معماری وموسیقی

همه هنرها به طور عرضی با هم در ارتباط هستند چون منشا همه آنها زیبایی است. در معماری نسبت بین طول وعرض و ارتفاع باعث زیبایی میشود و در موسیقی نسبتهای صوتی منجر به زیبایی میشود. میتوانیم بگوییم یکی از تفاوتهای بین معماری و موسیقی در دریافت تناسب در اثر هنری است که در معماری توسط دیدن و در موسیقی به صورت شنیداری یافت میشود.

وجه تشابه معماری و موسیقی

1) concept یا ایده خلق اثر در این است که هر دو بر اساس سبک خوسته شده طراجی میشوند.

2) هماهنگی: در معماری توسط سازماندهی عناصر و ترکیب آنها در یک فضا و در موسیقی با استفاده از نحوه اجرا و ترکیب سازها به وجود میآید.

3) تنوع و یکنواختی: استفاده تکراری از عناصر فضایی در معماری و کاربرد مکرر از یک ضرب و ریتم در موسیقی ممکن است به ترکیبی یکنواخت و خستهکننده منجر شود. از طرف دیگر
تنوعطلبی افراطی به منظور ایجاد جذابیت بیشتر در آثار باعث ایجاد نوعی آشفتگی و هرج و مرج دیداری و شنیداری میگردد.

4) ریتم و سکون: در معماری سادهترین نوع ریتم تکرار منظم عناصر معماری در امتداد یک خط مستقیم است. سکون و توقف با مفهوم مکث در معماری جنبهای کاربردی دارد. پاگرد پلهها، میادین و گرههای شهری از نمودهای کاربردی آن است. گاهی با ایجاد یک عامل یا عنصر در فضای معماری و جلب توجه بیننده عامل مکث و سکون را میتوان به خوبی پدید آورد. (قرارگیری یک اثر هنری در راستای یک مسیر حرکتی)

در موسیقی نیز ریتم به عنوان پایه و سمبل ساخت موزیک مطرح میباشد. اگرچه که ریتمهای کند و تند در موسیقی هر یک با توجه به شرایطی خاص طراحی و ساخته میشوند لیکن مفهوم ریتم بدون سکون کاملاً بیمعناست. ترکیب حرکت نتها و سکوتها در یک اثر موسیقی برخواسته از ایجاد نوعی تنوع و نشاط در گوش شنونده است.

همانگونه که ما در بافت موسیقی اجرای نت روان و سیال و متصل و یا اجرای مقطع و ناپیوسته
نتها را داریم نیز معماران در صورت ساختمان و نصب بازشوها با فواصل گوناگون گاهی همچون هنر گوتیک در جستجوی کاهش آرتیکولاسیون به واسطه تداوم بودهاند و گاهی نیز در جستجوی پیوستگی و تداوم کامل هر چند در هر طبقه از ساختمان ما میتوانیم با نظارهگری بر پنجرهها و بازشوها و فضای خالی سکوت به ملودی گوش دهیم توأماً هم میتوانیم با نگریستن به بدنه ضلع یک ساختمان دو یا سه طبقهرا به شکل یک هارمونی به یک چشمانداز دریافت کنیم به زبان دیگر همانگونه که دانش هارمونی ما را به خصیصههای آکوردها و توانایی پیوندشان با یکدیگر با توجه به ارزشهای ساختمانی ملودیک و وزنی آنها آگاه میسازد کاوشگر نیز میتواند هارمونی بافت موسیقی را برداشت کند.

برخی تأثیرات: عوامل متعددی در ایجاد ایدهها و مفاهیم آثار مؤثرند. در این رابطه استفاده از نوعی موسیقی در فضاهای خاص معماری بسیار مد نظر است در فضاهایی با عملکرد فرهنگی و هنری و توریستی و... این موسیقی به تلطیف فضا کمک میکند. ضمن اینکه نوع و سبک موسیقی اجرایی بهتر است با ویژگیهای کالبدی فضای معماری هماهنگ گردد. در زمینه تأثیر این دو هنر بر یکدیگر میتوان گفت که:

تأثیر موسیقی بر معماری با انگیزه کیفیت بخشیدن به فضا کاملاً واضح و مستقیم است (کاربرد در مراکز تفریحی- فرهنگی). تأثیر معماری بر موسیقی را میتوان به ساخت ملودیها و آهنگهایی درباره برخی آثار فرهنگی و تاریخی به عنوان یک اثر یادمانی خلاصه کرد.همچنین گاهی برگزاری مراسم کنسرت در برخی مکانهای تاریخی و فرهنگدار خاص تأثیر خود را بر نحوه برگزاری (انتخاب و نواخت و آرایش ساز و سبک موسیقی) میگذارد.

به گفته گوته: معماری موسیقی منجمد است. معماری موسیقی خاموش است. معماری ایجاد فضای مادی و معنوی میکند ولی موسیقی فقط ایجاد فضای معنوی میکند به عبارت دیگر موسیقی معماری زمان است و معماری موسیقی مکان. موسیقی را روح زمان و معماری را روح مکان
نامیدهاند. معماری موسیقی جامد است همان موسیقی است که در عالم غیر مادی جریان دارد و معماری ایرانی مصداق بارز و عینی در جهان مادی دستگاهها و نغمههای موسیقی ایرانی است اگر به فضاهای معماری ایرانی قدیم پا گذاشته باشید حتماً به راز جاودانگی و سحرانگیزی این فضاها اقرار میکنید. چگونه میتوان نقش جهان را دید و در آن زندگی کرد و روح آدمی در آن به پرواز درآید بیآنکه نغمه خوشی از عالم ملکوت را در گوش ما زمزمه کند. وقتی از سردر بازار قیصریه وارد میدان شویم اگر با موسیقی ایران آشنا باشیم احساس میکنیم که دستگاه شور را برای ما زمزمه میکند اول طاقنماهای موزون را میبینیم که همچون ریتم در موسیقی ایران به دنبال هم هستند و در چند پرده نزدیک به هم نواخته میشوند آرام آرام پیش میرویم تا به عالیقاپو میرسیم که همان شهناز است بعد به زیرافکن و قرود میآید و میرسد به مسجد شاه که همان گوشه اوج است و بعد مسجد شیخلطفا... که گوشه سلمک را تداعی میکند تا دوباره میرسد به سردر قیصریه. موسیقی ایرانی را باید شنید همانگونه که معماری ایرانی را باید دید و به قضاوت نشست بیشک یکی از عمده دلایل سخرانگیزی فضای ایرانی همین پیوند با موسیقی است.

معماری وموسیقی

مطالب مشابه :

اسکیس در معماری (بهمراه نمونه طرح های دانشجویی)

اسکیس

نمونه تمرین اسکیس کارشناسی ارشد معماری سال 87

آموزش مقدماتی اسکیس

معماری وموسیقی