bulletin.pp.19–23.
19- Humphrey, N., Hadley, and M. Baxter.) 2000(. Environmental auditing. Palladian Law Publishing, Bembridge, p .229.
20- Josephine Maltby, (1995). "Environmental audit: theory and practices, Journal of Managerial Auditing", vol .10,No .8, pp, 15-26
21 - Karapetrovic, S., and W. Willborn.) 2001(. Audit system: Concepts and practices. Total Quality Management 12:pp.13-28.
22- Kite, D., T. Louwers , and R. Radtke.) 1996(. Ethics and environmental auditing: An investigation of environmental auditors_ levels of moral reasoning. Behavioural Research in Accounting 8 : pp.200-214.
23-Larrinaga, C., F. Carrasco, C. Correa, F. Llena, and J.M. Moneva. (2002). "Accountability and accounting regulation: The case of the Spanish environmental disclosure standard". The European Accounting Review 11:pp.723–740.
24-Limberg, I.( 1996)." Environmental accounting and sustainable development: the final report".
25- Margenious D.Hunter and Alexis W. Lemon, Jr, ,(1998). "ENVIRONMENTAL AUDITS: THE RELATIONSHIP WITH ENVIRONMENTAL IMPAIRMENT LIABILITY INSURANCE" .
26- Medley, P. )1997(. Environmental accounting—What does it mean to professional accountants? Accounting, Auditing and Accountability Journal 10:pp.594-598.
27-Mishra, B. K., and P. D. Newman and C. H. Stinson. (1997)." Environmental regulations and incentives for compliance audits", Journal of Accounting and Public Policy 16 : pp . 187-214.
28- Nicole Darnall, Inshik Seol, Joseph Sarkis, ,(2008)." Perceived Stakeholder Influences and Organizations Use of Environmental Audits", available at: http://ssrn.com .
29- Nyquist, S. )2000(. Accounting theory and financial environmental reports. Eco-Management and Auditing 7:pp.178-185.
30- Picard, R. (1998). Environmental management: What_s auditing got to do with it?. The Internal Auditor 55:pp.32-35.
31- Robert R. Tucker, Janet Kasper, (1997). "Pressures for Change in Environmental Auditing and in the Role of theInternal Auditor, available at: http://ssrn.com.
32- Solomon, A. )2000(. Could corporate environmental reporting shadow financial reporting? Accounting Forum 24:pp.30-55.
33- Stanfford Sarah L.,(March, 2004)."Explaining State Adoption of Environmental Audit Legislation" ,The College of William & Mary, available at: http://ssrn.com .
34-Stanwick, P.( 2001)." Cut your risks with environmental auditing". The Journal of Corporate Accounting and Finance 12:pp.11-14.
35- Tucker, R., and J. Kasper. )1998(. Pressures for change in environmental auditing and in the role of the internet auditor. Journal of Managerial Issues 10:pp.340-354.
36- Unhee, K. )1997(. Environmental and safety auditing: Program strategies for legal, international and financial issues. Lewis Publishers, United States of America, p.226 .
مطالب مشابه :
ضرورت ارزیابی اثرات زیست محیطی و نقش آن در توسعه پایدار
حرفه ای ترین قالب های وبلاگ سازمان مرکزی محیط زیست سایت محیط زیست سومین همایش و نمایشگاه
بررسی روند ارزیابی اثرات محیط زیستی در ایران
در نتیجه ضرورت تدوین و اجرای عدم بازدارندگی و ضمانت اجرایی در قوانین ارزیابی محیطزیست
ارزیابی محیط زیست
ارزیابی محیط زیست · تعادل بخشی ميان اهداف بلندمدت توسعه و ضرورت برخورداری
رئوس وسرفصل گزارشات ارزیابی اجمالی طرح ها و پروژه های مشمول ارزیابی زیست محیطی
پایش محیط زیست کنترل آثارنامطلوب و نتیجه گیری از ارزیابی زیست نیازها و ضرورت
استانداردهاي
ایمنی ، بهداشت ، محیط زیست واحد تجاری مورد ارزیابی زيست و ضرورت حفاظت مطلوب و
ارزیابی اثرات زیست محیطی پروژه ها
محیط زیست و ضرورت اجراي طرح آمایش سرزمین و ارزیابی های محیط زیست، کاربرد
حسابرسی محیط زیست
این فعالیتها از طریق ساده سازی کنترل مدیریت محیط زیست و ارزیابی و ضرورتهای زیست
مکان یابی شهرکهای صنعتی ، ملاحظات و ضرورت ها
وبلاگ محیط زیست،حيات سبز ضرورت انجام ارزیابی و مطالعه مکان های مختلف و با استفاد ه
ارزیابی خسارات زیست محیطی آبزی پروری
وبلاگ تخصصی مهندسی محیط زیست - ارزیابی آشنایی بامهندسی محیط زیست و توجه به ضرورت انجام
برچسب :
ضرورت ارزیابی محیط زیست