كارگاه رزومه نويسي

كارگاه رزومه نويسي
نگاهي بر انواع مصاحبه‌هاي شغلي

هدف مصاحبه استخدامی

مصاحبه، گفت و گويي دو طرفه ميان متقاضي كار و كارفرما يا مدير شركت و سازمان است. اين ملاقات در راستاي تامين نيروي انساني سازمان اجرا مي‌شود و متقاضيان براساس معيارهاي مدير انتخاب خواهند شد. سنجش كارجويان از طريق آزمون‌هاي كتبي و شفاهي اجرا مي‌شود و فرد منتخب پس از مصاحبه‌هاي تخصصي، فعاليتش را آغاز مي‌كند. بدين ترتيب مراحل استخدام از انتشار آگهي در نشريات و سايت‌ها، تا ارسال رزومه و مصاحبه‌هاي اوليه و در نهايت استخدام به پايان مي‌رسد.

آن‌‌چه که یک شرکت و سازمان را از سایر گروه‌های رقیب مجزا می‌کند و در رتبه بالاتری قرار می‌دهد، انتخاب اعضای شایسته و متناسب با مشاغل مورد نظر است. مدیر در این رابطه، نقشی فوق‌العاده تاثیرگذار و حائز اهمیت دارد. در همین زمینه، مصاحبه بهترین راهکار برای شناسایی و انتخاب اولویت‌های شغلی و كسب جايگاه و سمت ويژه همراه با معیارهای از پیش تعیین شده است. مدیر هر شرکت نیز بر اساس کارکردها و رزومه کارجویان و متخصصین و ارزیابی عملی آن‌ها در نهایت روند استخدام را انجام می‌دهد.

يك نكته

سعي كنيد تا در همان جلسه اول خصوصيات و اولويت‌هاي كارفرما را بشناسيد و دستورات وي را به خوبي اجرا كنيد. تاخير در اجراي امور و بي‌دقتي و سهل‌انگاري در فعاليت‌ها، بهانه‌هاي هميشگي كارفرمايان محسوب مي‌شوند، بنابراين با ارزيابي محيط كار، اعضا و توانايي‌هاي خود، فضاي كار را در جهت پيشبرد اهداف‌تان تغيير دهيد.

نحوه پاسخگويي به سوالات در مصاحبه بسيار حائز اهميت است. كارفرما به راحتي ميزان مهارت و دانش شما را پس از پاسخگويي به نخستين پرسش‌ها خواهد فهميد و معيار مناسبي به دست خواهد آورد. براي اينكه بتوانيد پاسخ‌هاي كاملا مناسبي به كارفرما بدهيد، بايد مهارت كافي در زمينه رشته تحصيلي و فعاليت‌هاي متناسب با آن داشته باشيد. مروري اجمالي بر كيفيت پرسش‌ها و نحوه بيان آن‌ها مي‌‌تواند تا حدودي شما را با نحوه مصاحبه آشنا كند.

 آن چه پیش از مصاحبه باید انجام داد ( وظايف مصاحبه‌كننده)

قبل از انجام مصاحبه، مصاحبه‌كننده باید از تعداد مصاحبه‌شوندگان، جزئیات مشاغل مورد نیاز، جایگاه و سمت سازمانی افراد،   اسامی مصاحبه‌شوندگان، مدارك مورد نیاز، زمان شروع هریك از مصاحبه‌ها و سئوالات عمومی و اختصاصی، اطلاعات كافي داشته باشد.

مكان مصاحبه هم باید از نظر فیزیكی مناسب باشد، مصاحبه‌شونده و مصاحبه‌كننده بايد  رو در روي يكديگر قرار گيرند. زمان انجام مصاحبه باید از پیش و با توافق طرفین تعیین شده باشد.

چگونه مصاحبه موفقي انجام دهيم؟

هنگام مصاحبه، باید مصاحبه‌كننده از پاسخگویی به تلفن‌ها و یا مراجعان یا هر اقدام دیگری که موجب ایجاد وقفه در مصاحبه می‌شود خودداری نماید. همچنین به اظهارات مصاحبه‌شونده توجه كامل داشته باشد.

در طول مصاحبه، مصاحبه‌كننده باید توضیحاتی در رابطه با سازمان، شغل و جایگاه سازمانی به مصاحبه‌شونده ارائه دهد تا اگر ابهامی در خصوص شغل مورد نظر وجود دارد برطرف شود و هم‌چنین متقاضی استخدام نيز بايد با انتظارات جایگاه سازمانی خود آشنا شود.

گاهي در همان جلسه اول و پس از ذكر خواسته‌هاي كارفرما، كارجو با وظايف و مسئوليت‌هاي خودش آشنا مي‌شود و پس از ارزيابي از ادامه همكاري انصراف مي‌دهد. ضمنا بر روی آخرین كار (سابقه شغلی) مصاحبه‌شونده بیشتر تكیه شده و از وی خواسته شود كه درباره موفقیت‌های خود در طول مدت اشتغال، روابطش با همكاران و مدیران قبلی خود، علت ترك محل كار قبلی، انتظاراتش از شغل و محل كار جدید، تجارب و تخصصهای احتمالی خود صحبت كند.

نحوه مصاحبه

موفقیت مصاحبه‌كننده در كسب اطلاعات مفید از مصاحبه‌شونده، به میزان توانایی وی در طرح پرسش‌های مناسب بستگی دارد. مهمترین مشخصه اصلی، نحوه استفاده از پرسش‌های بسته (با پاسخ‌های مثبت و منفي) و پرسش‌های باز (با توضيحات زياد) است. لذا مصاحبه‌كننده باید در انتخاب روشها، از شیوه معینی استفاده کند. باید توجه داشت كه در انجام مصاحبه با متقاضیان استخدام، از روش یکسانی استفاده نمود تا امكان مقایسه و سنجش بین تمامی متقاضیان وجود داشته باشد. 5 نمونه از مصاحبه‌هاي رايج به شرح زيرند:

مصاحبه غیر مشخص (باز)

این نوع مصاحبه، بیشترین آزادی را به مصاحبه‌شونده می‌دهد. هیچ سئوالی از قبل طراحی شده‌اي وجود ندارد. مصاحبه‌كننده نیز خود را به هر وضعیتی سازگار مي‌كند و با استفاده از تجارب و توانائیهای خود، به بررسی زمینه‌هایی كه به‌نظر وی و سازمان مهمتر هستند می‌پردازد. در خصوص مقایسه بین این دو نوع مصاحبه باید دقت كنيد، زيرا پس از جمع‌بندی نهایی ممكن است بین اطلاعات مكتوب از مصاحبه‌شوندگان هیچ رابطه و سنخیتی وجود نداشته و از هر یك، اطلاعات متفاوتی در دست باشد. از پرسش‌های باز در موارد زیر استفاده مي‌شود:

طرح زمینه‌های جدید برای مذاكره طرفين قرارداد

كسب اطلاعات بیشتر از متقاضی استخدام

آزمون‌‌هاي عملي و كتبي

مصاحبه بسته (از پیش طراحی شده)

این نوع مصاحبه، حداقل آزادی را به مصاحبه‌شونده می‌دهد. نتیجه این نوع مصاحبه غالباً یكسان و دقیق خواهد بود هر چند ممكن است اطلاعات ضروری برای تصمیم گیری به كارفرما ارائه ندهد. ولی به لحاظ علمی، اعتبار بیشتری نسبت به مصاحبه باز دارد. از مصاحبه بسته در موارد زیر استفاده می‌شود:

پاسخ‌های مثبت یا منفي برای کسب اطلاعات كافي باشند

پاسخ‌ها موارد مشخصی باشند و نیازی به توضیح بیشتر نباشد.

اگر خواستار توضيحات بيشتري باشيد

مصاحبه نیمه‌بسته (تركيبي)

این روش، یك روش تركیبی است، بدین‌صورت كه سئوالات مشخصی از همه داوطلبان پرسیده می‌شود ولی بهر حال به مصاحبه‌شوندگان اجازه داده می‌شود به زمینه‌های دیگر و مخصوصاً زمینه‌های مورد علاقه خود نیز بپردازند. باید توجه داشت كه میزان موفقیت در این نوع مصاحبه نیز بستگی به مهارت و تخصص مصاحبه‌كننده دارد.

مصاحبه گروهی

در بعضی موارد خاص، امكان مصاحبه بصورت میزگرد بسیار سودمند است. البته باید اهمیت منافع حاصله از این مصاحبه، هزینه آنرا توجیه نماید. بنابراین این نوع مصاحبه فقط در خصوص گزینش مشاغل بسیار حساس و در سطوح بالا، توصیه می‌شود.

آن‌چه مصاحبه‌كننده بايد انجام دهد

1-   مصاحبه کننده باید بسیار توجه داشته باشد که اولاً سعی كند زمان مصاحبه بیش از ۳۰ دقیقه بطول نينجامد، تا از دقت پاسخ‌ها و نهایتاً كیفیت مصاحبه، كاسته نشود. همچنین باید پاسخ‌های مصاحبه‌شونده را در حد و مرزی كه موردنیاز است، استفاده كند و از بيان مسائل و مواردی‌كه به نیازهای سازمان و شغل و جایگاه سازمانی مربوط نمی‌شوند  خودداري كند.

2-   برای موفقیت در كسب نتیجه باید به مصاحبه‌شونده ثابت كند كه اطلاعات موردنیاز، بر مبنای ضروریات شغلی دریافت می‌شوند تا مصاحبه‌شونده به راحتی اطلاعات موردنیاز را در اختیار وی قرار دهد. در خصوص سئوالات و نحوه انتخاب روش مصاحبه نیز باید کاملاً دقت كرد تا به منظور جلوگیری از تبدیل مصاحبه به جلسه پرسش يك طرفه، بیشتر از پرسش‌های باز استفاده شود.

3-   به ياد داشته باشيد، طرح پرسش‌هایی كه ربطی به مصاحبه ندارند و فقط به دلیل ابراز توانایی و برتری علمی و عملی مصاحبه‌كننده نسبت به مصاحبه‌شونده پرسیده می‌شوند، خودداری گردد.

4-    طرح مواردی كه احتمالاً این حس را در مصاحبه‌شونده به وجود ‌آورد كه قبلاً تصمیم‌گیری در خصوص استخدام اجرا شده است، مصاحبه شونده را بسيار نااميد خواهد كرد. برای پاسخ به سئوالات و توضیح ابهامات باید به مصاحبه‌شونده به اندازه كافی فرصت داده شود به نحوی كه حداقل دو سوم از زمان مصاحبه به صحبت‌های مصاحبه‌شونده اختصاص داده شود.

5-   سئوالات مختلف و متنوعی را می‌توان جهت طرح در مصاحبه در نظر داشت. ولی قطعاً نحوه مطرح نمودن سوالات بسته به سلیقه فرد مصاحبه‌كننده متغير است.

چكيده‌اي از مهم‌ترين سوالات مصاحبه‌‌كننده

سبك‌های مدیریتی مدیران قبلی و ارزیابی مصاحبه‌شونده از هر یك از آن‌ها

ميزان علاقه‌مندي مصاحبه‌شونده به كار گروهي و مستقل

ساعات كار مورد علاقه وی و امكان افزایش آن‌ها

برترين مهارت‌هاي مصاحبه‌شونده

دلیل ترك كار قبلی

ارزيابي

ارزیابی داوطلب پس از انجام مصاحبه به توانایی انجام كار، سنجش انگیزه داوطلب برای انجام كار مورد نظر، چگونگی هماهنگی وی با سایر اعضاء گروه و سازمان پی برد. همچنین باید مشخص شود كه داوطلب معیارهای مطلوب سازمان را داراست؟

كلام آخر

كسب عناوين و جايگاه‌هاي ايده‌آل آن‌قدر‌ها هم دور از ذهن و دست‌ نيافتني نيستند، مهم گام اول و صرف فعل خواستن است كه هر شخص بر اساس اهدف و ارزشي كه براي آينده شغلي خويش قائل است، موانع و چالش‌هاي پيش رو را با تلاش و انگيزه بالا پشت سر مي‌گذارد.