مروری بر مفاهیم فضا و ساختار در دانش طراحی معماری

فرانسیس دی.کی.چینگ معتقد است ساختمانها معمولا از تعدادی فضا تشکیل شدهاند که به وسیله عملکرد، مجاورت یا مسیر حرکتی بهم مربوط میشوند. دی.کی.چینگ در کتاب " معماری: فرم، فضا، نظم" در مورد شیوههای اصلی ارتباط فضاهای یک بنا با یکدیگر و سازماندهی آنها در انواع مربوط به فرم و فضا بحث نموده است. در حقیقت چینگ استارکچر را در مقیاس خرد معماری مورد توجه قرار داده است. به اعتقاد او میتوان 4 نوع ارتباطات فضایی را بین عناصر تشخیص داد:

1-فضایی در درون یک فضا

2-فضاهای متداخل

3-فضاهای مجاور

4-فضاهایی که با یک فضای مشترک بهم مربوط میشوند.

روابط ذکر شده کاملاً ذهنی بوده و در بسیاری مواقع قابل رؤیت نیست و ذهن انسان به صورت یکسری خطوط فرضی، رابطه بین مهمترین اجزاء را مشخص میکند.

چینگ در ادامه بر اساس انواع ارتباطات فضایی ذکر شده پنج نوع سازماندهی فضایی را در این ارتباطات معرفی میکند:

-سازماندهی خطی

-سازماندهی مرکزی

-سازماندهی شعاعی

-سازماندهی مجموعهای

-سازماندهی شبکه-ای

به اعتقاد یورگن گروترفضا به وسیله عناصری که آن را محدود کردهاند، مشخص یا اصطلاحاً تعریف میشود. این عناصر و ارتباطشان با یکدیگر هسند که شخصیت یک فضا را میسازند و به فضا فرم میدهند.

او فرمها را بر اساسنحوه ارتباط بین عناصر به دو دسته بی قاعده و با قاعده تقسیم میکند:

فرم بی قاعده فاقد استراکچر است. این فرم قابل پیشبینی نیست و به این دلیل بدیع است. اما هر پیام بدیعی نیز بایستی در ارتباط با پیامهای قبلی باشد. چون اگر اینطور نباشد برای ما قابل درک نیست. ما فرمهای بی قاعده را بر اساس قانون تجربه در ارتباط با فرمهایی که برای ما شناخته شده هستند ادراک میکنیم.

فرمهای با قاعده دارای استراکچر هستند: رابطه بین اجزاء هر فرم بر اساس قواعدی مشخص میشوند و ادراک شکل با جستجوی استراکچر که میتواند مثلاً یک محور تقارن یا طولهای متشابه اضلاع یا زوایا یا کانونها و غیره باشد آغاز میشود. لذا در فرآیند ادراک شکل، استارکچر میتواند از تمامی خطوط تشکیل دهنده شکل مهمتر باشد.

در فرآیند ادراک، فرمها اینقدر ساده میشوند تا سرانجام چیزی جز استراکچر باقی نمیماند. د رحقیقت گروتر استراکچر را ویژگیای از شکل میداند که باعث شکلگیری ذهنیت از شکل میشود. در عین حال گروتر اشاره میکند که استراکچر به ندرت بر خطوط تشکیل دهنده شکل منطبق است و اغلب بلافاصله قابل تشخیص نمیباشد چرا که اغلب فاقد خطوط و نقاط است. به عبارتی استراکچر شکل لزوماً وجود خارجی نداشته و میتواند شامل خطوط فرضیای باشد که ذهن انسان برای ساده کردن شکل از آن استفاده میکند. در صورت جابهجا نمودن یک شکل تا زمانی که استراکچر بتواند با این تغییرات همراهی کند، ما میتوانیم شکل را بازشناسی کنیم. ولی در صورت تغییر استراکچر، ادراک ما از همان شکل میتواند کاملاً متفاوت باشد. برای مثال در صورتی که یک مربع 45 درجه بچرخد، با اینکه محل استراکچر آن تغییر نمیکند ولی ماهیت آن متفاوت شده و خطوط تقارن به قطر تبدیل میشوند.

وجود استراکچر به معنی ارتباط با قاعده بین عناصر بوده و در برابر عدم وجود استراکچر به معنی نبود قاعدهای در ارتباطات بین عناصر قرار دارد. لذا به منظور شناخت استراکچر باید به ارتباط بین عناصر توجه نمود.

مروری بر مفاهیم فضا و ساختار در دانش طراحی معماری

مطالب مشابه :

دانلود کتاب معماری، فرم، فضا، نظم

معرفی کتاب معماری فرم فضا ونظم

فرم ، فضا و نظم در معماری

دانشگاه شمال - 2

منابع ارشد معماری- گرایش معماری معماری

معرفي كتاب - 1

سازه هاي پوسته اي

مروری بر مفاهیم فضا و ساختار در دانش طراحی معماری