ساخت موشک ابی دو مرحله

  • طرز ساخت موشک آبی

    موشک آبي چيست؟موشک آبي شامل محفظي است که گاز را تا فشار زيادي نگه داري مي کند و ناگهان به بيرون منتقل مي نمايد. وزن و نيروي پيشران در اين موشک در طول پرواز تغيير مي کند که اين ناشي از کاهش جرم موشک قوانين حاکم بر حرکت موشکقانون اول نيوتن: موشک بر روي پايه قرار مي گيرد تا زماني که نيرويي به آن وارد نشود به همان حالت باقي مي ماند.قانون دوم نيوتن: مقدار شتاب و نيروي پيشران موشک به آهنگ خروج آب و هوايي که از موشک خارج مي شود بستگي دارد. بنابراين اين آهنگ به مقدار آب و هوايي که در داخل موشک محبوس شده است وابسته مي باشد.قانون سوم نيوتن: هر چه آب و هوا با آهنگ بيشتري از موشک خارج گردد نيروي پيشران موشک بيشتر خواهد بود.به بطوري که نيروي پيشران موشک با آهنگ خروج آب و هوا متناسب مي باشد. وسايل مورد نياز:دو بطري پلاستيکي 2 يا 5/2 ليتري – روزنامه ( به عنوان متعادل کننده) – فوم ها( بالها) – فنت دوچرخه ( قسمت سر) – مقوا يا کاغذ جهت ساخت بخش مخروطي – نوار چسب نواري - چسب pvc – قيچي  اجزاي موشک آبي1- بدنه اصلي – از اتصال دو بطري پلاستيکي از سر به انتهاي بطري ديگر ساخته مي شود. جهت اتصال مي توان از پيچ و مهره استفاده نمود و توسط چسب نواري و چسب pvc عايق بندي نمود.2- بخش متعادل کننده : روزنامه را به صورت کروي مچاله کرده و آن را در قسمت سر بطري دوليتري قراردهيد.3- مخروط دماغه: کاغذ يا مقوا را به صورت مخروط در آورده و از چسب براي محکم نمودن آن استفاده کنيد. مخروط دماغه را به قسمت انتهاي بطري (‌سر موشک) با چسب بچسبانيد.4- بالها: يک طرح بال انتخاب نموده و بعد از کشيدن طرح اوليه بالها، آنها را ببريد و از چسب براي چسباندن بالها به بدنه موشک استفاده نمائيد. 5- فنت و دهانه: در بطري نوشابه را سوراخ کرده و فنت را از آن رد کنيد و با واشر آنرا محکم نموده تا هوا ندهد. پايه يا سکوي پرتابپايه در مرحله اول يک وسيله براي هدايت موشک در مسير مستقيم است. پايه مي تواند به صورتي ساخته شود که در پرتاب ناگهاني موشک موثر بوده و عمل نيروي پيشران را بيشتر نمايند. هر گونه ناپايداري در طي پرواز باعث تغيير جهت موشک و انحراف از مسير اوليه موشک مي گردد. اين موضوع در مورد پايه هاي ساکن و پايه هاي دستي داراي اهميت مي باشد. شکل صفحه اول نمونه اي از سکوي پرتاب را نشان مي دهد.عوامل موثر در برد موشکقطر دهانه بطري :بهترين شرايط 5 ميليمتر به ازاي هر نيم ليتر مي باشد.طول موشک: هر چه بيشتر باشد پايداري آن افزايش مي يابد.وزن موشک: بهترين وزن به ازاي هر يک ليتر 150 گرم است.چگونگي سطح خارجي موشک:هر چه مخروط موشک تيز تر باشد هوا راحتر شکافته مي شود.هر چه سر مخروط موشک بلند تر باشد ...



  • آیین نامه مسابقات طراحی و ساخت موشک های آبی

     آیین نامه مسابقات طراحی و ساخت موشک هایآبی الف: بیشترین مسافت (برد): سکوی پرتاب کننده (لانچر) (در مرحله اول 45 درجه ثابت ولی در مراحل بعدی می تواند تغییر کند)  موشک ها را پرتاب می کند. موشک ها باید بصورتی طراحی شوند که بتوانند بیشترین مسافت طولی را بپیمایند. مسافتی که موشک در این حالت طی می کند اندازه گیری شده و برای محاسبه امتیاز گروه ، مورد استفاده قرار می گیرد.   ب : بیشترین زمان پرواز: در این ماده، سکوی پرتاب ( لانچر ) در زاویه قائم قرار داده می شود و موشک ها به صورت عمودی پرواز داده می شوند. هدف، رسیدن به بیشترین مدت زمانی است که موشک در حال پرواز است. (Hangtime) استفاده از چتر نجات در این ماده فقط جهت کسب امتیاز بند خلاقیت مجاز خواهد بود . زمان پرواز موشک از لحظه ی پرتاب ، تا لحظه ی رسیدن موشک به زمین محاسبه خواهد شد. توجه :  (در این قسمت نقطه فرود موشک باید حداکثر در دایره ای به شعاع حداکثر 30 متر به مرکز نقطه پرتاب باشد. )   قابل توجه همه تیم ها : این سری از مسابقات در د و مرحله بصورت حذفی انجام می پذیرد و تیم هایی مجاز به ورود به مرحله بعد خواهند بود که حداقل امتیاز  لازم را در قسمت بیشترین مسافت ( برد ) کسب نمایند .   موارد کلی که همه تیم ها باید رعایت کنند: الف : کلیه شرکت کنندگان در مسابقه موظفند آئین نامه مسابقه را به دقت مطالعه نموده و رعایت نمایند. ب : هر تیم یک یا دو یا سه نفر عضو خواهد داشت گروه هایی که دو یا سه عضو دارند ، باید یک نفر را به عنوان سر گروه معرفی نمایند . ج : در کلیه مراحل برگزاری مسابقه ، فقط سرگروه هر تیم می تواند برای انجام کارهای مربوطه به مسئولین مراجعه نماید. د : هر یک از تیم ها باید در زمان  ثبت نام ، یک نام مناسب برای تیم و موشک خود ارائه کنند. ه :  در هر شرایطی، تیم های شرکت کننده باید نظر هیئت داوران را قبول داشته و ملزم به رعایت احترام به داوران ومسئولین برگزار کننده مسابقه  هستند . ز : رعایت نظم و انظباط و تعامل با عوامل اجرایی جشنواره ضروری بوده و در صورت عدم رعایت این مورد از طرف هر یک از گروهها ، همه اعضای گروه از دور مسابقات حذف خواهند گردید.ه : استفاده از هر گونه مواد منفجره ، ترقه و .... در هر اندازه و نوعی که باعث به هم زدن نظم  محیط گردیده و در شرکت کننده گان و تماشاگران رعب و وحشت ایجاد نماید ممنوع بوده و با متخلفین از طرف نیروی انتظامی موجود در محل برخورد خواهد گردید.   مواردی که قبل از برگزاری مسابقه تیم ها باید در نظر داشته باشند : 1 - کلیه تیم ها موظفند موشک های خود را دقیقا مطابق با آئین نامه مسابقات طراحی کنند. 2 - سرگروه ها موظفند ...

  • ساخت موشک ابی

    ساخت موشک ابی

    اموزش ساخت موشک آبی   موشك آبي: شامل محفظه اي است كه گاز را تا فشار زيادي نگه داري ميكند و ناگهان به بيرون منتقل مي كند.وزن و نيروي رانش در اين موشك در طول پرواز تغيير مي كند.(بالن يك مثال ساده از موشك) قوانين نيوتن و پرتاب موشك :1- قوانين اول نيوتن: موشك بروي پايه قرار مي گيردتا زماني كه نيروي نا متوازن به آن وارد شود.2- قانون دوم نيوتن: مقدار شتاب و انرژي موشك به ميزان هوايي كه به داخل موشك پمپ شده بستگي دارد.3- قانون سوم نيوتن: با اضافه كردن آب به موشك نيرو افزايش مي يابد.علاوه بر اين آب باعث افزايش جرمي است كه موشك هنگام پرتاب دارد و همچنين افزايش فشاري كه به بيرون مي كند.سرانجام واكنش هوا باعث به وجود آمدن نيرويي در خلاف جهت مي شود كه موشك را به سمت جلو مي راند.وسايل مورد نياز:دو بطري پلاستيكي 2 ليتري روزنامه(به عنوان متعادل كننده)فوم(بال ها)فنت دوچرخه(قسمت سر)كاغذ(مخروط)نوار چسب قيچي ...                               اجزاي موشك:الف)بدنه اصلي قسمت انتهايي دو بطري دو ليتري را ببريد. ب)متعادل كننده: روزنامه را به صورت كروي مچاله كرده و آن را در قسمت سر بطري دو ليتري قرار دهيد.(مي توان به جاي روزنامه از موا ديگري مانند شن،فوم و ... براي افزايش جرم استفاده كرد)انتهاي يك بطري را بر سر بطري ديگري بگذاريد تا كاملا روزنامه ها را فشرده كند.از يك يا چند تكه چسب براي محكم كردن ته بطري به بدنه بطري ديگر استفاده كنيد.نيمه پاييني بطري دوم را در داخل انتهاي بطري اول فرو كنيد تا كاملا صاف شود و براي كمك كردن محل اتصال دو بطري از چسب استفاده نماييد.ج)مخروط دماغه: كاغذ را به شكل يك مخروط در آورده و از چسب براي محكم ماندن آن استفاده كرده و مخروط دماغه را به قسمت انتهايي بطري بطري (سر موشك)با چسب وصل كنيد د)بال ها يك طرح بال انتخاب نموده و بعد از كشيدن طرح اوليه بال ها بروي فوم استفاده كنيد.بال ها را ببريد.از چسب براي چسباندن بال ها به بدنه موشك استفاده كنيد. ه)فنت و دهانه: در بطري نوشابه را سوراخ كنيد و فنت را از ان رد كنيد و با واشر آن را محكم كنيد تا هوا ندهد. و)در نهايت طول موشك،طول بال ها و ... را اندازه گيري كنيد.پايه يا سكوي پرتاب(لانچر):پايه در مرحله اول يك وسيله براي هدايت موشك در مسير مستقيم است.پايه مي تواند به صورتي ساخته شودكه باعث شود پرتاب ناگهاني انجام شود كه اين عمل نيروي پيش رانش را بيشتر خواهد كرد. هرگونه ناپايداري در طي پرواز باعث تغيير جهت آن و بدون بازگشت به مسير اوليه مي شود.اين موضوع هم در پايه هاي ساكن و هم پايه هاي دستي مورد اهميت است. عوامل موثر در برد:1- قطر دهانه بطري:به ازاي نيم ليتر، 5 ميلي متر است 2- طول موشك:هرچه ...

  • جشنواره پرتاب موشک آبی

    موشك آبي: در ساده ترین تعریف می توان موشک آبی را یک بطری نوشیدنی گازدار معرفی کرد که به صورت وارونه قرار گرفته  و در انتهای آن دماغه (نوک) موشک نصب شده است. درون بطری موشک تا حد معینی آب وجود دارد که این آب نقش سوخت موشک را ایفا خواهد کرد. در پایین موشک (دهانه بطری) نیز می توان از نازل استفاده کرد. استفاده از بال هم جهت پرواز بهتر و پایداری بیشتر توصیه می شود. قوانيننيوتن و پرتاب موشك 1- قانون اول نيوتن:موشك بروي پايه قرار مي گيردتا زماني كه نيروي نا متوازن به آن وارد شود.   2- قانون دوم نيوتن:مقدار شتاب و انرژي موشك به ميزان هوايي كه به داخل موشك پمپ شده بستگي دارد. 3- قانون سوم نيوتن: با اضافه كردن آب به موشك نيرو افزايش مي يابد.علاوه بر اين آب باعث افزايش جرمي است كه موشك هنگام پرتاب دارد و همچنين افزايش فشاري كه به بيرون مي كند.سرانجام واكنش هوا باعث به وجود آمدن نيرويي در خلاف جهت مي شود كه موشك را به سمت جلو مي راند. قسمت های مختلف موشک آبی : دماغه یا نوک موشک قسمتی است که وظیفه شکافتن هوا و آئرودینامیک کردن جریان روی بطری نوشابه را دارد. بعلاوه اگر قرار باشد موشک شما مجهز به چتر فرود باشد و یا باری را حمل کند؛ این قسمت بهترین گزینه است. بال ها یا پره ها از مهمترین قسمت های موشک آبی شما ، و مهمترین وجه تمایز یک بطری ساده و یک موشک آبی هستند. بال های موشک باعث می شوند به هنگام پرواز پایداری بیشتری ایجاد شود. تا کنون شکل ظاهری یک موشک آبی را توصیف کردیم. ولی موشک چگونه پرواز خواهد کرد؟برای پرواز موشک باید یک مکانیزم پرتاب برای آن طراحی کنیم. مکانیزم پرتاب: برای اینکه موشک ما بتواند در هوا پرواز کند باید به نوعی انرژی حرکت خود را در طول مسیر تامین کنید. همانطور که اشاره شد، آبی که درون موشک ریخته می شود کار سوخت را انجام می دهد. برای پرتاب موشک ابتدا باید قدری آب در آن  ریخته و سپس بوسیله یک پمپ (تلمبه) درون آن را پر از هوا با فشار زیاد کرد. با وارد کردن هوای بیشتر در قسمت بالایی موشک، حباب های هوا از میان آب درون موشک بالا رفته و به قسمت بالایی می روند.برای افزایش فشار هوای درون موشک از یک مکانیزم یک طرفه استفاده می شود ، که هوا را به درون موشک تلمبه می کند ولی مانع خروج آب می شود. بعد از رسیدن فشار هوای درون موشک به مقدار مطلوب، با استفاده از یک ضامن ، ناگهان در بطری باز می شود و هوای درون بطری که فشار بیشتری از فشار اتمسفر دارد راه خروج پیدا می کند. اما از آنجا که آب موجود در بطری راه خروج هوا را مسدود کرده است، به جای هوا، آب با فشار زیاد از زیر موشک خارج می شود که همین امر باعث ایجاد نیروی پیشران برای موشک می شود. سر ...

  • آموزش ساخت موشک آبی به همراه نرم افزاری ساده برای شبیه سازی موشک !!!

    آموزش ساخت موشک آبی به همراه نرم افزاری ساده برای شبیه سازی موشک !!!

        وسایل لازم: - یک بطری ۱٫۵ لیتری نوشابه- چسب حرارتی- چسب نواری ۵ سانتی- توپ تنیس یا کلاً یه جسم نسبتاً سنگین با ابعاد کوچک- کاتر- سکوی پرتاب- تلمبه پایی یا کمپرسور باد- یک ورق فوم یا تخته سه لا یا فلز (ورقی که محکم، سبک و نازک باشه) با mechanic98.ir همراه باشد برای ساخت موشک آبی ساده مرحله اول: بطری نوشابه حکم بدنه موشک ما رو داره. در ادامه هر جا که گفتم دماغه، منظورم انتهای بسته بطری و منظور از نازل، انتهای باز، یعنی قسمتی که مایع خارج میشه، هست.بطری رو از آب پر کنید تا در اثر حرارت چسب حرارتی تغییر شکل نده.توپ تنیس یا جسم سنگین رو که آماده کردید، با چسب حرارتی در قسمت دماغه بچسبونید. هدف از چسبوندن یه جسم سنگین در قسمت دماغه اینه که مرکز ثقل موشک به سمت دماغه بیاد و موشک پایدارتر بشه. جرمی که برای اینکار استفاده می کنید نباید خیلی زیاد باشه، چون موشک ما نیروی پیشران کمی داره. پس، حواستون باشه که برای اینکار یه وزنه ۱ کیلویی استفاده نکنید چون شاید موشک اصلاً از جاش تکون نخوره یا برد خیلی کمی پیدا کنه. مرحله دوم: باید شکل بالک های انتهای موشک رو از روی ورقی که آماده کردید، ببرید. بهترین حالت، ورق فوم هست چون بریدن و چسبوندنش خیلی راحته. شکل بالک ها می تونه یکی از اشکال زیر باشه: بدترین حالت، مستطیل شکله و بهترین حالت، برای سرعتی که موشک ما داره، ذوزنقه ای شکل هست. بالک مثلثی رو برای سرعت های مافوق صوت استفاده می کنن.دقت کنید، بالکی که می برید، (در سمتی که رو به جریان هوا قرار می گیره) نقطه ی تیزی نداشته باشه. نقاط تیز رو با کاتر به شکل منحنی دربیارید. تعداد بالک ها می تونه ۲ یا ۳ عدد باشه. فکر نمی کنم که ۴ بالک بازدهی خوبی پیدا کنه.بالک رو در اطراف نازل، در فواصل مساوی (یعنی هر ۱۸۰ یا ۱۲۰ درجه) بچسبانید. نکته ای که در شکل اول هم می تونید ببینید اینه که، بالک شما نباید در مسیر جریان خروجی یا نزدیک اون قرار بگیره. بالک رو خیلی نزدیک به نازل نچسبونید. مرحله سوم: با چسب ۵ سانتی، روی دماغه رو به طوری بپوشونید که شکل منحنی پیدا کنه. می تونید با استفاده از یه بطری دیگه نوشابه یا وسایل دیگه، شکل دماغه رو ایجاد کنید. مرحله چهارم: موشک شما آماده است.آب داخل بطری رو خالی کنید تا حدی که کمی کمتر از ۱/۳ اون از آب پر باشه. بطری رو روی سکوی پرتاب قرار بدید و با استفاده از کمپرسور باد یا تلمبه تا فشار ۷ bar داخل اون رو هوا بدمید. سکوی پرتاب : ۱ .  ساخت سکوی پرتاب راکت مدل بسیار ساده است فقط بایستی بعضی ازمقررات و قوانین را رعایت کنیم . سکوی پرتابراحتترین نوع سکوی پرتاب استفاده از یک میله سیم پیانو کلفت است که قادر باشد وزن راکت مدل را تحمل ...

  • طرز ساخت موشک آبی

    طرز ساخت موشک آبی

    طرز ساخت موشک آبی موشک آبي چيست؟موشک آبي شامل محفظي است که گاز را تا فشار زيادي نگه داري مي کند و ناگهان به بيرون منتقل مي نمايد. وزن و نيروي پيشران در اين موشک در طول پرواز تغيير مي کند که اين ناشي از کاهش جرم موشک قوانين حاکم بر حرکت موشکقانون اول نيوتن: موشک بر روي پايه قرار مي گيرد تا زماني که نيرويي به آن وارد نشود به همان حالت باقي مي ماند.قانون دوم نيوتن: مقدار شتاب و نيروي پيشران موشک به آهنگ خروج آب و هوايي که از موشک خارج مي شود بستگي دارد. بنابراين اين آهنگ به مقدار آب و هوايي که در داخل موشک محبوس شده است وابسته مي باشد.قانون سوم نيوتن: هر چه آب و هوا با آهنگ بيشتري از موشک خارج گردد نيروي پيشران موشک بيشتر خواهد بود.به بطوري که نيروي پيشران موشک با آهنگ خروج آب و هوا متناسب مي باشد.وسايل مورد نياز:دو بطري پلاستيکي 2 يا 5/2 ليتري – روزنامه ( به عنوان متعادل کننده) – فوم ها( بالها) – فنت دوچرخه ( قسمت سر) – مقوا يا کاغذ جهت ساخت بخش مخروطي – نوار چسب نواري - چسب pvc – قيچي اجزاي موشک آبي1- بدنه اصلي – از اتصال دو بطري پلاستيکي از سر به انتهاي بطري ديگر ساخته مي شود. جهت اتصال مي توان از پيچ و مهره استفاده نمود و توسط چسب نواري و چسب pvc عايق بندي نمود.2- بخش متعادل کننده : روزنامه را به صورت کروي مچاله کرده و آن را در قسمت سر بطري دوليتري قراردهيد.3- مخروط دماغه: کاغذ يا مقوا را به صورت مخروط در آورده و از چسب براي محکم نمودن آن استفاده کنيد. مخروط دماغه را به قسمت انتهاي بطري (‌سر موشک) با چسب بچسبانيد.4- بالها: يک طرح بال انتخاب نموده و بعد از کشيدن طرح اوليه بالها، آنها را ببريد و از چسب براي چسباندن بالها به بدنه موشک استفاده نمائيد. 5- فنت و دهانه: در بطري نوشابه را سوراخ کرده و فنت را از آن رد کنيد و با واشر آنرا محکم نموده تا هوا ندهد. پايه يا سکوي پرتابپايه در مرحله اول يک وسيله براي هدايت موشک در مسير مستقيم است. پايه مي تواند به صورتي ساخته شود که در پرتاب ناگهاني موشک موثر بوده و عمل نيروي پيشران را بيشتر نمايند. هر گونه ناپايداري در طي پرواز باعث تغيير جهت موشک و انحراف از مسير اوليه موشک مي گردد. اين موضوع در مورد پايه هاي ساکن و پايه هاي دستي داراي اهميت مي باشد. شکل صفحه اول نمونه اي از سکوي پرتاب را نشان مي دهد.عوامل موثر در برد موشکقطر دهانه بطري :بهترين شرايط 5 ميليمتر به ازاي هر نيم ليتر مي باشد.طول موشک: هر چه بيشتر باشد پايداري آن افزايش مي يابد.وزن موشک: بهترين وزن به ازاي هر يک ليتر 150 گرم است.چگونگي سطح خارجي موشک:هر چه مخروط موشک تيز تر باشد هوا راحتر شکافته مي شود.هر ...

  • ساخت سکو پرتاب

      ساده و بي نقص است. براي داشتن يک سکوي پرتاب خوب شما نياز به يک سکوي پرتاب لوله اي داريدو براي ساخت اين سکو نياز به چسب و لوله هاي چسبناک نخواهيد داشت.و اين سکو مانند پيستون حجم زيادي از پيشران موشک را در آغاز حرکت  تحمل مي کند.     (شکل يک)  بزرگترين مشکلي که در زمان ساخت اين سکو وجود دارد آب بندي کردن لوله مي باشد.که اين مشکل به راحتي با استفاده از يک واشر حل مي شود.(همانطور که در شکل 2 مي بينيد ) اين راهي است که شما صاحب يک سکوي پرتاب آب بندي شده مي شويد . همچنين با استفاده از يک پمپ هوا يا تلمه باد که مجهز به يک فشار سنج است مي توانيد ميزان فشار هواي داخل موشک را بسنجيد تا در حد ايده آل، آن را پرتاب کنيد.و در آخر با استفاده از يک سوپاپ تيوپ ماشين که در انتهاي لوله قرار گرفته هوا را وارد موشک کنيد.   نگهدارنده موشک پيش از آنکه فشار هواي داخل موشک به حد ايده آل برسد ممکن است موشک از سکوي پرتاب خارج شود به همين منظور شما نياز به مکانيزمي براي نگه داشتن موشک در پايين داريد. راه هاي زيادي براي نگه داشتن موشک هست اما ما با استفاده از يک لوله بزرگتر که قابلت جوشکاري سيمي را داشته  و به ضخامت 3mmباشد استفاده می کنيم که مناسب براي نگه داشتن محل خروج آب باشد . پيش از آنکه از تلمبه استفاده کنيد بايد محل خروج آب از موشک را با استفاده از دو سيم نزديک به هم(يک سيم بزرگ خميده شده) که روي لبه زايد بطري قرار مي گيرد نگه داريد.  اين لوله هاي متصل به يکديگر که با استفاده از جوش به هم و با پيچ به لوله اصلي متصل شده اند از حرکت موشک جلوگيري مي کنند. بعد از اينکه فشار هواي داخل موشک برابر با زمان پرتاب آن شد شما مي توانيد با کشيدن نخي که به سيم خميده شده رو ي دهانه بطري، بطري را آزاد و شاهد حرکت آن به سمت بالا باشيد.(شکل دو) (شکل دو)  نصب سکوي پرتات   سکوي پرتاب شبيه به يک خيمه نصب مي شود که با استفاده از سيم هاي محکم به زمين وصل شده اند ؛ نگهدارنده اين سيم ها روي زمين ميخ هاي خميه مورد استفاده در چادر ها هستند. اين راه  محکم و استواري براي نصب سکوي پرتاب است. بعد از اينکه شما شيلنگ هوا را به انتهاي لوله سکو اضافه کنيدآماده هستيد تا موشک خود را از روي سکو، پرتاب کنيد. حال سکوي پرتاب شما آماده است و مي توانيد موشک خود را باد کنيد و با کشيدن ضامن(سيم خميده) شاهد پرتاب جالبي باشيد.  چگونه و با چه چيزي بسازيم؟ در شکل مقابل تمام قسمت هايي را که شما براي ساخت سکوي پرتاب نياز داريم مشاهده می کنيد. بستگي به جايي که شما زندگي مي کنيد مي توانيد در اطراف خود لوله هاي pvc با اندازه هاي متفاوت بيابيد. اما ما در اين مقاله از لوله هاي با قطر 19 ميليمتري و يا ...