هوش عاطفی
از پديده‌هايي كه در دهه اخير ( دهه ٩٠ ) مورد استقبال زيادي قرار داشته است، پديده
« هوش عاطفي » است ، كه دليل اين امر توانايي فرضي هوش عاطفي بالاتر در حل بهتر
مسائل ، كاستن از ميزان تعارضات بين آنچه كه انسان احساس مي‌كند با آنچه كه فكر مي‌كند
يا همان تقابل قديمي « عقل » و « دل » و مشاهده زندگي شاد و موفقيت‌آميز كساني بوده
كه از تحصيلات عالي برخوردار نيستند ولي به دليل هوش عاطفي بالا به اين خوشبختي دست
يافته‌اند. پژوهشهاي متعددي نشان داده كه هوش عاطفي مي‌تواند سبب افزايش ميزان سلامتي
، رفاه ، ثروت ، موفقيت ، عشق و شادي گردد.
تعاريف هوش عاطفي
دانيل گولمن : هوش عاطفي مهارتي است که دارنده آن مي‌تواند از طريق خودآگاهي ، روحيات
خود را کنترل کند ، از طريق خود مديريتي آن را بهبود بخشد ، از طريق همدلي ، تاثير آنها را
درک کند و از طريق مديريت روابط ، به شيوه‌اي رفتار کند که روحيه خود و ديگران را بالا ببرد
(دوستار ، 1382، ص54 ).
جان ماير و پيتر سالوي : هوش عاطفي توانايي ارزيابي، بيان و تنظيم عاطفه خود و ديگران و
استفاده کارآمد از آن است (دوستار ، 1382، ص54 ).
بار- آن : هوش عاطفي تواناييهاي يك شخص در مواجهه با چالشهاي محيطي است و موفقيتهاي
فرد را در زندگي پيش بيني مي كند ( وثوقي کيا ، 1383 ، ص2 ).
بنابراين هوش عاطفي را مي توان به كارگيري قابليتهاي عاطفي خود و ديگران ، در رفتار فردي
و گروهي براي کسب حداکثر نتايج ، تعريف كرد.
تاريخچه
مبحث هوش عاطفي به سال 1985 بر مي گردد كه يك دانشجوي مقطع دكتري رشته هنر در
يکي از دانشگاههاي آمريکا پايان نامه اي را به اتمام رسانيد که در آن هوش عاطفي ( هوش
هيجاني ) را مطالعه کرده بود. سپس در سال 1990 دو استاد دانشگاه در آمريكا «جان ماير»
و« پيتر سالوي» دو مقاله در مورد هوش عاطفي نوشتند و پژوهشهاي خود را در اين رابطه
آغاز كردند. اين دو استاد دريافتند كه برخي از افراد در شناخت احساسات خود و ديگران و حل
مشكلات احساسي و عاطفي توانمند تر هستند ( هين ، 2004، ص2 ). آنان نقل مي كنند كه
نظريه آنها در مورد هوش عاطفي ، عامل انگيزه گولمن براي
نوشتن كتاب پر فروش خود به نام «هوش عاطفي» در سال 1995 گرديد ( هين ، 2004 ،
ص2 ).
شاخصه ها و ابعاد هـوش عاطفي
هرچند هوش عاطفي با هوش شناختي IQ ارتباط دارد ولي از لحاظ مفهوم نظري و عملكرد،
كاملا با آن تفاوت دارد. مولفه‌هاي هوش عاطفي به قرار زير است:
* درون فــردي: شامل خود شكوفايي، استقلال و خود آگاهي عاطفي.
* بين فــردي: همدلي و مسئوليت اجتماعي.
* ســـازگـــاري: شامل توان حل مسايل و آگاهي به واقعيت.
* مديـــريت استرس: شامل كنترل تكانه‌ها و تحمل فشارها.
* خلـق و خــوي: شامل شادكامي و خوش بيني.
همانگونه كه از اجزاء هوش عاطفي مشخص مي‌گردد ، اين مفهوم مي‌تواند زمينه ساز پيشرفت
شغلي، رضايت در روابط فردي و... باشد كه در اين مقاله به ارتباط EQ با پيشرفت تحصيلي در
سطوح بالاتر مي‌پردازيم.
در تعيين سهم عوامل مربوط به موفقيت تحصيلي تنها 20% به IQ اختصاص يافته است كه اين
ميزان براي دانشجوياني كه در مقاطع بالاي تحصيلي قرار داشته و رشته تحصيلي خوبي نيز
دارند، حتي به مقادير پايين‌تري نيز تنزل مي‌يابد. پس نقش عوامل انگيزشي، عاطفي و بين فردي
در پيشرفت تحصيلي در اين گروه از دانشجويان كه همگي از هوش عملكردي بالايي برخوردارند
بسيار مهم خواهد بود.
نكته حائز اهميت ديگر آن است كه اصولاً هوش شناختي يا IQ را نمي‌توان چندان تغيير داد ولي
هوش عاطفي EQ قابل تغيير، اصلاح و ارتقاء مي‌باشد. پس شناخت EQ يك استفاده كاربردي
نيز خواهد داشت.
پژوهشهاي اخير نشان داده است كه بر خلاف نظر اغلب فلاسفه و روانشناسان شناخت وعاطفه
مستقل از يكديگر نيستند. تجارب عاطفي ما به نحوي با ذخيره‌سازي و بازيابي اطلاعات پيرامون
ما مربوط است. حالات خلقي ما تاثير عميقي بر اطلاعاتي كه به ذهن مي‌سپاريم يا مورد توجه
قرار مي‌دهيم و شيوه‌اي كه به موقعيت‌هاي اجتماعي واكنش نشان مي‌دهيم، دارد در نتيجه به
عنوان يك اصل كلي در اين ديدگاه مي‌توان گفت:
عاطفـه خوب ـــ تفكر خوب
هنگامي كه احساس خوبي داريم، دنيا را با عينك خوش بيني مي‌بينيم و بر عكس. عملكرد عاطفي
بر كاركرد عصبي ـ روانشناختي فرد نيز تاثير مي‌گذارد. وقتي خوش خلق هستيم، خاطرات خوب
را به ياد مي‌آوريم و وقتي افسرده هستيم خاطرات بد اتوماتيك‌وار به ذهن وارد مي‌شوند.
هر چقدر هوش عاطفي فردي بالاتر باشد، به نقش و تاثير عواطف بر كنش‌ها و رفتارهايش آگاه‌تر
است و سعي مي‌كند متناسب با موقعيت بهترين عاطفه را در خود ايجاد كند تا بهترين نوع تفكر
و حل مسئله را انجام دهد. فردي كه EQ بالا دارد مي‌داند كه چگونه تاثير منفي هيجانات را بر
تفكر خود اصلاح نمايد.
امروزه بين يادگيري، امتحان دادن و نمره گرفتن با آنچه كه لازمه زندگي مدرن و روابط پيچيده
بين فردي كنوني است، تفاوت زيادي قايل شده‌اند. همه ما انسان‌هايي را مي‌شناسيم كه در ظاهر
از تحصيلات بالايي برخوردارند و نمرات درخشاني گرفته‌اند ولي در عمل و صحنه اجتماع
ومسئوليت، بسيار شكننده و داراي زندگي نه چندان خوب و حتي گاه بسيار ملالت بار هستند.
واقعيت هوش عاطفي و مولفه‌هاي آن در اين زمينه نيز مي‌تواند پاسخگوي بسياري از چراها
باشد، مثل اينكه چرا يك مهندس تحصيل كرده نمي‌تواند با همسر خود زندگي شادمانه‌اي داشته
باشد؟ چرا يك شاگرد اول دانشگاه نمي‌تواند در كنكور كارشناسي ارشد موفق شود ؟
نتيجه گيـری
هوش عاطفي به عنوان يك پديده مورد توجه نه تنها حاوي جنبه تئوريك روانشناختي است ،
بلكه در ميدان عمل با ارتقاء آن مي‌توان براي بسياري از مشكلات نهفته زندگي پاسخ‌هاي مناسبي
يافت. امروزه مقالات، كتاب‌ها و گارگاه‌هاي آموزشي متعددي در رابطه با EQ تدوين مي‌گردند
كه همگي تلاشي است بر نشان دادن راهكارهاي نو در مقابله با مشكلات فردي و بين فردي در
جوامع پيچيده كنونی.
فرشته کوچولو
مطالب مشابه :
هوش هیجانی، پرسشنامه هوش هیجانی
مشاوره در انجام پایان نامه و هوش هيجاني . هاي آن در مقايسه با هوش منطقي مورد بحث
هوش هيجاني ابزاري نوين در مديريت بازار
استفاده از هوش هيجاني در تجارت اطلاعاتي در مورد ارائه دو مقاله خروجي پايان نامه
مقايسه هوش هيجاني و سلامت روان در معتادان به مواد مخدر و افراد عادي رشته روان شناسی
پژوهش‌ها در مورد هوش‌هيجاني نشان‌داده كه هوش ليست مقالات ، پايان نامه هاي فيزيك و
ليست مقاله پايان نامه روانشناسي
(پايان نامه كارشناسي روانشناسي عمومي) هوش هيجاني در يكصد پرسش و پاسخ در مورد موسيقي
پایان نامه پایان نامه بررسي هوش هيجان در رابطه با سلامت رواني 74 ص
پایان نامه پایان نامه بررسي هوش هيجان در مي باشد در پايان فصل هوش هيجاني در
هوش عاطفی
پايان نامه اي را به اتمام رسانيد که در آن هوش عاطفي ( هوش هيجاني ) در مورد هوش عاطفي
برچسب :
پايان نامه در مورد هوش هيجاني