سبزی کاری در باغچه

سبزی کاری در باغچه

هیچ فعالیت بدنی سالم تر و نشاط بخش تر از کار کردن در باغچه وپرورش سبزیجات نیست. دریک فضای چند متر مربعی حیات خانه می توان تنوعی از سبزیجات را برای مصرف روزانه و حتی برای خشک کردن و فریز کردن تولید نمود.

فضایی که انتخاب می شود باید رو به آفتاب باشد. البته در حواشی باغچه جایی که وجود درختان موقعیت سایه و آفتابی را ایجاد می نماید نیز قابل استفاده و بهره برداری می باشد.

برای نمونه نعناع و پونه که هر دو از طریق ریزوم و ساقه های رونده تکثیر می شوند را می توان در حاشیه باغچه جایی که سایه و آفتاب است پرورش داد. هر دو این سبزیجات نیاز به آفتاب فراوانی دارند و در فصول خنک تر سال رشد بهتری دارند.

برخی از سبزیجات درفصل خاصی بهتر به عمل آمده و محصول بهتری تولید می نماید. برای مثال شاهی که خواص زیادی نیز دارد درماه های خنک تر سال (ابتدای بهار و پاییز) بهتر رشد می نماید لیکن همین که هوا گرم شود گیاه چوبی می شود و ساقه های گلزا تولید نموده و کیفیت محصول پایین می آید.

بنابر این شاهی را می توان در اسفند ماه شروع نمود. شاهی خیلی سریع رشد نموده و چنان چه هوای خنک ادامه یابد محصول فراوانی تولید می نماید.سبزیجاتی مانند: شاهی، شوید، گشنیز، تربچه، نعناع و پونه را بایستی زمانی کاشت که بتوان در ماه های خنک تر سال از آنها استفاده نمود. برخی دیگر از سبزیجات را بایستی هنگامی که هوا گرم می شود کاشت و مورد بهره برداری قرار داد. برای مثال ریحان را هنگامی که هوا گرم می شود کاشت و مورد بهره برداری قرار داد. اگر ریحان را هنگامی که هوا سرد است بکارید سبز نخواهد شد و یا اگر سبز بشود بر خوبی نخواهد داد. جعفری را می توان تقریباً همه فصول کاشت و مورد بهره برداری قرار داد.

بسیاری از سبزیجات یک ساله و برخی نیز دو ساله هستند. سبزیجات یک ساله طول عمر یک ساله و یک فصله دارند. یعنی در یک فصل و یا یک سال رشد رویشی و رشد زایشی خود را با تمام می رسانند. برای مثال سبزیجاتی مانند: شوید، گشنیز، تربچه در فصل بهار به خصوص اوائل فصل که هنوز هوا خنک است رشد رویشی دارند لیکن هنگامی هوا گرم می شود رشد رویشی آنها کند شده و رشد زایشی آنها شروع می شود یعنی گل و میوه تولید می نمایند.

در مراحل رشد زایشی چوبی شده و سبزی و لطافت خود را از دست می دهند. سبزیجاتی مانند هویج و پیاز دو ساله هستند. سال اول رشد رویشی داشته بن یا غده ایجاد می نمایند. ولی اگر چنان چه آنها را از زمین خارج نکنیم سال دوم گل وبذر ایجاد می نماید. برای تولید گل و بذر کلیه اندوخته های خود را مصرف می نمایند. به عبارت دیگر به طور طبیعی این گیاهان سال اول رشد خود را به هدف اندوخته نمودن مواد غذایی طی نموده که بتوانند اندوخته خود را سال دوم مصرف تولید گل و میوه بنمایند. لیکن ما انسان ها اندوخته آن ها را از آن ها گرفته و فرصت به آنها نمی دهیم که سال دوم گل و دانه تولید نمایند.

بسیاری از سبزیجات را در فصل رویشی خود می توان چند مرتبه چید و مورد استفاده قرار داد. درنتیجه چیدن جوانه های پایینی آن ها تحریک شده سریعاً رشد می نمایند. بایستی دقت نمود هنگام چیدن گیاه از یک فاصله مناسب چند سانتی متری از سطح زمین قطع شود تا چند جوانه در پایین گیاه باقی بماند.

از برخی سبزیجات می توان به راحتی بانک بذر ایجاد نمود تا سال بعد مورد استفاده قرار گیرند و نیازی به تهیه بذر از بیرون نباشد. برای این منظور کافی است چند بته از هر کدام از سبزیجات را در حاشیه باغچه حفظ نمود تا هنگامی که به گل و بذر بنشینند.

برای کاشت بذر سبزیجات ابتدا بهتر است زمین را آبیاری نموده و بعد از 24 ساعت زیر و رو و شخم نمایید. برای بسیاری از سبزیجات شخم عمیقی نیاز نمی باشد. پس از شخم مقدار قابل ملاحظه ای کود حیوانی و کاملاً کهنه و پوسیده را به خاک افزوده و مخلوط نموده و سپس زمین را تسطیح نمایید. اکنون می توانید بذر را پاشیده و روی آن مقداری شن نرم که با کود نرم مخلوط شده بپاشید. تا چند روز آینده که بذرها جوانه زده و سبز شوند آبیاری ملایمی لازم است و بهتر است که سطح خاک اسپری شود. برای جلوگیری از خشک شدن زمین سطح آنرا تا هنگام جوانه زدن بذرها با روزنامه، مقوا و یا کیسه ی گونی بپوشانید. بذور تا هنگام جوانه زدن و چند روز بعد از آن بایستی درمعرض رطوبت کامل قرار بگیرند.

طرح ریزی باغچه به صورت کرت و یا کاشت ردیفی صورت می گیرد. هر کدام از طرح ها مزایای خاصی دارند لیکن کلاً بستگی به موقعیت و وسعت باغچه و سبزیجات مورد کشت دارند. چنان چه سبزیجات ردیفی کاشته شوند بایستی حدود 20 تا 25 سانتی متر بین ردیف ها فاصله ایجاد شود.

علف های هرز همیشه مزاهمی برای سبزیجات محسوب می شوند حتی المقدور آن ها را بایستی تا کوچک هستند از میان برداشت و اجازه نداد تا به بذر بنشینند. همیشه آن ها را پس از آبیاری وجین نمایید. گاه آفات و بیماری ها نیز برای سبزیجات مزاحمت ایجاد نموده و به محصول صدمه می زنند. حشراتی مانند شته به سبزیجاتی مانند شاهی شدیداً حمله ور می شوند ولی با این وجود برای سبزیجات بهتر است از هیچ گونه سمی استفاده نشود.

تغذیه سبزیجات با کود حیوانی و کود شیمیایی صورت می گیرد. کود حیوانی را معمولاً قبل از کاشت بذر با خاک مخلوط می نمایند واین کمک مؤثری به رشد اولیه سبزیجات خواهد نمود. بسیاری از سبزیجات را هنگامی که رشد مناسبی نمودند می توان با کود شیمیایی اوره تغذیه نمود. کود اوره بهتر است هر دو هفته یک بار قبل از آبیاری به صورت تنک روی آنها پاشید. کودهای باقی مانده روی برگ ها بهتر است با اسپری شسته شوند تا به آنها آسیبی نرسد. برخی از سبزیجات که غده و بن ایجاد می نمایند مانند: پیاز، چغندر، هویج و ... کمی

از کود فسفات را نیز با کود اوره مخلوط نموده و به آنها بدهید.

کود فسفات خیلی دیرتر و به تدریج جذب می شود از این رو آن را کود ریشه و یا کود زمستانی گویند که غالباً پاییز پای درختان ریخته می شود. بایستی توجه داشت که برخی از سبزیجات به کود شیمیایی و به خصوص اوره بسیار حساس بوده و آسیب پذیرند.

نویسنده:ز. رحمانپور

منابع:

۱-سبزیکاری مؤلف:دکتر غلامعلی پیوست

۲-گلهای آپارتمانی و سبزیکا ری مؤلف:دکتر هرمز دیار کیانمهر

۳-اصول باغبانی مؤلف:دکتر مرتضی خوشخوی

سبزی کاری در باغچه

مطالب مشابه :

شاهی یا ترک تیزک

چگونه در آپارتمان سبزی بکاریم!!!!!!!!!

آموزش کاشت سبزی عید نوروز

سبزی کاری در باغچه

اطلاعات اولیه برای کاشت انواع سبزیجات