وظیفه گردش خون

  • دستگاه گردش خون

      درس علوم تجربی چهارم ابتدایی     بخش 12  دستگاه گردش خون   قلب یک ماهیچه تو خالی است که بسیار قوی است و هر بار که بسته می شود، خون داخل خود را با فشار از راه رگ ها به همه جای بدن می فرستد. دستگاه گردش خون شامل قلب و رگ ها (سرخرگ، مویرگ و سیاهرگ) می شود. قلب یا همان ماهیچه تو خالی و تلمبه خون در هر دقیقه حدود 70 بار پر و خالی می شود و هر بار مقداری خون را به داخل رگ ها می فرستد. تعداد ضربان قلب ما مساوی با تعداد ضربان نبض ماست و هرچه فعالیت ما بیشتر باشد، تعداد ضربان قلب ما هم بیشتر است.   رگ ها:  (لوله های حمل کننده خون) رگ ها لوله های حمل کننده خون هستند. سرخرگ به رگ هایی گفته می شود که از قلب خارج می شوند و به اندام ها می رسند. سرخرگ هایی که از قلب خارج می شوند قطر زیادی دارند اما وقتی به داخل هر اندام می رسند کوچک تر و باریک تر می شوند. از قلب دو سرخرگ خارج می شود. یکی به شش ها می رود و دومی به اندام های گوناگون می رود. به رگ های بسیار باریکی که در کنار سلول ها وجود دارند، مویرگ گفته می شود. مویرگ ها فقط با میکروسکوپ دیده می شوند چون بسیار باریک هستند. خونی که از اندام ها خارج می شود، به قلب برمی گردد رگ هایی که خون را به قلب برمی گردانند سیاهرگ نام دارند. معمولاً سیاهرگ ها در نزدیکی سطح بدن و زیر پوست هستند اما سرخرگ ها داخل بدن قرار گرفته اند.   ترکیب خون: در بدن انسان بزرگسال، حدود 5 لیتر خون وجود دارد. خون از سه قسمت پلاسما، گلبول قرمز و گلبول سفید تشکیل شده است. پلاسما یا قسمت مایع خون، بیشتر به آب اختصاص دارد و وظیفه آن انتقال مواد غذایی گوناگون و حل شده در پلاسما به سلول هاست. گلبول های قرمر در خون شناور هستند. قرمزی خون مربوط به همین گلبول هاست. زیرا تعداد آنها بسیار زیاد است. گلبول های قرمز اکسیژن را از شش ها به سلول های بدن می رسانند و در عوض دی اکسید کربن را از آنها می گیرند و به شش ها برمی گردانند. گلبول های سفید در برابر میکروب ها از بدن دفاع می کنند. تعداد گلبول های سفید بسیار کمتر از گلبول های قرمز است.   پاکیزه کردن خون:  سلول های بدن بعد از گرفتن اکسیژن و مواد غذایی، چند نوع ماده دفعی تولید می کنند که دی اکسیدکربن، آب اوره و نمک کمترین آنهاست. اوره یک ماده سمی است و اگر در بدن بماند ما را مسموم می کند.   کلیه ها: وظیفه پاکیزه کردن خون بر عهده کلیه هاست. هر بدن  کلیه دارد که در داخل شکم و در پشت معده و روده ها قرار گرفته اند. به هر کلیه یک سرخرگ بزرگ وارد می شود. تعداد مویرگ های کلیه زیاد است. سلول های کلیه آب اضافی، اوره و تعدادی از نمک ها را از خون می گیرند. به مجموعه این مواد ادرار می گویند. ادرار در اندامی به نام ...



  • سیستم گردش خون بدن

    گردش خون  را به دو جز عمومی ( سیستمی) و ریوی تقسیم می کنند. قسمتهای عملکردی گردش خون ۱- وظیفه شریانها انتقال خون پرفشار به بافتهاست .لذا جدار شریانها قوی است و خون به سرعت در آنها جریان می یابد.آرتریولها آخرین شاخه های دستگاه شریانی هستند وبه عنوان دریچه کنترل ورود خون به مویرگها عمل می کنند و قادر هستند جریان خون به مویرگها را در پاسخ به نیازهای بافت تغییر دهند.   2- وظیفه  مویرگها  عبارت است از تبادل مایع، موادغذایی ، الکترولیتها و سایر موادبین خون و مایع بین بافتی ، بدین منظور جدار مویرگها بسیار نازک و نسبت به ملکولهای ریز نفوذ پذیر است. ۳- وریدها بعنوان لوله هایی برای برگرداندن خون از بافت ها به قلب عمل می کنند. وظیفه مهم آنها این است که بعنوان مخزن اصلی خون عمل می کنند . فشار سیستم وریدی بسیار پایین میباشد لذا جدار وریدها نازک  ولی عضلانی میباشدوبدین ترتیب میتوانند منقبض ومنبسط شده ویک مخزن قابل کنترل برای خون باشند . حجم خون درقسمتهای مختلف گردش خون بیشترین قسمت گردش خون یعنی ۸۴ % در در گردش خون سیستمی جای دارد که از این مقدار : ۶۴% در وریدها ، ۱۳% در شریانها ، ۷% در آرتریولها ومویرگهای عمومی ، ۷% درقلب میباشد . و۹% باقیمانده نیز در گردش خون ریوی می باشد. فشار در قسمتهای مختلف گردش خون بیشترین مقدار فشار در آئورت میباشد که متوسط آن ۱۰۰  میلیمتر جیوه (۸۰/۱۲۰ ) است. هنگامی که خون درگردش خون عمومی جریان می یابد بتدریج فشار آن افت می کند و زمانیکه به انتهای ورید اجوف در دهلیز راست وقلب می رسد فشار به صفر رسیده است: مویرگهای عمومی ۳۵ میلیمتر جیوه در سمت آرتریولی تا ۱۰ میلیمتر جیوه در سمت وریدی آرتریول  ( متوسط فشار ۱۷  میلیمتر جیوه) متوسط فشار شریان ریوی ۱۶ میلیمتر جیوه (۸/۲۵) تئوری اساسی عملکرد گردش خون سه اصل اساسی وجود دارد که مبنای تمام اعمال این دستگاه است: جریان خون به هر یک از بافتهای بدن تقریبا همیشه متناسب بانیازهای بافت به دقت کنترل می شود. برون ده قلب عمدتا به وسیله مجموع کلیه جریانهای موضعی بافتها کنترل می شود. به طور کلی ، فشار شریانی مستقل از کنترل جریان خون موضعی یا کنترل برون ده قلب کنترل می شود. روابط بین فشار، جریان و مقاومت جریان خونی که از یک رگ می گذرد به دو عامل بستگی دارد: ( قانون اهم ) با اختلاف فشار بین دو سر رگ (شیب فشاری) ارتباط مستقیم وبا میزان مقابله با جریان خون دررگ ( مقاومت) ارتباط معکوس دارد. جریان خون مقدار خونی است که در یک دوره مشخص از نقطه معلومی از گردش خون میگذرد که به صورت میلی لیتر یا لیتر بردقیقه بیان می شود. فشار خون ...

  • دستگاه گردش خون دوزیستان

    دستگاه گردش خون دوزیستان

      دستگاه جریان خون دوزیستان     وظیفه ی دستگاه گردش خون رساندن مواد لازم به اندام ها و بافت های مختلف بدن و گرفتن مواد زائد از آن ها و رساندن به اندام های دفع (مانند کلیه ها) است. به طور کلی کارهای عمده ای که توسط این دستگاه انجام می شود. به قرار زیر است: 1- گرفتن اکسیژن از اندام های تنفسی و رساندن آن به بافت های بدن و در عین حال گرفتن گازکربنیک از بافت ها و رساندن آن به اندام های تنفسی. 2- گرفتن مواد غذایی جذب شده و آب، از لوله ی گوارش و رسانیدن آن ها به اندام های مختلف بدن. 3- رساندن مواد غذایی از جایی به جای دیگر جهت تغذیه اندام ها. 4- گرفتن هورمون های غدد درون ریز و رساندن آن ها به اندام هایی که آن ها را لازم دارند. برای بررسی بهتر دستگاه گردش خون یک قورباغه را مورد مطالعه قرار می دهیم: دستگاه جریان خون قورباغه، شامل قلب، (Heart) سرخ رگ ها (Arteries)، موی رگ ها (Cupillaries)، سیاه رگ ها  (Relin)، رگ های لنفی (lumph vessels)، خون و لنف است.   قلب اندامی ماهیچه ای و گلابی شکل است و در یک کیسه به نام دل پوش قرار دارد. این کیسه از مایعی به نام لنف پر شده است. باز و بسته شدن قلب باعث جریان خون و لنف می شود. قلب در لاروهای ماهی شکل دوزیستان یک دهلیز و یک بطن دارد و تمام خون آن سیاهرگی و بدون اکسیژن است. اما قورباغه بالغ دارای دو دهلیز و یک بطن است. خون شامل پلاسما (Plasma) ست که مایعی شفاف است با یاخته های آزاد (Blood corpuscles) پلاسما دارای آب، مواد معدنی، مواد آلی، گازها، هورمون ها و ... می باشد. گلبول های قرمز (گویچه های سرخ) (Read blood cells) یا اریتروسیت ها (Erithrocytes)، هموگلوبین (رنگ های تنفسی) (Hemogolobin) است. و در قورباغه ها هسته دار و تخم مرغی شکل و بزرگ است. وظیفه ی آن بردن اکسیژن به بافت های بدن است. تعداد گویچه های سرخ در حدود 400000 عدد در هر میلی متر مکعب خون است. گلبول های سفید (گویچه های سفید) (White blood cells) یا لکوسیت ها  (Leucocytes) اشکال گوناگون و وظایف مختلفی دارند. بیگانه خواری  (Phagocytes) از آن جمله است. تعداد آن ها در حدود 7000 در هر میلی متر مربع خون است. دانه های کوچک دیگری نیز در خون وجود دارد. پلاکت ها که در خون شناور بوده و ترمبین تولید می نمایند. یاخته های خون (به ویژه) در مغز استخوان ها یا در سپرز (Spleen) (طحال) تولید می شود. همچنین یاخته های پیر خون در طحال از بین می رود. سرخ رگ ها که خون را از قلب خارج می کنند با یک بافت توپوشی (Endothelium) که از بافت پوششی ساده و مخاط زیر آن، تشکیل یافته است. در دیواره ی سرخ رگ ها علاوه بر بافت توپوشی، تارهای ماهیچه ای صاف، بافت هم بندی و تارهای کش دار وجود دارد. این تارها در مقابل انقباض بطن که باعث وارد شدن خون، با فشار به داخل سرخ رگ ها ...

  • گردش خون پایه چهارم ابتدایی

        بررسی درس فصل گردش خون و دانستنیهای مربوط به آن دانستنیهای معلم دستگاههای تنفس و گوارش  برای گرفتن اکسیژن و مواد غذایی از محیط به وجود آمده اند . اکسیژنی که وارد دستگاه تنفس می شود و درنهایت به کیسه های هوایی می رسد از آن جا به همه ی سلولها منتقل می شود این عمل به کمک دستگاه گردش خون انجام می شود که از سه جزء تشکیل شده است : ۱٫     تلمبه ای به نام قلب که با تولید مکانیکی لازم ، خون را در رگ ها حرکت می دهد . ۲٫     شبکه ای از رگ ها که خون در آن ها حرکت می کند و انشعاب آن ها به دورترین نقاط بدن می رسد . ۳٫     مایعی به نام خون که موادغذایی و اکسیژن در آن حل می شود . قلب : قلب تلمبه ای از جنس ماهیچه ای است که خون را به سرتاسر تلمبه می کند . خون به درون لوله هایی به نام رگ یا فضاهایی به نام حفره تلمبه می شود . چنین قلبی در همه ی پستانداران و در بسیاری از انواع بزرگ تر جانوران بی مهره دیده می شود . کرم های خاکی ، خرچنگ ها ، حشره ها و حلزون همه قلبی دارند که خون را تلمبه می کند کرم خاکی بر خلاف انسان دارای پنج جفت قلب است اما قلب های آن فقط به صورت قسمت هایی از رگ است که اندکی منبسط تر شده است. در انسان قلب اندام بزرگی است که در بین قفسه های سینه جای دارد . قلب از چهار حفره ی ماهیچه ای تشکیل شده است  دو دهلیز و دو بطن . بادقت در شکل می توان دریافت که بین قسمت های بالایی و پایینی و هم چنین در دهانهی سرخرگ ها  دریچه هایی وجود دارد. صداهای قلب : مربوط به بسته شدن دریچه هایی است که در بین دهلیزها و بطن ها و همچنین در دهانه ی سرخرگ ها وجود دارد یعنی صدای اول مربوط به بسته شدن دریچه های دهلیز بطنی و صدای دوم مربوط به بسته شدن مدخل سرخرگ ها است . خونی که از قلب خارج می شود در طول رگ هایی با دیواره ی ضخیم به نام سرخرگ حرکت می کند . این سرخرگ ها در مچ دست و در گردن به سطح پوست نزدیک می شوند و شما می توانید نبض خود را حس کنید . نبض موج خون است که د رنتیجه ی یک ضربان قلب در مسیر سرخ رگ رانده می شود . به این ترتیب با اندازه گیری سرعت زدن نبض خود می توانید بگویید که قلب شما با چه سرعتی  می زند . نبض مربوط به کم و زیاد شدن مقدار خون داخل رگ نیست بلکه فقط به دیواره ی رگ ها مربوط است . سرخ رگ ها در درون بدن قرار دارند و رگ هایی که در زیر پوست دیده می شوند سیاه رگ ها هستند سیاه رگ ها نبض ندارند . دیواره ی مویرگ ها فقط از یک لایه سلول درست شده است به همین علت ، امکان تبادل مواد در آن جا وجود دارد فشار خون یکی از عواملی است  که باعث رانده شدن مواد از درون مویرگ به سوی بافت ها می شود گلبول های سفیددارای این خاصیت هستند که     می توانند خود را باریک کنند و ازدیواره ...

  • درس علوم تجربی چهارم ابتدایی+بخش 12+ دستگاه گردش خون+سوالات

    درس علوم تجربی چهارم ابتدایی     بخش 12  دستگاه گردش خون   قلب یک ماهیچه تو خالی است که بسیار قوی است و هر بار که بسته می شود، خون داخل خود را با فشار از راه رگ ها به همه جای بدن می فرستد. دستگاه گردش خون شامل قلب و رگ ها (سرخرگ، مویرگ و سیاهرگ) می شود. قلب یا همان ماهیچه تو خالی و تلمبه خون در هر دقیقه حدود 70 بار پر و خالی می شود و هر بار مقداری خون را به داخل رگ ها می فرستد. تعداد ضربان قلب ما مساوی با تعداد ضربان نبض ماست و هرچه فعالیت ما بیشتر باشد، تعداد ضربان قلب ما هم بیشتر است.   رگ ها:  (لوله های حمل کننده خون) رگ ها لوله های حمل کننده خون هستند. سرخرگ به رگ هایی گفته می شود که از قلب خارج می شوند و به اندام ها می رسند. سرخرگ هایی که از قلب خارج می شوند قطر زیادی دارند اما وقتی به داخل هر اندام می رسند کوچک تر و باریک تر می شوند. از قلب دو سرخرگ خارج می شود. یکی به شش ها می رود و دومی به اندام های گوناگون می رود. به رگ های بسیار باریکی که در کنار سلول ها وجود دارند، مویرگ گفته می شود. مویرگ ها فقط با میکروسکوپ دیده می شوند چون بسیار باریک هستند. خونی که از اندام ها خارج می شود، به قلب برمی گردد رگ هایی که خون را به قلب برمی گردانند سیاهرگ نام دارند. معمولاً سیاهرگ ها در نزدیکی سطح بدن و زیر پوست هستند اما سرخرگ ها داخل بدن قرار گرفته اند.   ترکیب خون: در بدن انسان بزرگسال، حدود 5 لیتر خون وجود دارد. خون از سه قسمت پلاسما، گلبول قرمز و گلبول سفید تشکیل شده است. پلاسما یا قسمت مایع خون، بیشتر به آب اختصاص دارد و وظیفه آن انتقال مواد غذایی گوناگون و حل شده در پلاسما به سلول هاست. گلبول های قرمر در خون شناور هستند. قرمزی خون مربوط به همین گلبول هاست. زیرا تعداد آنها بسیار زیاد است. گلبول های قرمز اکسیژن را از شش ها به سلول های بدن می رسانند و در عوض دی اکسید کربن را از آنها می گیرند و به شش ها برمی گردانند. گلبول های سفید در برابر میکروب ها از بدن دفاع می کنند. تعداد گلبول های سفید بسیار کمتر از گلبول های قرمز است.   پاکیزه کردن خون:  سلول های بدن بعد از گرفتن اکسیژن و مواد غذایی، چند نوع ماده دفعی تولید می کنند که دی اکسیدکربن، آب اوره و نمک کمترین آنهاست. اوره یک ماده سمی است و اگر در بدن بماند ما را مسموم می کند.   کلیه ها: وظیفه پاکیزه کردن خون بر عهده کلیه هاست. هر بدن  کلیه دارد که در داخل شکم و در پشت معده و روده ها قرار گرفته اند. به هر کلیه یک سرخرگ بزرگ وارد می شود. تعداد مویرگ های کلیه زیاد است. سلول های کلیه آب اضافی، اوره و تعدادی از نمک ها را از خون می گیرند. به مجموعه این مواد ادرار می گویند. ادرار در اندامی ...