پنی سلین

دید کلی

· آیا شما می‌دانید پنی سیلین که این همه مورد استفاده عموم است چیست؟

· فرآوردهای مهم آن کدامند؟ و به چه صورتی هستند؟

طبقه‌بندی درمانی : آنتی بیوتیک بتا- لاکتام، پنی‌سیلین طبیعی
موارد منع مصرف : عفونت‌های متوسط تا شدید ناشی از میکروارگانیسم‌های حساس به پنی‌سیلین G که به غلظت سرمی پائین اما دراز مدت پنی‌سیلین حساس هستند، پنومونی پنوموکوکی بدون عارضه، درمان یک روزه عفونت‌های گونوره-سیفیلیس.
مقدار و روش مصرف :
1- عفونت‌های شدید تا متوسط :
الف) بالغین : 600000 تا 1200000 واحد از راه عضلانی یکبار در روز تجویز می‌شود.
ب ) کودکان : 300000 واحد از راه عضلانی یکبار در روز تجویز می‌شود.
2- پنومونی پنوموکوکی :
600000 واحد از راه عضلانی هر 12 ساعت تجویز می‌شود.
3- سفیلیس :
الف) بالغین : 600000 واحد از راه عضلانی به مدت 8 روز تجویز می‌شود.
ب ) کودکان : 500000 تا 1000000 واحد از راه عضلانی یکبار در روز تجویز می‌شود.
موارد منع مصرف : حساسیت مفرط به پنی‌سیلین، حساسیت به پروکائین یا به هر یک از بیحس‌کننده‌های موضعی نوع کائین.
احتیاط : سابقه آلرژی یا اتوپی یا موارد مشکوک به آن.
عوارض جانبی :
آشفتگی‌های روانی، اضطراب، اغتشاش شعور، افسردگی (توهمات)، اظهار ترس از مرگ قریب‌الوقوع، ضعف، سرگیجه و سردرد، وزوزگوش، طپش قلب، تغییرات در سرعت نبض و فشارخون، حملات ناگهانی.

تاریخچه

تا قرن بیستم، داروها نسبتا اندکی وجود داشت. در سالهای اول قرن بیستم، پژوهشگران امور پزشکی امیدوار بودند که بتوانند با کشف یا ساخت داروهای جدید عامل عفونت را در درون بدن از بین ببرند، همانطور که ماده ضد عفونی کننده لیستر باکتریها را در خارج از بدن، از بین می برد. اولین کشف مهم در این زمینه بوسیله پزشک اسکاتلندی، الکساندر فلمینک (1955 ـ 1881م)، در سال 1928 م انجام گرفت. او روی یک باکتری به نام استافیلوکوکوس، تحقیق می‌کرد. وی متوجه شد که یک ظرف کشت میکروب، توسط قارچ آلوده شده است و باکتریهایی که در اطراف آن قارچها قرار داشتند، ظاهرا مرده‌اند.

فلمینگ این قارچ را که «پنیسلیوم نوتاتم» بود تشخیص داد. این قارچها حاوی ماده ضد باکتری بودند که او آنرا «پنی‌سیلین» نامید. اما مدتی طول کشید تا به کمک دانشمندان دیگر تفکیک عملی پنی‌سیلین، صورت گرفت. سرانجام در سال 1941 م، برای درمان عفونتها از پنی‌سیلین استفاده شد. از آن زمان به بعد، بسیاری از داروهای آنتی بیوتیک، که باکتریها را از بین می‌بردند، یا باعث توقف رشد آنها می‌شدند، کشف شده است. استفاده از آنتی بیوتیکها، باعث کاهش بیماری باکتریایی شده است.

پنی‌سیلین خالص

· پنی‌سیلین خالص بصورت پودر کریستالی سفید یا متمایل به زرد رنگ و بدون بو می‌باشد، بسیاری از پنی‌سیلین‌ها دارای طعم غیر مطبوع هستند که در تهیه فرآورده‌های خوراکی برای کودکان باید به نحوی بصورت مطبوع در آید. تمام پنی‌سیلین‌های طبیعی قویا نور پلاریزه می‌باشد.

· بعضی املاح کریستالی پنی‌سیلین‌ها رطوبت گیر است و باید در ظرف سر بسته نگاهداری شود. اغلب پنی‌سیلینها اسیدی بوده ولی بعضی آمفوتر هستند.

· حلالیت پنی‌سیلین به چه بستگی دارد؟ حلالیت پنی‌سیلین بستگی به نوع آسیل زنجیر جانبی و همچنین به کاتیونی که ملح پنی‌سیلین را تشکیل می‌دهد دارد.

اولین پنی‌سیلین تجاری

اولین پنی‌سیلین تجاری به شکل پودری آمرف و زرد مایل به قهو‌ه‌ای رنگ و بقدری ناپایدار بود که در یخچال نگاهداری می‌شد تا برای مدتی کوتاه قدرت اثرش تا حدی محفوظ بماند با پیشرفت متد خالص کردن کریستالهای سفید بدست آمد که امروزه مورد مصرف می‌باشد.

پنی‌سیلین کریستالی باید از رطوبت محفوظ باشد ولی املاح خشک آن برای سالها بدون یخچال محفوظ می‌ماند. تهیه تجارتی پنی‌سیلین‌ها امروزه عمدتا بستگی به انواع قارچهای مولد آن مانند پنی‌سیلیوم نوباتوم و پنی‌سیلیوم کریزوژ نوم دارد. اخیرا تعداد زیادی از پنی‌سیلین‌ها سنتز شده است و تهیه تجاری پنی‌سیلین به حد زیادی افزایش یافته و در مقابل افزایش تولید قیمت آن سقوط کرد.

ساختمان شیمیایی ملکول پنی‌سیلین

ساختمان شیمیایی ملکول پنی‌سیلین شامل یک سیستم دو حلقه‌ای معروف به پتالاکتام و تیارولیدین می‌باشد. حلقه پنج ضلعی تیازولیدین را در سایر ترکیبات شیمیایی نیز می‌توان یافت ولی حلقه چهار ضلعی پتالاکتام منحصر بفرد است و مخصوص ساختمان پنی‌سیلین‌ها و سفالوسپورین‌هاست وجود این حلقه موجب تاخیر در کشف ساختمان پنی‌سیلین‌ها شد.

یکای اندازه‌گیری پنی‌سیلین

یکای اندازه‌ گیری در آکسفورد انگلستان معین شد و واحد پنی‌سیلین را واحد آکسفورد نامیدند. یک واحد آکسفورد عبارتست از کمترین مقدار پنی‌سیلین که بتواند رشد نوعی استافیلوکوک را در 50 سی‌سی محیط کشت، تحت شرایط معین متوقف کند. اکنون که پنی‌سیلین کریستالن خالص در دسترس است واحد فارماکویه ایالات متحده ( usp ) بکار می‌رود که عبارتست از قدرت اثر مربوط به 0.6 میکروگرم سدیم پنی‌سیلین "ژ‌" می‌باشد. این واحد وزنی برای پنی‌سیلین‌های دیگر بر حسب گرده آسیل که روی زنجیر جانبی است و نوعی از آن که روی اسید آزاد ایجاد می‌گردد، متغییر می‌باشد.

مهمترین عامل تجزیه پنی‌سیلین از نظر کلینینکی

از نظر کلینینکی مهمترین عوامل تجزیه پنی‌سیلین‌ها ، اسید معده و آنزیمهای پنی سیلیناز می‌باشد. اسید معده قویست و موجب هیدرولیز امید زنجیر جانبی و باز شدن حلقه لاکتوم می‌شود. که در نتیجه قدرت اثر پنی‌سیلین از دست می‌رود. اصطلاح پنی‌سیلین از حداقل به دو نوع آنزیم اطلاق می‌شود ، بتالاکتاماز و آسیلاز که موجب بی‌اثر شدن پنی‌سیلین‌ها می‌گردد. بتالاکتامازها موجب باز شدن حلقه لاکتام گشته و پنی‌سیلین را بی‌اثر می‌کند.

انواع پنی‌سیلین

علت تجزیه پنی‌سیلین بوسیله اسید معده و آنزیم ، تحقیقات اخیر جهت توسعه و تهیه پنی‌سیلین‌های مقاوم در مقابل اسید و پنی‌سیلیناز متمرکز گردید.

· پنی‌سیلین‌های طبیعی

· پنی‌سیلین‌های مقاوم به اسید

· پنی‌سیلین‌های مقاوم به پنی‌سیلیناز

· پنی‌سیلین‌های وسیع الطیف

فرآورده‌ها

· بنزیل پنی‌سیلین: برای درمان انواع زیادی از عفونتهای میکربی باقیمانده است.

· آمپی‌سیلین: برای عفونتهای حاد مجازی ادراری که بوسیله اشریسشیاکلی یا پرتئوس برای لیس ایجاد می‌شود بکار می‌رود و داروی اشخابی هموفیلوس آنفلوانرا است.

آمپی‌سیلین از طریق خوراکیتجویز می‌شود و باید هر 6 ساعت تکرار شود چون که سریعا از راه ««کلیه بصورت تغییر نیافته دفع می‌گردد. طریق خوراکی آن ممکن است بصورت کپسول یا آمپی‌‌سیلین سوسپانسیون بکار رود.

· آموکسی‌سیلین: وسعت اثر ضد میکروبی آن تقریبا مشابه آمپی‌‌سیلین است. مصرف خوراکی آموکسی‌سیلین دارای مزایای قابل توجهی نسبت به آمپی‌سیلین است. جذب گوارشی کاملتر و در نتیجه غلظت بیشتر دارد در خون و ادرار ، اسهال کمتر ، عدم تداخل غذا روی جذب این آنتی‌بیوتیک.

آموکسی‌سیلین از راه خوراکی ، برای درمان بعضی عفونتهای سیستمیک و ادراری ممکن است جایگزین آمپی‌سیلین شود. و انواع فرآورده‌های دیگر نیز شناخته شده‌اند.

پنی سیلین ها جز آنتی بیوتیک های بتالاکتام بوده که از نظر ساختمان شیمیایی ، نحوه اثر ، خواص فارماکولوژیک و اثرات بالینی با هم مشترک می باشند پنی سیلینها به چهار دسته تقسیم می شوند دسته اول پنی سیلینهای محدود الطیف حساس به بتالاکتاماز هستند که شامل بنزیل پنی سیلین G در اشکال آبی و روغنی جهت تزریق عمومی ونیز پنی سیلین های مقاوم به اسید است که به صورت خوراکی مصرف می شوند این دسته از پنی سیلین ها بر باکتریهای گرم مثبت موثر بوده و اثر انها بر باکتریهای گرم منفی ناچیز است .

دسته دوم پنی سیلین های محدود الطیف مقاوم به پنی سیلیناز نظیر اکساسیلین خوراکی و زفیسیلین تزریقی می باشند که بر باکتریهای گرم مثبت کمتر از پنی سیلین G موثرند و بر باکتریهای گرم منفی تقریبا اثر ندارند.

دسته سوم پنی سیلینهای وسیع الطیف حساس به بتالاکتاماز نظیر آمپی سیلین و آموکسی سیلین می باشند که هم برباکتریهای گرم مثبت و هم بر باکتریهای گرم منفی موثر بوده و به صورت خوراکی و عمومی مصرف می شوند .

دسته چهارم پنی سیلین های وسیع الطیف حساس به بتالاکتاماز همچون کربنی سیلین و تیکارسیلین می باشند که به آنها نسل جدیدتر پنی سیلین ها اطلاق می گردد و واجد طیف وسیعتری هستند .

در طیور پنی سیلینها را همراه با آب یا غذا و یا به صورت تزریقی مورد استفاده قرار می دهند درجوجه ها پنی سیلین G قبل از شروع هضم اسیدی جذب می شود از آموکسی سیلین تزریقی در درمان هموفیلوس یا پاستورلوز استفاده می گردد و جذب روده ای کمی دارد زیرا تجویز دارو در آب یا غذا پایداری آن را متاثر می کند . از پنی سیلین و آمپی سیلین در درمان عفونتهای ناشی از کلستریدیاها نظیر تورم روده نکروتیک به مقدار 02/0 درصد در غذا و درماتیت گانکرونوز و نیز عفونتهای استرپتوکوکی و استافیلوکوکی و اسپیروکتوزیس به علت انتقال بیماری توسط کنه ها ، استفاده از حشره کشها نیز ضرورت دارد در بیماری اریزوپلاس ناشی از اریزوپلوتریکس اینسیدیوزا تجویز دارو در اب و غذا بی فایده است اماهنگام احتمال شیوع بیماری به منظور پیشگیری از آن 10 واحد پنی سیلین به مدت 4 تا 5 روز در یک گالن آب تجویز میگردد اما جهت درمان طیور مبتلا به محض تشخیص قطعی ، از پنی سیلین پتاسیم یا سدیم به طریق عضلانی و به میزان تقریبی 10000 واحد به ازای هر کیلوگرم وزن بدن ویا 11000 واحد پنی سیلین پروکائین به ازای هر کیلوگرم وزن بدن همراه با دز کافی باکترین اریزوپلاس استفاده می کنند در صورتی که طیور ظرف مدت کوتاهی به کشتارگاه ارسال می شوند درمان با تزریق ترکیبی از پنی سیلین پروکائین و پنی سیلین بنزاتین در پشت و پایین گردن به طریق عضلانی یا زیرجلدی انجام می شود که بیماری را به خوبی کنترل می کنند این طریق درمانی به ویژه در طیور گوشتی بامشکلاتی همچون وارد امدن استرس به پرنده و ایجاد آبسه استریل در محل تزریق همراه است در صورتی که تا کشتار دوهفته فرصت باشد پنی سیلین را همراه با یک دز واکسن اریزوپلاس غیر فعال مورد استفاده قرار می دهند در صورت شیوع سریع بیماری حتما باید از ترکیبات سریع الاثر بهره جست به منظور کنترل و پیشگیری از بیماری باید از تماس طیور باخوک یا گوسفند جلوگیری به عمل آورد و موشهای صحرایی و سوری راهم تحت کنترل قرار داد . از آمپی سیلین در پیشگیری ازسالمونلاز ودرمان کلی باسیلوز استفاده می شود در درمان عفونت پاستورلامولتی سیدای مقاوم به سولفانامیدها از تزریق عضلانی پنی سیلین استفاده میکنند از ترکیب پنی سیلین با استرپتومایسین یا دی هیدرواسترپتومایسین به صورت عضلانی در درمان پاستورلوز با موفقیت استفاده شده است .

نقش آنتی بیوتیک ها در درمان عفونت های دهانی:

امروزه استفاده از آنتی بیوتیک ها در درمان عفونت های دهانی و دندانی به یک موضوع تقریبا جنجالی در دندانپزشکی تبدیل شده که مخالفان و موافقان خاص خودش را دارد . خیلی ها معتقدند که به ازای هر آبسه یا تورم مختصر باید برای بیمار آنتی بیوتیک تجویز کرد و در مقابل عده ای استفاده از آنتی بیوتیک هارا تنها در شرایط خاص مجاز می دانند.
اما بر اساس آخرین تحقیقات معلوم شده که تجویز آنتی بیوتیک باید زمانی صورت گیرد که علایم ظاهری عفونت مثل تورم و قرمزی ناحیه مبتلا به صورت شدید تب ضعیف سیستم ایمنی عفونت گسترش یابنده به نواحی صورت و گردن و.... وجود داشته باشد.
در صورتی که شخصی از سلامت جسمی کامل برخوردار است یا بعد از کشیدن یا جراحی دندان هم دچار علایم غیر طبیعی مانند تورم و خونریزی زیاد نگردید

طبیعی مانند تورم و خونریزی زیاد نگردیده استفاده از آنتی بیوتیک چندان منطقی به نظر نمی رسد. گروه دارویی پنی سیلین ها رایجترین آنتی بیوتیک در درمان عفونتهای دهانی محسوب می شود که روی اغلب باکترها مؤثرند اما در صورتی که دندانپزشک تشخیص دهد باکتری های موجود در حفره دهان به درمان با پنی سیلین جواب نمی دهدمی بایست از آنتی بیوتیک های دیگری مثل ارتیرومایسین کلنیدامایسین تتراسیکلین و.... استفاده کرد.
قبل از به کار بردن هر نوع آنتی بیوتیکی 4 نکته لازم است:
عبارتند از:
دندانپزشک اطمینان داشته باشد که بیمار نیازمند به استفاده از آنتی بیوتیک درمانی است .
تاریخچه دقیقی از مصرف قبلی آنتی بیوتیک از بیمار گرفته شود .
در موارد استفاده از پنی سیلین ها حتما تست حساسیت از بیمار گرفته شود .
دندانپزشک اطلاعات لازم در مورد اثرات جانی داروها را داشته باشد .
توجه کافی به همین 4 اصل ساده می تواند تجویز آنتی بیوتیک را تنها به موارد ضروری محدود نماید مخصوصا این که امروزه مساله مقاومت دارویی نسبت به خیلی از آنتی بیوتیک ها و در راس آنها پنی سیلین ایجاد شده و تعدادی از باکتری ها با ساخت آنزیم های ویژه آنتی بیوتیک ها را بی اثر کرده اند استفاده به جا و مناسب از آنتی بیوتیک ها می تواند در این زمینه مؤثر واقع شود .

پنی سیلین و تولید مواد اولیه شیمیایی

پنی‌سیلین آنتی بیوتیکی است مشتق از کپک پنی سیلیومنوتاتوم که برای درمان عفونتهای ناشی از انواع گوناگون باکتریها بکار می‌رود. از کشت سطحی پنی سیلیوم نوتاتوم پنی سیلین بدست می‌آید. این فرایند نه تنها پر زحمت است بلکه به دلیل استعداد آلودگی کشتها میزان تولید پنی سیلین را کاهش می‌دهد. ضرورت و نیاز کار در شرایط سترون منجربه توسعه راکتورهای مخزنی همزن دار شد که تا امروز به عنوان برترین روش کشت میکروبها در مقیاس وسیع بشمار می‌رود.

با کشف قابلیت میکروبها در تولید آنتی بیوتیکها و درک کاربرد بالینی پنی سیلین ، توجه شرکتهای داروسازی بطور جدی به تولید آنتی بیوتیکها جلب شد. به منظور افزایش پتانسیل پادزیستی آنتی بیوتیکها بر حوزه وسیعی از میکروارگانیسمها لازم است که تحقیقات گسترده‌ای بر تولید آنتی بیوتیکهای جدید صورت گیرد. بنابراین استفاده از میکروارگانیسمهای به نژاد شده دراین زمینه مفید خواهد بود.

پیش گیری و درمان آلرژِی به پنی سیلین

واکنشهای زیانباری که در اثر مصرف داروهابوجود می اید تعدد و از مسائل مهم پزشکی محسوب می شوند.دراین بین پینی سیلین و ترکیبات نیمه صناعی ان و سایر آنتی بیوتیک های بتالاکتام(که واکنش متقابل با پینی سیلین دارند)،نقش مهمی را ایفا می کنند.آمار های عمومی شیوع آلرژِی به ترکیبات فوق را بین 10-1 درصد ودر بیماران بستری بین10-5 درصد گزارش نموده اند .البته گاهی این واکنشها مختصر و شامل بثورات پوستی است،ولی واکنشهای شدید مانند شوک ،انسداد حاد مجاری تنفسی فوقانی و تحتانی هم اتفاق افتاده و باعث مرگ بیمار تیز می شوند.

بطور کلی،عوارض ناشی از وامنشهای زیانبار دارو ها و از جمله ترکیبات پینی سیلین را می توان به سه دسته واکنشهای غیر ایمونولوژیک،احتمالا ایمونولوژیکو بطور قطعی از نوع ایمونولوژیک تقسیم کرد،که در نوع ایمونولوژیک آنتی کرها از نوع IgE نقش اساسی ارند.

عوامل موثر در ایجاد واکنشهای الرژیک یا فاکتور های خطر را می توان بطور خلاصه کرد:

1-تماس:با وجود اینکه حساس شدن به پینی سیلین می تواند از راه غیر درمانی (تماس از راه غذایی و حتی از راه داخل رحمی)بوقوع بپیوندد. مهذا بعد از مصرف یک یا چند دوره ترکیبات پینی سیلین است که بیمار به ان حساسیت پیدا کرده و فرصت کافی برای ایجاد IgE اختصاصی پیدا می شود.لذا مصرف بی رویه و مکرر پینی سیلین از عوامل مهم حساس شدن یشمار می رود.

2-سن:شیوع آلرژی به پینی سیلین در سنین جوانی و نیمه متوسط عمر شایعتر است.هنوز مشخص نشده است که ایا این مسئله بعلت فعال بودن بیشتر سیستم ایمنی بوده ویا بعلت تماس بیشتر و مکرر این گروه از افراد با دارو می باشد.

3- راه ورود دارو:البته واکنشهای شدید و از جمله انفیلا کسی می توانند بعد از مصرف پینی سیلین از هر راهی بروز کنند(خوراکی-داخل جلدی-غضلانی و وریدی و حتی استشاقی) معهذاواکنشهای بعد از مصرف خوراکی پینی سیلین سبکتر و محدودتر است که در این مورد چند عامل را موثر می دانند از جمله اهسته و کم بودنسرعت جذب و همچنین مقدار مصرف.بعلاوه برخی از ترکیبات کهدر اثر تغییرات شیمیایی (Degradation) پینی سیلین به مرور زمان ایجادمی شوند از راه گوارش ممکن است جذب نشوند.

4-وجود زمینه آلرژی(Atopy):اغلب متخصصین معتقدندکه وجود یک زمینه عمومی آلرژی در بروز حساسیت به پینی سینین دخالتی ندارد ولی باید توجه کافی به سابقه حساسیت قبلی به ترکیبات پینی سیلین داشت زیرا ثابت شده است که خطر بروز واکنشهای بعدی در انهایی که سابقه حساسیت قبلی داشته باشند شش برابر بیشتر از اشخاص عادی است.

5- ارزش آزمونهای تشخیص حساسیت به پینی سیلین:آزمونهای پوستی که با بکار بردن آنتی ژن های مختلف از جمله دتر مینانت های Minor,Major و خود ترکیب مربوطه انجام شود،ارزش زیادی در پیش بینی و پیش گیری حساسیت به پینی سیلین وترکیبات مشابه دارد.برای آزمون پوستی نسبت بهppl وMDM استاندار های مخصوصی وجود ندارند.ولی معمولا برای ppl ازفراورده های تجارتی مانند Pre-Pen استفاده می شود و در مورد MDM برای انجام آزمون Prick و ازمون تزریقی داخل جلدی از محلولی باغلظت 100تا000/10 واحد پینی سیلین G در میلی لیتر استفاده می شود.برای آنتی بیوتیک های نیمه صناعی و سفالوسپورین ها هم از محلولی با غلظت 5000/0 میلی گرم در میلی لیتر شروع و بعد در صورت منفی بودن پاسخ غلظت دارو هر بار 10برابر می شود.

بطور کلی وجود سابقه قبلی واکنش به ترکیبات پینی سیلین وسایر آنتی بیوتیک های بتالاکتام و واکنش آزمون پوستی باید ما را ازمصرف این ترکیبات باز دارد البته به شرط اینکه ازمون پوستی هم با دترمینانت های Minor و هم Major انجام شود.عملا طبق تجربیات گرداوری شده اگر هر دوی این آزمونها منفی باشند می توان به جراتگفت که در بیمار واکنش آلرژیک شدیدی در اثر مصرف پینی سیلین بوقوع نخواهند پیوست/.

درمان واکنشهای حاصله از آلرژی به پینی سیلین

درمان علامتی است که در مورد تمام واکنشهای آلرژیک از جمله آنافیلا کسی بکار برده می شود.

در صورت بروز واکنشهای خفیف پوستی فقط از آنتی هیستامین استفاده می شود. برای واکنش شدید پوستی مانند ورم آلرژیک و اسپاسم نایژه اولین داروی انتخابی تزریق اپی نفرین زیر جلدی است که می توان متعاقب ان انتی هیستامین نیز اضافه کرد.بعد از رفع واکنش اولیه بیمار باید برای 24 ساعت اینده انتی هیستامین خوراکی مصرف کند.

در صورت بروز شوک علاوه بر تزریق زیر جلدی اپی نفرین و تکرار ان هر 10-5 دقیقه باید سرم نمکی بصورت انفوزین وریدی تجویز گردد و فشار خون بیمار کنترل شود.تزریق وریدی یا عضلانی انتی هیستامین نیز برای کنترل علائم فرعی کمک میکند.برای اسپاسم نایژه می توان از آمینوفیلین وریدی و اکسیژن درمانی نیز کمک گرفت.تزریق ترکیبات هیدروکورتیزن نباید بعنوان اولین اقدام تلقی شود.بعد از کنترل نسبی علائم اولیه با داروهای فوق می توان از تزریق وریدی هیدروکورتیزون نیز برای پیش گیری عوارض بعدی عمومی و ریوی استفاده کرد.

برای پیش گیری از بروز واکنشهای آلرژیک بطور کلی سه راه وجود دارد:

1-عدم مصرف داروی بی مورد.

2-Premedication با داروهای آنتی هیستامین و کورتیکوواستروئید.

3-حساسیت زدایی(Desensitization).

همانطور که زکر شد درصورتی که ناگزیر از مصرف پینی سیلین در بیمار باشیم در حساسیت به پینی سیلین Premedication اثر زیادی ندارد و باز هم واکنشهای آلرژیک بروز می کنند.

شرایط انجام حساسیت زدلیی در بیماران حساس به پینی سیلین عبارتند از:

1-وجود سابقه الرژی و ازمون قابل اعتمتد نسبت به ترکیبات پینی سیلین.

2-وجود عفونت شدید در بیمار که فقط نسبت به آنتی بیوتیک های بتالاکتام حساس باشد.

3-عدم وجود انتی بیوتیک جانشین

4-غفونت خطر ناک و تهدید کننده جان بیمار باشد

5-با در نظر گرفتن خطر بروز واکنش الرژیک نسبت به پینی سیلین خطر عوارض مربوط به عفونت مهم تر باشد.

حساسیت زدایی برای ترکیبات پینی سیلین بطور سریع انجام می شود و در جریان ان تحکل بیمار سریعا بالا می رود.روشهای مختلفاز جمله مصرف خوراکی (فنوکسی متیل پینی سیلین یا پینی سیلینV)تزریق زیر جلدی یا وریدی بوسیله ینی سیلین G بکار می روند.

هر کدام از صاحبنظران در مورد روشهایی که بکار برده اند مزایایی ذکر کرده اند.درمورد روش تزریق وریدی که مخلوط کردن مقدار مشخص از دارو در یک بورت در مسیر سرم وصل شده به بیمار انجام می شود معتقدند که در صورت بروز واکنش با قطع سرم از ورود دارو جلو گیری و واکنش سریعا کنترل می شود البته مزایایی هم برای روش خوراکی ذکر شده است از جمله ایمکه پولیمر کونژوگه های ترکیبات بتالاکتام در جریان حساسیت زدایی خوراکی بتدریج از بین رفته و باعث جذب آهسته دارو یخصوص کونژوگه های تک ظرفیتی (Univalent conjugates) ان می شود و داروی آزاداهسته وارد جریان خون شده و بتدریج باIgE چسبیده به سلول برخوردمی کند مه باعث ازاد شدن واسطه های شیمیایی نمی شود زیرا برای فعال شدن دو یا چند مولک.ل در روی Mast cell احتیاج به آنتی ژنترکیب شده با پروتئین (Hapten) می باشد بطور کلی مکانیسک های زید را در مورد حساسیت زدایی به پینی سیلین موثر می دانند:

1-آنافیلا کسی کنترل شده وبا ورود تدریجی دوز کم پینی سیلین به بدن واسطه های شیمیایی بتدریج تولید و متابولیزه می شوند وقادر به ایجاد واکنش شدید نخواهند بود.البته تخلیه این واسطه های شیمیایی از ماست سل ها وبازوفیل ها کامل نسیت و فقط ماست سل های اختصاصی با IgE مخصوص ربه پینی سیلین تخلیه می شوند بطوری که بعد از حساسیت زدایی نسبت به پینی سیلین با وجود کم شدن واکنش پوستی به ترکیبات پینی سیلین واکنشهای پوستی به آلرژن ها ی دیگر تخفیف پیدا نمی کنند.

2-امکان ایجاد آنتی کرهای بلوکه کننده از نوع IgE که زمان سریع حساسیت زدایی فرصت کافی برای تولید انها نمیدهند.

3-تئوری Monohaptenic که در مورد حساسیت زدایییطریق تزریق وریدی می تواند صادق باشد به این صورت بیان می شودکه پینی سیلین تزریق شده قبل از اینکه فرصت پیدا مند به مولکول پروتئین چسبیده ئ آلرژیک باشد ویا متابولیت ان مستقیما به IgE در گردش خون وصل می شود.در نتیجه IgE اختصاصی نسبت بهپینی سیلین کاملا اشباع می شود و عمل Crooss linking(که در انان احتیاج به دو یا چند مولکول IgE است)نمیتواند انجام شود.

در هر دو روش حساسیت زدایی خوراکی و تزریق وریدی مقدار مصرف پینی سیلین و یا ترکیبات دیگر بتالاکتام هر 20 دقیقه 10 برابر می شود و بیمار باید تحت کنترل و بستری( ترجیحا در ICU) باشد و تمام علائم حیاتی وی مرتبا بررسی شود.بعد از رسیدن دارو به مقدارمصرف درمانی بیمار می تواند مقادیر مصرف مربوطه را تا پایان دوره درمان تحمل کند ولی در صورتی که وقفه در درمان پیدا شود طی مدت کوتاهی (حتی چند روز)واکنشهای متعاقب مصرف دارو مجددا می توانند بروز کنند.لذا در برخی از موارد که بیمار دچار عفونتهای مکررو عود کنند است از روش حساسیت زدایی مداوم استفاده می شود بطوری که در صورتی هم که بیمار احتیاج به مقدار مصرف کامل دارو نداشته باشد روزانه مقدار مختصری از ترکیبات پینی سیلین را مصرف می کند ئ در صورت عود عفونت (بدون اینکه دچار واکنش حادی شود) می تواند مقدار مصرف رابه حد درمانی بالا ببرد.

پنی سلین

مطالب مشابه :

خط مشی شناسايي صحيح بيماران قبل ازانتقال خون

پیشگیری از عفونت در اتاق عمل

چک لیست ارزیابی بخش دیالیز

مننژیت

داروها و اثرات سمی آن ها بر گوش

آنتی بیوتیکهای تزریقی

پنی سلین