شبي كه تهران گريست

شب قبل از حادثه ...

طبق اعلام و تآکید آژانس های هواپیمایی که بلیط های مسیر تهران - ایروان رو به مسافران فروخته بودند ، از آن ها درخواست شده بود برای انجام امور گمرکی و تشریفات ، حداقل سه ساعت قبل از ساعت پرواز در فرودگاه بین المللی امام خمینی ( ره ) حضور داشته باشند .. خیلی ها شب قبل از پرواز از شوق سفر خواب به چشمان شون راه نیافت ! بعضی ها از این که یک سفر خارج از کشور رو تجربه خواهند کرد ، ذوق زده و هیجان خاصی داشتند .. عده ای این هیجان رو مخفی کرده و بعضی ها هم با خنده آن رو نمایان می ساختند .. شاید اندک خانواده ای شب قبل از سانحه به اصطلاح گود بای پارتی راه انداخته بود و بعضی ها هم با گرفتن شماره اقوام و دوست و آشنا خداحافظی کردند ... شاید عده ای هم بی سر و صدا تصمیم به این سفر گرفتند . اما در میان همه مسافران شور و شعف جودو کاران نو جوان تیم ملی که قرار بود به اردوی تدارکاتی اعزام شوند ، از همه پر جنب و جوش تر بود .. همه می دانیم چه اضطراب و دلهره هایی معمولآ در زمان گزینش ورزشکاران تیم ملی ، مخصوصآ در رده سنی نوجوانان به چشم می خورد .. آن شب هم در جمع خانواده های وحید ابراهیمی ، ایمان زینی وند ، حسین بنا ، سعید رسولی ، مصطفی صباغی ، یحیی باقر پور ، مصیب عزیز الهی و علیرضا لگری شب فراموش نشدنی بود .. بعضی مادر ها برای موفقیت فرزندشون دعا می کردند .. لبخند و خوشحالی در چهره هر یک از ان ها حسابی موج می زد ....

فرودگاه بین المللی امام خمینی ( ره )

اتوبان های تهران - قم و همچنین تهران - ساوه معمولآ صبح های زود و حتی پیش از طلوع آفتاب پذیرای انبوه خودرو هایی است که عازم فرودگاه امام ره هستند .. برخی از مسافران کرجی هم از طریق شهریار و رباط کریم همه روزه خود رو به این فرودگاه می رسانند .. اما مسافران پرواز شماره ۷۹۰۸ شرکت هواپیمایی کاسپین که قرار بود عازم " ایروان " شوند ، هرگز فکر نکرده بودند که شاید این پرواز ابدی ان ها باشد .. ! شاید تجسم پرواز آخر ناخودآگاه به ذهن بعضی ها خطور کرده بود .. اما با لعنت بر شیطان ، سعی در انحراف افکار خویش داشتند .. عده ای هم با ذکر چند دعا ، سفری دل نشین برای خویش آرزو کرده بودند ... ساعت بزرگ مدخل ورودی فرودگاه زمان هشت بامداد رو نشان می دهد .. عده ای با دوستان و اقوام خود به فرودگاه آمده اند .. تعدادی هم در خانه با همه خداحافظی کرده و مسلمون های سنتی هم از زیر آینه و قرآن گذشته .. و لحظاتی بعد صدای پاشیده شدن کاسه آب رو پشت سرشون احساس کرده بودند .. مسافران بعد از گذشتن از گیت های مربوطه و بازدید های روتین ، از پشت دیوار شیشه ای اخرین وداع رو با مشایعت کنندگان خود انجام می دهند .. هر لحظه بر تعداد مسافران سالن پرواز افزوده می شود.. همه چمدان و ساک های سنگین خود رو تحویل داده اند ... با ورود نوجوانان تیم ملی جودو که لباس های متحد الشکی به تن دارند ، شاید عده ای کمی متوجه هویت ورزشکاران نو جوان کشورمون شدند .. علی بهرامی به اتفاق علی محدث که به ترتیپ مسئولیت سرمربی و مربی تیم رو به عهده دارند ، همراه با ورزشکاران از اخرین گیت بازرسی عبور می کنند ... ان ها به دقت مواظب بچه های تیم هستند ...

داخل هواپیما ...

با پخش صدای دلنشین گوینده سالن که مسافران پرواز ۷۹۰۸ کاسپین رو دعوت به سوار شدن هواپیما می کند ، مسافران با نظم و ترتیپ خاصی یکی یکی وارد هواپیما می شوند .. سر میهماندار به اتفاق سایر همکاران خویش قائم مقامي، ملك نژاد، اصلاني، فرهادي و جواني با لبخند صمیمانه ورود مسافران رو خیر مقدم می گویند ..برای آن هایی که نخستین بار سوار هواپیما شده اند ، همه چیز جالب به نظر می اید .. از عطر دلنشین خانم میهماندار ، تا نحوه کنترل شماره صندلی ... در میان انبوه مسافران هواپیما چهره مهربان و دوست داشتنی ۶ تن از هموطنان ارمنی از دور قابل تشخیص است .. بعضی از ان ها با دوستان خود به زبان شیرین ارمنی گفت و گو می کنند ... با ورود نوجوانان جودو کار به داخل هواپیما ، تعارف بعضی ها برای نشستن در صندلی کنار پنجره دیدنی است .. همگی با یک فروند هواپیمای توپولف با نام اختصاری " TU- 154 M " ساخت شوروی عازم فرودگاه ایروان در کشور ارمنستان هستند .. سر میهماندار بعد از کنترل " مانیفست " مسافران و شمارش آن ها ، در می یابد رقم ۱۵۳ نفر صحیح می باشد .. سایر میهماندارن هم سرگرم اماده کردن وسایل پذیرایی و غذا های مسافران هستند ... عقربه ها ساعت ده و بیست دقیقه صبح رو نشان می دهد ، که مینی بوس گروه پرواز با احتیاط جلوی هواپیما توقف می کند .. کاپیتان شیر اکبری طبق اصول ایمنی ، قبل از پرواز ابتدا اطراف هواپیما رو به دقت بررسی می کند .. او با چک کردن لبه بال ها و قسمتی از بدنه می خواهد مطمئن شود در پرواز قبلی پرنده ای به ان برخورد نکرده است .. !

گروه پرواز ....

بعد از بازدید کاپیتان شیر اکبری ، نوبت به کمک خلبانان می رسد که هر یک به فراخور اموخته های خود ، به دقت اطراف مرکب اهنی خویش رو بررسی کنند ... مهندس پرواز با تجربه هم به دقت فرم فنی هواپیما رو مطالعه می کند ... تا خدای ناکرده ایرادی از قبل نمانده باشد .. اطلاع از وضعیت سالم هواپیما ، یکی از اصول قبل از پرواز است .. و امکان ندارد هواپیمایی با دارا بودن ایراد فنی به پرواز در آید .. ضمن این که هیچ مقامی در کشور اجازه دستور پرواز به هواپیمایی که ایراد داره ، ندارد . بعد از بازرسی دقیق مهندس پرواز ، نوبت به کاپیتان می رسد تا فرم سوابق فنی هواپیمایش رو به دقت مطالعه کند .. اگاهی از ایراد هایی که در پرواز های قبلی به وجود امده است ، همچنین تعمیرات آن برای خلبانان از اهمیت ویژه ای برخوردار است .. یک خلبان باید از سابقه و تاریخچه مشکلات قبلی پروازی هواپیمایش آگاه باشد .. تا در صورت تکرار احتمالی آن ، آمادگی برخورد و ریکاوری داشته باشد ... همه چیز طبیعی و مرتب به نظر می رسد .. کاپیتان با نگاه کردن به ساعت مچی خود ، با ذکر نام خدا روی صندلی سمت چپ می نشیند .. در پرواز های طولانی و خارج از کشور معمولآ یکی دو نفر کمک خلبان یا گروه پروازی اضافه برای کسب تجربه و اموزش به همراه گروه اصلی عازم ماموریت می شوند ..

قبل از پرواز ... !

طبق یکی دیگر از اصول ایمنی پرواز ، به پیشنهاد کاپیتان شیر اکبری گروه پروازی ساعت های خود را با هم تنظیم می کنند .. کاپیتان به همراه کمک های خود ، قبل از حضور پای هواپیما ، وضعیت هوای حاضر در فرودگاه های مبدآء و مقصد و مسیر پروازی همچنین پیش بینی هوای آینده را چک کرده بود . او با تکمیل فرم پروازی و پر کردن اطلاعاتی هم چون نام کاپیتان ، ارتفاع ، مقدار سوخت ، تعداد خدمه ، تعداد مسافر ، شماره هواپیما ( کال ساین ) ، فرودگاه کمکی یا آلترناتیو ، ساعت پرواز و غیره رو به مسئول دیسپچ در عملیات تحویل داده بود ... همه چیز حکایت از یک پرواز عالی و طبیعی دارد .. طبق برنامه ان ها بایستی ساعت یازده صبح پرواز کنند .. سر ساعت مقرر با اشاره کاپیتان کهنه کار ، کمک خلبان از طریق سیستم " یو . اچ . اف " به روی فرکانس برج کنترل پرواز رفته و ضمن اعلام شماره کال ساین ، اجازه استارت می گیرد .. مسئول برج با درخواست خلبان توپولف موافقت می کند .. با اشاره کاپیتان گروه خدمات زمینی ( گراند کرو ) و مجاز شمردن استارت ، دست راست کاپیتان بالا رفته و موتور ها رو یکی ، یکی روشن می کند .. مسئول خدمات با قطع برق کمکی ( ا. پی . یو ) وضعیت رو به کاپیتان گزارش می دهد .. بار دیگر این صدای کمک خلبان است که اجازه خزش می گیرد .. دستور خزش ( تاکسی ) صادر می شود .. هواپیما خرامان خرامان به راه می افتد ..

ابتدای باند ....

در حین خزش ، کمک خلبان با بیرون اوردن کتابچه چک لیست اش ، دستور العمل های قبل از پرواز رو یکی یکی می خواند .. بقیه افراد داخل کابین با پاسخ های خود ، از صحت کارکرد سیستم ها مطمئن می شوند .. طبق اعلام مسئول برج مراقبت فرودگاه امام ره ، آن ها شماره دو برای تیک آف هستند .. ( یعنی یک هواپیما قبل از ان ها باید پرواز کند ) مسافران از داخل هواپیما با اشتیاق به مناظر و جنگل های مصنوعی اطراف نظر می اندازند ..بعد از پرواز هواپیمای شماره یک .. با اعلام مسئول برج ، توپولف پرواز ۷۹۰۸ سر باند پرواز قرار می گیرد ... دید عالی است .. و لکه های ابر به صورت پراکنده در منطقه بالای فرودگاه مشاهده می شود .. عده ای از مشایعت کنندگان کنجکاو هنوز محوطه فروگاه رو ترک نکرده اند !! آن ها با نگرانی منتظر پرواز عزیزان خویش هستند .. شاید به دل ان ها افتاده بود که این آخرین وداع با جگر گوشه های خودشون است .. میهماندارن همه مسافران رو با اصول ایمنی آشنا کرده اند .. کوچک تر ها با اضطراب به اطراف خود می نگرند .. کاپیتان با فشار بر دسته های گاز ( تراتل ) ها ، و در حالی که ترمز ها رو قفل کرده است ، برای اخرین بار وضعیت صفحات آلات دقیق هواپیما رو چک می کند .. و لحظاتی بعد با آزاد کردن ترمز و فشار تا انتها بر دسته گاز ها ، هواپیما از جای خود کنده می شود .. باند فرودگاه چون نواری سیاه رنگ هر لحظه به هواپیما نزدیک و نزدیک تر می شود .. بعضی از مسافران با محکم فشار دادن لبه های صندلی زیر لب دعا می خوانند .. چشم های تیز بین کاپیتان بر روی عقربه های نشان دهنده خیره مانده است .. با نیم نگاهی به علایم کنار باند ، سرعت حرکت اش رو نگاه می کند .. سرعت تیک آف قبلآ طبق فرمولی که نسبت معقولی با مقدار سوخت و بار و مسافر دارد ، از قبل محاسبه شده است .... به محض رسیدن به سرعت مجاز ، فرمان هواپیما ( یوک ) با دست های کاپیتان شیر اکبری به عقب کشیده می شود .. غول آهنی غرش کنان از زمین کنده می شود ...

ساعت ۱۱ و ۱۷ دقیقه ...

هواپیما رآس ساعت یازده و هفده دقیقه بامداد ، از زمین کنده می شود ... تکان های اولیه ، ترس و اضطراب شدیدی رو در ذهن مسافران تداعی می کند ... آن ها قبلآ در باره ایمن نبودن هواپیماهای روسی به کرات شایعاتی رو شنیده بودند ... ولی هرگز گمان نمی کردند خود قربانی این هواپیما ها شوند !! دقایقی بعد از پرواز ، کاپیتان دستور جمع کردن چرخ ها رو می دهد .. کمک خلبان با بالا بردن اهرم چرخ ها ، سعی می کند با کنترل علایم از قفل شدن ان ها مطمئن شود .. دستور بعدی جمع کردن فلاپ است که از زبان کاپیتان خارج می شود ... کمک خلبان با دست راست خود به نرمی دسته فلاپ رو بالا می دهد .. و سپس با رفتن به فرکانس برج ، اعلام تیک آف ( ایر بورن ) شدن خود را می کند .. حال نوبت کمک خلبان است که مجددآ چک لیست دستور العمل های بعد از پرواز رو قرائت کند ... همه چیز عادی است .. هیچ چیز غیر طبیعی مشاهده نمی شود .. هواپیما بعد از تیک اف ، یک چرخش نیمداره زده و خود رو در موقعیت کالیدور پرواز قرار می دهد .. مسئول برج مراقبت ضمن بیان فرکانس های مرکز کنترل زمینی ایستگاه رادار بعدی ، که بر قله کوه های کرج مستقر هستند ، سفر خوشی رو برای آن ها آرزو می کند .. کمک خلبان از مسئول برج خداحافظی می کند ....

ساعت ۱۱:۳۰ دقیقه صبح ...

حدود سیزده دقیقه از پرواز هواپیمای توپولف خطوط هواپیمایی کاسپین گذشته بود ، که کاپیتان شیر اکبری چراغ اخطار آتش رو در موتور سمت چپ اش مشاهده می کند .. او بدون این که وحشتی به دل راه دهد ، خیلی خونسرد به کمک خود اعلام می کند چک لیست اضطراری آتش رو قرائت کند .. آتش گرفتن یکی از موتور های هواپیما ، امری عادی برای کاپیتان باتجربه و گروه پروازی است .. زیرا سیستم های اطفای حریق متشکل از کپسول های کروی شکل در قسمتی از بدنه تعبیه شده اند که با کشیدن اهرم ( تی هندل ) که به شکل " تی " لاتین است ، ضمن قطع جریان بنزین ، روغن هیدرولیک ، جریان برقی که از ژنراتور های موتور تامین می شوند ، فشار هوا و کلیه جریانات ، مواد خاموش کننده موتور به سرعت به داخل موتور مربوطه پمپاژ شده و موجب اطفاع حریق می گردد .. به احتمال قوی ، آن ها اقدام به خاموش کردن موتور نموده اند .. که ناگهان با صدای انفجار شدیدی که حاصل آتش سوزی موتور سمت چپ است ، کنترل هواپیما دچار مشکل می شود ...

تصمیم درست خلبان ...

خلبان با تجربه و کهنه کار هواپیمای توپولف خیلی زود متوجه می شود که مشکل خیلی مهمی برای هواپیمای او پیش امده است .. دو فرضیه در این لحظه متصور است .

الف : اوضاع بقدری بحرانی بوده ، که خلبان ترجیح داده است به جای تماس با مرکز کنترل زمینی ، و اعلام وضعیت اضطراری از فرصت های موجود استفاده کرده و هواپیما رو در منطقه ای امن فرود اورد ...

ب : به دلیل آتش سوزی و انفجار در موتور سمت چپ هواپیما ، کلیه سیستم های ارتباطی قطع شده است .. و خلبان بدون تماس سعی در کاهش ارتفاع و چرخش به سمت منطقه امن کرده است ..

ساعت ۱۱:۳۲ دقیقه ...

هواپیما به آرامی دور زده و ضمن کاهش ارتفاع ، با گروه هماهنگ کرده تا خود و مسافران رو برای فرود اضطراری در مزارع اطراف اماده نمایند ... ( مشاهدات شاهدان عینی این نظریه رو تآئید می کند ) به همین دلیل مسیر غرب رو انتخاب کرده و به سوی یکی از فرودگاه های زنجان و تبریز ادامه مسیر می دهد ... به خاطر کاهش ارتفاع و شعله ور شدن سمت چپ هواپیما ، مسافران وحشت زده شده و هر یک واکنش عصبی از خود نشان می دهند .. میهمانداران با وجودی که خود هم وحشت کرده اند ، طبق آموزش هایی که گذرونده بودند ، اقدام به آرام کردن مسافران و حفظ ارامش ان ها رو داشتند .. در بین مسافران حضور آقای " لون داودیان " نماینده اقلیت ها در مجلس ششم نیز به چشم می خورد .. صدای ضجه مسافران که با تکان های شدید هواپیما توآم است ، سایه مرگ و وحشت رو قبل از سانحه تداعی کرده بود ..

ساعت ۱۱:۳۳ دقیقه ، وداع با زندگی ...

طبق اعلام رسمی " سیروس صابری " معاون سیاسی امنیتی استانداری قزوین ، هواپیما به دلیل نقص فنی پیش امده ( که باید مربوط به آتش گرفتن موتور سمت چپ اش باشد ) ابتدا به سمت زنجان تبریز رفته و سپس تغیر مسیر داده و به سوی تهران برگشته است ../ خب با اعلام نظریه فوق ، گمان می کنم خلبان تصور می کرد با شعله ور شدن یکی از موتور ها ( که به احتمال قوی برای عدم سرایت توسط خلبان خاموش شده بود ) و ادامه مسیر به سمت فرودگاه مادر ( فرودگاه مبدآء ) و بهره گیری از امکانات مجهز خدمات فرودگاهی ، امکان نجات جان مسافران بیشتر است ... به همین دلیل تغیر جهت داده و به سمت شرق پرواز می کند .. ( یکی دیگر از علت تغیر مسیر دادن از غرب به شرق ، می تواند به خاطر جهت باد باشد .. چون باد از شرق به غرب می وزد ، و او به این دلیل مسیر را تغیر داده که جهت وزش باد از پشت هواپیما باشد .. تا با تلاقی باد حاصل از الیاف هوایی مخالف ، از گسترش سریع آتش جلوگیری شود .. ضمن این که امکانات فرودگاه مبدآء بیشتر است . ) اما متآسفانه بعد از یکی دو دقیقه پرواز ، سرنگون می شود .

نوشته شده توسط : كاپيتان بهروز مدرسي

شبي كه تهران گريست

مطالب مشابه :

تولید انواع کت شلوار رسمی زنانه کلاه مهمانداری و کلاه آژانس ولباس فرم

لباس ادارات یونیفرم اداری مقنعه فرم اداری مانتوشلوار فرم اداری مانتوشلوارمدارس روپوش اداری

مقنعه فرم|مقنعه پرسنلی|مقنعه طرح گل و پروانه

شبي كه تهران گريست

لیست پروژه های دانشجویان آموزشکده فنی یاسوج رشته کامپیوتر

خرید وسایل مدرسه - شیرین اما دشوار