پوشش در ایران باستان
پوشش زنان در ایران باستان
دوستان خوبم یک بار در مشهد برایم اتفاقی افتاد که این مطالب را هر بار می خوانم به یاد آن روز می افتم . راستش را بخواهید به علت بیماری نزد پزشک خانمی رفتیم . خانم دکتر نمی دانم چرا بحث حجاب را پیش گرفت . گفت حجاب پوشش زنان عربی است و من مقداری از این مطالب را به او گفتم و بدانیم که ما اگر مسلمان هم نیسیم حداقل ایرانی باشیم و فرهنگ خود را به غربی ها که بربرهایی به تمام معنا هستند و جز خون ریزی و کشتار چیزی آن ها را ارضا نمی کند نفروشیم. بهتر است فریب ظاهر شان را هم نخوریم. کمی تاریخ را مطالعه کنیم و اطراف خود را بهتر بنگریم تا سرشت وحشی آنان را بهتر بشناسیم.
تاریخ پوشاک به طور کلی بخشی از تاریخ تمدن و فرهنگ انسان است و برای آگاهی از پوشش در ایران، بایستی فرهنگ مردم ایران را هم بررسی نمود.
پوشش زنان در ایران باستان همیشه سبک و اسلوب خاصی داشته است. بررسی‌ها نشان می دهد که پوشش تمام بدن در دوره‌های مختلف تاریخی چه نزد زنان و چه نزد مردان در ایران یک حقیقت بوده است و به هیچ وجه ایرانیان در برهنگی به سر نمی برده اند.
برخی معتقد هستند که این پوشش کامل و آراسته به نوعی ریشه به وجود آمدن حجاب در دنیا است.
ویل دورانت معتقد است نقش پوشش و حجاب زنان در ایران باستان چنان برجسته‌است که می‌توان ایران را منشاء اصلی پراکندن حجاب در جهان دانست.
دایره‌المعارف لاروس نیز به وجود حجاب زنان در ایران باستان اشاره می‌کند. در تفسیر اثنی عشری چنین آمده‌است: «تاریخ نشان می‌دهد که حجاب در فرس(فارس) قدیم وجود داشته‌است.»
شاهنامه و زنان
برای نمونه در جنگ‌ها بانوان مبارز ایرانی پوششی همچون مردان می پوشیدند که گواه این سخن جنگ سهراب با گردآفرید است که تا زمانی که کلاهخود از سر گردآفرید نیفتاده‌بود، سهراب به زن بودن او پی نبرده بود.
دین زرتشتی
زرتشت در حدود بیش از هزار سال (و به روایاتی بیش از هزاران سال) پیش از میلاد مسیح، در کتاب یسنا بر عفت سرشتین در کنار پوشش ظاهری پافشاری کرده‌است.
بر پایهٔ آنچه موبد «رستم شهرزادی» گفته‌است، پوشش زن باید به گونه‌ای باشد که حتا یک تار موی او نیز آشکار نگردد. در خرده اوستا، چنین آمده‌است: «همگان نامی ز تو بر گوییم و همگان سر خود را می‌پوشیم و آن گاه به درگاه دادار اهورمزدا نماز می‌کنیم».
در کتاب پوشاک باستانی ایرانیان در ذیل عنوان «پوشاک اقلیتهای میهن ما» در مورد حجاب زنان زرتشتی چنین می‌خوانیم: «این پوشاک که بانوان زرتشتی از آن استفاده میکنند، شباهتی بسیار نزدیک به پوشاک بانوان نقاط دیگر کشور ما دارد. چنان که روسری آنان از نظر شکل و طرز استفاده، نظیر روسری بانوان بختیاری است و پیراهن، شبیه پیراهن بانوان لُر در گذشته نزدیک است و شلوار، از لحاظ شکل و بُرش، همان شلوار بانوان کُرد آذربایجان غربی است و کلاهک، همان کلاهک بانوان بندری است».
در ایران باستان زنان ومردان را هیچگاه برهنه نمی بینیم، نسبت به محل زندگی، آب وهوا وشیوه کار و زندگی هر شهر و روستا پوشش‌های گوناگونی وجود داشته که نمونه آن را هم اکنون در پوشش زنان گیلکی، مازندرانی، کرد، لر، بلوچ، بختیاری، اقوام دیگر و زرتشتیان مشاهده می کنیم .
در باور سنتی و گزارش اوستا، هالهٔ از روشنایی به نام خُوَرِنَه (فر) پیرامون تن ِ انسان را فرا گرفته است این هالة نور در انسانهایی که نیکوکار باشند و به خداوند نزدیکتر شوند با شعاع بیشتری همراه است چون این هاله نور، پیرامون سر انسان بیشتر است عقیده بر این است که به هنگام نیایش و برای ایجاد تمرکز حواس به هنگام راز و نیاز با خداوند بایستی سرها پوشیده باشند از سوی دیگر پوشیدن سر به هنگام نیایش هماهنگی در چهره‌ها ایجاد می‌کند و چهرة انسان روحانی تر خواهد بود .
مادها
برپایهٔ پذیرفته‌شده‌ترین نظریهٔ کنونی، آریاییانی که به فلات ایران آمدند، به سه دستهٔ اصلی تقسیم شدند: مادها، پارس‌ها و پارت‌ها. مادها نخستین دودمان ایرانی را در ایران تشکیل دادند. دولت ماد را می توان پیشاهنگ دولت آریایی و دولت بزرگ هخامنشی دانست چه «هووخشتر» دولتهای نیرومند آن زمان یعنی آشور و بابل را ضعیف ساخت و بر ارمنستان و آسیای صغیر تا رود هالیس دست یافت . عیلام، پارس، هیرکانی، طبرستان و باکتری از دولت ماد اطاعت میکردند. این دولت اصول کشورداری قبایل متحد و فنون نوین جنگ را بوجود آورد. چنانکه کوروش بزرگ پس از فتح ماد همدان را که پایتخت دولت ماد بود، مرکز پادشاهی خود قرار داد و پارسیان از آداب و رسوم و حتی طرز پوشاک مادها بهره مند شدند.
کتاب «پوشاک باستانی ایرانیان» دربارهٔ پوشش زنان در دوران مادها با تکیه بر نقوش برجستهٔ برجا مانده می‌گوید که پوشاک زنان آن دوران از دید شکل با پوشاک مردان یکسان است. در ادامه دربارهٔ آن نقوش چنین می‌نویسد:«مرد و زن به واسطه اختلافی که میان پوشش سرشان وجود دارد، از هم تمیز داده می‌شوند. به نظر می‌رسد که زنان پوششی نیز روی سر خود گذارده‌اند و از زیر آن گیسوهای بلندشان نمایان است.»
هخامنشیان
به نظر می‌رسد که پوشش زنان در دوران هخامنشیان با دوران مادها چندان تفاوتی نکرده باشد. پیرامون پوشاک زنان در این دوره چنین نوشته شده‌اند: «از روی برخی نقوش مانده ازآن زمان، به زنان بومی بر می‌خوریم که پوششی جالب دارند. پیراهن آنان پوششی ساده و بلند یا دارای راسته چین و آستین کوتاه است. به زنان دیگر آن دوره نیز برمی خوریم که ازپهلو به اسب سوارند. اینان چادری مستطیل برروی همه لباس خود افکنده و در زیر آن، یک پیراهن با دامن بلند و در زیر آن نیز، پیراهن بلند دیگری تا به مچ پا نمایان است.»
اشکانیان
پس از هخامنشیان و تاخت و تاز اسکندر مقدونی به ایران، هنگامی که وضعیت سلوکیان آشفته بود، اشکانیان ایرانی که از پارت‌ها بودند، به حکومت رسیدند. در این دوران که نفوذ ادیان بودایی و مسیحیت از شرق و غرب، آیین زرتشتی را کم‌رنگ نموده بود، زنان ایرانی همچون گذشته دارای حجابپوشیده‌ای بوده‌اند.
در این باره چنین می‌خوانیم: «لباس زنان اشکانی پیراهنی بلند تا روی زمین، گشاد، پرچین، آستین‌دار و یقه راست بودهاست. پیراهن دیگری داشته‌اند که روی اولی می‌پوشیدند و قد این یکی نسبت به اولی کوتاه و ضمنا یقه باز بودهاست. روی این دو پیراهن چادری سرمی کردند.»
درجای دیگر آمده‌است: «چادر زنان اشکانی به رنگ‌های شاد و ارغوانی و یا سفید بودهاست. گوشه چادر در زیر یک تخته فلزی بیضی منقوش یا دکمه که به وسیله زنجیری به گردن افکنده شده، بند است. این چادر به نحوی روی سر می‌افتاده که عمامه (نوعی کلاه زنانه) را در قسمت عقب و پهلوها می‌پوشانیده‌است.»
درکتاب «پارتیان» نیزآمده‌است: «زنان عهد اشکانی قبایی تا زانو برتن میکردند، با شنلی که برافکنده می‌شد و نیز نقابی داشتند که معمولاً به پس سر می‌آویختند.»
همچنین از آثار این دوره، روسری ابریشمین خوش رنگ و نگار و نفیس زنان سنگسری به جا مانده‌است که «ساخته مکنه» نام دارد و سده‌هاست که زنان سنگسری آن را می‌بافند و می‌آرایند. آنان این روسری را به ترتیب خاصی بر سر خود می‌بندند، که این خود نمونهٔ کامل پوشش سر زنان در زمان اشکانیان می‌باشد.
در دورهٔ اشکانیان پوشش زنان شامل پیراهن شلوار و در مراسم‌های رسمی و مذهبی همراه با شال بلندی بودهاست که نمونه‌های آن در مجسمه‌های دورهٔ اشکانیان نمایان است. این مجسمه‌ها بانو اوبال و دخترش را با کلاهی بلند وجواهر نشان همراه با شال بلندی که در پشت آویزان است و گیسوان بافته و جمع سده و پیراهنی دراپه(چیندار به صورت افقی) وشلوار دراپه و جواهرات فراوان نشان می‌دهد که بسیار یادآور پوشش بانوان هندی است.
ساسانیان
در زمان ساسانیان همچون دوران پیش از آن، زنان از چادربه عنوان پوشاک رو استفاده میکردند، و در زیر آن پیراهنی می‌پوشیده‌اند.
پوشاک سنتی زرتشتیان ایران
↑ تاریخ پوشاک ایران، پریچهر رحیمی، مقدمه ای بر پیدایش و سیر تحولات پوشاک
↑ ویل دورانت، تاریخ تمدن، ج۲، ص۷۸ و برتراند راسل، زناشوئی و اخلاق، ص۱۳۵.
↑ به نقل از دایره‌المعارف القرن العشرین، ۱۹۲۳.
↑ تفسیر اثنی عشری، ج ۱۰، ص ۴۹۰.
↑ آموزشهای زرتشت پیامبر ایران؛ رستم شهرزادی، آموزش گاتها، انجمن زرتشتیان، آبان ۶۷.
↑ خرده اوستا، فصل آفرینگان دهمان.
↑ کوروش نیکنام پژوهشگر فرهنگ ایران باستان - پرسش و پاسخ
↑ لغت نامه دهخدا، ذیل واژه ماد
↑ ضیاءپور، پوشاک باستانی ایرانیان، ص ۵۴.
↑ ضیاءپور، پوشاک باستانی ایرانیان، ص ۵۶
↑ ویل دورانت، تاریخ تمدن، ج۱، ص۵۵۲.
↑ پوشاک در ایران باستان، فریدون پور بهمن، صفحه 75
↑ جلیل ضیاء پور، پوشاک زنان ایرانی، ص ۱۹۴.
↑ جلیل ضیاء پور، پوشاک زنان ایرانی، ص ۱۹۷.
↑ اعظمی سنگسری، چراغعلی. تاریخ سنگسر-مهدیشهر. چاپ اوّل، مؤلف، ۱۳۷۱، ص۳۶.
↑ جلیل ضیاء پور، پوشاک زنان ایرانی، ص ۱۱۴
↑ جلیل ضیاء پور، پوشاک زنان ایرانی، ص ۱۱۴
↑ وشنوهای، حجاب در اسلام، ص۵۹، به نقل از السیرة الحلبیه، ج۲، ص۴۹
منابع [ویرایش]
ش‍اه‌ع‍ب‍دال‍ع‍ظی‍م‍ی، ح‍س‍ی‍ن، تفسیر اث‍ن‍ی‌ع‍ش‍ری، ت‍ه‍ران، نشر م‍ی‍ق‍ات، ۱۳۶۳.
ی‍زدان‍ی‌خ‍داش‍ه‍ری، س‍ارا، ت‍رک‍ی‍ب‍ی ب‍ی‌ن‍ظی‍ر از زی‍ب‍ای‍ی و پ‍وش‍ی‍دگ‍ی، اع‍ت‍م‍اد، (۶ دی ۱۳۸۴): ص ۱۱.
محمدی‌نیا، اسدالله، فلسفه چادر، حجاب برتر: تحقیق علمی پیرامون چادر درقرآن و روایات و تاریخ ایران باستان، قم: سبط اکبر علیه‌السلام، ۱۳۸۴.
رسائل، امیرحسین، در جستجوی لباس از دست رفته، شرق (۲۵ اردیبهشت ۱۳۸۵):ص ۱، ۲۶.
اخوان، عباسعلی، حجاب زنان ایران باستان، رسانه، ش ۲۱، ۲۰، تابستان، پاییز ۱۳۸۲:: ص ۳۰ - ۳۳.
دل‍پ‍ذی‍ر، زه‍را، حجاب در تاریخ ایران باستان، ق‍دس، (۲۱ ف‍روردی‍ن ۱۳۸۲): ص ۹.
ض‍ی‍اآپ‍ور، جلیل، پوشاک باستانی ایرانیان از ک‍ه‍ن‌ت‍ری‍ن زمان تا پ‍ای‍ان ش‍اه‍ن‍ش‍اه‍ی ساسانیان، ت‍ه‍ران.
هرمان، جرجیا، تجدید حیات هنرو تمدن در ایران باستان، ترجمه مهرداد وحدتی.
خرمی، مصطفی، "بررسی برخی از ابهامات تاریخ ایران"، اراک: دهمین جشنواره جوان خوارزمی، 1387، صص13-20
رحیمی، پریچهر، "تاریخ پوشاک ایران"، انتشارات دانشگاه هنر،1385
مطالب مشابه :
لباس بچه آشور
و خارجی مختلفی لباس بچه تولید میکنن، اینجا میخوایم مارک ایرانی آشور رو که لباس
لباس بچه آدمک
لباس بچه اینم تلفنشونه که میتونین ازشون نمایندگی نزدیک منزلتون و لباس بچه آشور.
made in Iran
یک تولیدی لباس کودک است با تعدادی نمایندگی برندهای آشور اما تک و توک لباس‌های بچه
بایدها و نبایدهای خرید سیسمونی
تولیدی لباس آشور با تولیدی لباس نوزاد و بچه‌گانه کپل‌پا 7 سال است که نمایندگی
هدایای آقایون خونه ی ما!
"پارس خزر" این طرفا نمایندگی لباس بچه آشور بچه ها ツ
نامهای ایرانی با ریشه آشوری
بیمه رازی نمایندگی متحول کننده ، تغییر دهنده ، مشتق از واژه آشور رنگ مناسب لباس بر
انیشتین
(اشور) نظریه بار شناختی: مدل لباس| نمایندگی فروش اس ام
سرزمین عربستان
بچه های آب و هواشناسی پرداخت خراج توسط آنها به پادشاه آشور، با آن لباس مي دوزد، از پشم
پوشش در ایران باستان
ܔ° خـــــادم بچه آن زمان یعنی آشور و بابل را ضعیف لباس زنان اشکانی
برچسب :
نمایندگی لباس بچه آشور