کودکان تیز هوش و راههای تشخیص آنها
ما در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که برای رسیدن به استقلال و پیشرفت همه جانبه در زمینه‌های اجتماعی، اقتصادی و علمی به شخصیت‌های رشد یافته نیاز دارد. چنین شخصیت‌هایی باید تربیت شوند.پژوهش‌های علوم تربیتی و روانشناسی نشان داده است همه کودکان وقتی به دنیا می‌آیند، دارای توانایی‌های بالقوه خدادادی هستند که با توجه به عوامل گوناگون ارثی و محیطی از نظر توانایی‌ها متفاوت هستند و در وضعیت‌های مختلف خانوادگی، اجتماعی و فرهنگی رشد می‌یابند.
این تفاوت‌ها بویژه در زمینه توانایی‌های عمومی شناختی، استعدادهای تحصیلی و شغلی، تفکر خلاق و سازنده، قدرت رهبری، ذوق‌هنری و انگیزش افراد بروز می‌کند.
● تیزهوش کیست
طی انجام آزمون هوش به کودکانی که دارای بهره هوشی ۱۳۰ به بالا هستند، تیزهوش گفته می‌شود. کودکان تیزهوش و با استعداد، کسانی هستند که طبق تشخیص افراد صلاحیت‌دار و اهل فن، به دلیل استعدادهای برجسته خود، عملکردهای عالی دارند و در هر یک از زمینه‌های زیر دارای موفقیتی مشهود یا توانایی بالقوه‌ای می‌باشند.
● انواع تیزهوشان
▪ تیزهوش‌های خلاق
علاوه بر هوش سرشار، برتری این افراد برای خلق و ایجاد مسائل هنری و ابداع از همان ابتدا مشخص است.
از خصوصیات مهمی که کودک دارای خلاقیت را از کودکان دارای بهره هوشی سطح بالا متمایز می‌کند، توانایی یا گرایش کودک خلاق به خطر کردن است. به این صورت که کودکان دارای خلاقیت بالا به انجام خدمات غیرعادی برای گروه، ارائه ایده‌های مغایر با گروه و نتیجه‌گیری‌های نادر و منحصر به فرد تمایل نشان می‌دهند.
▪ تیزهوشان درسخوان:
این کودکان به مفاهیم مجرد توجه بیشتری دارند. بهتر، سریع‌تر و بیشتر از دیگران مطالب کتاب را یاد می‌گیرند و تعداد کتاب‌هایی که خوانده‌اند، به مراتب زیاد است و از خواندن و حل مسائل لذت می‌برند.
▪ تیزهوشان حرفه‌ای:
در این کودکان یادگیری اعداد بهتر است. این افراد علاقه زیادی به ساختن اشیاء، کارهای‌دستی، ریاضیات، ارزیابی، اندازه‌گیری و وزن کردن دارند. اشکال هندسی را بهتر و زودتر یاد می‌گیرند.
تیزهوشان کم پیشرفت
در یادگیری موفق نیستند، در واقع هوش آنها به کار گرفته نمی‌شود. این افراد قدرت درک و نبوغ و بصیرت کافی دارند ولی نمی‌دانند چرا نتیجه امتحاناتشان خوب نیست.
سرعت پیشرفت تحصیلی کودکان تیزهوش از افراد عادی بیشتر است:
▪ نوجوانانی که اصطلاح تیزهوش به آنها اطلاق می‌شود، در یک عامل مشترک هستند و آن عبارت است از جذب مفاهیم انتزاعی، سازمان دادن موثر این مفاهیم و به‌کار‌بردن مناسب آنها.
▪ در زمینه مربوط به موضوعات درسی، برتری تیزهوشان نسبت به کودکان عادی در خواندن، کاربرد زبان، استدلال حسابی، علوم، ادبیات و هنر است.
▪ در اعمال مربوط به حساب و هجی کردن و اطلاعات مربوط به تاریخ و مدنی، برتری تیزهوشان کمتر مشخص است. کودکان تیزهوش خستگی خود را با کتاب برطرف می‌کنند و سرعت رشدهوشی تیزهوشان در مقایسه با کودکان عادی زیادتر است.
▪ کودکان تیزهوش از نظر تحصیلی بسیار پیشرفته‌تر از کودکان معمولی هستند. آنها خواندن را نزد والدین یا خود به تنهایی می‌آموزند.
ازدواج‌های فامیلی،آری یا نه
بررسی قرون اخیر نشان می‌دهد احتمالا عامل وراثت در تعیین هوش با میزان توانایی‌های ذهنی دخالت دارد؛ اما توانایی‌های ذهنی تنها در یک محیط مطلوب شکوفا می‌شوند و در این مورد نقش محیط فوقالعاده حائزاهمیت است.
بررسی‌های قرون اخیر نشان می‌دهد احتمالا عامل وراثت در تامین هوش با میزان توانایی‌های ذهنی دخالت دارد. لیکن توانایی‌های ذهنی تنها در یک محیط مطلوب شکوفا می‌شود. در این خصوص نقش محیط بسیار حائزاهمیت است.
بیشتر شواهد مربوط به ارثی بودن هوش نشان می‌دهد دوقلوهای یک تخمکی به دلیل آن که از تخمک واحدی به وجود آمده‌اند، از لحاظ وراثت دقیقا ۹۰ درصد همبستگی را نشان می‌دهند و همبستگی بین دوقلوهای دوتخمکی در حدود ۵۵ درصد یا نصف است.
وقتی فرزندان خانواده در محیط واحدی رشد می‌کنند، شباهت بیشتری در بهره هوشی آنان دیده می‌شود و مهمترین علت آن ازدواج‌های فامیلی است که به نظر می‌رسد نه تنها کمتر نشده، بلکه به علت محدودیت آشنایی‌های پسران و دختران جوان، ازدواج در حلقه بسته خانواده‌های ما افزون‌تر هم شده است.
در پس ازدواج های خویشاوندی، احتمال ژن‌های بیماری‌زا افزایش می‌یابد و فراوانی بروز صفات نهفته در فرزندان حاصل ازدواج‌های خویشاوندی است که به هیچ روی قابل مقایسه با ازدواج‌های برون‌گروهی نیست.
در ازدواج‌های خویشاوندی پیش از ازدواج، مشاوره ژنتیک صورت می‌گیرد و حتی پس از ازدواج نیز برای برآورد احتمال تولد کودک بیمار از متخصص علم ژنتیک، مشاوره خانواده، روان‌شناس متخصص و روان‌پزشک کمک گرفته می‌شود.
تحقیقی در کشور آمریکا و فرانسه بین هوش کودکان و ازدواج‌های خویشاوندی انجام گرفته است و همچنین در ایران نیز به نتایج مشابهی در این رابطه رسیده‌اند که بهره هوشی کودکان ازدواج‌های غیرخویشاوندی، نسبت به بهره هوشی کودکان ازدواج‌های خویشاوندی بیشتر است.
بازهم پولدارها
کودکان تیزهوش به خانواده‌های
بالا و متوسط جامعه از نظر اقتصادی و اجتماعی تعلق دارند.
زمانی که بهره هوشی تنها معیار تیزهوشی شناخته می‌شود،
اغلب کودکان تیزهوش از خانوادههایی می‌آیند که از وضع اقتصادی بالایی برخوردارند.
تعداد برادران و خواهرانشان اندک و والدینشان از آموزش خوبی برخوردارند. موقعی که
از بهره هوشی به عنوان تنها معیار طبقه‌بندی استفاده می‌شود، می‌بینیم که کودکان
تیزهوش به صورت مساوی در همه طبقات جامعه توزیع نشده‌اند.
تعداد کودکان تیزهوش در محیط‌هایی که از نظر آموزشی فقیرند، در مقایسه با محیط‌هایی که فرصت‌های یادگیری در آنها وجود دارد و فعالیت‌های کودکان به صورت درست مورد تشویق قرار می‌گیرد، کمتر است.
تعداد کودکان تیزهوش در بین پدران و مادران تیزهوش و محیط‌هایی که از نظر آموزشی غنی است، از نظر آماری بیشتر است.
کودکان تیزهوش بیشتر در خانوادههایی ظهور می‌کنند که پدران و مادرانشان از نظر اقتصادی و سواد بالاتر از خانواده‌های محروم باشند.
● از آن ها هم انتظار شکست داشته باشید
برخی از تیزهوشان در مقایسه با افراد عادی، حتی بدون بهره از آموزش‌های ویژه، به پیشرفت‌های بزرگی نایل می‌شوند. برخی دیگر حتی با وجود موانع بزرگی که در راه پیشرفتشان وجود دارد، موفقیت کسب می‌کنند.
برخی از تیزهوشان ممکن است در تحصیل دچار شکست شوند و نتوانند در دانشگاه قبول شوند. شکست آنها ممکن است به این دلایل باشد: داشتن معلمان ناشی، بی‌سوادی والدین، ناسازگاری با دیگران، علاقه‌مندی به کارهای فوق برنامه، بی‌اعتنایی به محتوای درس، کوچک و ناچیز دانستن کار، نداشتن انگیزه کافی در تحصیل و کسب علم، عدم تناسب روش‌های تدریس با ذوق و سلیقه آنها، آرزوهای پردامنه و شگفت‌آور و ناتوانی معلم در درک آنها. ازجمله شکست‌های نوابغ می‌توان به شکست افراد زیر در تحصیل اشاره کرد:
اینشتین در ورود به دانشکده پلی‌تکنیک، در زبان مردود شد و در جانورشناسی و گیاه‌شناسی نمره کافی نیاورد و جا ماند.مندل دوبار در امتحانات آموزگاری مردود شد.
● تغذیه و تیزهوشی
انسان با اتکاء به نیروی تفکر، تاثیرات بسیاری بر محیط زندگی خویش می‌گذارد، اما نمی‌توان اثر متقابل محیط را در تامین نیازهای اساسی و توانایی وی منکر شد. در این میان غذای مناسب نه‌تنها در برآوردن نیازهای تغذیه‌ای و برای رشد فیزیکی ضروری است، بلکه در تکامل روانی و رفتاری تاثیر بسزایی دارد.
با توجه به آن‌که نمی‌توان یک مرحله خاص تکاملی را نسبت به مراحل دیگر ترجیح داد، ولی بسیاری مطالعات نشان داده‌اند دوران پیش از دبستان دارای حساسیت زیادی بوده و می‌تواند تاثیرات قابل توجهی در پرورش استعدادها و توان هوشی فرد داشته باشد. کمبود تغذیه‌ای طولانی در دوران کودکی به طور قابل ملاحظه‌ای بر رشد ذهنی اثر دارد.
هوش به عوامل بسیاری وابسته است. بسیاری از مطالعات انجام شده در ۲۵ سال گذشته اثر سوءتغذیه ابتدایی را بر رشد مغزی و یادگیری نشان داده‌اند.
طبق آخرین پژوهش‌های انجام شده طی ۲۵ سال گذشته در کشورهای پیشرفته، مشخص شده که هوش به میزان ۷۰ درصد تحت تاثیر عوامل ارثی و به میزان ۳۰ درصد تحت تاثیر عوامل محیطی قرار می‌گیرد و تغذیه به عنوان مهمترین عامل محیطی، عبارت است از تامین انرژی مورد نیاز برای فعالیت‌های روزانه چون خوابیدن، تنفس، بازی کردن و... برای نگهداری، رشد و تکثیر در بدن ضروری است
|
در اینجا به بعضی از ویژگی‌هایی که در غالب کودکان تیزهوش در سنین قبل
از مد‌رسه قابل مشاهد‌ه است و می‌تواند برای پدران و مادران تا حد‌ود‌ی ملاک
ارزیابی قرار بگیرد اشاره می‌شود: |
|
روزنامه اطلاعات |
مطالب مشابه :
چگونه کودکان باهوش را بشناسیم؟ تست هوش کودکان ۴ ساله
پیش دبستانی باقرالعلوم (ع) - چگونه کودکان باهوش را بشناسیم؟ تست هوش کودکان ۴ ساله
آزمون تست هوش کودکان 3 تا 13 سال
پیش دبستانی حضرت قائم عج و مهد گل نرگس - آزمون تست هوش کودکان 3 تا 13 سال - بامدیریت سرکار خانم
تست هوش برای والدین
پیش دبستانی لبخند یزد با مجوز رسمی از آموزش و پرورش با مدیریت خانم پزشک نژاد با 11 سال تجربه
کودکان تیز هوش و راههای تشخیص آنها
پیش دبستانی - کودکان تیز هوش و پیش دبستانی. البته تذکر این نکته لازم است که تست هوش در
آزمون هوش وکسلر برا همکاران پیش دبستانی
پیش دبستانی. این مقیاس، هوش کودکان گروههای سنی 6 سال تا 16 سال و 11 ماه و 30 روز را تست
آزمون آدمک
پیش دبستانی تست هوش ( سن اجرا: از ۳ تا ۱۳ سال) طبقه بندی از لحاظ هوش:
چگونه هوش هیجانی کودکمان را بالا ببریم؟
پیش دبستانی چگونه هوش هیجانی های گرانبهایی که با کودکان مهد شکل گرفت همراه با
برچسب :
تست هوش کودکان پیش دبستانی