گفت و گو با دکتر محمد حسن نژاد، نماینده منتخب مردم جلفا و میانه در مجلس نهم

بازار سرمایه به بودجه فرهنگ سازی نیاز دارد

بازار و سرمایه – دکتر محمد حسن‌نژاد جوانترین فردی است که به عنوان نماینده مردم مرند وجلفا وارد مجلس شورای اسلامی شده تا نمایند مردم این مناطق در خانه ملت باشد. مدیرعامل کارگزاری رضوی از طرفی قرار است صدای رسای فعالان بازار سرمایه در مجلس نیز باشد و برای گسترش آن تلاش کند و به قول خودش برای فرهنگ‌سازی آن برنامه‌هایی در نظر دارد.

او که متولد ۱۳۶۰ است، دارای مدرک دکترای مدیریت مالی از دانشگاه شهید بهشتی است . جوان‌ترین نماینده مجلس نهم در گفت و گو با ماهنامه بازار و سرمایه از دغدغه‌های خود برای اداره کشور و کمبودهای موجود درسیستم اقتصادی ایران در راستای توسعه بازار سرمایه سخن می‌گوید، متن گفت و گو با وی در ادامه از نظرتان می‌گذرد.

چطور شد؛ تصمیم گرفتید نامزد انتخابات مجلس شورای اسلامی شوید؟

درباره چگونگی تصمیم‌گیری برای ورود به مجلس شورای اسلامی سخن امام خمینی (ره) مدنظرم بود چراکه ایشان فرموده‌اند:«قوه مقننه نقش بسیار اساسی در اداره کشور دارد و در راس امور است.» اگرمجلس برنامه و طرح‌های خوبی ارائه کند و قوه مجریه نیز به نحو کارآمدی آن لوایح و طرح‌ها را اجرا کند کشور پیشرفت می‌کند . مشکلی که در مجلس وجود دارد این است که با وجود ۲۹۰ نماینده، نمایندگانی که دارای تخصص اقتصادی – مالی باشند در مجلس حضور نداشتند. در دوره های گذشته تعداد زیادی پزشک در مجلس حضور داشتند در صورتی که حرف اول را در یک جامعه، اقتصاد به عنوان زیربنای توسعه میزند. در حال حاضر تورم بسیار بالاست، در حوزه دلار و ارز نیز در عرض یک سال قیمت‌ها دو برابر شده؛ این‌ها همه زنگ خطری است که نشان می‌دهد اقتصاد ایران وضع خوبی ندارد. از طرف دیگر ولی فقیه هم به عنوان رکن کشور، سال ۹۰ را سال جهاد اقتصادی اعلام می‌کند؛ این موضوع نشان دهنده آن است که مقام معظم رهبری نیز از اقتصاد کشور راضی نیست. از دید ملی، اقتصاد ایران مشکلات فراوانی دارد. اگر بنا باشد این مشکلات حل شود باید منبع قانونگذاری که مجلس است به سمت اصلاح اقتصاد پیش برود و این ممکن نیست مگر آنکه نمایندگان مردم از بین اقشار متخصص در اقتصاد انتخاب شوند.

از طرف دیگر در حوزه انتخابی بنده (مرند و جلفا )، بیشترین نرخ بیکاری وجود دارد. در مرند ۲۵ درصد نرخ بیکاری وجود دارد و در جلفا نیز با وجود آنکه منطقه آزاد است و باید دروازه اقتصادی شمال غرب کشور باشد؛ هنوز هیچ اتفاقی نیفتاده و حتی فرودگاه نیز ندارد. از دیدگاه ملی و منطقه‌ای نیاز بود کسی نامزد شود که تخصص اقتصادی داشته‌باشد و در طرح‌هایی سرمایه‌گذاری شود که ارزش افزوده بیشتری داشته‌باشد .

به این ترتیب دیدگاه شما برای حضور در مجلس شورای اسلامی اقتصادی است؟

حتما همینطور است. زمانی که در مجلس طرح بودجه وضع می شود باید متخصصان اقتصادی لایحه بودجه را موشکافی کنند. وجود همین وضع و پتانسیل فراوان در کشور باعث شد با توجه به تحصیلات و نوع تخصص و سابقه کاری که در بخش مالی داشتم، وارد رقابت انتخاباتی شوم.

مهمترین اهداف و برنامهایتان پس از ورود به مجلس شورای اسلامی چیست ؟

به نظر من مهم‌ترین بحث اقتصادی در حال حاضر اشتغال زایی است چراکه معتقدم اگر بحث اشتغال در کشور حل شود باقی مشکلات خود به خود حل خواهد‌شد؛ مثال ساده این سخن این است که اگر مردم کار و درآمد کافی داشته باشند نزد برای درمان به پزشک متخصص مراجعه می‌کنند؛ به این ترتیب سطح بهداشت عمومی بالا می‌رود یا با وجود درآمد بالا نوع خودروی انتخابی حتما تغییر خواهد‌کرد یعنی میزان خطر ناشی از حوادث رانندگی کاهش یافته و از طرفی امنیت تامین خواهد‌شد. بنابراین می‌توانم بگویم که دیدگاه بنده، اقتصادی صرف نیست بلکه اقتصاد را به عنوان رکن و پایه توسعه فرهنگی و اجتماعی در نظر دارم. برنامه دیگر این است که منطقه آزاد جلفا به عنوان دروازه اقتصادی شمال غربی کشور در نظر گرفته‌شود تا رابطه بهتری با کشورهای خارجی برقرار شود. همانطور که می‌دانید منطقه آزاد حلقه ارتباطی بین دنیا و کشور است. نکته قابل تامل دیگر که مدنظرم بود بحث معادن در کشور است. تعداد زیادی معادن مس و فولاد در مرند و جلفا وجود دارد حتی فراتر از این، یران معادن بسیاری دارد اما زمانی وجودشان به صرفه است که در کنارشان صنایع پائین دستی فراهم باشد، صرف بهره برداری معادن کافی نیست.

نکته دیگر بحث کشاورزی است. در زمینه کشاورزی تنها نکات مهم زمین و آب است. در مرند ۱۵ هزار هکتار زمین وجود دارد که هر هکتار می‌تواند یک خانواده را از نظر مالی تامین می‌کند. اما کشاورزی به تنهایی کافی نیست صنایع تبدیلی در کنار آن مهم‌تر است چراکه ارزش افزوده در آن وجود دارد؛ به طور مثال کاشت گوجه فرنگی زمانی توجیه اقتصادی دارد که کنار کارخانه رب باشد. اینها برنامه‌های اصلی در حیطه منطقه‌ای است که برای نیل به این اهداف باید کارهای زیربنایی انجام شود؛ به طور مثال راه و جاده در همه جای کشور زیربنای توسعه است. پس ساخت راه و احداث جاده در راستای توسعه اقتصادی کشور بسیار با اهمیت است.

پس از ورود به مجلس در کدام قسمت فعالیت خواهید کرد؟

وارد کمیسیون اقتصادی می شوم چون این کمیسیون تنها حوزه‌ای است که بیشترین ارتباط را با مسایل بانکداری، بازرگانی و در مجموع مسائل اقتصادی دارد و مجموعه طرح‌های اقتصادی به آنها ارجاع داده می‌شود با این تفاسیر و با توجه به تجربه و تخصصی که داشتم قصد دارم به این کمیسیون وارد شوم.

آیا اساسا درست است که برای تصویب هر قانونی به مجلس مراجعه شود؟ چراکه در تمام دنیا ابتدا قوانین پایه‌ای در مجلس تصویب می‌شود اما زیر‌مجموعه‌ها مختاراند برای خود مقررات و آئین‌نامه‌هایی تصویب کنند؟

باید میان قانون، آئین‌نامه و دستورالعمل تفکیک قائل شد. آنچه قانون است باید در مجلس تصویب شود. اما تصویب دستورالعمل‌ها و آئین‌نامه‌ها در همه جای دنیا در اختیار خود زیرمجموعه‌هاست. در مورد ابزارهای مالی باید مشخص شود فرق میان اساسنامه و آئین نامه با قانون چیست و حیطه این دو از هم مشخص شود. به طور مثال در ایجاد ابزاری به نام آپشن مسائل شرعی نیز وجود دارد بنابراین صحبت در این باره بسیار تخصصی است و به این راحتی نمی‌توان در این باره قضاوت کرد. برخی از تصمیم‌ها فقط مربوط به بازار سرمایه است و به دیگر حوزه‌ها ارتباطی ندارد؛ در آنجا بازار سرمایه خود به تنهایی قادر به تصمیم‌گیری است ولی زمانی آن تصمیم در بازار سرمایه، روی شرکت‌های بیمه و بانک‌ها هم مستقیما اثر می‌گذارد یعنی فقط بخش بازار سرمایه درگیر آن نیست بخش پولی و مالی کشور هم درگیر می‌شود آن وقت اگر بانک مرکزی خودش تصمیم بگیرد بازار سرمایه هم شخصا تصمیم‌گیری کند تضاد و اختلاف پیش می‌آید؛ به طور مثال بانک مرکزی می‌خواهد بخش بانکی را گسترش دهد آئین‌نامه‌ای را مصوب می‌کند و بخش‌هایی را زیر نظر خود می‌برد از طرفی بازار سرمایه هم می‌خواهد بازار خود را گسترش دهد بنابراین آئین‌نامه‌ای تصویب می‌کند؛ بهاین ترتیب این دو با هم تناقض پیدا می‌کنند، به همین دلیل بعضی از مسائل بنیادین باید وارد مجلس شود تا تکلیفشان مشخص و تعیین شود متولی آنها کیست.

به نظر شما آیا قانون جدید بازار اوراق بهادار نیاز به بازنگری ندارد؟

برای تدوین قانون جدید بازار سرمایه زحمت زیادی کشیده‌شده‌است اما همه ماده‌ها نیاز به اصلاح و بهبود دارد چراکه هر چیزی که راکد بماند مخرب می‌شود . قانون باید به مرور زمان بازنگری و با توجه به مسایل روز مفاد آن تعیین شود.

آیا تلاش می‌کنید پس از ورود به مجلس طرحی ارائه کنید که بر اساس آن قانون بازاراوراق بهادار اصلاح شود؟

۱۰۰ درصد این اتفاق خواهد افتاد هر آنچه در حوزه اختیاراتم باشد، کوتاهی نمی‌کنم تا این بازار وسیع‌تر شود چراکه الان بازار سرمایه از نظر حجم معاملات، ارزش شرکت‌‌های پذیرفته‌شده، تعداد ابزارها و نهادها به هیچ عنوان در شان و حد و اندازه ایران نیست. باید دست شورای بورس بازتر باشد که این افزایش اختیارات باید در مجلس مجوزش صادر شود. قانون باید به شورای بورس اجازه دهد تا ابزارها و نهادهای جدید طراحی کند. ضعف اصلی قانون بازار سرمایه این است که تدوین کنندگان قانون دو دسته بودند یا برخی از آنها فقط به مباحث قانون اشراف داشتند یا به موضوع های بازار سرمایه، اما در حال حاضر که ۴ نفر از بازار سرمایه وارد مجلس شدند به دلیل آنکه با بازار آشنایی دارند و از طرفی حضورشان در مجلس آنها را ملزم به فراگیری قوانین می کند، ترکیب این دو بسیار برای بازار سرمایه سودمند خواهد بود.

توسعه بازار سرمایه جدا از بحث قوانین به بودجه فرهنگ سازی هم نیاز دارد؟

دقیقا؛ جدا از بحث قوانین بحث بودجه نیز مطرح است. بزرگترین عاملی که مانع گسترش بازار سرمایه است ناآشنایی مردم با این بازار است. برای وسعت بخشیدن به حجم بازار، باید صدا و سیما و رسانه‌ها آموزش و فرهنگ‌سازی کنند که همه اینها نیاز به بودجه مصوب در مجلس دارد. حضور فعالان بازار سرمایه در مجلس می‌تواند به تخصیص یک بودجه اختصاصی برای گسترش فرهنگ سهامداری در ایران کمک کند.

آیا می توان امیدوار بود بودجه‌ای برای فرهنگ سازی در لایحه بودجه به بازار سرمایه اختصاص یابد؟

به طور کلی کار مجلس تصویب بودجه است؛ در حال حاضر برای فرهنگ‌ سازی در تمامی حوزه‌ها بودجه در نظر گرفته شده به غیر از بازار سرمایه، این بازار با ۱۲۰ میلیارد دلار ارزش هیچ بودجه برای فرهنگ سازی ندارد. وقتی مبلغی به سازمان بورس اختصاص نمی‌یابد چگونه می‌توان از او انتظار داشت تبلیغات کند. این یکی از کارهایی است که اگر در مجلس با تلاش نمایندگانی که پیشینه بورسی دارند انجام شود باعث گسترش بازار سرمایه خواهد‌شد.

در اکتبر سال ۲۰۱۱ فدراسیون جهانی بورس‌های اوراق بهادار ، عضویت بورس تهران در آن نهاد را معلق کرد به دلیل اینکه تشخیص دادند ساختار بازار سرمایه به دلایل متعددی از جمله عضویت وزیر اقتصاد در شورای بورس، دولتی است، آیا تلاشی برای حل این موضوع درمجلس انجام خواهید داد تا ساختار بازار بازار سرمایه از حالت دولتی خارج شود؟

عضویت ایران در فدراسیون برای ما نفعی نداشت. الان ۴ سال است که ما به عنوان بورس برتر جهان مطرح هستیم آیا توانسته‌ایم پول جذب کنیم؟ آیا در آن فدراسیون بودن و مطرح شدن اصلا فرقی برای بورس ایران داشته است؟ معتقدم به جای اینکه ما دنبال حضور در آن فدراسیون باشیم باید باقی مشکلاتی که در بازار سرمایه کشورمان وجود دارد را حل کنیم. بزرگترین مشکلی که در ایران وجود دارد و مربوط به تمام مردم کشور ماست این است که به دنبال مطرح شدن ناممان هستیم .

قانون ما بر اساس استانداردهای سازمان جهانی Isko نبوده است، به همین دلیل از فدراسیون جهانی هم اخراج شدیم آیا استاندارد نبودن قوانین بازار سرمایه ایران نمی‌تواند دلیلی برای اصلاح قانون و نهایتا عضویت دوباره ما در فدراسیون جهانی بورس های اوراق بهادار باشد.

وزیر اقتصاد در شورای بورس یک نفر است؛ در قوانین Isko گفته شده است که نباید ساختار بازار سرمایه دولتی باشد اما گفته نشده که هیچ عضوی از دولت نباید عضو شورا باشد بنابراین ما یک وزیر اقتصاد داریم که دولتی است ولی ۲ نفر از بخش خصوصی و ۲ نفر از نهادهای سرمایهگذاری در شورای بورس حضور دارند . در حال حاضر نیز تلاش می شود یک نفر از کارگزاران وارد مجموعه شود. ترکیب را باید کلی نگاه کرد. ما به طور کل دولتی نیستیم. با وجود اطلاق دولتی بودن به بازار سرمایه کشور، باز هم افراد بسیاری در آن نفوذ دارند و اختلال ایجاد می کنند ، اگر دولتی نباشیم این کارشکنی ها بسیار افزایش پیدا می کند . آیا اگر چند نهاد مالی بزرگ، شورای بورس را راهبری کنند به منافع فعالان بازار سرمایه آسیب وارد نمی شود؟ یک زمانی افراد با پولشان تاثیر گذارند و زمانی با قانون بازار را جهت میدهند. در حال حاضر اگر بورس ما مشکل دارد و قادر به جذب سرمایه گذار خارجی نیست به دلیل قانون های نا مناسب است .

به این ترتیب آیا شما معتقدید بازار سرمایه ایران روح دولتی دارد و ارکان دولتی در این بازار بیش از بخش خصوصی تاثیر گذارند؟

قطعا اینطور است. در ابتدا باید این نکته را در نظر داشت که اقتصاد در ایران دولتی است. اصل ۴۴ بر خصوصی سازی تاکید دارد که البته اجرای آن تا کنون چندان هم موفق نبوده‌است، در عمل با توجه به شرایط اقتصادی ایران نمی‌شود به راحتی این اصل را اجرا کرد. آیا افراد به عنوان بخش خصوصی قادر به خرید سهام مخابرات هستند؟ من به عنوان متخصص در این زمینه شخصا با خصوصی‌سازی به این نحو مشکل دارم. نمی‌توان ایران را با آمریکا که ۲۰۰ سال است با اقتصاد آزاد فعالیت می‌کند مقایسه کرد. به‌طور مثال در کشوری مثل آمریکا ۱۲۰ سال است بازار سرمایه فعال است. گذشته از همه اینها در ایران فرهنگ و اقتصاد اسلامی است پس نمی‌توان همان رویه اعمال شده در بورس کشورهای خارجی را برای بازار سرمایه ایران تجویز کرد. سرمایه‌گذاری استانی کار بسیار خوبی بود اما در حال حاضر بعد از ۲ سال نیاز به اصلاح دارد. بحث سهام عدالت با توجه به شرایط فعلی باید به سرمایه‌گذاری آزاد تبدیل و پول‌های مردم آزاد شود. از نظر من در ایران خصوصی سازی به صورت ظاهری انجام شده‌است و اگر دقیقتر به آن نگاه کنید می‌بینید که خصوصی نشده بلکه سهام شرکت‌ها بیشتر به شبه دولتی‌ها واگذار شده‌است.

شما می‌گویید بخش خصوصی نمی‌تواند سهام مخابرات را بخرد، آیا نمی‌توان صندوق‌هایی را ایجاد کرد که بخش خصوصی از آن طریق سهام دولتی را بخرد؟ آیا سرمایه‌گذاری‌های استانی می‌توانند در این زمینه کمک کنند؟

در کشور ما ابتدا خصوصی‌سازی انجام شد سپس صندوق‌ها به وجود آمدند. ابتدا باید صندوق‌ها میان مردم جا می‌افتادند بعد خصوصی‌سازی اجرا می‌شد . قانون باید تصویب شود تا بعد صندوقهای دیگری نیز ایجاد شوند. پول به بازاری که هیچ گونه حساب و کتابی ندارد وارد نمیشود. در حال حاضر تعداد زیادی شرکت وجود دارد که مغازه هستند شرکت نیستند . باید به دنبال آن بود که بازار سرمایه به عنوان پیشانی اقتصاد کشور معرف شرکت های بزرگی باشد که نماینده اقتصاد کشور باشند. به جای آنکه تمرکز بر پذیرش شرکت های زیاد باشد باید از میان همانهایی که هستند فقط شرکت های واجد شرایط بورس را بپذیریم و باقی با سرمایه کمتر را به فرابورس منتقل کنیم. قوانین محدود کننده نیز باید برداشته شود به این ترتیب سرمایهگذاری مطمئن شده و نقدینگی به سمت بازار سرمایه جذب می شود.

هدایت بازار سرمایه به سمت خصوصی تر شدن می تواند به بازار کمک کند؟

قطعا؛ اما زمانی بازار سرمایه خصوصی تر می شود که ابتدا به بخش خصوصی اطمینان بدهند تا وارد بازار شود به این معنا که ابتدا زیرساختها فراهم شود سپس خصوصی سازی انجام شود. وقتی بخش خصوصی پولش وارد بازار شود و ببیند آن نقدینگی در بالا و پائین شدن بازار هیچ تاثیری ندارد و در واقع عرضه و تقاضا تعیین کننده بازار نیست و یک عده خاصی جو بازار را کنترل میکنند پول را از بازار خارج کرده و به بانک ها می برند.

در رابطه با سرمایه گذاری استانی و صندوق های سرمایه گذاری چه برنامه ای دارید؟ آیا به عنوان قول دوم در زمان نمایندگی تلاش میکنید که صندوق های سرمایهگذاری را توسعه دهید.؟

بله به طور کل به همین دلیل نامزد انتخاباتی مجلس شورای اسلامی شدم و برنامه آن نیز تهیه شده فقط باید در مجلس مراحل حقوقی آن طی شود. من در رابطه با یارانه‌ها هم نظر دادم که به جای پرداخت به مردم می توان صندوق های سرمایه گذاری ایجاد کرد که پول ها وارد آن شود. مردم همزمان این پولها را برداشت نمی کنند اگر این پول ها وارد این صندوق ها شود ۶۰ درصد برداشت می کنند باقی در صندوق و در بانک ها گردش پیدا کرده و اقتصاد بزرگتر می‌شود. ریختن پول به حساب مردم تورم ایجاد می‌کند.

فکر می کنید در ارائه این طرح در مجلس موفق باشید؟

من معتقدم بسیاری از نماینده ها از اجرایی شدن این طرح حمایت می‌کنند. وقتی کمیسیون اقتصادی که تماما پایه اقتصادی دارند با این طرح موافقت کند در صحن علنی مجلس بیشتر مورد حمایت قرار می‌گیرد.

گفت و گو با دکتر محمد حسن نژاد، نماینده منتخب مردم جلفا و میانه در مجلس نهم

گفت و گو با دکتر محمد حسن نژاد، نماینده منتخب مردم جلفا و میانه در مجلس نهم

مطالب مشابه :

بازارهاي محلي جلفا

بازار روس و ستاد استقبال مسافران نوروزی منطقه آزاد ارس

كاهش قيمت ها به مسكن مي رسد...

گفت و گو با دکتر محمد حسن نژاد، نماینده منتخب مردم جلفا و میانه در مجلس نهم

گزینه های پیش روی بازار ملک 94

بازار روز هادیشهر

مختصری درباره جلفا

آتش سوزی در پیچاقچی بازار مرند