بررسي محتواي كتاب درسي علوم تجربي ششم ابتدايي

بررسي محتواي كتاب درسي علوم تجربي ششم ابتدايي

1- درس‏هاي (1)/(8)/(14):

كتاب علوم ششم ابتدايي در 14 درس و 95 صفحه تدوين شده است. درس (1) كه با عنوان زنگ علوم در همة پايه‏ها وجود دارد، پرداختن به روش علمي و به كار بستن آن در موقعيت‏هاي واقعي زندگي را مد نظر قرار داده است كه با تمرينِ مهارت مشاهدۀ دقيق و به كارگيري حواس در سال اول ابتدایی شروع و در سال دوم بر مهارت يادداشت برداري تاکید، و در پايۀ‏ ششم که دانش آموزان به طوركامل با مراحل روش علمي آشنا شده اند، با به كارگيري آن در موقعيت‏هاي واقعي زندگي و حل مسائل روزانه آشنا می شوند.

در اين درس‏، تلاش شده است تا دانش آموزان با قرار گرفتن در موقعيت هاي واقعي دريابند که در زندگي همواره با مسائلی روبه‏رو هستند كه بايد براي حل آنها تلاش كنند و در اين مسير، همواره مسائل جديد مطرح مي شود.

در درس (8) کاربرد ابزار، استفاده از وسایل ساده و کم هزینه، تقویت و غنی‏سازی مهارت دست‏ورزي به منظور امکان ساخت یک دست‌سازۀ ساده در راستای کشف پاسخ مسئله‏های پیرامونی وملموس و کسب لذت از نتیجۀ این فعالیت ها هدف بوده است. درس (14) كه در پايۀ اول با بررسي تكنولوژي پيشرفت چراغ‌هاي روشنايي در طول زمان شروع و در سال دوم با چگونگي توليد نان و بسته بندي آن ادامه يافته است. در سال ششم به موضوع وسايل ارتباط شخصي در طول زمان پرداخته است. هدف كلي اين درس، برقراري ارتباط بين گذشته و حال براي درك آينده است. در اين درس دانش آموزان به اين واقعيت پي مي‏برند كه همزمان با رشد تكنولوژي ابزار و وسايل نيز دستخوش تغيير شده‌اند. بنابراين، آنها مي‏توانند با مشاركت در كسب علم و رشد تكنولوژي آيندۀ بهتري را براي ملت خود رقم بزنند.

2- بقيۀ دروس، اگرچه از نظر موضوعي متفاوت‏اند، اما از نظر ساختار از ويژگی‌های مشترکي برخوردارند که به برخی از آنها به اختصار اشاره می‏شود:

· ايستگاه فکر: در هر درس تعدادی ایستگاه فکر وجود دارد. این ایستگاه‏ها فرصتی برای تفکر، تعقل، گفت‏وگو و هم اندیشی است. تلاش شده با طرح مطالب مناسب در آنها به بخشی از مطالب مصوبۀ 852 و بیانیۀ حوزۀ یادگیری علوم تجربی در برنامۀ درسی ملی پاسخ دهد.

· شگفتی‏های آفرینش: جهت تقويت باور به هدفمندی خلقت، ارزشمندی مخلوقات و درک قوانين و زیبایی جهان آفرینش به تناسب موضوع و محتوا، مطالبی با عنوان شگفتی‏های آفرینش آورده شده است، تا با مطرح کردن نمادین برخی از آثار خلقت، زمینۀ تقویت بنیان‏های فکری دانش آموزان فراهم شود تا آنها از نشانه‏های بیرونی به ویژگی‏های درونی برسند، و در خلقت خلق و خود، قدرت و عظمت خدای قادر متعال را دریابند.

· علوم و تعالیم دینی: با عنایت به اهمیت ارزش‏های دینی و به لحاظ محدود بودن حجم کتاب درسی مطالبی با عنوان علوم و تعالیم دینی در کتاب راهنمای معلم برای هر درس آورده شده است، تا نکات کاربردی و مصداقی که برگرفته از آیات قرآن و احادیث رسول اکرم (ص) و ائمۀ معصومین(ع) و توصیه های بزرگان است، در اختیار معلم قرار گیرد و او بتواند به تناسب شرایط از این پشتوانۀ علمی و حیات بخش دینی استفاده کند.

· علم و زندگی: در این عنوان با طرح مطالب علمی مرتبط با زندگی روزمره، تلاش شده است تا رابطۀ بین دانش آموز و زندگی و تأثیر رشد علم بر بهبود کیفیت زندگی انسان نشان داده شود. تا از این طریق دانش‏آموزان به ضرورت علم آموزی پی ببرند و تأثیر آن را در بهبود زندگی خود و دیگران احساس کنند.

· جمع آوری اطلاعات، پژوهش و تهیۀ گزارش: در این قسمت‏ها با آوردن فعالیت‏هایی از زندگی روزمره و محیط اطراف، زمینة تقویت برخی مهارت‏های فرآیندی فراهم شده است.

· نکته‏های تاریخی: در این نکته‏ها ضمن بیان برخی موارد، تقویت خود باوری، ارج نهادن به میراث فرهنگی، فرهنگ و هویت اسلامی مدّ نظر قرار گرفته است.

· آزمایش کنید و هشدار: علوم تجربی علمی است که با تجربه‏های آزمایشگاهی همراه است، آوردن آزمایش های متنوع و مرتبط و بیان هشدارها در جهت تربیت دانش آموزانِ توانمندی است که پا به عرصۀ عمل گذاشته است و در این راه ضمن حرکت مستمر به نکات ایمنی نیز توجه دارد.

· حساب کنید: در این قسمت، توجه به سایر حوزه‏های یادگیری از جمله ریاضیات کاربردی مرتبط با زندگی روزمره جهت ایجاد نگرش مطلوب و واقعی مد نظر بوده است.

· کار در مدرسه و کار در منزل: در این مقوله تلاش شده است تا فعالیت آموزشی محدود و منحصر به مدرسه نگردد، و گسترۀ آن در محیط خارج از مدرسه از جمله خانه استمرار یابد.

3- موضوعات و رویکردهای حاکم بر کتاب درسی

از آنجا یی که در بیانیۀ علوم تجربی برنامۀ درسی ملی، رویکرد تلفیقی و ایجاد ارتباط بین آموزه های علمی و زندگی واقعی مورد تاکید است، با همفکری و هماهنگی مؤلفان موضوعات مرتبط با مسائل زندگی روزانه انتخاب و محتوا به صورت "زمینه‌محور" ارائه گردیده است تا امکانات ملی در خدمت کار و تولید قرار گیرد، که در اینجا به تبیین برخی از موارد پرداخته شده است:

· درس‏های (2)و(3) با عنوان سرگذشت دفتر من و کارخانۀ کاغذ سازی ارائه شده است. در این درس‏ها دانش‏آموزان با فرایند تولید یک محصول صنعتی به طور عام و تولید کاغذ به طور خاص آشنا می‏شوند. مراحل کلی این فرایند را می‏آموزند، معایب و مزایای تولید یک محصول از منابع طبیعی را بررسی می کنند. همچنین سیر تاریخی نوشته‏ها، اهمیت درخت، فرآیند تولید صنعتی کاغذ، صرفه‏جویی در مصرف کاغذ، مواد و فلزهای به کار گرفته شده در کارخانة کاغذ سازی مورد بررسی قرار گرفته است و با استفاده از امکانات بومی و کارخانجات داخلی محتوای علمی در بستر زندگی واقعی مطرح شده است. در حقیقت در این درس همانند سایر دروس تجربی دانش آموزان در محیط‏های یادگیری مختلف ویژگی‏های مواد را کشف خواهند کرد.

· در درس‏های (4)و(5) تلاش شده است تا ضمن آگاهی دانش آموزان با ساختمان درونی سیارۀ زمین با پدیده‏های طبیعی مانند زمین لرزه و آتشفشان به عنوان آفریده‏های خداوند آشنا شوند و ماهیت علمی آنها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته، و از آنها در تعمیق باورهای اعتقادی دانش آموزان استفاده شده است.

· در درس‏های(6)و(7) مباحث نیرو از قالب خشک سنتی خارج شده و با ورزش که مورد علاقۀ دانش آموزان می باشد آمیخته شده است و در این راستا تصاویر قهرمانان ملی در متن به کار گرفته شده تا روحیۀ خودباوری، شجاعت و هویت ملی تقویت شود.

· در درس (9) انرژی و اهمیت آن در زندگی بشر و لزوم صرفه جویی در مصرف آن مورد تاکید قرار گرفته است. از آنجا که انرژی پیوسته از شکلی به شکل دیگر تبدیل می‏شود می‏توان گفت انرژی دائم در سفر است و در بسیاری موارد آغاز و پایان این سفر نامشخص است.

· درس‏های(10)، (11)، (12) و (13) به مباحث زیستی اختصاص دارد، هدف اصلي این دروس كسب يكي از شايستگي‏هاي اساسي، يعني كار با ابزارهاست كه در علوم زيستي ميكروسكوپ از مهم‌ترين آنها بوده و با توجه به تجربيات گذشته كه اكثريت دانش‏آموزان‏ در اين رابطه نقايصي داشته‏اند، فعاليت‏هايي ميكروسكوپي در اين درس طراحي شده است كه دانش‏آموزان با انجام آن، در دنياي شگفت‏انگيز ميكروسكوپي وارد مي‌‏شوند كه همان خيلي كوچك، خيلي بزرگ است. سپس به يكي از مهم‌ترين مباحث زيست شناسي يعني فتوسنتز اشاره شده‏ است كه با در نظر گرفتن فعاليت‏هاي آن در تعميق و تبين يادگرفته‏هاي قبلي مي تواند بسيار مؤثر باشد. همچنین در درس 12 به منظور تعميق آموخته‏هاي قبلي بر مفهوم ارتباط غذايي جانداران تاكيد شده و از طريق آشنايي با انواع روابط بين جانداران به اهميت آنها در محيط زيست پي مي‏برند. همچنين فعاليت‏هاي اين درس در جهت ايجاد حساسيت نسبت به حفظ محيط زيست، به‌ويژه گياهان و جانوران به عنوان مواهب الهي طراحي شده اند.

· در درس 13با تأكيد بر بهداشت فردي و اجتماعي، بيماري‏هاي واگير و غير واگير مطرح شده و در كنار آن به راه‏هاي پيشگيري، بالا بردن مقاومت بدن، اشاره و مقايسه‏اي بين رفتارهاي سالم و ناسالم انجام شده است .

بررسي محتواي كتاب درسي علوم تجربي ششم ابتدايي

مطالب مشابه :

استخدام در دبی

استخدام شرکت صنایع شیمیایی ایران سال 92

مفاخر درگذشته ایران در سال 89+عکس

مصاحبه با حاجیه خانم اکبری

بررسي محتواي كتاب درسي علوم تجربي ششم ابتدايي

نشانگرهای بهداشتی

اخبار آبادی در سال جدید