نقش والدین در تربیت مذهبی کودک - روانشناسان درموردنقش والدین درتربیت مذهبی فرزندان

نقش والدین در تربیت مذهبی کودک

در قسمت قبل به تعریف ، نقش و وظیفه تربیت و عاملان آن پرداختیم . اینک در ادامه می خوانیم ...
والدین و کودک
والدین نخستین مسئول صلاح وفساد جامعه اند و آنان را در قبال خدا و اجتماع مسئولیتی عظیم است که سهل انگاری در آن قطعاً عقوبتی به همراه خواهد داشت . در این امر عظیم مادر را بیش از پدر مسئولیت است زیرا کودک بخش اعظم روحیات و مخصوصاً جنبه های عاطفی و احساسی را از مادر فرا می گیرد.

روانشناسان درموردنقش والدین درتربیت مذهبی فرزندان

در حدیثی از معصوم آمده است که ، پایه های سعادت و شقاوت کودک در رحم مادر گذارده می شود واین از آن باب است که تغییر وراثت غیر ممکن است و خصایص و روحیات مادر به صورت مستقیم به کودک منتقل می شود.
همچنین در حدیث آمده که بهشت زیر پای مادران است و این از آن باب است که بخش اعظم سعادتمندی و در خور بهشت شدن کودک توسط مادر پایه گذاری می شود.
والدین شخصیت کودک را رنگ می دهند، خط مشی و رفتار او را در زندگی معین می کنند و براساس روش تربیتی خود کودکی آرام و یا نامتعادل می پروانند. درست است که بلوغ و رشد جسمی زمینه را برای ازدواج فراهم می کند، اما برای پدر و مادر شدن ، زمینه رشد عقلی و اخلاقی و عاطفی لازم است.
افراد قبل از ازدواج باید به وظایف خود آشنا ، و به مسائل کلی تربیت آگاه ، و در قبال مسئولیت خود هوشیار باشند.
تربیت کودک اگر چه به ظاهر از بدو تولد او آغاز می شود ولی با در نظر داشتن تأثیر جنبه های وراثتی در واقع سالها و ماهها قبل از تولد شروع می شود و اَقـّل تقویم زمانی از هنگام انتخاب همسر است و اسلام از این زمان به بعد گام به گام برای ایجاد و پرورش نسل مراقبت هایی دارد که دستورات و برنامه های آن را در کتب فقهی و اخلاقی اسلام می توان یافت و ما برای نمونه به مباحثی از آنها اشاره می کنیم .

انتخاب همسر :
اسلام اجازه نمی دهد که آدمی با هر انسان دیگری درآمیزد و تشکیل نسل دهد، بلکه برای همسر شرایطی ذکر می کند بدین قرار:
1-    از نظر خانوادگی ، همسر باید دارای اصالت باشد، از خانواده ای شرابخوار و معتاد نباشد و نیز والدین حق ندارند که فرزند خود را به همسری فردی شرابخوار، قاطع رَحـِم و فاسق در آورند.
در سخنی از پیامبر آمده است که : از گیاه سبزی که در کنار مزبله ها می روید دوری کنید. پرسیدند منظور از آن چیست ؟ فرمود: منظور زن زیبارویی است که در خانواده ای بدکار به دنیا آمده باشد.
2-   از نظر خویشاوندی گو این که حرمتی برای ازدواج با اقارب نیست ولی توصیه شده است  با افرادی که از نظر خویشاوندی رابطه نزدیک دارند وصلت به عمل نیاید. "لا تـَنکـِحوا القرابَة القـَریبه" و آن گاه درباره دلایل این امرگفته شده که ممکن است فرزندانی ناقص از آنان به وجود آید یعنی همان امری که طب امروز بدان اشاره دارد.
3-   در جنبه جسمی توصیه شده است که همسر رشید ، توانا و نیرومند و از نظر بنیه قوی باشد.
در سفارش حضرت علی ( ع) به برادرش عقیل راجع به انتخاب همسر که نتیجه اش منجر به انتخاب ام البنین شده است، به این نکته  برمی خوریم که حضرت می فرماید می خواهم از او، فرزندانی قوی بنیه و نیرومند داشته باشم . ضمناً همسر باید از زیبایی نسبی و سن متناسب و رشد کافی برخوردار باشد.
4-   از نظر اخلاقی به گفته ی شهید ثانی همسر باید دارای ملکه عفت و اصالت باشد.
در سخنان بسیاری که از معصوم آمده توصیه شده است که فرشته خویی کودکان نشان دهنده صفات ارجمند والدین است. و نیز فرمودند نیکو بنگرید که نطفه خود را در کجا قرارمی دهید زیرا صفات ارثی به کودک منتقل می شوند.
5-    در جنبه روان توصیه شده است که همسر دارای کمبود ذهنی و احمق نباشد. پیامبر فرمود: از مزاوجت با همسر احمق خودداری کنید زیرا مصاحبت آن موجب بدبختی و گرفتاری است و فرزند او از نظر فکری تباه است.
مراقبت های قبل از تولد:
اکنون همسری با رعایت شرایط یاد شده انتخاب شده و قرار است زمینه مزاوجت فراهم آید.
از لحظه مزاوجت تا تولد نیز مسائلی مطرح است که اهم آنها عبارت اند از :
1-   در زناشویی : ذکر نام خدا ، به یاد غیر نبودن ، افکار و اندیشه ناصواب نداشتن ، دعا برای داشتن نسلی صالح  و پاک ، داشتن ایده های عالی و انسانی و مانند آن .
2-   دوران حمل : مادر با جنین خود نـُه ماه رابطه وراثتی و خون ی دارد . توصیه های تربیتی خواه از نظرمکاتب و خواه از نظر مذاهب در این دوره بسیار است.
تحقیقات و تجارب علمی نشان داده است که غذاها، داروها، مناظر زشت و زیبا ، هیجانات ، اضطراب ها ، ترس ها، نگرانی ها ، خشم ها و کین ها و افکار و اندیشه های مادر در جنین اثر می گذارد. بیماری هایی چون قند، سرخجه و تب شدید در جنین مؤثر است . خواسته ها و تمایلات ، ایده های پست و بلند مادر، طرز برخورد او با همسر، با دیگران ، با پدیده ها ، با تحولات طبیعی ، و تغییرات اجتماعی در جنین مؤثر است و از این جا مفهوم "السعید سعید فی بَطن اُمّه و الشقی  شقی فی بَطن اُمّه "کاملاً روشن می شود.
3-   لحظه تولد : این لحظه از لحظات حساس در سعادت یا بدبختی کودک است. ممکن است تا این لحظه تمام زمینه ها برای نابغه شدن کودکی موجود بوده و در آن لحظه آن امکانات ضایع شده باشد.
روی این اصل ، هم در کتب علمی وهم در کتب مذهبی سفارش های  بسیاری در این  مورد شده  است.

کودک از آن کیست ؟
کودک از آن والدین نیست زیرا والدین حق هیچگونه دخالت و اعمال نظر منفی درباره فرزند خود ندارند . تلاش ها و کوشش ها فقط می تواند در جنبه مثبت و در جهت ارتقاء او باشد نه در جنبه کاستن او . این امر تا آن حد مورد توصیه است که فرموده اند والدین حق کتک زدن کودک به حدی که موجب دیه شود ندارند. البته اولویت های تربیتی از آن والدین است به شرطی که در جهت سازندگی طفل باشد در غیر این صورت می توان کودک را پدر و مادر ستاند و مسئول دیگری برای تربیتش گمارد.
آیا کودک از آن اجتماع است ؟ مطمئناً کودک از آن اجتماع هم نیست  ، زیرا افراد اجتماع هم مانند والدین حق هیچگونه دخالت و اعمال نظر منفی درباره کودک را ندارند. فقط می توانند در جهت ارتقا و جنبه های مثبت او گام بردارند.
برخی از صاحبان مکاتب ،  کودک را از آن دولت می دانند.
البته دولت حق اظهار نظر در باره کودک برای ارتقاء او را دارد ولی حق خرید و فروش او و سلب آزادی او را ندارد.
آیا کودک از آن خودش است ؟ اتفاقاً پاسخ این سؤال هم منفی است . آدمی از آن خود نیست زیرا حق ندارد خود را به سوی انحطاط  سوق دهد، موجب سقوط خود گردد و نمی تواند برخود صدمه و لطمه ای وارد آورد، حق خودکشی و خود فروشی ندارد. اختیاراتش درباره خود فقط  در حدِ تعالی مقام خویش است نه تنزل مقام .
پس کودک از آن کیست؟ آنچه را که با قاطعیت می توان گفت این است کهکودک از آن خدا و امانت اوست ، پدر و مادر، اجتماع و دولت و حتی خود او امانتدار خدایند.
آنچه که درباره این امانت وظیفه دارند حفظ و حراست و در جنبه ی فزودن اوست نه کاستنش . همه وظیفه دارند که در برابر این امانت مراقبت نمایند تا آنگاه که صاحب امانت آن را به سوی خود ببرد.
در نگهداری از این امانت ، البته والدین اولویت دارند و حتی از نظر مذهب موظفند. به عبارت دیگر کودک حقوقی نسبت به والدین دارد و آنان برعکس در برابر او وظایفی دارند که در صورت کوتاهی در انجام وظیفه مورد بازخواست قرار می گیرند
ادامه دارد...
در قسمت بعد به وظایف والدین در تربیت می پردازیم.

,