طريقة نگارش مقالات تحقيقي
طريقة نگارش مقالات تحقيقي
قسمت بحث
مقاله: Discussion
:
در اين قسمت بايد به سوالاتي مانند :
" نتايج كار من چه معنايي دارند ؟ ، و تعبير و تفسير آنها چيست ؟"
پاسخ دهيد اين قسمت عميق‌ترين و
متفكرانه ترين قسمت مقاله است و بسيار مورد توجه و علاقه خوانندگان مقاله
مي‌باشد.
در اين قسمت بايد نتايج كارتان را براي خوانندگان توجيه نمائيد ، تا آنها
بتوانند معني يافته‌ها را درك كنند .قسمت قبل (قسمت نتايج) بايد روابط روشن
و واضحي با كارهاي قبلي داشته باشد امّا در اينجا مي‌توان ازعلت اتفاق و يا
عدم اتفاق بعضي موارد بحث نمود ، همچنين مي‌توانيد تحقيق تان را با ميدان
و دايره علمي‌خاصي مرتبط نموده و نشان داد كه چطور كار تحقيقي‌اتان به
ساير رشته‌ها و تخصص هاي علمي مرتبط‌مي‌گردد و با توجه به تحقيق انجام شده
توصيه و پيشنهاد ارائه دهيد .
علاوه بر اين با توجه به كارتان بايد موضوعات بعدي و ساير كارهايي را كه
مي‌توان در اين باره براي تحقيقات‌بيشتر انجام داد ، ذكر نمائيد . بايد از
قسمت بحث براي توجيه و تعبير نتايج كارتان استفاده كنيد بخصوص‌توجه خاصي
را به فرضيات و يا حقايقي كه در قسمت مقدمه مد نظر داشته ايد، مبذول
نمائيد .
قسمت بحث
مقاله از سه بخش تشكيل شده است :
الف ـ حقايقي كه
به آن دست يافته ايد.
ب ـ تفسير حقايق
ج ـ بيان علمي و
تئوري يافته‌ها
اين سه قسمت بايد در نوشته شما با يكديگر وجود داشته و داراي هماهنگي باشند
اين قسمت از مقاله‌تفكر عميق و دقيقي را مي‌طلبد. با استفاده از توجيهات
علمي موجود و دانش خود نتايج كار را توجيه نموده ، بااين كار مي‌توانيد
مفهوم يافته‌هايتان را بسيار واضح و روشن ارائه دهيد .
قسمت بحث
مشتمل بر مطالب زير است:
چرا چنين شد و معني آن چيست ؟
تفسير و توجيه يافته‌ها
هم خواني يافته‌ها با فرضيات
ارتباط يافته‌ها با ساير مراحل تحقيق ميزان اعتبار يافته‌ها
ميزان پاسخگويي اطلاعات و نتايج حاصله به سؤالات
اظهار نظر راجع به اهميت يافته ها
توضيح و تفسير نتايج غير موافق و منفي
ارتباط آنها با شرايط و نتايج فعلي
خطوط و موضوعات جديد جهت مطالعه
قسمت بحث را از جهت رسايي مطالب و نوع نوشتن بايد مشكل ترين بخش
مقاله دانست .
يافته‌هاي خود را به كارهاي قبلي ربط داده و در صورت عدم همخواني آنها ،
دلايل را بيابيد. در اين قسمت‌تحقيق را بصورت جزئي در نظر نگرفته و آنرا
بصورت مرحله به مرحله ذكر ننمائيد. بويژه مواظب باشيد كه‌اين قسمت از
مقاله اتان شبيه قسمت نتايج حاصله كه قبلاً نوشته بوديد نگردد .
راجع به نتايج غير موافق و منفي بحث نمائيد و مراجع و منابع مرتبط با
آنها را ذكر نموده، مواظب باشيد كه اين‌قسمت از مقاله بصورت يك بازنگري و
جمع بندي از مراجع در نيايد .
يك نمونه از قسمت بحث كه بصورت توضيحي بوده و با دليل نوشته شده در زير
آمده :
عقد بیمه و شرایط آن باید به موجب سند کتبی باشد و سند
مزبور موسوم به بیمه نامه خواهد بود حال باید دید اگر بیمه بصورت شفاهی باشد آیا
باطل است یا خیر؟
بر طبق اصل صحت، اصل بر سلامت معاملات است و در این مورد هم نمی توان بطلان قرارداد را استنباط نمود مگر دلایل خاصی بر عدم صحت باشد. در حقوق فرانسه نیز در این مورد بیان شده است که «در صورت ننوشتن بیمه نامه شهادت مطلقاً (حتی از بازرگان) در هیچ حالتی جایگزین بیمه نامه نمی شود و فقط سوگند بازرگان می تواند جایگزین آن شود و با این تفاسیر به نظر می رسد که در حقوق ایران دستور به نوشتن عقد بیمه به عنصر سازنده عقد نیست بلکه دلیل اثبات آن است
پس بیمه و بیمه های اشخاص را باید جزو قراردادهای رضایی دانست
قسمت نتيجه
گيري مقاله :Conclusions
:
در اغلب موارد نيازي به نوشتن اين قسمت نيست، زيرا تمام نتايج اصلي كار
در انتهاي قسمت بحث بيان‌شده‌است .
اما اگر نتايج و بحثي كه راجع به آنها نموده‌ايد كامل است بهتر اين است
كه يافته ها و توجيه‌هاتتان را با هم وبطور خلاصه در اين قسمت ذكر نمائيد .
فهرست منابع: Reference lists
:
هميشه قبل از اينكه دست نوشتة خود را تايپ نمائيد روش مطلوب ذكر منابع
مورد نظر مجله‌اي كه مقاله شمارا دريافت مي‌كند را بدانيد و مواظب باشيد كه
در نوشتجات خود از روش درست استفاده كنيد .
اجازه ندهيد كه منشي بخش شما كه مسئول تايپ نامه‌هاست و اغلب مقالات را
تايپ مي‌نمايد ، مقاله شمارا هم به روش معمول تايپ كند. شايد اگر به روش
معمول تايپ نمايد كار براي شما و او آسان باشد امّا اينكاربراي سردبير مجله
مشكلات زيادي ايجاد كرده . گاه ممكن است منجر به برگشت مقاله‌تان شده تا
مجدداً آن راتايپ نماييد .
يك فهرست بد تايپ شده، براي سردبير مشكلات زيادي توليد مي‌كند ما در اينجا
سه روش معمول ارجاع‌و اشاره به منابع را ذكر مي‌كنيم : ممكن است براي
نشان دادن منابع مورد استفاده :
الف ) از شماره هائيكه در براكت يا پرانتز هستند مثل [1] يا (1) استفاده
كنيد .
ب ) از اعداد بالاوند مثل 1
ج ) از نام و تاريخ مثل (winarno ,1984) براي آدرس دادن
و نشان دادن منابع مورد نظر استفاده نمائيد .
اگر از دو روش اوّل ( روش شماره گذاري) استفاده مي‌كنيد منابع مورد استفاده
را شماره گذاري نمود و به‌ترتيب شماره هائيكه در متن نام برده شده مرتب
نمائيد .
در روش سوم
منابع را بر اساس ترتيب الفبايي مرتب نموده علاوه بر اين بايد دقت شود كه
اسامي رابطريقي كه مجلة مورد نظر ذكر نموده و انتظار دارد تايپ كنيد . اين
بدين معني است كه در استفاده از كاماها،براكت‌ها ، نقاط پايان جمله‌ها ،
مخفف‌ها و غيره بايد دقت نمائيد ، براي مثال تاريخي ممكن است بصورت1984 و
يا (1984) خواسته شده باشد و يا نام نويسندگان به صورت نوشتن يكي از حروف
اوّل نام كوچك ، وبعد نام فاميلي بطور كامل و يا برعكس ممكن است بصورت
اول نام فاميلي بطور كامل و بعد حرف اول نام‌كوچك مثل :
حالت اول : Jones , A.G and
P.S. smith
حالت دوم :Jones, A.G and
Smith, P.S
براي تمام نويسندگان جز نفر اول خواسته شده باشد .
اين جزئيات
ممكن است كوچك و جزئي به نظر رسند ولي براي سردبير زمان زيادي مي‌برد تا
آنها را به‌شكل و قالب مورد نظر مجله درآورد، كه طبيعتاً اين جزئيات مي‌توانند
روي احتمال پذيرفته شدن فوري‌مقاله‌اتان تاثير بگذارند.
گاهي مرتب نمودن بعضي اسامي برحسب حروف الفبا بخصوص اسامي مصطلح در
كشورهاي ديگر مشكل‌است .ضميمة يك ـ بعضي راهنمائيها را در اين باره به شما
مي‌دهد،
توجه داشته باشيد بعضي مجلات از سبك وانكور (Van Couver Style)
استفاده مي‌نمايند كه سبكي بدون‌وقفه و نقطة پايان جمله است .
مثل :
11 Nadel JA, Jones
DGH. Heatstroke and running. Br Med J 1978;
1:21-25
اين سبك در حال گسترش و همه گير شدن است ولي براي تايپ كنندگان حرفه‌اي
اين نوع سبك مشكل است.زيرا كاماها و نقاطي را كه معمولاً بطور اتوماتيك در
جملات بكار مي‌برند در اين سبك استفاده نمي‌شوند .
فهرستي كه به اين سبك تايپ شده را بايد دوباره كنترل و بررسي نمائيد .
وقتي به مقاله ايي از يك مجله آدرس مي‌دهيد بايد اطلاعات زير را ذكر كنيد
:
ــ اسم كوچك و فاميل تمام نويسندگان.
ــ سال انتشار مقاله.
ــ عنوان كامل مقاله (گاهي اوقات لازم نيست ).
ــ عنوان مخفف نشدة مجله ، همچنين عنوان مخفف شده آن (اين عنوان عموماً
در داخل مجله ذكرشده است) همچنين شمارة سري مجله در صورت وجود.
ــ شمارة جلد مجله (گاهي بصورت شمارة نشر يا شمارة انتشار ذكر ميشود).
ــ شمارة صفحات مورد استفاده بصورت ذكر اولين و آخرين صفحه. بعضي مجلات
در قسمت منابع‌تنها به ذكر شمارة صفحة اوّل مقاله مورد استفاده اكتفا نموده
و از شما مي‌خواهند كه به اين صورت‌عمل نمائيد .
اگر مطلب از كتابي گرفته شده ذكر اطلاعات زير لازم است :
ــ اسم و فاميل تمام نويسندگان
ــ سال انتشار كتاب
ــ عنوان و ساير زير عنوانهاي كتاب
ــ شمارة چاپ در صورت وجود
ــ فصل و يا شمارة بخش در صورت وجود
ــ تعداد صفحات مورد استفاده
ــ نام ويراستاران
ــ نام ناشر ، شهر و كشور محل انتشار
اگر مطلبي از خلاصه مقالات كنفرانس يا سمپوزيومي (گردهمايي) گرفته شده
بايد اطلاعات زير نوشته شود:
ــ نام ونام خانوادگي تمام نويسندگان
ــ سال انتشار خلاصه مقالات
ــ عنوان فصل مورد استفاده
ــ عنوان سمپوزيوم (گردهمايي) يا كنفرانس
ــ محلّي كه كنفرانس در آنجا برپا شده
ــ شمارة صفحات مورد استفاده
ــ نام تمام برگزاركنندگان
ــ نام ناشر ، شهر و كشور محل انتشار
ممكن است فكر كنيد كه ذكر منابع چندان مهم نيست امّا آنها واقعاً مهم مي‌باشند
و سردبيران مجلات دقت‌بسياري دارند تا مطمئن شوند كه منابع و مأخذ ذكر شده
درست و صحيح باشد. شما بايد دوباره منابع را بامنابع اصلي به روشي كه
قبلاً تحت عنوان "اصلاح و بازنگري مقاله‌اتان " ذكر شد كنترل و
بررسي نمائيد .
بررسي آماري و اتفاقي بيش از 300 (سيصد) منبع ذكر شده در شش مجلة پزشكي ، در سال 1985، نشان‌داد كه 15% از نام نويسندگاني كه در قسمت منابع از آنها نام برده شده با آنچه كه در منبع اصلي ذكر شده، بودتفاوت داشتند. پس اگر نام منبعي را ماهها قبل از روي مجله‌اي ياد داشت نموده‌ايد هرگز به صحت آن مطمئن‌نباشيد و دوباره آنرا كنترل نمائيد .
قوانين اخلاقي
و تعارفات رايج در چاپ: Publishing ethics:
هميشه بايد كارها را از طريق راه آنها و طبق اصول شان انجام دهيد در چاپ
كارهاي علمي هم اصول‌اخلاقي دقيق و مشخصي وجود دارد كه در زير آورده شده‌اند
.
دوباره چاپ
كردن (چاپ مضاعف مقاله):Double Publishing:
چاپ مضاعف مقاله هنگامي روي مي‌دهد كه از يك سري اطلاعات و اعداد براي
چاپ دو مقاله در دومحل مختلف استفاده شود اين عمل در كارهاي علمي به
شدّت ممنوع بوده و علاوه بر اين نبايد يك مقاله رادر يك زمان براي چند
مجله فرستاد. زيرا ارسال همزمان مقاله براي چند مجله گرفتاري و دردسر زيادي
ايجادخواهد نمود. بسياري از مجلات بين المللي قوانين و تنبيهات سختي را
براي اين چنين نويسندگاني در نظرگرفته‌اند ، دوباره چاپ كردن مقاله و يا
فرستادن همزمان آن براي چند مجله شبيه حقه بازي يا به عبارت
بهتركلاهبرداري علمي مي‌باشد و همان عواقب كلاهبرداري را در بر خواهد داشت .
بيشتر مجلات شرايطي را ايجاد نموده‌اند تا در هنگام پذيرش مقاله‌اي جهت
بررسي و چاپ هيچ مجلة ديگري‌آنرا قبول ننمايد. يك مقاله را در يك زمان
فقط به يك مجله ارائه نمائيد ، سعي نكنيد از يك سري اطلاعات ويافته‌ها دو
يا چند مقاله مختلف بنويسيد ، همچنين اگر مقاله‌اي به زبان اصلي خودتان
چاپ نموده‌ايدنمي‌توانيد انتظار داشته باشيد كه آنرا ترجمه كرده و براي يك
مجله انگليسي زبان بفرستيد و آنرا در مجله‌چاپ نمائيد . اگر قصد چنين كاري
را داريد به سردبير آن مجله انگليسي زبان بگوئيد كه درباره اين مقاله چه‌كاري
را انجام داده‌ايد .
اگر مقاله تحقيقي اتان در مجله‌اي به زباني چاپ شده، ممكن است هنوز
بتوانيد آنرا ترجمه نموده و با تغييرو تبديل ساختار، آنرا در مجلة ديگري چاپ
نمائيد . ولي در اين حالت هم بهتر است موضوع را با سردبيرمجله دوّم در
ميان بگذاريد ، همچنين بخاطر داشته باشيد ابتداء كه بايد اجازة مجلة اوّلي
را براي استفاده ازمطالب براي كار مورد نظر كسب نمائيد .
اگر مقاله يا قسمتي از مطالب كار تحقيقي اتان را قبلاً به عنوان خبر و مكاتبة اوليه (Prelimintary Communication) و يا بصورت مقالة گردهمايي (سمپوزيوم) در قسمت خلاصه مقالات‌چاپ نموده‌ايد ، بايد اين موضوع را به سردبير ياد آوري نمائيد . اين گونه چاپ كرد نهاي قبلي و در ميان‌گذاشتن آن با سردبير به اين معني نيست كه مقاله اتان پذيرفته نشده و برگشت داده خواهد شد .
تمام اين نكات
را به طور كامل به سردبير بگوئيد تا در صورت ايجاد مشكلات بعدي از شما حمايت
نمايد .
اگر مقاله خود را در كنفرانسي ارائه نموده‌ايد با سازمان برگزار كننده تماس
گرفته و از آنها براي كارهاي‌بعدي اجازه بگيريد، زيرا ممكن است مشكلاتي در
رابطه با قانون حق چاپ (Copyright) پيش آيد.
قوانين مربوط
به نويسندگان:
موضوع بعدي كه بايد در نظر گرفته شود قواعد مربوط به نويسندگان است. چه
كسي اطلاعات را جمع‌آوري نموده ؟ چه كسي تحقيق را انجام داده است؟ آيا
شما اين حق را داشته ايد كه مقاله نوشته و آن را چاپ‌نمائيد؟ نام چه
كساني بايد در مقاله ذكر شود ؟
اگر كار تحقيقاتي را براي طي دورة فوق ليسانس يا دكتري در كشور ديگري
انجام داده‌ايد، مي‌توانيد دربارة‌كارتان مقاله بنويسيد. امّا بايد در مقاله‌اتان
مشخص سازيد كه تحت راهنمايي كدام استاد، كدام انستيتو(موسسه) و در كدام
كشور كار كرده‌ايد.
اگر ميخواهيد اسم بعضي از افراد را به عنوان همكار و ... بياوريد بايد ابتداء
نظر خودشان را بپرسيد تامطمئن شويد مخالفتي ندارند .
اسامي ذكر شده در قسمت نويسندگان بايد مربوط به كساني باشند كه در كار
تحقيقي شركت داشته‌اند و نه‌ساير افراد . بعضي مجلات كه تعدادشان كم‌هم است
اجازة نوشتن جملاتي مثل "با استفاده از كمك فنيassistance" "With the
technical
را بر روي صفحه عنوان مي‌دهند .
مجلات مايل نيستند تا اسم مسئول اداره يا سازماني كه در آن تحقيق انجام
شده را در صورتي كه در تحقيق‌نقش و تاثيري نداشته ، در ابتدا و يا در هر جاي
مقاله بياوريد .لزومي نيست بواسطه تعارف، اسامي بي‌تاثير راذكر كنيد با
استفاده از اسامي زياد قسمت عنوان نويسندگان مقاله اتان را شلوغ ننمائيد .
قسمت نام نويسندگان مقاله، قسمت حساس و مشكل آفريني است و گردانندگان
مجله راجع به اعتراض‌يكي از نويسندگان و يا ادّعا راجع به اينكه نتايج
كارشان دزديده و دوباره چاپ شده حساس هستند .
بنابراين مطمئن شويد كه هر كسي كه نامش را نوشته‌ايد با چاپ مقاله به
صورتي كه شما تنظيم نموده‌ايدموافق است .
راهنمائيهاي زير براي قسمت نويسندگان پيشنهاد ميشود :
ــ نام اولين نويسنده بايد نام كسي باشد كه بيشترين مقدار از كار را انجام
داده و بيشترين مقدار مقاله را نوشته‌است .
ــ نام دوّمي كه نوشته ميشود بايد مربوط به كسي باشد كه تحقيق را هدايت
نموده و آنرا طراحي كرده و درنوشتن مقاله كمك نموده است به عبارت ديگر
كسي است كه كمترين مقدار كار عملي را انجام داده است . بعداز آن نام
افراد را براساس كم شدن نقش شان در انجام كار تحقيقي بياوريد .
حق انحصاري در مورد چاپ مطالب: Copyright
وقتي كسي مطلبي را مي‌نويسد چه كوتاه باشد چه بلند، بطور طبيعي نسبت به
نوشتة خود داراي اختيارات وحقوقي مي‌گردد ، تعلق گرفتن اين حقوق براين
مبناست كه از آنجا كه وقت خود را صرف انجام كار و نوشتن‌مطلبي نموده‌ايد،
پس نسبت به آن داراي حق و امتياز مي‌شويد. حال اگر كسي بخواهد از مطلبتان
استفاده نمايداين انتظار را داريد كه براي استفاده از آن از شما اجازه
گرفته و راضيتان نمايد. شما بعنوان نويسندة مقاله حق‌انتخاب داريد كه از
مقاله اتان در كجا و چگونه استفاده شود. به اين قانون قاعده حق انحصار
چاپ(Copyright)
گويند .
شما حق انحصار كارتان را داريد . اگر كار نوشته شده‌اي بخواهد چاپ شود ،
معمولاً نويسندگان با توافق‌رسمي بعضي و يا تمامي حقوق انحصار خود را به
ناشر واگذار مي‌نمايند .
دو حق از اين حقوق عبارتند از :حق گرفتن كپي از كار چاپ شده ، و حق اجازه
در توزيع اين كپي ها. اين حقوق‌بين المللي هستند ، بيشتر مجلات وقتي مي‌خواهند
حق انحصار رعايت شود، آنرا در مجلة خود اعلام‌مي‌نمايند، كه اين اعلام
معمولاً با استفاده از علائم رايج براي اينكار انجام ميشود كه عبارتند از :
يك حرف C
كوچك در يك دايره يا خود لغت حق انحصار (Copyright)
كه گاهي بكار مي‌رود، علاوه بر اينهاسال انتشار و نام دارندة حق را نيز ذكر
مي‌نمايند .
گاهي نيز از عبارت "تمام حقوق محفوظ است All rights reserved
" استفاده ميشود .
نويسندگان مقاله در مجلات نيز دقيقاً همان حقوق نويسندگان كتاب را دارا مي‌باشند
، بنابراين وقتي‌مقاله‌اي توسط يك مجله بين‌المللي پذيرفته شد از نويسنده
مي‌خواهند كه با امضاء يك قرار داد رسمي تمام‌حقوق را به ناشر واگذار نمايد
در اين حالت ناشر "دارندة حق انحصار" ميشود.
اجازه براي
استفاده و چاپ مطالب :
اگر بخواهيد مطلبي مثل يك شكل يا يك جدول از كار منتشر شده‌اي كه تحت حق
انحصار است را مورداستفاده قرار دهيد بايد از دارندة حق انحصار اجازة بگيريد
، اين مسئوليت به دوش شما به عنوان نويسندة‌مقاله يا كتاب است ، كار
چندان مشكلي نيست نامه‌اي به ناشر مي‌نويسيد و در آن جزئيات دقيقي راجع
به‌قسمتي كه ميخواهيد از آن استفاده نمائيد و محلي را كه ميخواهيد از آن
كپي بگيريد را مشخص مي‌كنيدبيشتر ناشرين با خواسته‌هاي معقول بدون دريافت
پول امّا به شرط راضي بودن نويسنده موافقت مي‌نمايند .
در اين موقع
با ارسال نامه‌اي براي نويسندة موافقتش را درخواست مي‌نمائيد. وقتي توافق
نويسنده را كسب‌كرديد كپي هر دو نامه را با مقاله خودتان براي ناشر يا
سردبير مجله‌اي كه ميخواهيد مقاله‌اتان را چاپ‌نمايد، مي‌فرستيد.
مواظب باشيد كه در مقاله‌اتان و تمام كپي هاي آن اين موضوع را بطور كامل
با ذكر نام منبع ، نام نويسندگان،شماره نشريه، تاريخ و نام ناشر و... ذكر
نمائيد .
يك نمونه از اجازه نامه را در مورد اجازة استفاده از شكلي در زير آمده است
.
(Reproduced with
premission from CSIRO Australia , from Jones,
A.B. (1985)
Aust,J.Bot. 53,
121-125)
كه معادل فارسي آن كه در نوشتن مقالات و كتابهاي فارسي مي‌تواند بكار رود
ميشود: (دوباره چاپ شده‌است با اجازه از موسسه CSIRO
استراليا،اي .ب . جونز ، (1985) ، دارنده مقاله در مجله Aust.J.Bot
، جلد53، صفحه 125-121)
تضمين مطالب
مقاله : Gurantee of
material:
با امضاء قرارداد و يا با فرستادن مقاله براي يك مجله نويسندگان آن بايد
تضمين نمايند كه :
1 ـ كار آنها اصلي بوده، يعني تاكنون چاپ نشده است .
2 ـ نويسندگان خودشان كار را انجام داده باشند .
3 ـ هيچ قسمتي از آن قبلاً چاپ نشده باشد.
4 ـ با جاي ديگري راجع به چاپ تمام و يا قسمتي از آن توافقي صورت نگرفته
باشد .
اگر بخش اصلي كارتان را قبلاً چاپ نموده‌ايد و حالا ميخواهيد قسمت ديگري از
آن را چاپ كنيد بايد اجازة‌مجله قبلي را مبني بر استفاده از اطلاعات قبلي
كسب نمود و آنرا براي ناشر جديد بفرستيد. بايد توجه داشته‌باشيد كه اين موضوع
در واقع رعايت حق انحصار در مورد مقاله خودتان است .
چاپ مقاله در گردهمايي علمي / مجله :
اگر مقاله‌اي را در يك كنفرانس قرائت نمائيد خلاصه مقالات اين همايش
معمولاً ديرتر از تاريخ برگزاري آن‌چاپ ميشود .
حال اگر شما همان مقاله را براي مجله‌اي بفرستيد اين خطر وجود دارد كه در
معرض دو اتهام قرار گيريد :
يكي چاپ دوبارة مطلب يا همان چاپ مضاعف و ديگري نقض قوانين حق انحصار،
اگر مقاله مورد نظر درمجله تحقيقي زودتر از خلاصه مقالات كنفرانس چاپ ميشود.
شما به اجازة سردبير مجله براي چاپ اين‌مقاله در كتابچه خلاصه مقالات
كنفرانس (گردهمايي) نياز داريد حتي اگر قبل از فرستادن مقاله براي مجله
آنرادر كنفرانس ارائه و قرائت نموده باشيد .
اگر برعكس، مقاله اتان در مجله‌اي در حال چاپ شدن بود ولي در خلاصه
مقالات كنفرانس زودتر چاپ‌شد، شما نيازمند اجازة ناشر خلاصه مقالات كنفرانس
براي چاپ مقاله اتان در مجله تحقيقي مي‌باشيد .
گاهي ممكن است كه اطلاعات شما در كنفرانس و مجله با هم چاپ شوند و عواقبي
را براثر اينكار در پي‌داشته باشند ، چاره چيست ؟ راه ساده اينستكه اينكار
را انجام ندهيد يعني مقاله خود را فقط براي يكي از اين‌دو بفرستيد و يا قبل
از ارائه مقاله براي مجله، آنرا از خلاصه مقالات كنفرانس خارج كرده و پس
بگيريد.
منتظر نباشيد تا ببينيد كه آيا مجلة مقاله‌تان را مي‌پذيرد آنگاه بخواهيد آنرا
از كنفرانس پس بگيريد .
بسياري از كارهاي ارائه شده در كنفرانس ها بصورت خام بوده و يا قسمتي از
يك كار بزرگتر مي‌باشد. اگر كارشما نيز چنين مي‌باشد مي‌توانيد كل آنرا براي
مجله‌اي بفرستيد، امّا اوّل بايد از گردانندگان كنفرانس براي چاپ‌همان قسمت
هايي كه ارائه نموده بوديد اجازة چاپ بگيريد و در همان ابتداء براي سردبير
بنويسيد كه چكاركرده‌ايد.
اين خلاصه‌اي از قوانين حق انحصار (Copyright) بود ، حق انحصار موضوع پيچيده‌اي مي‌باشد. ناشرين‌روي مسائل مربوط به حق انحصار بسيار دقيق هستند ، شما بايد قبل از اقدام به چاپ مقاله از موقعيت خود وحقوق انحصاري مطمئن شويد. توصيه ميشود كه براي گرفتن اطلاعات بيشتر به كتابهاي نام برده شده در بخش‌منابع و يا حتي به سردبيران مجلات رجوع نمائيد .
بعد از فرستادن مقاله چه وقايعي رخ مي‌دهد ؟
پس از ارائه مقاله به مجله، ديگر كنترل آن از دست شما خارج شده است ،
مقاله اتان براي ويراستاري و چاپ‌مي‌رود. اين مراحل پيچيده و معمولاً كند
هستند
تنها راه سرعت بخشيدن به اين مراحل، اصلاح سريع مقاله و پاسخ دادن فوري
به نامه‌هاي سردبير و فرستادن‌هر چه سريعتر مدارك خواسته شده، مي‌باشد.
سردبير مجله :The editor :
شما به عنوان نويسندة مقاله فقط يك چيز را مد نظر داريد و به آن فكر مي‌كنيد،
آنهم نوشتن مقاله اتان و چاپ‌آن است امّا سردبيران مسائل مختلفي را مدنظر
دارند، ودر اين رابطه سه نوع مسئوليت دارند :
مسئوليت نسبت به مجله ، مسئوليت نسبت به نويسندگان، و مسئوليت نسبت به
خوانندگان.
پس اولين و مهمترين وظيفه سردبيران كيفيت مجله است. يك سردبير مجله
تمايل دارد كه ببيند بهترين مقالات‌رسيده چاپ شده و مقالات بد و يا داراي
كيفيت پائين برگشت داده شده‌اند .
بنابراين تعيين كيفيت و انتخاب مقالات مناسب وظيفه سردبير است . مقاله
شما يكي از بيشمار مقاله‌اي‌است كه به دفتر مجله رسيده و ممكن است انگيزه
خاصي را براي بررسي و چاپ بوجود نياورد .
مقاله اتان از
سه جهت مورد بررسي قرار مي‌گيرد :
ابتداء بطور كلي بررسي ميشود كه آيا موضوع مطرح شده و مورد تحقيق قرار
گرفته در مقاله، در حيطة‌موضوعات مورد بحث و نظر مجله هست يا خير؟
سپس محتواي علمي آن مورد بررسي قرار مي‌گيرد و در حالت سوم جزئيات فني و
تكنيكي بيان مطالب وچاپ مقاله‌اتان بشرط قابل قبول بودن آن مورد بررسي
قرار مي‌گيرد.
در دفتر بسياري از مجلات كار بدين صورت است كه سردبير، مقاله‌اتان را
دريافت كرده و بطور سريع به آن‌نگاه مي‌كند تا مطمئن شود كه موضوع اصلي
كارتان براي مجله مناسب است. بيشتر سردبيران اين اختيار رادارند كه
مقالاتي را كه بطور واضح و روشني خارج از ميدان كاري مجله است ، را بدون
مشورت با ديگران وبصورت تام الاختيار برگشت دهند. بيشتر سردبيران قضاوتي
دربارة مقاله‌اي كه مناسب مجله بنظر مي‌رسدنمي‌نمايند بلكه فقط به موضوع
مورد بحث مقاله نگاه كرده و داوران مناسبي را كه در موضوع و رشته موردبحث
مقاله مهارت و تخصص دارند را انتخاب مي‌نمايند. سپس از داوران مي‌خواهند تا
نظرات خود را راجع به‌مقاله بگويند.
داور مقاله :The referee
:
از داور مقاله مي‌خواهند كه كيفيت و محتواي علمي مقاله را بررسي كرده و
نظر خود را راجع به‌ارزش داشتن مقاله براي چاپ، اظهار نمايد و يا در صورت
عدم ارزشمند بودن براي چاپ، چطور مي‌توان آنرااصلاح نمود .
از داور مقاله انتظار مي‌رود تا به سوالاتي نظير سوالات فهرست شده در زير
پاسخ دهد .
1 ـ آيا مقاله يك گزارش جديد و قابل توجه و يا يك كار و تحقيق تازه مي‌باشد؟
2 ـ آيا عنوان مقاله دقيق و رسا است ؟
3 ـ آيا مقاله چكيده دارد ؟
4 ـ آيا روشهاي مورد استفاده بخوبي شرح داده شده است ؟
5 ـ آيا آزمايشات بدرستي طراحي شده اند ؟
6 ـ آيا نتايج معتبر هستند ؟
7 ـ آيا نتايج بدرستي بيان و توصيف شده‌اند؟
8 ـ آيا قسمتهايي از مقاله احتياج به حذف و كوتاه شدن و يا اضافه كردن
مطالب و طولاني‌تر شدن ندارند؟
9 ـ آيا اطلاعات بيان شده، حقايق و ادعاهايي را كه در مورد آزمايشات اظهار
شده را تائيد مي‌نمايند؟
10 ـ آيا نتايج در كاري كه قبلاً چاپ شده باشد بطور كامل بحث نشده است ؟
11 ـ آيا مقاله به قدر كافي از منابع استفاده نموده و نام آنها را ذكر كرده
است ؟
12 ـ آيا اشكال ، جداول و تصويرهايي كه وجود دارند ضروري هستند ؟
13 ـ آيا مقاله را از اينكه هست مي‌توان بهتر نمود ؟
بنابراين شما به عنوان نويسندة مقاله بايد قبل از فرستادن و ارائه مقاله
اين سوالات را در نظر بگيريد .
توصيه‌هائيكه در ذيل آمده است شما را در انجام اينكار ياري مي‌نمايد :
ــ حيطه و دامنه‌اي كه كار در صورت چاپ شدن، در برمي‌گيرد.
ــ دقت منطقي موجود در كار
ــ تكرار پذيري
ــ دقت كار انجام شده
ــ پايه‌اي و اصلي بودن
ــ اهميت و مهم بودن كار
ــ ارتباط كار با موضوع
ــ اعتبار آماري كار
ــ كار برد موضوع مقاله براي حل مشكلات عملي
انواع كيفيت هايي كه سردبيران و داوران در مقاله آنها را جستجو مي‌نمايند:
فرآيند اصلاح
مقاله : The devision
Process :
فقط تعداد كمي از مقالات بدون انجام هيچ گونه اصلاحي براي چاپ شدن در
مجله پذيرفته مي‌شوند.
سردبير راجع به مقاله اتان با شما تماس خواهد گرفت ، اگر مقاله‌اتان رد شده
باشد ، به طور قطع يك يا چندگزارش از داوران را دريافت خواهيد نمود كه
توصيه‌هايي جهت انجام تغييرات و افزودن آنها به دست‌نوشته‌هايتان را به
شما مي‌دهند . علاوه بر اينها دعوت نامه‌ايي را نيز دريافت خواهيد نمود كه
شما را به انجام‌تصحيحات و دوباره فرستادن تشويق مي‌نمايد. بخاطر داشته
باشيد كه اگر مقاله‌اتان رد شده باشد به اين معني‌است كه سردبير آمادة
همكاري با شما براي قابل قبول شدن مقاله اتان براي چاپ در مجله است.
هيچوقت‌سردبير را به عنوان يك دشمن يا فرد مغرض فرض ننمائيد ، بلكه او را
به عنوان كسي بدانيد كه مي‌خواهد درچاپ مقاله اتان به شما كمك نمايد .
بايد نامة سردبير و گزارشات داوران را بدّقت خوانده و تصحيحات مورد نظر آنها
را بطور دقيق انجام دهيدزيرا سردبير انتظار دارد كه شما به تك تك آنها عمل
نمائيد . اگر با يكي از تصميمات ارائه شده موافق نيستيدبايد دلايل دقيق و
حتي ريز و جزئي را براي سردبير بنويسيد ، امّا بايد بياد داشته باشيد كه
تقريباً هميشه‌سردبير بجاي دلايل شما، حرف داور مورد اعتماد خود را قبول مي‌نمايد،
ممكن است سردبير يك كپي ازدست نوشته‌هايتان را كه بر اساس سبك نوشتاري ،
تصحيحات دستور زبان ، مخفف ها و غيره ويراستاري‌شده را برايتان بفرستد.
مقاله اتان را به سبك مورد نظر مجله نوشته و متن مقاله را بگونه‌اي
بنويسيد كه بهتر و روان تر باشد، تمام‌تغييراتي را كه انجام داده‌ايد بررسي
و كنترل نمائيد و مطمئن شويد كه معني و منظورتان در اثر تصحيحات تغييرنكرده
است .
مقاله‌اتان را براساس گزارشات داوران تصحيح نموده و دوباره آنرا تايپ
نمائيد ، كپي هاي نسخة تصحيح‌شدة جديد را به همراه نسخة قبلي و نامه‌اي
كه بيان مي‌دارد كه چطور به هر مورد پاسخ داده‌ايد را براي سردبيربفرستيد .
در اين حالت سردبير ممكن است كه مقاله را براي كنترل بيشتر پيش داوران
بفرستد و يا تصميم‌بگيرد كه مقاله را يكدفعه بپذيرد .
وقتي كه مقاله‌اتان پذيرفته شد، بايد صبر كنيد تا تايپ شود. در اين مرحله
ناشر برايتان كپي هايي از مقالة تايپ‌شده را مي‌فرستد ، بايد به دقّت آنها
را خوانده ، بررسي نموده و ايرادها را تصحيح نمائيد . غلط ها را با علائم‌نشان
داده و با حروفي شبيه حروف استاندارد چاپي تصحيح كنيد ، مقاله تصحيح شده
را هر چه سريعتر به‌مجله برگردانيد، در اين مرحله نبايد هيچ تغييري را در
متن مقاله بوجود آوريد كه اينكار باعث تأخير و ايجادايراد و غلط هاي بيشتري
مي‌گردد، بيشتر سردبيران از نوشته‌هاي جديد صرف نظر مي‌نمايند پس شما بايدفقط
متن را از نظر غلط هاي تايپي بررسي كنيد و مطمئن شويد كه تمام اشكال و
جداول در جاي خود آورده‌شده و جابجا نگشته اند.
بخصوص به جداول، نظري دقيق بياندازيد و كپي هائيكه دريافت نموده‌ايد را با
متن تايپ شدة قبلي خود كه ازقبل نگه داشته‌ايد بدقت مقايسه و كنترل
نمائيد.
اگر بعد از چند ماه از ناشر خبري دريافت ننموديد بايد با آنها تماس بگيريد تا
مطمئن شويد كه مقاله يانامه‌هايتان را دريافت نموده‌اند، و در طي پست شدن
و ارسال گم نشده‌اند.اگر مقاله‌اتان رد شده و برگشت داده‌شده، مايوس نشويد
، معمولاً براي رد مقاله‌اتان دلايل خيلي خاص و ويژه‌اي را دريافت مي‌نمائيد.
و گاهي هم‌براي بهبود مقاله اتان توصيه‌هايي به شما ارائه ميشود، بر طبق
آنها عمل نموده و اطلاعات و مطالب خود رادوباره تعبير و توجيه نمائيد ، براي
مثال تجزيه و تحليل هاي آماري را دوباره انجام دهيد . با انجام اينكار و
بااستفاده از مطالب، يك مقاله جديد و بهتر را بوجود آوريد و دوباره آنرا براي
همان مجله بفرستيد. سعي نكنيدمقاله را براي مجلة ديگري بفرستيد ، زيرا شكل
و قالب مقاله‌اتان براي مجله جديد مناسب نبوده و رد مي‌شودو حداقل براي
پذيرفته شدن مقاله ، بايد دوباره آنرا به سبك و قالب مجله جديد تايپ
نمائيد.
نتيجه :
نوشتن مقالة علمي چندان هم مشكل نيست بشرطي كه بدانيد چه ميخواهيد
بگوئيد .
از توصيه‌هاي ارائه شده در اين راهنما براي بهبود مقاله نويسي استفاده
نمائيد ، مواظب باشد كه پيغامتان‌واضح و روشن باشد ، و راجع به ساختار
انگليسي نوشتة خود زياد نگران نباشيد. در نهايت وقتي مقاله چاپ‌شدة خود را
در مجله مشاهده نمائيد احساس خوشحالي و سربلندي به شما دست خواهد داد.
|
جامع علمی و کاربردی |
|
پیام نور |
|
ارشد |
سبك نگارش علمي و انگليسي
اغلب مطالبي كه در اين راهنما نوشته شده را مي‌توان براي نوشتن مقاله
علمي به هر زباني ، بكار برد ولي‌بعضي نكات در زبان علمي انگليسي وجود
دارند كه بايد در نظر گرفته شوند. امّا در ابتداء يادآوري ميشود كه‌تعداد
بسيار كمي از مقالات به خاطر متن انگليسي بد آنها رد شده و يا برگشت داده
مي‌شوند، اگر محتواي‌علمي مقاله به اندازه كافي خوب و قوي باشد، ايرادهاي
مربوط به زبان را مي‌توان رفع نمود، اگر چه بايد ذكركرد كه بعضي مجلات
شايد بطور خود پسندانه و كوتاه نظرانه ، مقاله‌اي را كه زبان نوشتاري آنها
ضعيف است‌را براي تصحيح برگشت مي‌دهند، بايد در نظر داشت كه سبك نگارش
انگليسي معمول با سبك نگارش‌انگليسي علمي تفاوت دارد .
شما به عنوان نويسنده‌اي كه انگليسي را به عنوان زبان خارجي خود مي‌داند
و مي‌نويسد نبايد انتظار داشته‌باشيد كه بتوانيد انگليسي كامل و ادبي را نگارش
نمائيد . زبان انگليسي براي خوب نوشتن زبان مشكلي است،خود انگليسي زبانها
نيز بين خودشان اين مشكل را دارند، راجع به نكات ريز گرامري زبان انگليسي
نگران‌نبوده و وقت خود را صرف آنها ننمائيد ، اغلب سردبيران مجلات و يا
ناشران، متن شما را اصلاح مي‌نمايند،مهمترين مطلب اينستكه پيامتان واضح و
آشكار باشد. براي اين منظور بايد در سبك نگارشتان به زبان‌نوشتاري علمي دقت
نمائيد ، تا بدين وسيله مزاحمت ها و موانع رسا بودن پيغامتان را كاهش دهيد
.
محتواي‌مطلب و مقاله‌اتان مهمترين نكته مي‌باشد و سبك نوشتاري نبايد براي
شما مهمتر از محتوا گردد همانطور كه‌قبلاً هم گفته شد سردبيران معمولاً
ايرادهاي مربوط به زبان در مقاله‌اتان را اصلاح خواهند نمود ، امّا وقتي‌مي‌توانند
اينكار را انجام دهند كه قادر به درك و فهم هدف مقالة شما باشند پس سعي
كنيد تا آنجا كه ممكن‌است مشخص و دقيق بنويسيد. از استفاده از عبارات گنگ و
مبهم اجتناب نمائيد. درباره هر چيزي كه‌مي‌خواهيد بگوئيد مطمئن باشيد.
نكات زير را دربارة سبك نگارش علمي به زبان انگليسي در نظر بگيريد:
زبان ساده و بيان صريح :
هميشه ساده ترين راه را براي بيان انتخاب نمائيد، از لغات ساده بجاي
مشكل ، صريح بجاي مبهم ، و خلاصه‌از لغات آشنا و مصطلح بجاي نادر و از بين
رفته استفاده نمائيد، تحت تاثير كتب علمي پيشرفته قرار نگيريدچون اينگونه
كتابها اكثراً بد نوشته مي‌شوند. مطلب خود را با جملات پيچيده بيان ننمائيد ،
اين نوع جملات‌براي نوشتن مقاله مناسب نيستند. نوشتار علمي خوب آن است
كه با عبارات ساده و مناسب موضوع را مطرح‌و بيان نمايد هرچند موضوع علمي
مورد نظر پيچيده باشد. متن را از جملات مشكل و غير ضروري عاري‌سازيد ، زيرا
نه تنها فهميدن مطلب و موضوع علمي را متوقف مي‌سازند بلكه خواندن متن را
از نظر فيزيكي نيزمشكل مي‌نمايند.
لغات مشکل و غير ضروري:
لغت «غامض گويي» (Verbosity) ، را به ياد داشته باشيد كه به
معني بيان كردن چيزي يا مطلبي به شكل‌پيچيده و مشكل آن است. اينكار براي
ايجاد لحن و آهنگ در جمله و متن اهميت دارد امّا استفاده از اينكاربراي سبك
نوشتاري علمي نامناسب است ، هميشه سعي كنيد از ساده ترين بيان استفاده
نموده و از لغات‌اضافي و افعالي كه بين عامه مردم بكار مي‌روند ولي معني
دقيق و مشخصي ندارند، استفاده ننمائيد .
دوبار منفي كردن :
در زبان انگليسي مي‌توانيد از دو لغت منفي و يا دو فعل منفي براي ايجاد
جملات مثبت استفاده نمائيد،براي مثال داريم . "اين نامطلوب نيست"
در اينجا "نيست ، منفي است و از آنجا كه "نامطلوب" نيز منفي
است‌به همين دليل اين دو منفي يكديگر را خنثي نموده و جمله معني مثبت
پيدا مي‌كند كه بصورت ذيل معني‌مي‌دهد، "اين مطلوب است" اين نوع
ساختار جمله‌اي رايج بوده واغلب در صحبت هاي عادي و ساده از آنهااستفاده
ميشود ولي بهتر است از آنها در متون علمي استفاده ننمائيد . زيرا معمولاً
تفاوت معنايي كوچكي بين‌معني جمله مثبت و جمله دوبار منفي وجود دارد ، اگر
زبان مادري شما انگليسي نيست بهتر است از استفاده ازاين ساختار اجتناب
نمائيد.
نقل قول معلوم و مجهول :
بسياري از كتابهايي كه در رابطه با آموزش نحوه نگارش انگليسي نوشته شده‌اند
به شما مي‌گويند كه بايد ازاستفاده از بيان مجهول اجتناب نمائيد زيرا استفاده
از آن، جمله‌اتان را گنگ و نامفهوم خواهد نمود . اين مطلب‌ممكن است صحّت
داشته باشد امّا در نوشته‌هاي علمي گاهي استفاده از نقل قول مجهول يك
ضرورت است،جمله" ما تغيير را اندازه گيري نموديم " بيان معلوم
بوده و مشخص است كه فاعل ما، بعضي كارها(اندازه‌گيري) را در مورد مفعولي
(تغيير) انجام داده‌ايم ،
امّا در نقل قول مجهول مفعول در ابتداي جمله مي‌آيد و فاعل را مي‌توان با
حروف ربطي كه معمولاً byاست در انتهاي جمله آورد "The Variation was measured by us
"كه معادل فارسي روان" تغييربوسيله‌ما اندازه‌گيري شد" است
همچنين در نقل قول مجهول مي‌توانيد فاعل را ذكر نكنيد مثل:
The variation
was measured «تغيير اندازه‌گيري شد» .
در اين حالت مي‌توانيد فاعل را حذف نمائيد، علّت اينكه چرا بيان مجهول را
بايد در سبك نوشتاري علمي‌وارد كنيد اينستكه بيشتر اوقات فاعل كار ، شماي
نويسندة مقاله هستيد ، پس فاعل مهم نبوده و نيازي نيست به‌خواننده گفته
شود كه اينكار را من انجام داده‌ام، مثل: "من تغيير را اندازه گيري
كردم". خوانندگان مي‌دانند كه‌چه كسي كار تحقيقي را انجام داده زيرا
اسمتان را روي صفحة عنوان مقاله ديده‌اند. علاوه بر اين هر وقت‌توانستيد
بايد در جاي مناسب از بيان معلوم استفاده نماييد . زيرا اين كار به نوشتة
شما تنوع و جذابيت‌مي‌بخشد ، امّا اين كار را بايد وقتي انجام دهيد كه فاعل
مهم باشد، مثل:
"ويليامز(1985) دريافت كه ..." .
ضماير شخصي :
اگر از بيان معلوم استفاده مي‌نمائيد اغلب خواهيد گفت "من" و يا
"ما اين كار را انجام داديم" اگر كاري را انجام‌داده و يا فكر مي‌كنيد
كه مطلبي را درست فهميده ايد استفاده از اين نوع بيان ايرادي ندارد و
بايد مطلب موردنظرتان را ذكر نمائيد ، امّا هيچوقت نگوئيد "اين موضوع
توسط ما اينطور احساس ميشود... " و يا "يكي از ما...زيرا نوشتن
مطلب علمي اين را مي‌طلبد كه از فرضيات و حدسهاي شخصي دوري نموده و مطالب
قابل‌خواندن و حقيقي را عرضه نمائيد. گاهي اوقات استفاده از ضمائر شخصي متن
را زيباتر كرده و خواندن آنراآسان‌تر مي‌نمايد .
اسامي حاصل از افعال :
اين نوع اسمها را اسامي چكيده يا خلاصه گويند، مي‌توانيد به سادگي از فعل
يا مصدر يك اسم بسازيد مثل‌مصدر "اندازه گيري كردن" كه به شما
كلمه "اندازه گيري" را مي‌دهد ، كه در زبان انگليسي يك اسم است
، و به‌همين علّت بايد بعد از آن فعل بكار ببريد براي مثال بگوئيد
"اندازه گيري انجام شد"
اغلب آسانتر است كه از فعل استفاده نموده و بگوئيد كه بعضي چيزها انداه
گيري شد، در اين صورت نبايدبنويسيد "اندازه گيريها روي تغيير انجام
پذيرفت" بلكه بايد بگوييد " تغيير اندازه گيري شد" و يا
همانطور كه‌قبلاً ديديم اگر فاعل مهم باشد بايد بنويسيد "ويليامز (1988)
تغيير را اندازه گيري نمود"
مثالهاي معمول ساخت اسم از مصدر عبارتند از : "توليد" از
"توليد كردن" "تعبير" از "تعبير كردن" و غيره
استفاده از چنين اسامي در اغلب موارد جملات طولاني و مبهمي را مي‌سازد كه
اين طول اضافي در جملات‌انگليسي با پسوند"tion"
ايجاد ميشود و همين پسوند است كه باعث به كارگرفتن افعال اضافي مي‌گردد.
مبهم بودن معاني حاصله از مخفف شدن در اين گونه اسامي باعث ميشود كه
افعال ديگري كه معمولاًافعال ضعيف و نارسا هستند را بايد به
مطالب مشابه :
فایل PDF خلاصه مباحث حقوق اداری
نیم نگاه - فایل pdf خلاصه مباحث حقوق اداری - " یا انیس القلوب " حقوق عمومی حقوق خصوصی
طريقة نگارش مقالات تحقيقي
حقوق خصوصی -حقوق تجارت و حقوق بین الملل Presentation of Data in sciencc (1982) L.Reynolds and D.simmonds
پزشکی قانونی بخش تشخیص هویت
وبلاگ تخصصی حقـوق فــرداد ::: - پزشکی قانونی بخش تشخیص هویت - کارشناسی و کارشناسی ارشد رشته
متن اعلامیه حقوق بشر و شهروند 26 اوت 1789 فرانسه
زندگی - متن اعلامیه حقوق بشر و شهروند 26 اوت 1789 فرانسه حقوق خصوصی و حقوق تجارت الکترونیک
برچسب :
حقوق خصوصی ppt