هنر آزمون دادن با تأکیدی بر آزمون‌های آزمایشی

سید مجید هاشمی/ مشاور تحصیلی

آیا تا به حال طرح اولیه‌ی یک نقاش را دیده‌اید؟ طرح اولیه‌ی یک اثر هنری با نواقص و اشتباهاتی همراه می‌باشد. آزمون‌های آزمایشی دارای کارکردهایی می‌باشند که یکی از مهم‌ترین آن‌ها، تمرین آزمون دادن است. دقیقاً مانند طرح اولیه‌ی یک نقاش که نیاز به تصحیح، دقیق شدن و برطرف کردن اشتباهات دارد.

آزمون‌های آزمایشی، درصدد شناسایی و رفع نقاط ضعف، نواقص و اشتباهات دانش‌آموزان برمی‌آیند. پس توقع نداشته باشید که از لحظه‌ی اول، یک نقاشی بی‌عیب و نقص داشته باشید و فراموش نکنید که تک‌تک بندهای هنر آزمون دادن، نیاز به تمرین و دقت و باز هم تمرین در کنکورهای آزمایشی دارد.

آزمون آزمایشی، مسابقه‌ی علمی شبیه‌سازی شده‌ای (کنکور) است که از مزایای اصلی آن، تمرین عملی و کاهش اضطراب در روز کنکور، ایجاد انگیزه درس خواندن برای هماهنگی با برنامه‌های آزمون و البته محک زدن خود می‌باشد. البته بهترین آزمون‌های آزمایشی، آزمون‌هایی هستند که در زمان‌های کارشناسی شده، برگزار می‌شوند و بودجه‌بندی متناسب درسی را شامل می‌شوند.

هنر آزمون دادن به مجموعه تکنیک‌هایی اشاره دارد که داوطلب با فراگیری و ممارست در اجرای آن‌ها در آزمون‌های آزمایشی، می‌تواند در مسابقه‌ی علمی پیش رو، بهترین نتیجه را کسب کند.

هدف‌گذاری در آزمون‌های آزمایشی، مهم ترین رکن این نوع آزمون‌ها است. داوطلب شرکت‌کننده در کنکورهای آزمایشی باید برای هر آزمون، مجموعه اهدافی را طرح‌ریزی کند. این اهداف می‌تواند شامل خواندن کتاب یا مباحثی از کتاب باشد که قبلاً کمتر مورد توجه قرار گرفته است، مهارت یافتن در زدن تست‌های مشکوک یا حل سؤالات دشوار و مانند این‌ها باشد .

در این نوشتار، مجموعه عوامل و تکنیک‌هایی که در آزمون‌های آزمایشی باید اعمال شود، مورد بررسی و تحلیل قرار می‌گیرد. به یاد داشته باشیم که این تکنیک‌ها باید در هر آزمون اجرا شود و ما با این تفکر در جلسه‌ی کنکور آزمایشی، حاضر شویم که این امتحان، کنکور سراسری است.

هنر مدیریت دفترچه‌ی سؤال و پاسخ‌برگ

سؤال‌ها را به ترتیبی كه در دفترچه می‌بینید، پاسخ دهید. اگر در یك درس تسلط بیش‌تری دارید، ترتیب جواب دادن به سؤال‌ها را تغییر ندهید. نظم و ترتیب سؤالات در دفترچه‌ی آزمون، كاری سنجیده و فكر شده است و درس‌ها را به طور تصادفی پشت سر هم مطرح نمی‌كنند و حتماً صلاح دانش‌آموزان در نظر گرفته شده است.

پس بهتر است شما هم به همان ترتیب سؤال‌ها در دفترچه به آنها پاسخ دهید. در دفترچه، ابتدا سؤال‌های عمومی مطرح شده است تا داوطلبان آرامش و اعتماد خود را باز یابند، سپس سؤالات اختصاصی مطرح می‌شود. در میان دروس اختصاصی نیز اولین درس، ریاضی است تا شما در زمانی كه ذهن‌تان آمادگی بیش‌تری دارد، به سؤال‌ها پاسخ دهید. پس از آن در رشته‌ی تجربی، سؤالات زیست‌شناسی مطرح می‌شود كه ضریب و اهمیت بیش‌تری دارد و نوع درس نیز كاملاً با ریاضی متفاوت است و موجب نوعی استراحت فكری برای دانش‌آموزان می‌شود. پس از آن، نوع درس تغییر می‌كند و شما به سؤالات فیزیك پاسخ می‌دهید و در پایان شیمی.

در رشته‌های ریاضی و انسانی هم ترتیب چاپ سؤالات در دفترچه، متناسب با آمادگی ذهنی داوطلبان است. البته بنا بر اعتقاد برخی کارشناسان، اگر دانش‌آموز از درسی که تسلط بیش‌تری دارد، پاسخ‌گویی را آغاز کند، موجب تقویت روحیه‌ی وی خواهد شد و در ادامه، موفق‌تر می‌باشد. در مقابل، عده‌ای اعتقاد دارند که اگر سؤالات درسی که دانش‌آموز در آن تسلط بیش‌تر دارد، مشکل باشد، موجب کاهش روحیه و در ادامه‌ی کار دچار مشکل می‌شود. شما می‌توانید با اجرای هر دو روش در آزمون‌های آزمایشی، به شناسایی نقاط ضعف و قوت آن بپردازید.

هر پنج یا ده سؤال، یك بار شماره‌ی تست‌ها را در دفترچه‌ی سؤالات با شماره‌ی پاسخ‌برگ مطابقت دهید. اگر این كار را نكنید، ممكن است در پایان متوجه شوید، شماره‌ی سؤال دفترچه با شماره‌ی پاسخ‌نامه، مطابقت ندارد؛ در این صورت، دست پاچه می‌شوید و یافتن محل تستی كه جابه‌جا زده‌اید، در میان انبوه تست‌ها دشوار می‌شود.

یك كار خطرناك! تعدادی از داوطلبان به سؤالات، در دفترچه‌ی سؤالات پاسخ می‌دهند و در پایان، جواب‌ها را به پاسخ‌برگ منتقل می‌كنند. این روش خطرناك است و ممكن است وقت تمام شود و شما فرصت نكنید جواب‌ها را به پاسخ‌نامه انتقال دهید.

هنر مدیریت زمان

همان‌طور که می‌دانید؛ در ابتدای دفترچه‌ی سؤالات آزمون‌ها برای سؤالات هر درس، یک زمان پیشنهاد شده است. اگرچه این زمان‌ها مطابق با استانداردها وویژگی غالب دروس، بهترین زمان‌های ممکن برای پاسخ‌گویی به سؤالات هستند، اما شما می‌توانید با توجه به شناختی که از روحیات و توانایی‌های خود دارید، زمان‌بندی مناسبی برای جلسه‌ی آزمون در نظر بگیرید. مثلاً ممکن است زمان‌بندی شخصی در دروس عمومی به این ترتیب باشد که ادبیات (15 دقیقه)، عربی (25 دقیقه)، زبان (20 دقیقه)و معارف (10 دقیقه) .

به همین ترتیب، برای دروس اختصاصی نیز زمان‌بندی مناسبی در نظر بگیرید و حتی‌الامکان در اجرای آن تلاش کنید. این اصلاً به این معنی نیست که شما در تمام مدت، چشم به ساعت دوخته و تمرکز خود را از دست دهید؛ بلکه برای مطابقت با زمان از پیش تعیین شده، پس از پاسخ دادن به نیمی از سؤالات، به ساعت خود نگاهی بیندازید. اگر مطابق با زمان و یا جلوتر از زمان بودید که بهتر است سرعت خود را حفظ کنید. ولی در صورت عقب بودن از برنامه، اندکی به سرعت خود بیافزایید. اما به یاد داشته باشید که افزایش سرعت به معنای افزایش دلهره و عصبی شدن نیست و در صورت عدم اتمام سؤالات یک درس در زمان مقرر، فوراً به سراغ درس بعدی بروید و به هیچ‌وجه اجازه ندهید این مسأله به پاسخ‌گویی سؤالات سایر دروس لطمه بزند.

هنگام پاسخ دادن به تست‌ها، به هیچ وجه وقت خود را صرف سؤالات وقت‌گیر یا دشوار نكنید و در ابتدا فقط به سؤال‌هایی كه می‌توانید در وقت مقرر پاسخ دهید، بپردازید. برخی سؤال‌ها را بلد هستید، ولی تشخیص می‌دهید که وقت‌گیر هستند و پاسخ دادن به آن‌ها، به زمان زیادی ( بیش از وقت مقرر) نیاز دارد. این گونه سؤال‌ها را با علامت ضربدر مشخص كنید و با قاطعیت و خونسردی از آن سؤال عبور كنید. به این نكته توجه داشته باشید كه در آزمون‌های چهار گزینه‌ای، سؤالات ساده و دشوار به یك اندازه نمره خواهند داشت؛ پس بهتر است در زمان ثابت، به چند سؤال ساده پاسخ دهید تا یك سؤال دشوار. ممكن است سؤالاتی را اصلاً بلد نباشید یا برای‌تان دشوار باشند، این‌گونه سؤال‌ها را با علامت (- ) مشخص كنید و فوراً از آن رد شوید.

هیچ سؤالی را نخوانده رد نكنید. زیرا ممكن است پس از چند سؤال دشوار، چند سؤال ساده پیدا كنید. هر چقدر هم كه تعداد سؤال‌های وقت‌گیر یا دشوار زیاد باشد، نگران نشوید و سؤال‌های بعدی را با آرامش و به ترتیب بخوانید تا سؤال‌های ساده‌تر را بیابید. پس از پایان سؤالات یك درس، می‌توانید به ساعت خود نگاه كنید. متوجه خواهید شد كه هنوز مدتی از زمان آن درس باقی مانده است. پس از اینكه یك بار سؤالات هر درس را مطالعه كردید و به سؤال‌های ساده‌تر پاسخ دادید، فوراً سؤالات درس بعدی را آغاز کنید. در تمام دروس، به سرعت از سؤال‌های وقت‌گیر یا دشوار با زدن علامت × و ○رد شوید و فقط به سؤال‌هایی كه می‌توانید در وقت مقرر پاسخ دهید، بپردازید.

پس از آن كه یك بار تست‌های تمام دروس را مطالعه كردید، به ساعت خود نگاه كنید و ببینید چقدر از كل زمان آزمون باقی مانده است. تمام سؤال‌هایی را كه به خوبی بلد بوده‌اید، پاسخ داده‌اید و پس از جلسه‌ی آزمون، افسوس نخواهید خورد كه وقت كم آورده‌اید و برخی از سؤال‌های خیلی ساده را از دست داده‌اید.

اكنون وقت باقیمانده را به سؤال‌های وقت‌گیر اختصاص دهید. چند سؤال را كه می‌توانید پاسخ دهید ولی وقت بیش‌تری می‌خواهند را انتخاب كنید. شاید جواب بعضی از تست‌ها را كه در نخستین بار فراموش كرده بودید، اكنون به خاطر بیاورید. به هر حال باید وقت مانده را به خوبی بین تست‌های وقت‌گیر، تقسیم كنید. سعی کنید از همین امروز در مورد رفع چنین مشکلاتی اقدام کنید. چرا که افزایش دقت ممکن نیست مگر با تمرین کردن. نمونه‌ی همین اشتباهات، نه تنها در کنکور آزمایشی بلکه حین تست زدن در منزل نیز رخ می‌دهد. حتی اگر افزایش دقت باعث پایین آمدن سرعت پاسخ‌گویی شما شود، سعی کنید از امروز تمرین دقت را در اولویت قرار دهید، چرا که افزایش سرعتی که منجر به بی‌دقتی و گرفتن نمره‌ی منفی شود، ریالی نمی‌ارزد.

هنر مدیریت انرژی

برخوردن به چند سؤال سخت پی‌درپی، خصوصاً در درسی که در آن احساس تسلط و توانایی بیش‌تری دارید، به یاد آوردن انتظارات و خواسته‌های دیگران، بی‌اعتمادی نسبت به خود، توانایی‌ها و قابلیت خود، نگاه کردن به خانه‌های سفید پاسخ‌برگ و آمارگیری از سؤالاتی که قادر به پاسخ‌گویی نبوده‌اید.

در این حالات، تمام قوای‌تان تحلیل می‌رود، پس بیش‌تر از یک راهکار به شما توصیه نمی‌کنم: چند لحظه آرامش و تمرکز، اندیشیدن به بهترین راه تسلط به خود و ادامه‌ی کار. اجازه ندهید افکار مخرب، تمرکز شما را به هم زده و در شما اضطراب ایجاد کند. خود را از قبل برای پاسخ ندادن به بعضی از سؤالات آماده کنید. اگر به چند تست پشت سر هم برخورید که نمی‌توانید به آن‌ها پاسخی بگویید، مطمئن باشید این مسأله کاملاً اتفاقی است و هرگز به معنای عدم تسلط و توانایی شما در پاسخ دادن به سایر سؤالات نیست. هر آزمون، مجموعه‌ای از سؤالات آسان تا سخت است و کسی موفق‌تر است که به سؤالات آسان و متوسط، پاسخ گوید. تمرین این تکنیک‌ها با رعایت زمان خواب شب امتحان، مدیریت انرژی شما را تقویت می‌کند.

هنر مدیریت مکان

یکی دیگر از تکنیک‌های هنر آزمون دادن، تقویت هنر مدیریت مکان می‌باشد که باید در آزمون‌های آزمایشی مورد تکرار و تمرین قرار گیرد. در مورد مکان آزمون غر نزنید، همینی که هست. چه سرد و چه گرم، چه کوچک چه بزرگ، به سایر دوستان‌تان کاری نداشته باشید، سرتان به کار خودتان باشد، به مراقب‌ها هم کاری نداشته باشید.

اگر سر جلسه‌ی امتحان به هردلیلی، تمرکزتان به هم خورد، مثل حضور یک داوطلب قوی، سروصدا، رفتار مراقب و ... به چند طریق می‌توانید تمرکزتان را برگردانید. خواندن آیات قرآن (نادعلی و آیت الکرسی و چهار قل)، شمارش معکوس اعداد زوج از 20 و ...

نکته پایانی

در آزمون‌های آزمایشی، بسته به هدف‌گذاری، باید درس‌ها را مطالعه و روی آن‌ها تمرکز کنید؛ اما این نکته را به خاطر داشته باشید، كسانی كه یك درس را به طور كامل كنار می گذارند، خواه به این دلیل كه آن درس ضریب كمتری دارد یا اینكه آن درس را بلد نیستند، كاملاً اشتباه می‌كنند. البته به جز موارد استثنایی، آن هم با نظر مشاور و كارشناس و بسته به هدفی که در آزمون آزمایشی دنبال می‌کنید، كنار گذاشتن مطالعه‌ی یك درس اشتباه است. معمولاً در هر درس، 5 سؤال ساده وجود دارد که پاسخ‌گویی به آن‌ها بسیار ساده است.

در این نوشتار، تکنیک‌های جامع و مانعی از هنر آزمون دادن در آزمون های آزمایشی که شامل؛ هنر مدیریت دفترچه سؤال و پاسخ برگ، هنر مدیریت زمان، هنر مدیریت انرژی و هنر مدیریت مکان می باشد، ارائه شد. تمرین و ممارست در مجموعه تکنیک‌های هنر آزمون دادن، رمز موفقیت شما در آزمون سراسری می‌باشد.

هنر آزمون دادن با تأکیدی بر آزمون‌های آزمایشی

مطالب مشابه :

پاسخ برگ خام

نقشه‌ي کنکور ويژه‌ي دوران جمع‌بندي

پاسخ برگ

برخی از پاسخ های تشریحی کنکور 8

هنر آزمون دادن با تأکیدی بر آزمون‌های آزمایشی

پاسخ هاو درصدهاي خود در کنکور 92 را وارد کنيد +مشاهده درصدها

روش های تست زنی چهار گزینه ای

پاسخ هاو درصدهاي خود در کنکور 92 را وارد کنيد +مشاهده درصدها