چند قدم مانده به روياي تجريش

هنوز بازار تجريش را دومين بازار بزرگ تهران مي دانند ؛ معدني از كالاهاي كم ياب كه در آشفتگي وضعيت بصري بازار هم مي توان آن ها را با همان نشاني سال ها پيش از اين يافت.

اينجا هنوز همه چيز سر جاي خودش است . حجره هاي ادويه فروشي ، ظرف هاي بزرگ ترشي كه درست روبروي مغازه ها چيده شده اند و بوي سمنويي كه به ياد ماندني ترين شب هاي عيد را براي تجريش و اهالي شميران رقم مي زند؛ براي همه آنهايي كه مي دانند قلب تجريش هنوز به اتكاي هويت تاريخي چندين ساله اش مي تپد ، هرچند به دشواري.

سقف هاي بلند، ايرانيت ها، شكل درهم و آشفته مغازه ها، تنگي بازارچه،سيم هاي آويزان بالاي مغازه ها و ازدحام گيج كننده جمعيت كه روز به روز بر تعدادشان افزوده مي شود ؛ بازار تجريش همه اينها را به دشواري تاب مي آورد .

هنوز هيچ يك از اين نابساماني ها را از دست نداده و مرهمي جدي بر زخم هاي اينچنيني آن گذاشته نشده است . هرچند كه كارشناسان سازمان زيباسازي از پايان يافتن اين دشواري ها تا پايان امسال خبر مي دهند در حالي كه تنها هشت ماه ازآغاز پروژه مرمت و احياي اين بافت تاريخي مي گذرد. پروژه اي كه در اسفند 86 برنامه هاي شهرداري را درباره حفظ ، نگهداري و مرمت بيش از 500 نشانگاه و گذرگاه تاريخي به خود معطوف كرد ، با برآورد هزينه اي تا سقف سه ميليارد تومان كليد خورد و به گفته مهندس افشين جوبه ، كارشناس فني سازمان زيباسازي و مدير ناظر بر اجراي طرح بازسازي بازار تجريش با تعجيل در انجام كار زود تر از موعد پيش بيني شده در كمتر از 18 ماه به پايان مي رسد.

بازارچه قديمي تجريش اين روزها در حالي نخستين تجربه مرمت و بازسازي را كه با همفكري سازمان ميراث فرهنگي استان تهران ، سازمان زيباسازي و شهرداري منطقه يك به اجرا درآمده، پشت سر مي گذارد كه نزديك به 50 درصد از احيا و بازسازي آن به اتمام رسيده است و به نظر مي رسد در جريان اجراي اين پروژه كارشناسان ميراث فرهنگي و گردشگري استان نيز با متوليان امر در سازمان زيباسازي تهران توافق و نسبت به اجراي اين طرح نظري مساعد دارند .

مرمت بازار قديمي ؛ عيدي تجريش در سال جديد

به گفته كارشناسان سازمان زيباسازي ابلاغ ماموريت ساماندهي بازار تجريش به سازمان زيباسازي شهر تهران در تابستان 86 و آغاز مرحله نخست اجراي اين طرح كه شامل تهيه نقشه‌ها، طرح و بررسي نحوه مرمت و بهسازي بازار تجريش مي شود با اين هدف صورت گرفت كه محورهايي از بافت بازارچه در سال هاي اخير و براثر مرور زمان داراي آسيب ديدگي هاي جدي شده و ناهمگوني هايي را با بافت هاي اطراف به وجود آورده بودند.

در مجموع متوليان اين امر هدف از از اجراي اين طرح را برطرف كردن ناهنجاري ها عنوان مي كنند كه در مواردي نيز باعث سلب آسايش از مردم شده است. مردمي كه شايد اين روزها حوصله شان از هياهو و اغتشاش مجمتع تجاري تجريش سر برود و سردرگم و درمانده به نظر برسند.

با اينهمه روز به روز بر تعداد اين بازديدكنندگان افزوده مي شود و اين سير صعودي در تعداد بازديدكنندگان و استقبال كنندگان از بازار تجريش به اعتقاد كارشناسان شهري تا زمان توسعه خطوط مترو و تسهل امكانات سفر به منطقه تجريش همچنان ادامه خواهد يافت.

آنگونه كه كارشناسان سازمان زيباسازي تهران مي گويند زمان به اتمام رسيدن اين طرح 18 ماهه پايان سال 87 است، موعدي كه حجت الله ملاصالحي ، مدير عامل سازمان زيباسازي آن را شب عيد عنوان مي كند. اين در حالي است كه به گفته او هم اكنون سقف بسيار قديمي بازار در دست مرمت بوده و به گونه اي بازسازي مي شود كه در صورت بروز حوادثي چون زلزله و تخريب ساختمان هاي اطراف نيز آوار به داخل بازار نريزد.

شايد تنها عنصر اميدوار كننده اين روزهاي بازار تجريش پايه هاي سقف جديدي باشد كه متوليان بازسازي آن را به جاي سقف قديمي جمع آوري شده اين بازار كار گذاشته اند تا به گفته ملاصالحي مرمت سقف را تا يك ماه ديگر به پايان برسانند.

از آنجايي كه بازار تجريش داراي هويت ديرينه است بهسازي جداره ها، كف سازي، ساماندهي نماها، اصلاح سيستم روشنايي و نورپردازي اين بازار قديمي بر اساس مطالعاتي صورت گرفته كه درباره اركان شكل گيري اين فضا و حال و هواي نسل هاي گذشته كه در اين محور مي‌زيستند انجام شده است.

به گفته كارشناس فني سازمان زيباسازي تهران ،در اين راستا يك سال مطالعه و تحقيقات براساس اطلاعات و تحقيقات ميداني انجام شده است تا معماري بومي اين منطقه لحاظ شود چرا كه مستندات و عكس هاي محدودي درباره گذشته ميدان تجريش وجود دارد.

با اينهمه براي پايان بخشيدن به مرمت بازار تاريخي تجريش آنچه كه بيش از همه مهم به نظر مي رسد مشاركت و همكاري همه سازمان هاست. زيرساخت هايي شامل برق ، گاز و آب و مهم تر از آنها ساختار جمعيتي بازارچه از عناصري هستند كه همكاري و مشاركت را در احياي اين مكان قديمي به ضروري ترين عامل تبديل مي كنند .

اداره هاي برق ،آب و گاز از جمله سازمان هايي هستند كه بر مشاركت آنها در پيشبرد پروژه بازار تجريش تاكيد مي شود اما فقدان همكاري و مشاركت بين سازمان ها تنها موانع و مشكلات بر سر راه احياي بازار تجريش نيست بلكه به گفته جوبه از زمان آغاز پروژه تا به حال برخي مالكان مغازه هاي اين بازار بارها به دلايل نامشخص مانع از پيشرفت مناسب عمليات بازار تجريش شده‌اند . هرچند به نظر مي رسد اين مشكل نيز تاحدي برطرف شده و همكاري ميان متوليان بازسازي و و بازاريان افزايش يافته است.

به نظر مي رسد كه بازار تجريش به روزهايي نزديك مي شود كه مي توان در خاطرات نسل هاي قديمي تر يافت. روزهايي كه بازار نشان و هويت از دست رفته خود را باز يابد و طلسم 15 ساله مرمت و احياي آن شكسته شود.

افشين جوبه زمان بهره برداري از اين طرح مرمتي را در صورت پيشرفت مناسب پروژه و هماهنگي اداره‌ها ، موسسات و مالكان مربوطه در بازار دي 87 عنوان مي كند اما هنوز براي كمتر كسي از ميان رهگذران اين معبر قديمي ، تجسم بازار تجريش با بدنه ، كف و سقفي كه تلفيقي از معماري سنتي و سازه هاي فضايي باشد امكان پذير است . هنوز هيچ كس نمي داند روياي زيباي تجريش با مجموعه اي تجاري و معابري خالي از ترافيك و ازدحام كنترل شده جمعيت چه زمان به وقوع خواهد پيوست و بازاري كه 95 درصد فعاليت هاي عمراني و مرمت آن در شب انجام مي گيرد چه زماني هويت تاريخي و قديمي خود را تحت عنوان دومين بازار بزرگ تهران بازخواهد يافت.

چند قدم مانده به روياي تجريش

مطالب مشابه :

مرگ تدريجي يک شهر 5 هزار ساله

چوب حراج بر سر خانه قاجاري تهران

چند قدم مانده به روياي تجريش

مایکروسافت دفتری بدون کاغذ

با گذشت 4 دهه همكاري؛ طرح ملي گردشگري ايران هنوز به سرانجام نرسيده است

اثر سهمیه بندی بنزین در رونق گردشگری