صنایع دستی همدان

پوستین دوزی
در گذشته پوستین دوزی از مهمترین مشاغلی بوده که در شهر و روستا وجود داشته است و پوستین دوزان پوست گوسفند و بره را پس از پاکیزه ساختن آن و بدون تراشیدن پشم آن با استفاده از مواد اولیه ساده ایی همانند آرد جو ، زاج و مازوج بصورت پوستین و یا زیرانداز در می آورده اند ، هم اکنون هم در بعضی از روستاهای استان عده معدودی از روستاییان مبادرت به این امر می کنند . اما به علت گرانی بیش از حد پوست هر روز تعداداین افراد کاسته می شوند.
سنگ
برخورداری استان از معادن سنگ های مختلف از جمله گرانیت ، کوارتز ، فلدسپا ، میکا و … در استان و همچنین وجود کارگاههای ساخت انواع تندیسهای سنگی ، حکاکی بر روی سنگ ، حجاری ، تراش و مات کاری روی سنگ ، تراش سنگها ی قیمتی و نیمه قیمتی همینطور آثار تاریخی بر جای مانده از پیشینیان چون گنج نامه ، شیر سنگی و … که می توان به عنوان پیشینه این هنر در استان از آنها یاد کرد
تابلوفرش
بافت تابلوهای نفیس با طرحهایی از مناظر ، تصویر شخصیتها ، اماکن تاریخی ، فرهنگی با استفاده از الیاف پشم مرغوب و ابریشم الوان توسط هنرمندان قالیباف که در اکثر نقاط استان بخصوص شهرستانهی ملایر ، همدان و کبودرآهنگ رواج دارد .
مروار بافی
بافت انواع سبد های زیبا از چوب مروار که بیشتر در شهرستان ملایر رواج دارد . چوب مروار در مزارع برخی از روستاها کشت می شود . نوع چوب مروار این مناطق از بهترین نوع ، بدون شاخه های اضافی و گره می باشد . محصولات تولیدی شامل انواع سبد ، گلدان ، مبلمان ، میز و صندلی و دهها نمونه دیگر است .
سبد بافی
بافت انواع سبد برای ظروف و گلدانها که بسیار ظریف با استفاده از ساقه گندم به شکل هنرمندانه ای صورت می پذیرد .
ساز سنتی
ساخت انواع سازهای سنتی از قبیل سه تار ، سنتور ، دف و … از چوب های مخصوص به روش سنتی می باشد که بیشترین کارگاهها در شهرستان همدان و تعدادی نیز در سایر شهرستانهای استان وجود دارد .

کاشی کتیبه (هفت رنگ)
این نوع کاشی که به روش سنتی با طرحها و نقوش بسیار زیبا تولید می شود، برای دیوارها و بقاع متبرکه ، مساجد ، اماکن زیارتی ، سر درب ادارات ، اماکن فرهنگی و … استفاده می شود. تولید این نوع کاشی در شهر همدان و لالجین رواج دارد .
منبت کاری روی چوب
تابلو هایی از برش های بسیار ظریف از چوب انجام و سپس آیات قرآنی ، شعر و… به خط نسخ ، نستعلیق و شکسته با حاشیه هایی زیبا کنار هم قرار گرفته و تابلو هایی نفیس مشبک را تشکیل می دهند . این هنر در اکثر نقاط استان متداول است .
معرق چوب
تولیدات این هنر از کنار هم قرار دادن برش های بسیار ظریف و نازک از انواع چوبهای تزئینی ، صدف ، عاج و … در قالب طرحها و تابلو های نقاشی مینیاتور بسیار نفیس در اغلب نقاط استان بخصوص ملایر ، تویسرکان ، نهاوند و همدان رواج دارد و به وجود می آید .
مسگری
ساخت انواع ظروف مسی با استفاده از ورقه های مسی و یا پوشش بدنه ظروف با آلیاژی از قلع و روی برای جلا وزیبایی که تولیدات آن معمولاً شامل انواع دیگ ، کاسه ، بشقاب ، ظروف آشپزخانه و … می باشد که در قدیم الایام بازار مسگرهای همدان یکی از بازارهای پر رونق و اصلی این رشته محسوب می شد .
طلا کاری روی شیشه
طراحی نقوش سنتی ، اسلیمی ، ختایی و گل و بته با آب طلا بر روی بدنه ظروف شیشه ای سنتی (انواع گلاب پاش ، شکلات خوری ، لوستر ، میوه خوری و … ) با ظرافت و زیبایی خاصی صورت می پذیرد . این هنرمندان عمدتاً در شهر های همدان ، ملایر و لالجین فعال هستند .
تراش شیشه
اجرای طرح های برجسته و فرو رفته و یا مات کاری سطح شیشه (سن بلاست) بر روی بدنه شیشه ای با استفاده از ابزار ساده و ایجاد اشکال مختلف و زیبا بر روی ظروف مصرفی و تزئینی شیشه ای همچون پارچ و لیوان ، میوه خوری ، شکلات خوری ، لوستر و … صورت می پذیرد .
قاب سازی
ساخت قاب های چوبی بسیار نفیس با اجرای طرحهای زیبا و سنتی به دو روش کنده کاری روی چوب (منبت) یا قالبی روی بدنه قاب انجام می گیرد . کارگاههای قاب سازی عمدتاگ در شهرستان رزن (روستای کاج) ، همدان ، ملایر و تویسرکان فعال هستند .
زنجیر سازی

ساخت انواع زنجیر در سایز های مختلف با استفاده از مفتولهای فولادی ، این رشته صنایع دستی در برخی از شهرستانهای استان رایج است .
چاقو سازی
ساخت وسائل فلزی (به شکل سنتی) مانند چاقو ، قند شکن ، کارد ، قلم تراش و … از ورقه های فولادی و تزئین دسته چاقو با صدف ، چوب یا شاخ گوزن و پوشش بدنه فلزی با لایه ای از جنس کرم . این رشته در همدان و برخی از شهرستانهای استان انجام می گیرد .

صنایع دستی تلفیقی
این نوع صنایع دستی انواع گوناگون دارد که عبارتند از : تلفیق چرم و سفال ، چرم و چوب ، سفال و مروار ، شیشه و طلا کوبی و نقره کوبی ، سفال و گل ، سفال و سوزن دوزی روی چرم ، گلیم و چرم ، جاجیم و چرم و … که در اکثر نقاط استان به اشکال مختلف تولید می شود . طلا کوبی و نقره کوبی : ایجاد طرحهای سنتی بر روی ورقه های نقره ای و طلایی به شکل برجسته و نصب ورقه های منقوش بر روی بدنه های شیشه ای ، چوبی و سرامیکی . کارگاه های طلا کوبی و نقره کوبی از جمله رشته های جدید می باشد .
مصنوعات فلزی (فرفوژه)
ساخت انواع وسایل منزل و تزئینات با استفاده از شکل دادن به مفتولهای فلزی . (مبل و صندلی ، میز غذا خوری ، سرویس خواب ، جالباسی ، لوستر و … ) این رشته در حال حاضر بسیار مورد توجه قرار گرفته و تولیدات آن نیز هر روز متنوع تر می شود .
سوغات : معروف‌ترین سوغاتی‌های استان همدان عبارتند از : سفال و سرامیک ، فرش ، گلیم ، قالی ، جاجیم ، محصولات دستی چرمی ، گیوه ، انگشت پیچ ، انگور شانی و شیره انگور
نبت
با توجه به موقعیت جغرافیایی و آب و هوایی در شهرستانهای تویسرکان ، ملایر ، نهاوند و همدان محل مناسبی برای رویش در ختان جنگلی ، گردو ، گلابی ، زبان گنجشک و سایر درختان مورد مصرف می باشد . وجود استید مجرب و با سوابق طولانی در این شهرستان ها موجب شده است تا این رشته در استان از رونق خاصی برخوردار باشد . تولیدات کارگاههای منبت عبارتند از : ساخت انواع مبلمان استیل ، کنسول ، سرویس میز غذا خوری ، سرویس خواب ، بوفه و دهها مورد آثار هنری دیگر .

قلم زنی روی مس
استفاده از ابزارهای بسیار ساده (قلم و چکش) صورت می پذیرد . این ایجاد طرحها و نقوش برجسته و فرو رفته در بدنه ظروف مسی با نوع صنایع دستی در حال حاضر توسط صنعتگران خبره بیشتر در شهر های ملایر و همدان تولید می شود .
سوزن دوزی سنتی
دوخت انواع طرحها و نقوش سنتی بر روی پارچه های ساده ، ترمه و مخمل و … با نخهای ابریشمی رنگی و اجرای دوخت های ساقه دوزی ، پته دوزی ، برداری دوزی ، پیله دوزی ، آینه دوزی ، سرمه دوزی ، سکه دوزی ، چشمه دوزی و … که در اکثر نقاط استان رواج دارد . بخصوص در شهرستانهی همدان وملایر چند شرکت تعاونی که اعضاء آن را اکثراً بانوان تشکیل می دهد به تولید رودوزیهای سنتی مبادرت می ورزند .
طلا سازی
ساخت انواع زیور آلات با استفاده از مفتولیهایی از جنس طلای زرد و سفید با عیار ۱۸ که تقریباً در برخی از شهرستانهای استان رشته طلا سازی متداول است ، لیکن کاگاههای طلا سازی همدان شهرت و قدمت خاصی برخوردار اند .
ملیله نقره
ساخت انواع زیور آلات و ظروف زینتی با استفاده از مفتولهای نقره ای توسط صنعتگران این رشته که در برخی از نقاط استان متداوال است .
انگشتر سازی (زیور آلات نقره و طلا) : ساخت انواع رکاب انگشتر از جنس نقره و طلا به اشکال و طرحهای گوناگون در فرم رکاب که معمولاً با نگین و سنگهای قیمتی و نیمه قیمتی اعم از الماس ، یاقوت ، زمرد ، یشم ، فیروزه و عقیق مزین می شود .
تذهیب
اجرای طرح های سنتی ، اسلیمی ، ختایی بر روی کاغذ های رنگی ، طلایی و نقره ای برای تزئین خطوط خوشنویسی شده تابلو های قرآنی ، شعر و … و یا تزئین متون بکار می رود که هنرمندان برجسته این رشته در اکثر نقاط استان به فعالیت مشغول هستند .
نقاشی ایرانی (مینیاتور)
طراحی نقوش مینیاتوری بر روی صفحه کاغذ و بدنه سفالی ، گلدانها و کتیبه ها با ذوق هنری بسیار بالا توسط هنرمندان این رشته در اغلب نقاط استان بخصوص همدان صورت می پذیرد .
نقاشی روی سفال و سرامیک
طراحی نقوش سنتی و مدرن بر روی بدنه سفالی و سرامیک که به روش نقاشی روی بدنه لعابی ، نقاشی زیر لعابی ، نقاشی های رنگ و روغن ، نقاشی آب طلا صورت می پذیرد . کارگااههای نقاشی بیشتر در لالجین ، همدان و بطور پراکنده تعدادی نیز در سایر شهرستانهای استان فعال هستند .

شیشه گری سنتی (آبگینه)
ساخت ظروف شیشه ای بی رنگ و الوان به روش سنتی (دمیدن هوا به دورن مواد مذاب شیشه) . در گذشته ای نه چندان دور کارگاه های تولید ظروف شیشه ای در برخی از مناطق استان وجو داشتند لیکن فعالیت این رشته قدری کم رونق شده است .
انواع فرش
از انواع فرشهایی که در همدان بافته می شود یک نوع ریز بافت آنکه در اندازه های کله گی بافته می شود معروف و مشهور است و سایر اندازه های دیگر مانند : کناره ، دوزرعی ، پنج چارک ، خرک ، پشتی ، روکرسی و سجاده ای نیز در همدان بافته و عرضه بازار می شود .

طرحها
طرحهایی که بیشتر در همدان بافته می شود طرح ماهی و ترنج دار است که در گذشته از انواع رنگهای الوان و ثابت که از شیره گیاهان می گرفتند و پشم را رنگ می زدند جهت بافت این قالیها استفاده می کردند که به آنها قالیهای با رنگهای ثابت می گویند و هر چه کهنه تر شود رنگ آن جلا و زیبایی خاص خود را پیدا می کند ولی در حال حاضر بعضاً از رنگهای شیمیایی و دباغی استفاده می کنند که بعد از بافت ، رنگ فرشها تغییر کرده و رنگ اصلی آنها از بین می رود و بیرنگ می شود . از جهت بازار فروش، فرشهایی که در داخل همدان خریدار زیادی دارد ، دوزرعی و پنج چارک است ولی بقیه اندازه ها مانند فرشهای خرک ، کناره ، پشتی و رو کرسی طالب چندانی در بازار ندارد و مشتری آن کمتر است .
نساجی سنتی
امروزه دستبافی به صورت تهیه و تولید انواع پارچه ها و برخی زیراندازها نظیر: جاجیم، جاجیمچه، روتختی، رومیزی، روتختی، روسری، لباسهای محلی، ملحفه، شمد و … در بسیاری از مناطق روستایی و برخی نقاط شهری استان همدان مرسوم است.

دستبافان برای تولید پارچه از دستگاههای ساده بافندگی نظیر دستگاههای «دو وردی» و «چهاروردی» استفاده می کنند. دستبافان به طور معمول از نخ پشمی برای پود و از نخ پنبه ای برای تار محصولات خود استفاده می کنند.

منبع:www.behtour.com

صنایع دستی همدان

مطالب مشابه :

دکوراسیون . تزئینات و تزئین نارنجی

ادامه تزئین سفره شب عید

دکوراسیون منزل

همه چیز در باره گل لاله

دسته:عكس ماهايا پطروسيان

زیبایی خانه دکوراسیون خانه

صنایع دستی همدان

چگونه از گیاهان گلدانی خود مراقبت کنیم ؟