تریاک معشوقه ی سیاه هنرمندان

<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

تریاک معشوقه ی سیاه هنرمندان

(( اگر می خواهید بر دشمنان پیروز شوید ، بهر وسیله ایی که باشد شرابخواری را در میان آنان رواج دهید ، و

آنچه را می خواهند بنوشند در دسترسشان بگذارید . این نوشابه ها آسانتر از سلاح شما آنان را شکست خواهند داد.))

تاسیت تاریخ نگار رومی

در کتابی به نام دریچه های احساس که در کشور های انگلیسی زبان انتشار یافته است ،

آلدوس هکسلی ، نویسنده ی انگلیسی می نویسد که دارویی مکزیکی به نام (( مسکالین)) را

آزموده و تاثیرات تخدیر کننده ی آنرا در کتاب بیان کرده است.انتشار خلاصه ایی از این کتاب ،

توجه روشنفکران فرانسوی را جلب کرده است.

مسکالین چیست؟

مسکالین به عقیده ی هاکسلی دارویی است که دریچه ی حواس را می گشاید و اجازه می دهد آنچه

را که در پیرامون ما قرار دارد با شدت بیشتر و بهتر احساس کنیم. تحت تاثیر مسکالین ، رنگها و

صداها و اشیا همگی یکجا قابل احساس می شود.

مسکالین از ریشه ی گیاهی بوسیله ی بومیان مکزیکی و جنوب غربی امریکا تهیه می شود.

باید دید مسکالین ، کوکایین ، تریاک ، حشیش و بسیاری از سموم دیگر آیا مرد را نابغه می سازد یا

تنها قوای مردان نابغه را تحریک می کند؟

در طب گفته می شود : (( تنها بیماران می کوشند بهنگام کار تعادل خود را از نظر حاصل کار خوب

حفظ کنند. هنرمندان با بکار بردن داروهای مخدر تنها در جستجوی آنند که از حساسیت شدید خود بکاهند.))

بودلر می گوید:(( بعد از حشیش تنها شراب خوب است.)) بکار بردن مواد مخدر خواه برای جلوگیری و خواه

تشدید اندیشه همچنان مسئله ایی مرموز است. ویلیام جیمز فیلسوف امریکایی _ برادر هنری جیمز رمان

نویس_ در این باره می گوید: (( از رموز زندگی یکی این است که برای بسیاری از ما ، لحظاتی که دروازه

ابدیت است ، نخستین مراحل نیستی بشمار میرود.))

تاثیر حشیش در تئوفیل گوتیه چنان بود که تحریکات فکری او بسوی جلوه های تجسمی اشیا می گرایید و

نقاشی عجیب رنگها و اشکال را در آثار او پدید می آورد.

بر خلاف تئوفیل گوتیه که می گوید : (( برای یک حشیشی ، زیباترین دختران ایتالیا بزحمت از جای

برخواستن نمی ارزد.)) بودلر شرح می دهد که چگونه یک شاعر عاشق ، اندیشه ها و تصورات واهی خود

را در این مرحله از دست می دهد. بودلر اعتراف می کند:

(( اگر انسان بتواند به بهای شایستگی و تصمیم آزادانه ی خود، از حشیش نوعی ماشین اندیشه و ابزار پر ثمر

بسازد و سود معنوی سرشاری هم ببرد باز چیزی نیست و حشیش ماده ایی بیهوده و خطرناک است.))

ژان کوکتو _ مرد همه فن حریف فرانسوی _ می گوید :(( تریاک پر توقع ترین معشوق است.))

تریاک را در اروپا ، دوست داران آن معشوقه ی سیاه نام نهاده اند. توماس دوکینسی نویسنده ی کتابی به نام

اعترافات مرد تریاک خوار مدعی است که مدت 10 سال با وجود اعتیاد به تریاک قوای عقلی و ذهنی اش

به خوبی فعالیت داشته است.

توماس دو کینسی عقیده دارد که مدت و نتیجه ی احساسهای گوناگونی که از تریاک کشیدن دست میدهد نه

تنها بستگی به مقدار آن دارد بلکه به مزاج و درجه ی معلومات و خلق و خوی مرد تریاکی نیز بستگی دارد.

ژان کوکتو در سال 1929 چنین نوشته است: (( سرانجام باید به افسانه های واهی در باره ی تریاک پایان داد.

تریاک ، حالت نیمه ی رویایی پیش می آورد. حساسیت را نرمش می بخشد و دل را به هیجان در می آورد و

روح را سبک میسازد. تنها عیب تریاک این است که بر اثر طول ، عادت انسان را بیمار می سازد.))

سر انجام ژان کوکتو تریاک را ترک کرد و به خوبی هم موفق شد و در این باره می گوید:(( معشوقی پر توقع

تر از تریاک سراغ ندارم.))

تقریبا همه ی موجباتی که کار را باستعمال مرفین می کشاند موجب استعمال کلرال نیز می شود که سم بسیار

خطرناکی است و ممکن است گاهی قلب را فلج کند.

نیچه بمقدار زیاد کلرال مصرف می کرد و بر اثر همین ماده ی تکمیلی مرفین بود که مغزش با شتابی هر چه

بیشتر کار می کرد و نیروی ذهنی اش را زودتر تباه می ساخت.

از نظر پزشکان ، خطرناکترین ماده ی مخدر الکل است. الکل بی تردید درهای عاجی را که جهان ناپیدا را از

جهان محسوس جدا میسازد ، می گشاید اما همان است که ژرار دو نروال نابغه ی بزرگ فرانسوی را وا می

دارد که در سرمای 18 درجه ی زیر صفر خود را به ریسمان بیاویزد و خودکشی کند.

مورژه ( نویسنده ی قرن 19 ) کارش به جایی رسید که بر روی تخت بیمارستان زنده شاهد تکه تکه شدن

اجزای بدن خود شد . گونکور نویسنده ی فرانسوی می نویسد: (( یک روز می خواست سبیلش را بتراشد ،

همینکه تیغ را به پوست صورتش آشنا کرد لبش با موهای سبیلش کنده شد.))

هوفمان موسیقی دان آلمانی ، ردنگوت خود را فروخت تا شراب بنوشد و بتواند آهنگهایش را از روی

تصورات درهم خود بسازد.نقاشان ، شاعران ، داستان سرایان و نمایشنامه نویسان غالبا به سرنوشت

ون گوگ دچار شده اند که مخدرات ممنوع را تحقیر کرده اند اما در مقابل به الکل پناه برده اند.

آنچه مسلم است این است که سمومی مانند مرفین و الکل و تریاک یا کوکایین کسی را به نبوغ بودلر

یا ون گوگ نرسانده بلکه نبوغ این هنرمندان را تباه کرده است.

احتیاج بمواد مخدر برای آفرینش هنری توهمی است که در سر برخی از هنرمندان جای میگیرد.

بیشتر تریاکیان و مرفینی ها بجای کار آفرینندگی به بستر خود پناه میبرند نبوغ از آنان میگریزد

و از هنرمند جز آدمی مسموم چیزی بر جای نمی گذارند و حال آنکه هنرمند میداند از قرنها پیش

دو ماده ی مخدر همواره به کار شاعران می رفته است یکی عشق و دیگری قوه ی تخیل و تصور....

درخشانترین دوره های شعر فارسی دوره هاییست که هنوز در ایران افیون و مشتقات آن به عنوان پناهگاه روحی هنرمندان

بشمار نمی رفته است گرچه در دیوان حافظ میخوانیم :

از آن افیون که ساقی در می افکند حریفان را نه سر ماند و نه دستار

اما این گونه نمونه ها در آثار درخشان ادبی کهنسال ما بسیار کمیاب است . بر عکس در دوره ی صفویان که تریاک

_ و کوکنار که ماده ی مخدر قوی است _ رواج یافته شعر فارسی نیز در مدت سه قرن چه از نظر بیان و چه از نظر محتوا

به پستی و زبونی گراییده است._ از برخی استثنائات این عصر چشم پوشی کنید._ پایان

حسن ختام این مبحث نیزقسمتهایی از شعر سفربودلر که مرحوم دکتر هنرمندی با استادی هرچه تمام تر انها را به شعر ترجمه کرده است:

آموختیم چرخش و رقص از حباب و گوی گردنده همچو گوی به گردونه ی زمان

ما کودکانه شاد بصد نقش رنگ رنگ مرگ و زمان دو دشمن جانکاه بی امان

........

ای رهروان چه قصه ی زیبا و دلنشین در هر نگاه دیده ی دریایی شماست

رهتوشه های خود بگشایید پیش چشم دل خواستار گنج تماشایی شماست

تریاک معشوقه ی سیاه هنرمندان

مطالب مشابه :

بررسی و نقد فن شعر

فلسفه اسلامی

معرفی کتاب بوطیقای ارسطو برای فیلمنامه نویسان

زندگینامه ارسطو

تاریخچه نقد ادبی در یونان و روم باستان

نقد و بررسی کتاب حکمت هنر اسلامی

درباره ی ابونواس

تریاک معشوقه ی سیاه هنرمندان