بررسي نيازهاي آموزشي معلمان مدارس ابتدايي

آموزش و پرورش دوره ابتدايي بعنوان اولين دوره آموزش عمومي وظيفه دارد، دانش آموزان را براي ورود به زندگي اجتماعي آماده نمايد. با توجه به ويژگيهاي دانش آموزان در اين دوره نقش معلمان ابتدايي از اهميت ويژه اي برخوردار است. لازم است معلمان اين دوره اطلاعات وسيعي در زمينه روانشناسي تربيتي، روانشناسي رشد، كليات روشها و فنون تدريس، رسانه ها و مواد آموزشي، مشاوره و راهنمايي، سنجش و اندازه گيري و مفاهيم علمي مربوط به هريك از مواد درسي دوره ابتدايي داشته باشند.

بررسي نتايج تحقيقات انجام شده در خصوص ميزان دانشها، توانايي و نگرش هاي آموزشي-شغلي معلمان دوره ابتدايي بيانگر اين واقعيت است كه تسلط همه جانبه معلمان اين دوره در زمينه هاي تربيتي و تخصصي حرفه خويش به ميزان مطلوب فراهم نمي باشد.

اهداف پژوهش:

الف-اهداف اصلي: شناسايي اولويت هاي مربوط به نيازهاي آموزشي معلمان به منظور فراهم سازي بخشي از اطلاعات مورد نياز جهت توسعه و تقويت آموزش و پرورش دوره ابتدايي.

ب-اهداف فرعي: فراهم سازي بخشي از اطلاعات مناسب پيرامون نيازهاي آموزشي

معلمان ابتدايي در راستاي:

1- تعيين اولويتهاي مربوط به نيازهاي آموزشي-تربيتي معلمان

2- تعيين اولويتهاي مربوط به نيازهاي آموزشي-تخصصي معلمان

3- تهيه و تدوين مواد آموزشي مورد نياز دوره هاي آموزشي حين خدمت معلمان

4- افزايش كارآيي دوره هاي دانش افزايي كوتاه مدت معلمان از طريق ارائه موضوعات تربيتي و تخصصي متناسب با سطح نياز معلمان

سؤالات تحقيق:

الف-سؤال اصلي: نيازهاي آموزشي معلمان مدارس ابتدايي استان به ترتيب اولويت كدامند؟

ب-سؤالات فرعي:

1- نيازهاي آموزشي معلمان مدارس ابتدايي استان به تفكيك مدارك مختلف تحصيلي(ديپلم، فوق ديپلم و ليسانس) به ترتيب اولويت كدامند؟

2- نيازهاي آموزشي معلمان مدارس ابتدايي به تفكيك جنسيت (مرد و زن) به ترتيب اولويت كدامند؟

3- نيازهاي آموزشي معلمان مدارس ابتدايي استان به تفكيك سنوات مختلف آموزشي به ترتيب اولويت كدامند؟

4- نيازهاي آموزشي معلمان مدارس ابتدايي استان به تفكيك محل خدمت (شهر-روستا) به ترتيب اولويت كدامند؟

5- نيازهاي آموزشي معلمان مدارس ابتدايي در ابعاد تربيتي و تخصصي به ترتيب اولويت كدامند؟

6- نيازهاي آموزشي معلمان مدارس ابتدايي استان به تفكيك پايه تحصيلي به ترتيب اولويت كدامند؟

7- نيازهاي آموزشي معلمان مدارس ابتدايي در مناطق استان (پيشينه تحقيق:

1- نتايج تحقيقي كه توسط علی سیفی در سال (1376) انجام شده نشان مي دهد:

1- نيازهاي آموزشي معلمان در قالب نوعي برنامه توسعه دانش و اطلاعات به ترتيب اولويت در مواد درسي ديني، علوم تجربي، كليات روشها و فنون تدريس، ارزشيابي، فارسي، علوم تجربي و رياضي قرار مي گيرد.

2- نتايج در مجموع حاكي از پايين بودن سطح دانش آموزگاران، تفاوت معلومات آنها در موضوعات درسي و متفاوت بودن سطح دانش معلمان در استانهاي مختلف است.

3- به طور كلي نگرش كاركنان در جهت مثبت است ولي كاملا" مطلوب نيست.

4- نگرش معلمان در مقايسه با دبيران و دفترداران در سطح پايين تري قرار دارد.

2- نتايج تحقيقي كه توسط احد وجدانی همت و همكاران در سال (1373) انجام شده نشان مي دهد:

1- معلمان دوره ابتدايي به دانش بيشتر و تازه نياز دارند.

2- بين ميزان آشنايي معلمان با مفاهيم تربيتي و تخصصي و نوع مدرك تحصيلي رابطه معناداراي وجود دارد. هرچه مدرك تحصيلي بالاتر باشد، اطلاعات معلمان درباره مفاهيم علمي هر درس و روش تدريس مربوط نيز افزايش مي يابد.

3- نتايج تحقيقي كه در سال (1374) بعنوان پايان نامه كارشناسي توسط احد وجدانی همت انجام شده نشان مي دهد:

1- عده زيادي از معلمان در مورد بكارگيري وسايل آموزشي، روشها و فنون تدريس و ... اطلاعات و مهارت چنداني ندارند.

2- اكثريت آنها اجراي روشهاي نوين آموزشي را غير ممكن دانسته و يا غير مفيد تلقي مي كنند.

4- نتايج تحقيقي كه توسط آريان دوست در سال 1375 انجام شده نشان مي دهد:

داده هاي اين تحقيق به صورت آزمون كتبي متشكل از سؤالات دروس تربيت معلم با رشته تدريس معلمان بوده است و نتايج زير بدست آمده است.

1- بين نوع مدرك تحصيلي معلمان ، ميزان معلومات ايشان از مفاهيم درسي رابطه معناداري وجود دارد به طوري كه معلمان داراي مدرك تحصيلي بالاتر داراي نمرات بالاتري بوده اند.

2- ميانگين نمرات معلمان در تمام دروس اين آزمون كمتر از 10 بوده است.

3- ميانگين نمرات معلماني كه دوره دانش افزايي حين خدمت شركت كرده اند به تناسب شركت در اين كلاسها افزايش يافته است.

4- بين ميزان آگاهي معلمان از مفاهيم درسي و سنوات خدمت آموزشي ايشان رابطه معناداري وجود ندارد.

5- بين ميزان نمرات كسب شده معلمان در دروس مختلف تفاوت معناداري وجود دارد.

5- نتايج پژوهش ديگر كه در قالب پايان نامه كارشناسي ارشد توسط ابراهیم نرمی انجام شده نشان مي دهد:

1- نتايج بدست آمده تأكيد كننده طبقه بندي نيازهاي مازاد در بين مديران معلمان زن بوده است در حالي كه ترتيب اهميت و ترجيح نيازها بين معلمان مرد بيشتر از معلمان زن مي باشد.

2- كمبود يا فقدان نيازهاي مادي معلمان مرد بيشتر از معلمان زن مي باشد.

3- امنيت شغلي در ميان معلمان و مديران مرد از قدرت بيشاري نسبت به مورد مشابه در معلمان و مديران زن برخوردار است.

4- نياز خود يابي يا خود شكوفايي در مديران و معلمان مرد بيشتر از زنان مي باشد.

6- تحقيق ديگر توسط علی سیفی سمیرانی در سال 1374 انجام شده است.

در اين تحقيق، ابزار جمع آوري اطلاعات دو فقره پرسشنامه رضايت شغلي (بريفليدوروث) ارضا نياز كاركنان بوده است و نتايج نشان مي دهد كه :

1- كمبود مسائل مادي و اقتصادي و ايمني در معلمان نسبت به ساير گروهها بيشتر است.

2- نياز اجتماعي يا تعلق و وابستگي از نيازهاي غالب و ارضا نشده جمعيت مورد پژوهش است.

3- زنان نسبت به مردان از شغلشان راضي ترند.

4- كمبود مسائل مادي و ايمني در زنان (معلم) ناراضي بيش از گروه زنان راضي مي باشد ليكن در مردان راضي و ناراضي تفاوت معناداراي در اهميت نيازها مشهود نمي باشد.

7- در تحقيق ديگري كه توسط نجاتعلی قهرمانی در سال 1373 انجام شده است نتايج نشان مي دهد كه:

1- رؤسا، وظايف يك رئيس را عمدتا" برنامه ريزي، اعمال نظارت، ايجاد هماهنگي، انجام ارزشيابي سازماندهي و ايجاد محيطي پويا و مناسب مي دانند.

2- آگاهي در باره مسائلي از قبيل نحوه مديريت، قوانين، آيين نامه ها، اهداف و سياستها، نحوه برنامه ريزي وضعيت نيروها براي رؤسا ادارات ضروري مي باشد. و اين موارد از مهمترين مشكلات رؤساي ادارات در مسير تحقق هدفهاي سازماني مي باشد.

3- رؤسا مهارتهاي لازم براي يك رئيس را عمدتا" مهارت در سخنوري، مهارت در قانع سازي و تفهيم، مهارت در برنامه ريزي و مهارتهاي فني، ارتباطي و ادراكي مي دانند.

علاوه بر تحقيقات فوق در اين پژوهش سه تحقيق ديگر در مورد رضايت شغلي معلمان بعنوان پيشينه مطرح شده است.

روش تحقيق:

تحقيق حاضر از نوع توصيفي-زمينه يابي مي باشد كه معمولا" در مطالعات ترتيبي بكار گرفته مي شود.

جامعه آماري ، حجم نمونه و روش نمونه گيري:

جامعه آماري اين تحقيق شامل كليه معلماني مي شود كه در سال تحصيلي 78- 77 به طور تمام وقت در مدارس ابتدايي استان به تدريس اشتغال دارند. تعداد اين معلمان در مجموع 39407 نفر مي باشند.

حجم نمونه: شامل 2000 نفر از معلمان مدارس ابتدايي مي باشد كه از مجموع 2300 پرسشنامه ارسالي 2015 پرسشنامه جمع آوري شده است.

روش نمونه گيري: خوشه اي چند مرحله اي و همچنين روش نمونه گيري طبقه اي استفاده شده است.

نتايج تحقيق:

1- در سطح كل استان، در بخش نيازهاي آموزشي-تربيتي توسعه دانش و مهارت در زمينه كاربرد وسايل آموزشي بعنوان اولين نياز آموزشي معلمان مدارس ابتدايي مطرح شده است.

2- در بخش نيازهاي آموزشي-تخصصي آشنايي بيشتر با روش تدريس هنر بعنوان اولين اولويت نيازهاي آموزشي معلمان محسوب مي شود.

3- در بخش نيازهاي آموزشي-تربيتي، كاربرد كيتهاي رياضي و علوم، آشنايي با ويژگي هاي دانش آموزان، شيوه هاي حل مشكلات يادگيري، روشهاي تهيه و توليد مواد آموزشي و شيوه هاي حل مشكلات رفتاري دانش آموزان به ترتيب اولويت دوم تا ششم مطرح شده اند.

4- در بخش نيازهاي آموزشي-تخصصي، آشنايي با روش تدريس استاد، روش تدريس تربيت بدني، روش تدريس قرآن، روش تدريس رياضيات به ترتيب اولويت دوم تا ششم را تشكيل مي دهند.

پيشنهادهاي تحقيق:

1- طراحي دوره هاي آموزشي ضمن خدمت بر اساس رويكردمختلف آموزش ضمن خدمت كاركنان به منظور تقليل سطح نيازهاي آموزشي معلمان.

2- ايجاد دوره هاي آموزشي در قالب رويكردهاي حضوري، نيمه حضوري، استان، منطقه اي

3- افزايش ساعات آموزش محتوي درس تكنولوژي آموزش و تدريس هنر در دوره هاي آموزش حين خدمت.

4- افزايش غناي محتوايي كتب دوره هاي تربيت معلم.

5- تهيه محتواي ويژه براي آموزش حين خدمت معلمان در زمينه هاي تربيتي.

6- تهيه دفترچه راهنماي آموزشي، براي كاربرد مواد و وسايل آموزشي مختلف كه به نوعي در دوره ابتدايي كاربرد دارند.

7- توجه به نيازهاي آموزشي معلمان به تناسب شدت نياز اعلام شده و برنامه ريزي براي برطرف كردن اين نيازها.

8- برگزاري نمايشگاههاي دائمي از وسايل آموزشي و ترغيب معلمان به بازديد معلمان از اين واحدها.

9- ايجاد هماهنگي بيشتر بين معلمان در سطح آموزشگاه و منطقه به منظور تعيين و كاربرد راهبردهاي آموزشي.

بررسي نيازهاي آموزشي معلمان مدارس ابتدايي

مطالب مشابه :

مشکلات و چالشهای مدیریت آموزشگاهی در مدارس کوچک -

حقوق معاونین اجرای

فرصت سه ساله دفترداران ديپلمه براي اخذ مدرك فوق ديپلم و معاون شدن

موضوعاتي براي تحقيق در آموزش و پرورش

بررسي نيازهاي آموزشي معلمان مدارس ابتدايي

تجربیات مثبت شغل معلمی ،برای معلمان

موضوعاتي براي تحقيق در آموزش و پرورش