نحوه کار تنظيم ولتاژ يا تپ چنجر ترانس Voltage Regulator switch

كليد تنظيم ولتاژ يا تپ چنجر Voltage Regulator switch

چون كليه تجهيزات الكتريكي اعم از وسائل برقي ، خانگي و يا صنعتي مي بايستي با ولتاژ معيني كار كنند ، بنابراين لازم است تمهيداتي اتخاذ گردد كه ولتاژ خروجي ترانسفورماتورها، مقدار مشخصي باشد ، براي اين منظور از دستگاهي بنام كليد تنظيم ولتاژ كه در ترانسفورماتور ها اصطلاحاً به آن تپ چنجر مي گويند استفاده مي گردد . اين دستگاه با كاهش يا افزايش تعداد دورهاي سيم پيچ ترانسفوماتور سبب تنظيم ولتاژ بميزان معين ميگردد . مي دانيم تغيير بار ( اكتيو و راكتيو ) در شبكه سبب تغيير ولتاژ مي گردد . بدين جهت مطابق رابطه V1/V2=N1/N2 با تغيير تعداد دور سيم پيچ تپ چنجر ( سيم پيچ تنظيم) ميتوان ولتاژ خروجي را بميزان معيني تنظيم نمود . معمولاً تپ چنجرها بر روي سيم پيچي كه از نظر تكنيكي و اقتصادي مقرون بصرفه مي باشد ( ترجيحاً بر روي سيم پيچ فشار قوي يااتصال ستاره ) قرار داده مي شوند . تپ چنجرها كلاً به سه صورت زير ميتوانند مورد استفاده قرار گيرند :
1- تپ چنجرهاي سه فاز كه بر روي سيم پيچ هاي بااتصال ستاره قرار مي گيرند.
2- تپ چنجرهاي سه فاز كه برروي سيم پيچهاي با اتصال مثلث قرار مي گيرند .
توضيح : در اين حالت عايق بندي كامل بين فازها مورد نياز بوده و به سه دسته تپ چنجر مجزا كه با يك مكانيزم حركتي مشترك (Motor – Drive Mech) كار مي كنند احتياج مي باشد .
3- تپ چنجرهاي تك فاز كه بر روي ترانسفورماتورهاي تك فاز يا سه فاز مورد استفاده قرار مي گيرند .
تپ چنجرها بر حسب نوع كار به دو دسته تقسيم مي شوند :
الف) تپ چنجرهاي قابل تغيير زير بار (OLTC) ON-Load Tap changer
تپ چنجرهايي هستند كه براي تنظيم ولتاژ در زير بار متناسب با تغييرات ولتاژ شبكه استفاده مي گردند.
ب) تب چنجرهاي غير قابل تغيير زير بار Off Load Tap Changer
تپ چنجرهايي هستند كه داراي ساختمان ساده اي بوده و جهت تغيير آن ، لازم است ابتدا ترانسفورماتور از مدار خارج و كلاً بي برق گردد . لازم به ذكر است كه تغييرات اين نوع تپ چنجر معمولاً با توجه به نياز و متناسب با نوسان بار در فصول مختلف سال انجام مي گيرد.
ساختمان تپ چنجرهاي قابل تغيير زير بار :
تپ چنجرهاي قابل تغيير زير بار از دو قسمت زير تشكيل شده است :
الف) كليد برگردان Diverter switch(D.S)
ب) كليد انتخاب تپ Tap selector switch(T.S.S)
كليد برگردان (دايورتورسوئيچ D.S) كه انرژي ذخيره شده در فنر سبب عملكرد آن ميگردد ( spring operated) در محفظه محتوي روغن قرار داشته (oil compartment) و روغن آن را از روغن ترانسفورماتور مجزا مي باشد .
كليد انتخاب كننده تپ ( تپ سلكتورT.S.S) كه در قسمت زير محفظه كليد برگردان قرار دارد از تعدادي كنتاكت لغزشي تشكيل شده است .
محفظه كليد برگردان (D.S) و كليد انتخاب كننده تپ ( T.S.S) به يكديگر متصل بوده و تشكيل يك واحد را مي دهند كه به قسمت درپوش بالايي ترانسفورماتور از طريق سرتپ چنجر آويزان مي باشد . تغيير وضعيت تپ خنجر و بعبارت ديگر عملكرد كليدهاي D.S و T.S.S فوق بوسيله مكانيزم حركتي (Driving Mechanism) در شكل هاي صحه بعد مشاهده مي شود .

مكانيزم حركتي :
اين مكانيزم كه سبب عملكرد تپ چنجر ميگردد از قسمت هاي زير تشكيل شده است :
الف) جعبه موتور تپ چنجر يا Motor Drive Mechanism Box كه بر روي بدنه ترانسفورماتور نصب و حركت موتور آن به جعبه دنده و از آنجا به تپ چنجر منتقل مي گردد.
بمنظور كنترل ، حفاظت ، كاهش دور ، تغيير جهت گردش موتور و نشان دهنده وضعيت تپ چنجر ، در داخل جعبه مكانيزم وسائلي از قبيل كنتاكتور ، بي متال سوئيچهاي حدي (Limit Switch) ميكروسوئيچ وبادامك ، جعبه دنده و نشان دهنده موقعيت تپ و ... قرار دارند .
ب) مكانيزم انتقال دهنده حركت : حركت موتور تپ چنجر ابتداء به جعبه دنده و سپس از طريق محورهاي رابط به قسمت مكانيزم داخلي تپ خنجر جهت عملكرد كليد برگردان (Diverter switch) و كليد انتخاب كننده تپ منتقل مي گردد .
انواع سيم پيچهاي تنظيم ولتاژ در ترانسفورماتور :
همانطوريكه قبلاً اشاره شد تپ چنجر عمدتاً بر روي سيم پيچي با اتصال ستاره ترانسفورماتورها قرار مي گيرد ، اين سيم پيچ از دو قسمت جداگانه كه يك قسمت بنام سيم پيچ اصلي و قسمت ديگر سيم پيچ تنظيم ولتاژ مي باشد . تشكيل شده است نحوه اتصال سيم پيچ اصلي و سيم پيچ تنظيم به سه طريق زير معمول مي باشد .
الف: سيم پيچ تنظيم خطي Regulating Linear Winding
ب: سيم پيچ تنظيم با اتصال معكوس كننده Regulating Plus/Minus Winding
ج: سيم پيچ تنظيم با اتصال كورس / فاين Regulating Coares / Fine Winding

متناسب با نوع و طرح ترانسفورماتورهاي قدرت يكي از آرايشهاي فوق الذكر جهت سيم پيچ تنظيم ولتاژ بكار برده مي شود .همانطور كه از شكل مشخص است در اتصال نوع ( الف) تعداد سيم هاي خروجي از سيم پيچ تنظيم ولتاژ زياد بوده ( به تعداد تپ هاي ترانسفورماتور) در نتيجه اين نوع سيم پيچ را در موارديكه نياز به دامنه تنظيم ولتاژ كم مي‌باشد مورد استفاده قرار مي دهند ، ولي در آرايش هاي نوع (ب) و ( ج) بعلت وجود يك كليد اضافي (change over switch) ميتوان دامنه تغيير ولتاژ را با همان تعداد سيم هاي خروجي از سيم پيچ تنظيم ولتاژ به دو برابر افزايش داد . بدين جهت بر نوع ( الف) ارجحيت دارند .

نحوه کار تنظيم ولتاژ يا تپ چنجر ترانس Voltage Regulator switch

مطالب مشابه :

فیوز

فن ورز شبکه های هوایی

افزایش سریع منی

مواد منفجره

نحوه کار تنظيم ولتاژ يا تپ چنجر ترانس Voltage Regulator switch

آشنایی با مرحوم جهانبخش کردی زاده