آیا طرح جدید شهرداری تهران موفق خواهد شد؟

ایجاد خطوط ویژه وسایل نقلیه پرسرنشین که عبارت از اختصاص یک خط عبوری از بزرگراه‌ها و شریان‌های شهری به خودروهایی با حداقل دو سرنشین و بیشتر است به عنوان یکی از مهم‌ترین روش‌های مدیریت تقاضای سفر شناخته می‌شود. هدف اصلی از این کار نیز ایجاد انگیزه در دارندگان خودروهای شخصی به پرهیز از حرکت به صورت تک سرنشین و تشویق آنان به استفاده از حمل و نقل همگانی و یا همپیماییاست. همپیمایی نیز که به معنای یافتن همسفرهایی از دوستان و آشنایان با مسیرهای حرکتی مشترک است، در واقع از نتایج توسعه خطوط ویژه وسایل نقلیه پرسرنشین بوده که امروزه توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات از طریق ایجاد وب سایت‌های همپیمایی کمک شایانی به گسترش آن کرده است. در مجموع، شیوه‌هایی همچون ایجاد خطوط ویژه وسایل نقلیه پرسرنشین و همپیمایی را می‌توان در زمره حمل ونقل نیمه عمومی به شمار آورد.

از سویی دیگر، مطالعات نشان می‌دهند اغلب مردمی که از خطوط ویژه با ضریب سرنشین بالا‌تر استفاده می‌کنند این کار را به دلیل آنکه در پول آن‌ها صرفه جویی می‌شود به جای آن که این خطوط رفت و آمد هر روزه آن‌ها را تسریع بخشد، انجام می‌دهند. این بدان معناست که «خطوط ویژه با ضریب سرنشین بالا‌تر هنگامی با بیشترین شدت استفاده خواهند شد که بسیاری شرکت‌های در امتداد مسیر، برنامه‌های مدیریت ترافیک برای تشویق شاغلان خود برای استفاده از همسواری را اجرا کنند.»گرچه ایجاد خطوط ویژه وسایل نقلیه پرسرنشین از سال‌ها قبل توسط کار‌شناسان حمل و نقل و ترافیک مورد تاکید قرار گرفته است اما به تازگی مدیرعامل سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیهای شهر تهران از در دست مطالعه بودن طرح ایجاد خطوط پرسرعت تاکسیرانی در شهر تهران و جلب موافقت اولیه شهردار پایتخت جهت اجرای این طرح در سال ۹۱ خبر داده است. همچنین، وی با بیان اینکه در این خطوط تنها خودروهایی با سه سرنشین به بالا اجازه حرکت خواهند داشت، از مسیرهای خیابان شهید بهشتی، خیابان مطهری، قسمتی از مسیرهای ویژه حد فاصل چهارراه تهرانپارس- میدان آزادی و میدان راه آهن - میدان ونک به عنوان محورهای در دست بررسی برای اجرای طرح مذکور نام برده است. علاوه بر این، یکی از دلایل اصلی ایجاد این خطوط، افزایش سرعت حرکت تاکسی‌ها در سطح شهر که در حال حاضر ۱۶ کیلومتر بر ساعت است به ۳۰ کیلومتر بر ساعت به منظور افزایش کارایی شبکه تاکسیرانی ذکر شده است.

واقعیت این است که گرچه توسعه خطوط ویژه وسایل نقلیه پرسرنشین یکی از راهکارهای مورد تاکید مدیریت تقاضای سفر در شهرهای پیشروی دنیا به شمار می‌رود اما ایجاد این خطوط نیازمند تمهیداتی ویژه و برخورداری از شرایطی تعریف شده است که به نظر نمی‌رسد ارتباطی معنادار با طرح پیش بینی شده برای خطوط پرسرعت تاکسیرانی در تهران داشته باشد. اول آنکه هدف اصلی از ایجاد خطوط ویژه وسایل نقلیه پرسرنشین تشویق شهروندان به عدم استفاده از خودروهای تک سرنشین و در ‌‌نهایت، روی آوردن به حمل و نقل همگانی است. این در حالی است که تعریف خطوط پرسرنشین صرفا جهت تاکسی‌ها و افزایش سرعت آن‌ها که در هیچ کجای جهان جزو ناوگان حمل و نقل عمومی محسوب نمی‌شوند در راستای هدف مورد اشاره نیست.

دوم آنکه عمده خطوط ویژه وسایل نقلیه پرسرنشین ایجاد شده در شهرهای دنیا در بزرگراه‌ها و شریان‌هایی اصلی شکل گرفته‌اند که هم دارای عرض مناسب بوده و هم بیشتر از نقش محوری عبوری و نه خدماتی (که دارای پارک حاشیه‌ای و مراجعین متعدد هستند) برخوردارند. ویژگی‌ای که محورهای پیشنهادی برای تهران عموما فاقد آن هستند.

سوم آنکه برخی از مسیرهای پیش بینی شده برای ایجاد خطوط پرسرعت تاکسیرانی در تهران و حتی در دیگر شهرهایی همچون مشهد و شیراز نیز که پیش‌تر به صورتی محدود اجرا شده‌اند، منطبق بر مسیر ویژه خطوط تندرو اتوبوسرانی (BRT) در نظر گرفته شده‌اند که این امر نیز جز کاهش سرعت و کارایی سامانه‌های اتوبوسی که به صورتی واقعی در زمره شیوه‌های حمل و نقل همگانی به شمار می‌روند، نتیجه‌ای در پی نخواهد داشت.

در ‌‌نهایت این که خطوط ویژه وسایل نقلیه پرسرنشین به شرطی می‌توانند اثرگذار باشند که علاوه بر مطالعات امکان‌سنجی و مکانیابی متناسب دچار تغییر ماهیت نشده و به جای تعلق به عموم شهروندان به مسیر اختصاصی تاکسی‌ها تبدیل نشوند.

آیا طرح جدید شهرداری تهران موفق خواهد شد؟

مطالب مشابه :

مسیرهای دسترسی به محل گزینش داوطلبین تحصیل در دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله(عج)

آدرس بیمارستان ها

آیا طرح جدید شهرداری تهران موفق خواهد شد؟

جدول فهرست11 پروژه راهسازی تهران؛ تهرانی‌ها مسیرهای جدید را بشناسند

کارگاه تخصصی حمل و نقل پایدار

مشکلات بی آر تی تبریز

بی آر تی

بی آر تی تبریز اسیر بی نظمی و ناهمخوانی و بی سلیقه گی !!!!

دستورالعمل بین المللی ارزیابی خطوط BRT توسط موسسه ITDP