درباره احترام

چهل حدیث بسیار زیبا دریاره پدر و مادر
چهل حدیث بسیار زیبا دریاره...پدر و مادر... قال الله تعالی: وقضی ربک الا تعبدوا الا ایاه و بالوالدین احسانا اما یبلغن عندک الکبراحدهما، او کلاهما فلا تقل لهما اف و لا تنهرهما و قل لهما قولا کریما... سوره اسراء: 23. وخدای تو حکم فرموده که، هیچ کس را جز او نپرستید و به پدر و مادر نیکیکنید اگر هر دو یا یکی از آنها به پیری برسند (که موجب رنج و زحمت باشند) زنهار کلمه ای که رنجیده خاطر شوند مگو و کمترین آزار به آنان مرسان و باایشان با احترام و بزرگوارانه سخن بگو. و همیشه پر و بال تواضع وتکریم را با کمال مهربانی نزدشان بگستران و بگو: پروردگارا، به پدر و مادرمرحمت و مهربانی فرما، آنگونه که آنان مرا در کوچکی تربیت کردند. پیشگفتارگرچههستی ما از خداست، لیکن سبب زندگی و وجود ما، پدر و مادر است و ما شاخه ایاز وجود این دو عزیزیم و میوه ای از بوستان محبت و تربیت و مهر و عاطفه بینظیر پدر و مادریم. انسان فراموشکار، وقتی به قدرت و موقعیتی رسید،دوران عجز و کوچکی خویش را از یاد می برد و پدر و مادر و زحمات طاقت فرسایآنان را فراموش می کند، و چه ناسپاسی و کفرانی بدتر از این؟ انسانیت واخلاق ایجاب می کند که پاسدار این دو گوهر باشیم و در حال حیاتشان از نیکیو احسان و پس از مرگشان از صدقات و یاد نیک غفلت نکنیم. ما امتداد وجودیوالدین خودیم و فرزندان ما تداوم وجود مایند، چگونگی برخورد ما با پدر ومادر و احترام و نیکی ما به آنان سبب می شود: که فرزندان ما نیز در نسلآینده، حق شناس و قدردان و نیکوکار به بار آیند. فرزندان ما همانگونهخواهند بود که ما با والدین خویش رفتار می کنیم. باری... ادای حقوالدین و انجام سپاس زحمات آنان نیز مانند حق خدا و شکر نعمتهایش از عهدهتوانائی ما خارج است و تنها باید زبان به عجز بگشائیم و بال تواضع و فروتنیبه زیر پای آندو فرشته بگستریم. با اینحال، توجه به مقام پدر و مادر و شناخت قدر و منزلت آنان نزد خداوند، زمینه ادای بخشی از حق بزرگ آنان را فراهم می سازد. روایاتی که در این مجموعه چهل حدیث والدین مطالعه می کنید، ما را با گوشه ای از وظایف خود در برابر والدین آشنا می کند. توفیق الهی یارمان باد که از نیکوکاران به پدر و مادر خویش به حساب آئیم چرا که رضایت خدا در رضایت آنان است. خدایا! ما را قدردان زحمات پدر و مادر بگردان. خدایا! ما را به تربیت نسلی با ایمان و حق شناس و پاکدل و نیکوکار موفق بدار. 1. بزرگترین واجب قال امیر المؤمنین علی(ع): بر الوالدین اکبر فریضة. امیر المؤمنین علی(ع) فرمود: بزرگترین و مهمترین تکلیف الهی نیکی به پدر و مادر است. میزان الحکمة، ج 10، ص 709. 2. برترین اعمال قال الصادق(ع): افضل الاعمال الصلاة لوقتها، ...

احترام به پدر و مادر از دیدگاه قرآن
<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" /> احترام به پدر و مادر از دیدگاه قرآن مقدمه در مكتب اسلام در مجموع بايد و نبايدها، مجموعه‏اى از حقوق بيان شده، كه از آن جمله است: حقوق خدا بر انسان، و حقوق والدين (پدرو مادر) بر انسان، يكى از دقيقترين مسائلى كه اسلام به آن پرداخته، تقابل اين دو حق است. نحوه تعامل اين دو حق، باعث بحثهاى فراوانى مى‏شود كه البته اين بحث در بررسى و تامل در مسئله حقوق پدر و مادر بر فرزند و وظيفه‏اى كه فرزند نسبت به والدين دارد، اجتناب ناپذير خواهد بود. اسلام در متن كتاب خود قرآن، به صورت ويژه‏اى به وظيفه فرد نسبت به والدين پرداخته است. همچنين به اين مسئله در احاديث فراوان معصومان (ع) توجه شده است. همچنين، قرآن در برخى آيات كه درباره اطاعت از پدر و مادر و احسان به آنها سخن مى‏گويد، به تعامل و رابطه اين اطاعت با پيروى از دستورهاى خداوند به صراحت تاكيد مى‏كند، و خطوط و مرزهاى آن را مشخص مى‏نمايد. در اين نوشتار سعى بر آن است كه وظيفه فرد نسبت به خداوند و والدين از ديدگاه قرآن و نحوه ارتباط وتعامل آنها بررسى شود. پدر و مادر به عنوان دو انسان فداکار و زحمتکش که تمام بار مسئولیت های مربوط به تربیت فرزند را بر دوش دارند، در نزد خداوند از جایگاه منحصر به فردی برخوردار هستند به طوری که در چندین آیه قرآن کریم، بر لزوم اطاعت و تکریم آنها فرمان داده شده است و ذات باری تعالی نام آنان را در ردیف نام خود قرار داده و بر رعایت مقام و منزلت آنها تأکید نموده است. در مقاله حاضر نویسنده ضمن تشریح موضوع احترام، به پاره ای از تأکیدات قرآن درخصوص ضرورت تکریم پاسداشت مقام پدر و مادر اشاره کرده است که اینک با هم آن را از نظر می گذرانیم. ● جایگاه احترام در جامعه و رفتارهای انسانی احترام در حوزه کنش های ارتباطی از جایگاه خاصی برخوردار است. اصولا انسان های بی احترام نمی توانند اجتماعی را تشکیل دهند. از این رو احترام متقابل به عنوان عنصر و مولفه اصلی در ایجاد جامعه دارای جایگاه و اهمیت خاصی است. باحفظ حریم ها و حرمت هاست که زمینه تعامل سازنده و مثبت میان دو شخص فراهم می شود. به هر حال دو شخص، شخصیت ها و اندیشه ها و خواسته ها و منافع و نیازهای مستقل و جداگانه ای دارند و گاه این تفاوت ها خود عامل مهمی برای اختلاف و جدایی است. از این رو برخی از اندیشمندان چون استاد مرتضی مطهری بر این باور هستند که اصل، در میان انسان اختلاف است و تنها با بهره گیری از اصولی انسانی می توان آن را به اتحاد تبدیل کرد. علامه طباطبایی خاستگاه و ریشه ...
حفظ احترام پدر و مادر
پيرمردي تصميم گرفت تا با پسر، عروس و نوه چهار ساله خود زندگي کند. دستانپيرمرد مي لرزيد و چشمانش خوب نمي ديد و به سختي مي توانست راه برود. هنگام خوردن شام، غذايش را روي ميز ريخت و ليواني را بر زمين انداخت وشکست.پسر و عروس از اين کثيف کاري پيرمرد ناراحت شدند: بايد درباره پدربزرگکاري بکنيم، و گرنه تمام خانه را به هم مي ريزد. آنها يک ميز کوچک در گوشهاتاق قرار دادند و پدربزرگ مجبور شد به تنهايي آنجا غذا بخورد. بعد ازاينکه يک بشقاب از دست پدربزرگ افتاد و شکست، ديگر مجبور بود غذايش را درکاسه چوبي بخورد. هروقت هم خانواده او را سرزنش مي کردند، پدربزرگ فقط اشکمي ريخت و هيچ نمي گفت.يک روز عصر، قبل از شام، پدر متـوجه پسر چهـار ساله خود شد که داشت با چندتکـه چوب بـازي مي کرد. پدر رو به او کرد و گفت: پسرم، داري چي درست ميکني؟ پسر با شيرين زباني گفت: دارم براي تو و مامان کاسه هاي چوبي درست ميکنم که وقتي پير شديد، در آنها غذا بخوريد! و تبسمي کرد و به کارش ادامهداد.از آن روز به بعد همه خانواده با هم سر يک ميز غذا مي خوردند.
درباره احترام و نيكى به سادات
درباره احترام و نيكى به سادات 1. عن ابى عبدالله قال ، قال رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم ) انا شافع يوم القيمة لاربعة اصناف و لو جاؤ ا بذنوب اهل الدنيا رجل نصر ذريتى و رجل بذل ما له لذريتى عند الضيق و رجل احب ذريتى باللسان و القلب و رجل سعى فى حوائج ذريتى اذا طردوا او شردوا. حضرت صادق (عليه السلام ) از پيغمبر اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم ) نقل كرد كه ايشان فرمودند من در روز قيامت چهار دسته را شفاعت مى كنم اگر چه گناهانشان به اندازه مردم روى زمين باشد. 1. كسى كه كمك كند فرزندان و بازماندگان مرا 2. شخصى كه در تنگدستى آنها را دستگيرى مالى كند 3. هر كس كه با دل و زبان آنها را دوست داشته باشد 4. كسى كه در برآوردن احتياجات فرزندان من كوشش كند هنگامى كه از دست ستمگران دور افتاده و فراريند.
احترام سالمندان احترام به خداست!

بسیار دیده شده که افراد سالمندی را دیده‌ایم که با دشواری سوار اتوبوس شده‌اند و جایی برای نشستن نداشتند اما جوانانی آسوده خاطر نشسته‌اند و توجهی هم ندارند. اسلام و البته تمام ادیان، انسان را به احترام به بزرگ ترها توصیه نموده است چرا که آن‌ها عمری را برای رشد و سعادت جامعه وقف کرده‌اند و زندگی خود را در این راه قرار داده‌اند متاسفانه هر روز شاهد افزایش تعداد افرادی هستیم که که در خانه‌های سالمندان زندگی می‌کنند و فرزندان آن‌ها ماه‌ها و یا حتی سال‌ها از آن‌ها احوالی نمی‌پرسند و آن‌ها را به حال خود رها کرده‌اند به راستی آیا دعایی بالاتر از دعای آن‌ها وجود دارد و آیا ما پیری و روزهای دشوار آن را تجربه نخواهیم کرد؟ پس چگونه آن‌ها را رها کرده و به دنبال دنیای بی وفای خود می‌رویم . وجود انسان‌های سالخورده در بین خانواده باعث افزایش رحمت خداوند است و هر کس به آن‌ها احترام بیشتری بگذارد بیشتر مورد رحمت خداست. پیامبر صلی الله علیه و اله می‌فرمایند: وجود پیران سالخورده بین شما باعث افزایش رحمت و لطف پروردگار و گسترش نعمت‌های الهی بر شماست. (نهج الفصاحه، ص 222 ) دوستی با پیامبر ازاثرات احترام به سالمندان دوستی با پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله است چه افتخاری بالاتر از این که فردی لیاقت دوستی با پیامبر را داشته باشد احترام گذاشتن به سالمندان حتی در خیابان وقتی عبور از عرض آن برای آن‌ها دشوار است احترام به آن‌ها محسوب می‌شود . گرفتن بار سنگینشان کمک کردن برای سوار شدن یا پیاده شدن همه و همه احترام به آن‌هاست و باعث ایجاد احساس همدلی در مردم می‌شود. انسان هر آنچه می‌کند به او باز می گرددو هر عملی را عکس العملی هست همه ما در کارنامه زندگی خود اعمالی داریم که خوب یابد برای ما نوشته شده‌اند که بر همان اساس در زندگی خود خوب یا بد می‌بینیم اگر خوب کرده باشیم پاداش ما همان خوبی و در صورت بدی بدی خواهیم دید بر این اساس امام علی علیه السلام فرمودند : به پیران احترام بگذارید تا کودکانتان به شما احترام گذارند ایشان می‌فرمایند: به کودکان رحم کن و بزرگسالان را احترام را کن تا از دوستان من باشی. (کافی ج2 ص316 ح7 ) احترام متقابل انسان هر آنچه می‌کند به او باز می گردد و هر عملی را عکس العملی هست همه ما در کارنامه زندگی خود اعمالی داریم که خوب یابد برای ما نوشته شده‌اند که بر همان اساس در زندگی خود خوب یا بد می‌بینیم اگر خوب کرده باشیم پاداش ما همان خوبی و در صورت بدی بدی خواهیم دید بر این اساس امام علی علیه السلام فرمودند : به پیران احترام بگذارید تا کودکانتان به شما احترام گذارند .(غررالحکم ...
احترام به بزرگترها
نعمت وجود بابركت آنان، اغلب تا هستند، ناشناخته است. وقتى‏به جايگاه حساس و مهم و نقش كارگشاى آنان پى مى‏برند كه از دست‏بدهند. چه بسيار اختلافها و قهرها و نزاعهاى خانوادگى كه پس ازدرگذشت «بزرگ خاندان‏» چهره نشان مى‏دهد و چه بسيار رابطه‏ها ورفت و آمدها كه قطع مى‏شود، يا به سردى مى‏گرايد، و علت آن فقط ازدنيا رفتن محورى است كه مايه دلگرمى، اميد، انس و معاشرت فاميل‏است. رسول خدا(ص) فرمود: «البركة مع اكابركم‏»; (1) . بركت و خير ماندگار، همراه بزرگترهاى شماست. در سخن ديگر فرمود: «الشيخ فى اهله كالنبى فى امته‏»; (2) . پيرمرد در ميان خانواده‏اش، همچون يك «پيامبر» در ميان امتش‏است. اين اشاره به همان نقش محورى، فروغ‏بخشى، صفاآورى، هدايت‏و ارشاد، تجمع و الفت است كه در وجود آنان نهفته است. پس اگربزرگترها در فاميل و خانواده، چراغ روشنى‏بخش و محور وحدت وهمدلى و عامل انس و ارتباط و رفت و آمدهاى خانوادگى‏اند، بايد اين‏جايگاه، محفوظ بماند و مورد حراست و تقويت قرار گيرد. ب - حرمت‏بزرگترها رعايت ادب و مقتضاى حق‏شناسى نسبت‏به عمرى تلاش‏صادقانه و ايثارها، گذشتها، دلسوزيها و سوختن و ساختنها كه بزرگان‏از خود نشان داده‏اند، آن است كه در خانواده‏ها مورد تكريم قرار گيرند،عزيز و محترم باشند، به آنان بى‏مهرى نشود، خاطرشان آزرده نگردد،به توصيه‏ها و راهنماييهايى كه از سر سوز و تجربه مى‏دهند، بى‏اعتنايى‏نشود. خود «بزرگسالى‏» و «سن بالا» در فرهنگ دينى ما احترام دارد. اين‏سخن پيامبر خدا(ص) است: «من عرف فضل كبير لسنه فوقره، آمنه الله تعالى‏من فزع يوم القيامة‏»; (3) . هر كس فضيلت و مقام يك «بزرگ‏» را به خاطر سن و سالش‏بشناسد و او را مورد احترام قرار دهد، خداى متعال او را از هراس ونگرانى روز قيامت ايمن مى‏دارد. احترام به بزرگترها و ترحم و مهربانى نسبت‏به كوچكترها، ازدستورالعملهاى اخلاقى اسلام است و كانون خانواده‏ها را گرم و مصفامى‏سازد و اين، توصيه امام صادق(ع) است كه فرمود: «ليس منا من لم يوقر كبيرنا و لم يرحم صغيرنا»; (4) . كسى كه بزرگ ما را احترام نكند و كوچك ما را مورد شفقت وعطوفت قرار ندهد، از ما نيست. اين سخن را نيز از على(ع) به ياد داشته باشيم كه فرمود: «يكرم العالم لعلمه و الكبير لسنه‏»; (5) . دانشمند را به خاطر علمش و بزرگسال را به خاطر سن او، بايداحترام كرد. اگر جوانان قدر پيران را نشناسند و به جايگاه آنان حرمت ننهند،هم رشته‏هاى عاطفى پيوندهاى انسانى از هم گسسته مى‏شود، هم ازرافت و عاطفه و تجربه سالخوردگان محروم مى‏شوند، هم نشانه‏بى‏توجهى خود به ارزشها را امضا كرده‏اند. حضرت على(ع) در ...
آنچه باید درباره ادب واحترام بدانیم
آنچه بايد در باره ادب و احترام بدانيم مباني : انسان موجودي قابل احترام است ، زيرا كرامت و شرافتي ستودني دارد ، تا جايي كه گل سر سبد موجودات و جانشين خدا در روي زمين ناميده شده است .اين عظمت و بزرگي به اندازه اي است كه جبرئيل امين در شب معراج پيامبر (ص) ، هنگام نماز به نبي اكرم (ص) اقتدا ميكند و او را بر خود مقدم مي دارد وقتي آن حضرت مي فرمايد شما جلو باش ، جبرئيل عرض مي كند : انا لا نقدم الا دمين منذ امرنا با لسجود لادم ما از هنگامي كه مامور شديم بر آدم سجده كنيم بر آدميان پيشي نمي گيريم . بنا براين ابعاد شخصيتي و حيثيتي مورد احترام انسان به شرح ذيل مي باشد : الف . احترام به جان : اسلام جان انسان را از همان آغاز آفرينش كه نطفه اي بيش نبوده ، مورد حمايت قرار داده و كساني كه جان ديگران را به خطر مي اندازند ، به شدت نكوهش كرده است : هر كسي انساني را بدون ارتكاب قتل يا فساد در روي زمين بكشد ، چنان است كه گويي همه انسان ها را كشته و هركسي انساني را از مرگ رهايي بخشد ، چنان است كه گويي همه ي مردم را زنده كرده است . ( مائده 32 ( هركه تني كشت نه جاني فكند بلكه درخت بشر از ريشه كند (شهريار ( ب. احترام به ما ل : اهميت اموال مردم نيز در رديف جان آن ها ست . چنان كه رسول گرامي اسلام (ص) در اجتماع بزرگ عيد قربان فرموده است : همانا حرمت اموال و خون ها ي شما بر يكديگر همانند حرمت اين روز در اين ماه و اين سرزمين است تا پروردگارتان را ملاقات كنيد و شما را از اين كردارتان پرس و جو كند . احترام به اموال مردم شامل : امانت داري ، پرهيز از تصرف غير مجاز و بدون رضايت صاحب مال ، پرداخت حقوق مالي و بدهي مردم ، و... ج . احترام به ناموس : همه اديان الهي و به خصوص دين مبين اسلام احترام به ناموس ديگران را يكي از امور بسيار مهم مي داند . از اين رو با وضع مقررلت و محدوديت ها يي همانند : دستور به پوشش مناسب براي زنان و باز داشتن مردان از چشم چراني و ... حريمي را براي ناموس ديگران تعيين نموده و هتك آن را مورد نكوهش قرار داده است . رسول گرامي اسلام (ص) در اين باره مي فرمايد : از ما نيست كسي كه به اهل و اموال مسلما نان خيانت كند . د . حرمت آبرو : حيثيت آبرو ، محوري است كه روابط انساني با مردم و توجه به آن ها بر گرد آن مي چرخد . بدين جهت ديگران نسبت به آبروي مومن ، دو وظيفه مهم دارند : يكي حفظ آبروي او و ديگري دفاع از آن رسول گرامي اسلام (ص) مي فرمايد : كسي كه جلو آبروريزي برادر مومن را بگيرد از آتش دوزخ در امان است .
عواقب احترام به ّپدر و مادر و بی احترامی به آن دو

آثار دنیوی نیکی به پدر و مادر1. مرگ آسان: امام صادق ـ علیه السّلام ـ می‌فرماید: کسی که دوست دارد خداوند سکرات مرگ را بر او آسان کند، صله رحم کند و به پدر و مادرش نیکی کند.(1) 2. عمر زیاد می‌شود: « و الله یزید فی العمر.»(2) امام باقر ـ علیه السّلام ـ فرمود: نیکی به پدر و مادر عمر را زیاد می‌کند.3. دچار فقر نمی‌شود: « ... ولم یصبه فی حقاقه فقراً ابداً.»(3) در زندگی فقر به سراغ او نمی‌آید.4. نتیجه نیکی به پدر و مادر: در دستورات اسلامی به ما سفارش کردند که به پدر و مادر خود احسان کنید تا فرزندان شما نسبت به شما نیکی کنند، چون این کار یک آموزش عملی است که فرزندانمان از ما می‌آموزند، لذا امام صادق ـ علیه السّلام ـ فرمودند: به پدرتان احترام کنید که فرزندانتان به شما نیکی کنند.(4)آثار اخروی نیکی به پدر و مادر1. رضای الهی: وقتی که انسان به پدر و مادر خود احترام می‌کند و آن ها را از خود راضی می‌کند، نتیجه‌اش این می‌شود که خدا هم از او راضی می‌شود، لذا پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ فرمود: « رضای خداوند در رضای والدین است.»(5)2. در سایه عرش الهی: امام صادق ـ علیه السّلام ـ می‌فرماید: « حضرت موسی ـ علیه السّلام ـ با خداوند مناجات می‌کرد، یک نفر را دید که زیر سایه عرش الهی است، از خداوند سؤال کرد این چه کسی است که زیر سایه عرش تو قرار گرفته است؟ خداوند فرمود: این کسی است که به پدر و مادرش نیکی کرده است.»(6)3. به جهنّم نمی‌رود و جایگاهش بهشت است: عن رسول الله ـ صلّی الله علیه و آله ـ : «لن یدخل النار البار بوالدیه.»(7)یک نفر به حضرت عیسی(ع) گفت: ای معلّم خیر مرا به عملی راهنمایی کن که به بهشت بروم، فرمود: تقوای الهی را در آشکار و نهان داشته باش و به پدر و مادرت نیکی کن.(8)4. در بهشت نزدیک انبیاء: پیامبرـ صلّی الله علیه و آله ـ فرمود: « بین انبیاء و نیکی کننده به پدر و مادر یک درجه فاصله است.»(9)آثار اخروی بی‌حرمتی به والدین1. عدم غفران الهی: خداوند کسی را که مورد غضب پدر و مادر واقع شده است هرچند هم هر طاعتی هم انجام بدهد، نمی‌بخشد و می‌گوید: هرکاری می‌خواهی بکن که من تو را نمی‌بخشم.(10)2. مورد نظر خدا قرار نمی گیرد: پیامبرـ صلّی الله علیه و آله ـ فرمود: « چهار گروهند که خداوند در روز قیامت به آن ها نگاه نمی‌کند: 1) عاق والدین 2) کسانی که منّت سر دیگران می گذارند 3)تکذیب کننده قدر 4) شارب خمر.»(11)3. عدم ورود به بهشت: امام صادق ـ علیه السّلام ـ فرمود: عاق والدین وارد بهشت نمی‌شود. « لا یدخل الجنه العاق لوالدیه.»(12)موسی به خدا عرض کرد: « پروردگارا فلان دوست شهیدم کجاست؟ خداوند فرمود: در جهنّم است! موسی ـ علیه السّلام ـ عرض کرد خدایا مگر خودت وعده نداده‌ای ...