میدان نقش جهان اصفهان

1391/01/02

دومین روز استقرار در نصف جهان. برنامه امروز مشخص هست. بازدید از محور دولتخانه صفوی و اولین آنها بزرگترین میدان اصفهان یعنی میدان نقش جهان. این میدان شاهکار معماری صفوی است. میدانی مستطیلی که هر ضلعش برای خود داستان و تاریخی دارد.

میدان نقش جهان با طول 525 متر و عرض 192 متر دومین میدان عظیم جهان است .

میدان دارای دو محور است. یکی محور شاهی (باختر به خاور) و دیگری محور مردمی (شمال به نیمروز(. هر محور در ارتباط با یک مسجد (بنای مذهبی) است.

محور نخستین، کاخ دولتی عالی قاپو روبه روی مسجد شیخ لطف الله است که این مسجد خاص خانواده ی شاهی بوده است.

دومی که در محور طولی میدان است، از یک طرف قطب اقتصادی شهر را (یعنی بازار قیصریه) در شمال و دیگر قطب مذهبی یک شهر اسلامی یعنی مسجد جامع عباسی را در نیمروز دارد. بنابراین میدان با دو بنای باختری و خاوری که قطب حکومتی به شمار می رود، در کل سه قطب اصلی قدرت را در چهارسوی میدان دارد.

بر اساس سفرنامه های موجود، میدان جایگاهی مناسب برای اجرای مراسم و آیین های بی شماری بوده که گاه دولتی و گاه مردمی به شمار می رفته است: بازی چوگان، آتش بازی، رژه های نظامی و جشن های میهنی از آن جمله اند. هر چند که امروز از زمین چوگان خبری نیست، لیکن دروازه های چوگان به شکل ستون های سنگی در شمال و نیمروز میدان همچنان پابرجاست.

بر اساس آنچه در تاریخ آمده است ، تا پیش از دوره صفویه، در جایگاه کنونی این میدان، باغی به نام نقش جهان وجود داشته ‌است. این باغ، نام خود را از شهری در آذربایجان گرفته که اینک به نام نخجوان خوانده می‌شود. این نام نقش جهان ، همانی است که این روزها خیلی‌ها اعتبارش را به اصفهانی نسبت می‌دهند که بین اهالی‌اش به نصف جهان معروف است. می‌گویند وقتی اصفهان نصف جهان شد ، نقش جهان هم به این نام شهره شد در حالی که عنوان نقش جهان ، برگرفته از همان نخ‌جوان ( نخجوان امروزی) بوده است.

این میدان در زمان ساخت در کنار مسجد جامع قدیمی شهر قرار داشت و میدانی کهنه و قدیمی هم در اطرافش بود که به میدان نو معروف شد و بعدها در زمان آغاز ورزش چوگان در این منطقه عنوان نقش جهان را به خود گرفت.

ابعاد میدان ، استاندارد‌تر از استاندارد

یک زمین چوگان متراژ مشخص و وسیعی دارد که به واسطه همین وسعت ، سخت می‌شود امان خاص برای بازی را مهیا کرد و ساخت. بر اساس استانداردهای جهانی طول و عرض زمین چوگان به ترتیب 274 و 145 متر است که با احتساب منطقه امن و جایگاه بازیکنان و مربیان، چند متری باید به طرفین اضافه کرد.

حالا این مقدار را با مساحت میدان نقش جهان اصفهان بسنجید تا متوجه شوید که چرا این زمین هنوز که هنوز است یکی از استاندارد‌ترین زمین‌های ورزشی چوگان محسوب می‌شود.

در زمان ساخت این میدان ، طول و عرض آن به نحوی مشخص شد که بتوان به راحتی در آن رفت و آمد کرد و به ورزش و جشن‌های محلی و مناسبتی مشغول شد. میدان نقش جهان، میدانی مستطیل شکل به درازای 507 متر و پهنای 158 متر در مرکز شهر اصفهان است. این یعنی محیطی مناسب و وسیع برای بازی چوگان.

ستون‌هایی که هنوز پابرجاست

درست روبه روی مسجد امام(ره) که بایستید ، دقیقا همان جایی که حالا شده است بلیت‌فروشی ورودی مسجد و چند قدم که عقب بروید ، قبل از آنکه به چارپایه‌های فالوده‌فروشی و بستنی‌فروشی برسید و چند متر که از مسیر تردد اسب‌های مسافربر بگذرید ، به دو ستون حدوداً یک متری می‌رسید که در فاصله هفت‌متری هم قرار گرفته‌اند.

این هفت متر را اگر همین حالا هم در اساسنامه مکتوب فدراسیون جهانی چوگان جست‌وجو کنید ، به اندازه استاندارد دروازه‌های بازی چوگان می‌رسید. دروازه‌هایی که حالا جنس میله‌ای و نامرغوبش در دسترس تیم‌هاست.

در میدان نقش جهان شما ستون‌هایی از بتون را می‌بینید که سال‌های طولانی است هیچ آسیبی ندیده است به جز یادگاری‌هایی که با میخ و خودکار و ماژیک نشان می‌دهد که نه تنها چوگان به فراموشی سپرده شده که فرهنگ نگهداری از آثار باستانی هم خیلی وقت است از یاد ما رفته .

در انتهای میدان و نقطه مقابل این ستون‌ها‌ چند متر مانده به مغازه‌های قدیمی و کافی‌شاپ‌ها و سفره‌خانه‌های دو طبقه جدید هم دو ستون دیگر را می‌بینید که دروازه حریفان محسوب می‌شدند و حالا وسیله‌ای مناسب هستند برای نشستن و عکس یادگاری گرفتن.

در کاشیکاریهای سر در بازار قیصریه هم عکس هایی از چوگان بازی را میتوانید شاهد باشید.

دور تا دور میدان در جوار مسجد شاه عباسی ، مسجد شیخ لطف الله ، عمارت عالی قاپو و بازار قیصریه شاهدحجره هایی دو طبقه هستید که نمای جالبی را به میدان می بخشد. نزدیک ظهر هم اکثریت قریب باتفاق با باز کردن سایه گیرهای سفید خود طرح دیگری رو به میدان عطا می کنند.

قسمت زیبای داستان زمانی است که در پشت شیشهء یکی از این حجره ها قرار می گیری و تحسین خود را نمی دانی چگونه بیان کنی؟ تحسین خود را به هنر ، به رنگ و ظرافت .

رنگهای لاجورد که خود را در پس نقشها و بوته ها پنهان شده اند، با بازتاب انرژی ای که در خود پنهان دارند چشم هر بیننده را به خود جذب می کنند و تحسین را از نهاد آدمی برمی انگیزاند.

در یکسری دیگر از مغازه ها سوغاتی دیگری از این سرزمین را خواهی یافت. رومیزی ها و کیف هایی که در هر جای ایران آنها را ببینی ناخودآگاه به یاد اصفهان می افتی.

خلاصه این میدان و حجره های اطرافش اگر اهل هنر باشی و از آن سیر نباشی ، منتظر چشمان دوستدار هنر و قدوم آنها هستند.

میدان نقش جهان اصفهان

مطالب مشابه :

سفرنامه اصفهان

مشخصات ونرخ بليط سرويس هاي رويال سفر از مبدا تهران vip

بریان اصفهان

هتل رادیسون رویال مسکو | رادیسون رویال مسکو | هتلهای فوق لوکس روسیه | هتلهای 5 ستاره مسکو

اصفهان . هتل سنتی طلوع خورشید

اتوبوسی در جاده موفقیت

مجله 24- فیلم دیدن در سینماهای اتوبوسی!

سفر به مشهد

میدان نقش جهان اصفهان