نارسائی استدلالات فلسفی و عقلی و لغزش پذیر بودن عقل و فلسفه از دیدگاه مولوی(صد هزاران زاهل تقلید و ن
در دفتر اول مثنوی(ص94) دربارۀ نارسائی عقل و استدلالات فلسفی میباشد و اینکه اگر انسان در برهان عقلی و استدلالی بسیار قوی هم باشد بالاخره از وسوسه ها و لغزشها در امان نیست و با شک و شبه ای ممکن است راه را گم کند ولی کسی که اهل ایمان است و به درجۀ یقین رسیده است امکان ندارد که بلغزد و یا دچار وسوسه شود . و در احادیث آمده است که حضرت علی (ع)فرمود که اگر همه مردم روی زمین ایمان بیاورند و یا اگر همۀ مردم کافر شوند کوچکترین تغییری در ایمان من به خداوند متعال بوجود نخواهد آمد .در واقع استدلال و برهان را تشبیه به عصایی میکند که در دست انسانهای کور میباشد که این عصا را هم در واقع خداوند به آنها داده است و اگر بخواهند این عصای استدلال و برهان را بر علیه خداوند استفاده کنند عصایشان درهم شکسته خواهد شد.و یا استدلال را تشبیه به پای چوبین میکند که زیاد اعتباری به این پای چوبین نیست.
صد هزاران زاهل تقلید و نشان افکند در قعریک آسیبشان
که به ظنّ، تقلید و استلالشان قایم است و جمله پرّ و بالشان
شبهه ای انگیزد آن شیطان دون درفتند این جمله کوران سرنگون
پای استدلالیان چوبین بود پای چوبین سخت بی تمکین بود
غیر آن قطب زمان دیده ور کز ثباتش کوه گردد خیره سر
پای نابینا عصا باشد عصا تا نیفتد سرنگون او بر حصا
آن سواری کو سپه را شد ظفر اهل حق را کیست ارباب بصر
با عصا، کوران ،اگر ره دیده اند در پناه خلق روشن دیده اند
گرنه بینایان بُدندی و شهان جمله کوران مرده اندی در جهان
نی، زکوران، کشت آید نی درود نه عمارت،نه تجارتها، نه سود
گر نکردی رحمت و افضالتان در شکستی، چوبِ استدلالتان
این عصا چه بود، قیاسات و دلیل آن عصا کی دادشان، بینا جلیل
چون عصا شد آلتِ جنگ و نفیر آن عصا را خرد بشکن ای ،ای ضریر
او عصاتان داد تا پیش آمدیت آن عصا از خشم هم بر وی زدیت
حلقۀ کوران به چه کار اندرید دیده بان را در میانه آورید
همچنین در دفتر سوم(ص433) بیانی دارد دربارۀ اشخاصی که دانش زیادی در اکثر علوم دارند و همچنین ادّعای زیادی نیز دارند ولی جوهر وجودی انسان را نشناخته اند، مثل انسان امروز که فضا را به تسخیر در آورده و اتم را شکافته است ولی از شناخت صراط مستقیم عاجز است، و براستی که این شعر مولانا چقدر دربارۀ انسان امروز مصداق دارد که امروزه انسان صد هزاران فصل از علوم مختلف را میشناسد و در انواع تکنولوژیها پیشرفت شایانی کرده است ولی نتوانسته خودش را بشناسد و در چنگال انواع شهوات و افسردگیها و اضطرابها اسیر است.آری انسان قیمت هر کالا و هر چیزی را خوب میداند ولی قیمت خودش را نمی داند.از هدف و فلسفۀ هر تجارت و هرگونه کسب و پیشه ای آگاهی دارد ولی فلسفۀ وجودی خودش را نمیداند.و از دید مولانا جوهر و جان همۀ دانشها این است که انسان جایگاه خودش را در روز معاد تعیین کند و چقدر هم زیبا گفته است.
صد هزاران فصل، داند از علوم جانِ خود را می نداند، آن ظلوم
داند او خاصیّت هر جوهری در بیانِ جوهرِ خود، چون خری
که همی دانم یجوز و لا یجوز خود ندانی تو یجوزی یا عجوز
این روا،وآن ناروا،دانی و لیک تو روا یا ناروائی،بین تو نیک
قیمت هر کاله میدانی تو چیست قیمت خود را ندانی احمقی است
سعدها و نحس ها دانسته ای ننگری تو سعدی یا ناشسته ای
جان جمله علم ها این است،این که بدانی ،من کیم در یوم دین
آن اصول دین بدانستی تو،لیک بنگر اندر اصل خود،گر هست نیک
از اصولینت،اصول خویش به که بدانی اصل خوود ای مرد مه
همچنین در دفتر سوم«ص 428» درباره داشتن ایمان وعدم وابستگی بیش از حد به اسباب وعلتها
در واقع بدن انسان را به کیسۀ زر تشبیه کرده است که کیسۀ بدون زر ارزشی ندارد ، همچنین بدن بدون جان ارزشی ندارد و جان بدون جانان نیز ارزشی نخواهد داشت.
همچنین زآغاز قرآن تا تمام رفض اسباب است وعلت والسلام
کشف این، نه از عقل کار افزا شود بندگی کن تا تو را پیدا شود
بند معقولات آمد فلسفی شهسوار عقل عقل آمد صفی
چونکه قشر عقل صد برهان دهد عقل کل، کی گام بی ایقان نهد؟
عقل دفترها کند یکسر سیاه عقلِ عقل، آفاق دارد پر زماه
قیمت همیان وکیسه از زر است بی زِ،زر، همیان وکیسه ابتر است
همچنانکه قدرِ تن، از جان بود قدر جان، از پرتو جانان بود
همچنین در دفتر سوم ص«383»درباره علم یقینی وحدس وگمان ویا کسی که با جان ودل مطلبی را دریافته در برابر شخصی که هنوز در مرحله شک وگمان قرار دارد می گوید. در اصول کافی در ضمن حدیثی از هشام از امام کاظم این موضوع آمده است.در واقع اکثر انسانها که هر روز عقیده ای را پیش میگیرند و هر روز به راهی میروند به این دلیل است که از حدس و گمان پیروی میکنند و به یقین نرسیده اند و حرکت با حدس و گمان مثل پرواز پرنده با یک بال است که افتان خیزان میپرد و در نهایت هم سقوط میکند ولی حرکت با علم، پرواز با دو پر میباشد و در آخر هم اشاره ای به همان کلام حضرت علی (ع) دارد که فرمود اگر همۀ مردم زمین ایمان آورند ذرّه ای به ایمان من افزوده نمیشود و اگر همۀ مردم هم کافر شوند ذرّه ای از ایمان من کاسته نمیشود و این یعنی درجۀ یقین.
علم را دو پَر، گمان را یک پراست ناقص آمد، ظن، به پرواز، ابتر است
مرغِ یک پر، زود افتد، سرنگون باز، بر پرّد، دو گاهی یا فزون
افت وخیزان می رود مرغِ گمان با یکی پر، بر اُمیدِ آشیان
چونزظن وارست،علمش رونمود شد،دوپر،آن مرغ یک پر،پرگشود
بعد از آن،«یمشی سویا مستقیم» نی، «علی وجهه مکبا اوسقیم»
با دو پر، بر میپرد، چون جبرئیل بی گمان وبی مگر،بی قال وقیل
گر همه عالم، بگویندش، توئی بر رهِ یزدان ودین مستوی
او نگردد گرمتر از گفتشان جان طاق او نگردد جفتشان
ورهمه گویند او را گمرهی کوه پنداری وتو برگ کهی
او نیفتد در گمان از طعنشان او نگردد دردمند از ظعنشان
بلکه گر دریا وکوه آید به گفت گویدش با گمرهی گشتی تو جفت
هیچ یک ذره نیافتد در خیال یا به طعن طاعنان رنجور حال
مطالب مشابه :
اشعار عرفانی :
www.daryayejan.ir, پایگاه فلسفه و عرفان دریای جان - اشعار عرفانی : وبلاگ های عرفانی و فلسفی
دانلود رایگان کتابهای فلسفی (PDF )
اشعار عرفانی شعرای بزرگ - دانلود رایگان کتابهای فلسفی (pdf ) - منتخبی از زیباترین اشعار عرفانی
اس ام اس فلسفی
اس ام اس فلسفی; جایی که در ان میتوانید به بهترین اس ام اس ها ، اشعار و داستانهای عاشقانه و
جملات فلسفی زیبا
اس ام اس فلسفی, جایی که در ان میتوانید به بهترین اس ام اس ها ، اشعار و داستانهای
نارسائی استدلالات فلسفی و عقلی و لغزش پذیر بودن عقل و فلسفه از دیدگاه مولوی(صد هزاران زاهل تقلید و ن
اشعار عرفانی شعرای بزرگ - نارسائی استدلالات فلسفی و عقلی و لغزش پذیر بودن عقل و فلسفه از
برچسب :
اشعار فلسفی