خونچه عروس
یلدا و خُنچه ی شب چله
از دیرباز، شب چله یا یلدا در قزوین با آیین و سنت های ویژه ای همراه بوده است. آیینی که برخی به بوته ی فراموشی سپرده شده و در بستر زمان، دیگر ردی از آنها برجای نمانده است و شماری دیگر، خوشبختانه همچنان پویا و برقرار مانده اند. از جمله این آیین ها و رسوم که خوشبختانه در سال های اخیر، پس از چند سال که کمتر خبری از آن شنیده می شد، بار دیگر به فرهنگ یلدایی قزوینیان بازگشته، فرستادن «خُنچه ی چله» به خانه عروس است. گرچه این رسم، در پاره ای دیگر از نقاط ایران نیز متداول بوده و خانواده داماد، براساس فرهنگی دیرینه، در نخستین شب چله ای که عروسی را برای پسرشان برگزیده و نشان کرده اند، به تناسب توانایی خود، خنچه ای را به خانه عروس می فرستند، اما همواره این رسم زیبا در قزوین با شکوه و آیین خاصی همراه بوده است. در فرهنگ کهن قزوینیان، در چند هنگام توسط خانواده داماد برای دختر نشان شده به عنوان عروس، هدیه و کادویی به صورت خنچه فرستاده می شد که از جمله این چند هنگام، شب چله یا یلدا بوده است. مادر و خواهران داماد، با فراهم کردن آجیل چهار مغز شور و شیرین، چند رقم میوه خشک و تازه شامل انگور، انار، هنداونه، انجیر و همچنین شیرینی و کله قند، آنها را در خُنچه های بسیار زیبایی می آراستند و همراه با کادویی که نوعا شامل؛ پارچه یا لباس زنانه بود به عنوان «هدیه زمستانه» به خانه ی عروس می فرستادند. این در حالی بود که در میان هدایای خانواده های اشرافی و صاحب تمکن، علاوه بر پارچه و لباس، گاه ترمه های زربافت و انگشتر طلای نگین دار یا سینه آویز طلا و... نیز دیده می شد. خنچه های خانواده های متمول در طبق هایی که گاه به دو تا چهار طبق نیز می رسید قرار داده می شد و توسط طبق کش ها به صورت ویژه ای به خانه عروس فرستاده می شد، ولی خانواده های غیر متمول و متوسط و پایین تر، خنچه های خود را در داخل یک سینی یا مجمعه بزرگ قرار داده و توسط داماد و همراهی یکی از خواهران یا زنان نزدیک فامیل راهی خانه ی عروس می کردند و آنان هم با خوردن چای و شیرینی و مبارک باد شب یلدا به عروس و خانواده اش، به خانه ی خود باز می گشتند. یادمان نرود که سنت های کهن، سهم بسزایی در نزدیکی قلوب و جاری شدن مهربانی بین انسان ها داشته است و به هر میزان که از این سنت ها و آیین فاصله بگیریم، از جامعه ای مهربان و آکنده از صفا و صمیمت دور خواهیم افتاد و آنگونه خواهیم شد که متاسفانه اینک، بسیار شاهد آن هستیم.
اتاق عقد .. عروسی و ازدواج
اتاق عقد .. عروسی و ازدواج بهترین برای هدیه ... بهترین دکوراسیون و تزئینات برای شما .. سورپرایز کنید .. کلیک کنید عقد در اتاقي برگزار مي شد كه داراي شرايط خاصي بود.بنا به باور قديمي ها زير اين اتاق نبايد خالي مي بود ،يعني اگر زير آن آب انبار يا زيرزمين قرار داشت،معتقد بودند كه وصلت استوار نمي ماند و زير پاي عروس سست مي شد. عروس تنها بر سفره آراسته در اتاق عقد سفره اي از شال كشمير يا مخمل سر خابي يا ارغواني رنگ رو به قبله مي گشودند كه عروس به تنهايي بر بالاي آن جا مي گرفت .ترتيب چيدن سفره ي عقد ماننده نسل هاي آتي آن ها در اين رو زگار بود اما برخي وسايل سفره ي عقد متفاوت با امروز مورد استفاده قرار مي گرفت. سفره عقد : اجزاي تشكيل دهنده سفره عقد هر يك نمادي از يك آرزوي نيك براي زوج جديد است كه بسياري از آنها در اعتقادات ديرينه ي اين سرزمين ريشه دارد و با گذشت زمان و تاثير باور هاي نو گسترده تر شده است .آنچه امروز در خور تامل وچشم گيرمي باشد ارج نهادن جنبه تزييني اين بساط بر جنبه ي نمادين آن است . تا چندي پيش اجزاي سفره عقد به طور عمده در خانه تهيه و گسترده مي شد ، به جز خونچه اسپند و نان آن كه افراد ماهر و خبره در اين كار آنها را به شكلي زيبا و ديدني آماده مي كردند . درواقع عروس و دختران همسال او در فاميل از چند روز پيش با سليقه و حوصله به آراستن سفره عقد مشغول مي شدند. سفره ي عقد آماده : با هر چه ماشيني تر شدن زندگي و رويكرد جامعه ي ما به شهر نشيني و برخوردداري ازتجملات و رفاه ،مراسم عقد و ازدواج نيز از تاثيرات آن به دور نمانده.امروز نمادين بودن سفره ي عقد به دست فراموشي سپرده شده و تخم مرغ و گردو و فندوق پلاستيكي جايگزين مواد اصلي شده است . در اين هجوم فرهنگ نوين فقط بعضي عناصر سفره ي عقد ماننده اسپند،نان،نقل و غيره ايمن مانده و اصالت خود را حفظ كره اند . در عوض به زرق و برق اين بساط بيش از پيش توجه مي شود و در آراستن آن دقت مي كنند تا چشم گير ،خاص و پر شكوه تر از نمونه هاي پيشين باشد . به هر حال تهيه سفره ي عقد اكنون به مفهوم سفارش دادن و خريد آن است . در بسياري از فروشگاه هاي لباس مخصوص عروس ،جايگاه هايي به نمونه سفره ي عقد آماده اختصاص داده مي شود كه مدل هاي تازه و مد روز را به تازه عروس و داماد ها عرضه مي كنند . در اين زمينه فروشگاه هاي بازار معروف به كوچه رفاهي تهران از سابقه بيشتري برخوردار هستند موارد افزودني به سفره عقد : شمايل مقدسين تصويري از رفتگان حنا قلم امضا جنس سفره ي عقد ظروف سفره عقد مكان عقد رو به سوي كعبه چيدمان سفره عقد كيسه هدايا تزيين اتاق عقد جايگاه عروس و داماد. تهيه وسايل عقد : مرسوم بود در ...
فلسفه اجزای سفره عقد
اجزاي سفره عقد به گواهي تاريخ يكي از رسوم و گزينش هاي پيشينيان بي حكمت و بي دليل نبود . در واقع گستردن بساط عقد پيش از عروس و داماد نوعي كارت تبريك گويا با آرزوي سعادت براي زوج جوان بود . با اين هدف وبه اين مضمون هر تركيب و ماده اي كه در اين سفره به كار مي رفت ، معنايي ويژه و زيبا در خود داشت . شايد امروز بيشتر عروس و داماد ها و اطرافيان آنها ندانند كه معناي تركيب سفره عقد چيست و در اساس به چه منظور ي گسترده مي شود . يعني از يك رسم پر معناي ديرين فقط صورت ظاهري آن حفظ شده و به جا مانده است . در ادامه به معرفي اجزاي سفره عقد مي پردازيم : قرآن مجيد كتاب خدا به نشانه ي مورد تاييد قرار داشتن وصلت از سوي خداوند و طلب يمن و بركات الهي جلو آينه و بالاي جانماز قرار مي گيرد. آينه هچنان كه در خريد عروسي آينه در سرلوحه و پس از قرآن مجيد قرار دارد ، در سفره عقد نيز در صدر سفره و رو به عروس و داماد قرار مي گيرد تا با نگريستن در آن دلهايشان نسبت به هم مانند آينه صاف و زلال باشد و سعادتمند شوند . يك جفت شمعدان شمعدانها در دو سوي آينه جاي دارندو شمع هاي فروزان درون آنها هنگام جاري شدن صيغه عقد ،نشانه آرزوي روشنايي وگرمي در پيوند عروس و داماد است . جنس شمعدان با قاب آينه يكي و معمولا نقره برنز يا بلورين مي باشد. جانماز پيشاپيش آينه گسترده مي شود و روي آن مهر و تسبيح زيبايي قرار مي دهند تا گواهي بر پاي بندي زوج نسبت يه اصول دين اسلام باشد و تبرك آن شامل حال عروس و داماد شود . اين سجاده و زير مهري كوچك روي آن يا از جنس ترمه قديمي به جا مانده در خانواده با آستر ساتن خوش رنگي مانند زرشكي و غيره مي باشد يا آن را مخصوص عروس از مخمل سفيد مي دوزند و رويش را با نخ براق نقره اي سوزن دوزي مي كنند . مهر اين جا نماز به شكل قلب يا گل يا اشكال زيبا واستثنايي ديگر انتخاب مي شود. كاسه نبات در يك سوي بالاي سفره عقد توده اي از نبات را به شكل زيباي قالبي خاص كه گاه در چندين طبقه تهيه شده است ، قرار مي دهند . نبات نماد آروزي شيريني پيوند عروس داماد است كه معمولا آن را از نبات اعلاي زعفراني تدارك مي بينند. نقل و سكه نقل به نشانه ي شيرين كامي و سكه براي افزايش روزي عروس و داماد سر سفره ي عقد گذاشته مي شود . امروز مخلوطي از نقل سه مرواريد و پولك را در بسته بندي هاي كوچك يا اشكال ابتكاري ديگر قرار مي دهند واين تورها را با شكوفه و روبان تزيين مي كنند.سكه هاي ويژه سفره عقد ،طلايي رنگ است كه روي آن مبارك باد يا نام مبارك حضرت مهدي (عج) ضرب مي شود . تخم مرغ از دير باز تا كنون تخم مرغ نماد تولد وتداوم نسل است از اين رو پيداست كه نهادن آن بر سفره ي عقد به ...
تزئین جهاز و سفره عقد
این سری تزئینات برای هر مناسبتی میتواند مناسب باشد. شما میتوانید اگر مناسبتی برای نامزدی دارید رنگ قرمز و برای سفره عقد یا اتاق خواب عروس و آلبوم و خلاصه اینکه این تزئینات مناسبت با عقد و نامزدی دارد. تزئین سبد و شمع و آلبوم را هم مد نظر داشته باشید. یکی از دوستان تزئین خنچه عقد را از من خواسته بودند. نمیدانم شاید سبد ها هم بتواند سهمی در این زمینه داشته باشد. شاید این سبد بتواند آن دوست را که در پی تزئین خنچه عقد هستند یاری کند. این تزئین سبد گل برای تزئین سر سفره عقد هم زیباست.
اداب ورسوم مردم استان قزوین
شب چله مردم استان قزوین نیز همچون دیگر هموطنان ایرانی، این آیین کهن را با رفتن به خانه بزرگ ترها می‌گذرانند. به عقیده بزرگ‌ترها صرف میوه‌های مختلف خشک و تر و میوه‌های سرخ فام که به «شب چره» معروف است، همراه با خوراکی‌های دیگر شگون داشته و زمستان پربرکتی را نوید می‌دهد. در بعضی مواقع که مادربزرگ‌ها در آوردن تنقلات تاخیر می‌کنند کوچک ترها شعر «هرکه نیارد شب چره- انبارش موش بچره» سر می‌دهند، که مادربزرگ در آوردن «شب چره» تعجیل می‌کند. در این شب اغلب مردم قزوین با خوردن سبزی پلو با ماهی دودی و سپس هندوانه، انار، انواع تنقلات از جمله کشمش، گردو، تخمه، آجیل مشکل گشا و انجیرخشک، شب نشینی خود را به اولین صبح زمستانی گره می‌زنند. به عقیده مادربزرگ‌های قزوینی اگر در این شب ننه سرما گریه کند باران می‌بارد، اگر پنبه‌های لحاف بیرون بریزد برف می‌آید و اگر گردنبند مرواریدش پاره شود تگرگ می‌آید. یکی دیگر از آداب و رسوم «شب یلدا» فرستادن «خونچه چله» از سوی داماد به عنوان هدیه زمستانی برای عروس است. در این خونچه برای عروس پارچه، جواهر، کله قند و ۷ نوع میوه مثل گلابی، هندوانه، خربزه، سیب و به با تزئینات خاصی فرستاده می‌شود. جشن انار مردم بخش «تارم» اواخر شهریور یا اوایل مهر ماه در یک روز معین، دسته جمعی به مزارع انار می‌روند و با نواختن دایره یا سرنا و دهل، شروع به چیدن انار می‌کنند. تا پیش از این روز کسی حق چیدن انار را ندارد. جشن فندق «رودبار شهرستان» از مناطقی است که بیشتر به کشت فندق اختصاص دارد. در بسیاری از روستاهای این ناحیه، در اواسط مرداد ماه جشن فندق برپا می‌شود. اهالی روستا در روز معینی با هم به مزارع می‌روند. در ابتدا شخصی به خواندن اشعاری بیشتر به صورت بداهه می‌پردازد و دیگران تکرار می‌کنند. سپس همه شروع به چیدن فندق می‌کنند. دوشیزگانی که نامزد شده اند، برای همسران خود از هسته فندق گردنبند درست می‌کنند و به آن «گلوانه» می‌گویند. آنها این گردنبند را در فصل زمستان به شوهران خود هدیه می‌دهند. جشن تیرگان این جشن همان جشن تیرگان ایران باستان است، که در روز سیزدهم تیرماه برگزار می‌شود. به این ترتیب شخص خوش قدم، صبح زود به خانه دعوت می‌شود تا با تکه چوبی از درخت «داغ داغان» به کیسه‌های گندم، آرد ، حبوبات و... بزند تا به آنها برکت بدهد. او هم چنین با چوب به اعضای خانواده می‌زند تا سلامت بمانند. در حین انجام مراسم کسی نباید صحبت کند. در شب سیزده تیر ماه مراسم شال اندازی انجام می‌شود. در این روز پاشیدن آب را به یکدیگر خوش یمن می‌دانند. نوروز مردم استان قزوین مانند مردم دیگر مناطق ایران، ...
رسم و رسوم عروسی کردن در آذربایجان
رسم و رسوم عروسی کردن در آذربایجان خواستگاری (الچی گدمه ) در زمانهاي قديم مادر و يا عمه يا يكي از نزديكان آقا پسردر جاهاي عمومي ـ مسجد ـ عروسي ـدختري را مي‌پسنديدند و بعد از آنكه پسر را در جريان امر قرار دادند روزي را تعيين مي‌كردند به‌خواستگاري دختر بروند. خواستگاري هم عموما در مواقع عصر انجام مي‌گرفت. شخصي را بنام ايلچي‌به خانه عروس مي‌فرستند بعد از چندي كه در خانه نشستند يكي از افراد كه از ديگران زرنگ‌تر و پرروتربود سر سخن را باز مي‌كند و هدف را بيان مي‌كند بعد از چند مدتي او را به اتاق دعوت مي‌كردند(عروس) در حاليكه نگران و ترس او را فراگرفته وارد اتاق مي‌شد دربعضي موارد اتفاق مي‌افتد كه‌شربت و چاي را به زمين و يا لباس مهمانان مي‌ريخت و بعد ازچند روزي يك نفر دوباره بخانه دختر مراجعه مي‌نمايد و اگر مورد موافقت قرار گرفت خانواده پسر رادر جريان امر قرار مي‌دهد. وقتي خانواده دختر با ازدواج دخترشان موافقت كردند شخصي را تعيين مي‌كردند براي تعيين مهريه‌در خانه دختر جمع مي‌شوند چند نفر از خانواده دختر و چند نفر از خانواده پسربه خانه دختر مي‌روندو پس از صرف شام تعيين مهريه مسايلي را مطرح مي‌كنند وقتي مورد موافقت قرار گرفت كله قندي را ازطرف خانواده داماد به همراه خود مي‌آورند آن را خرد مي‌كنند عقد کنان (کبین کسمه ) روزي كه تعيين كرده بودند عده‌اي از خانواده دختر و عده‌اي هم ازخانواده پسر در خانه دختر جمع مي‌شوند قبلا كه مهريه را تعيين كرده بودند در آن مجلس مي‌نشستندبعد از آنكه مقداري صحبت مي‌شود ملاي محضر وارد مجلس مي‌شود و پس از نوشتن دفتر و امضا دفترتوسط شهود و خود آقا داماد كه در اتاقي ديگر حضور دارد دفتر را امضا مي‌كند بعد ملا دفتر را برمي‌داردو وارد اتاق خانمها مي‌شود. بعد از آنكه عروس و جواب بلي از او شنيد از او هم امضا مي‌گرفت بعد ازمدتي دفتر را برمي‌داشت وارد مجلس مي‌شد و سكوت مجلس را مي‌شكست و شيريني را كه به همراه‌خود بردند آن را مي‌خورند و ملا هم صيغه عقد را خوانده و بدين ترتيب دختر خانم زن دائمي آقا پسرمي‌شود و مهمانان با گفتن مبارك باد خداحافظي مي‌كردند و مي‌رفتند پارچه بران ( پالتار کسمه ) پس از چندي روزي را تعيين مي‌كردند و در آن روز عده‌اي از خانواده آقا داماد و عده‌اي هم ازخانواده عروس خانم ...