پرورش بلدرچین
مقدمه اي بر پرورش بلدرچين
همانطور که همگي مي دانيم بدن ما به غذاهاي مختلفي نياز دارد و يكي از مواد مهمي که بايد در غذاي روزانه ما وجود داشته باشد، پروتئين است. اين ماده براي رشد و سلامت بدن بسيار ضروري است. پروتئين هم در غذاهاي گياهي و هم در غذاهاي حيواني كه انسان مي‌خورد، وجود دارد.
گوشت طيور به عنوان يك منبع پروتئين حيواني اهميت زيادي داشته و بسيار مورد توجه انسان است. به همين دليل در كشورهاي مختلف سرمايه‌گذاري زيادي برروي صنعت پرورش طيور انجام گرفته است.
بلدرچين يك نوع از گونه‌هاي مختلف طيور و از كوچكترين پرنده‌هاي حلال گوشت مي باشد که به تازگي در كشور ما مورد توجه قرارگرفته است. بعضي‌ها به بلدرچين به دليل نوع صدا و آوازش «بدبده» مي‌گويند. بعضي‌ها نيز اين حيوان را نام كرك مي‌شناسند. بلدرچينها در طبيعت، بيشتر در كشتزار غلات و زمين‌هاي ناهموار و ميان علفزارها زندگي مي‌كنند. هنگام زمستان نيز در دسته‌هاي بزرگ جمع شده و مهاجرت مي‌كنند که گاه مسير طي شده بالغ بر 400 الي 1000 نيز مي گردد. بلدرچينهاي وحشي كه در طبيعت زندگي مي‌كنند هفت تا دوازده عدد تخم مي‌گذارندکه اين تخمها بعد از شانزده تا بيست و يك روز باز شده و جوجه‌ها از آنها خارج مي‌شوند.
گوشت و تخم بلدرچين براي مردم ارزش غذايي و حتي دارويي دارد و بعضي عقيده دارند كه با خوردن گوشت و تخم بلدرچين احساس سلامت و جواني مي‌كنند.
تاريخچه
از لحاظ تاريخي مي توان دو دوره را در شروع کار پرورش صنعتي اين پرنده در نظر گرفت که دوره اول شروع پرورش صنعتي در سطح جهان و دوره دوم آغاز پرورش در ايران مي باشد:شروع پرورش در جهان
تقريبا مي توان گفت، اهلي کردن بلدرچينها در حدود قرن يازدهم و احتمالا در ژاپن صورت گرفته و در چين و کره نيز ادامه يافت. از اوائل قرن 20 نگهداري و پرورش بلدرچين توسط دامپروران از اهميت خاصي برخوردار گشت. در مرحله نخست هدف از نگهداري بلدرچين توليد تخم بود که بعدها به عنوان يک منبع توليد گوشت نيز مطرح شد. در ژاپن از سال 1910 به گزيني اين پرنده جهت توليد تخم آغاز و پس از مدتي جايگاه ويژه اي يافت. در آن زمان تخم بلدرچينها در انکوباتورهاي نفتي و يا در زير مرغهاي کرچ قرار داده مي شد. اولين پيشرفت صنعت پرورش بلدرچين در سال 1930 اتفاق افتاد و پس از اين تاريخ سرعت پيشرفت و انتقال آن به ساير نقاط دنيا بسيار زياد شد و در اندک زماني اين پرنده به آمريکاي شمالي، اروپا، خاورميانه و خاور نزديک راه يافت. اين پرنده به دليل داشتن جثه کوچک داراي مصرف غذاي ناچيزي است و نياز به جاي زيادي جهت پرورش ندارد. همچنين رشد سريع و سن کم بلوغ جنسي و نتيجتاٌ توليد نسل جديد در مدتي کوتاه (فاصله نسلي کوتاه) نه تنها در زمينه نگهداري ، عادات و رفتار تغذيه اي و اصلاح نژاد بلکه در زمينه فيزيولوژي ، پاتولوژي و توکسي کولوژي نيز مورد بررسي است.شروع پرورش در ايران
صنعت پرورش بلدرچين حدود 15 - 12 سال پيش در ايران آغاز شد و با توجه به سرمايه گذاريهاي انجام گرفته در ساليان اخير پيشرفت قابل ملاحظه اي نموده بطوريکه هم اکنون در ايران نژادهاي گوناگوني از اين پرنده پرورش داده مي شوند. همگام با توسعه اين صنعت و عرضه گوشت بلدرچين، بازارهاي مصرف گوشت و تخم آن نيز پيشرفت قابل ملاحظه اي پيدا کرده و با توجه به ارزش غذائي گوشت و تخم آن و بالا رفتن آگاهي هاي عمومي در زمينه تغذيه انتظار آن مي رود که استقبال عمومي از محصولات بلدرچين روز به روز افزايش يابد. هم اکنون نيز تراکم مزارع پرورش بلدرچين بيشتر در نقاط مرکزي ايران بوده و اين نقاط از قطبهاي مهم پرورش بلدرچين در ايران به شمار مي روند.
جانورشناسي
ويژگيهاي عمومي بلدرچين
به طور کلي بلدرچينها پرندگاني پرطاقت، نيرومند و مقاوم مي باشند و مي توانند در گستره وسيعي از مناطق با آب و هواهاي گوناگون رشد و توليد مثل نمايند که اين توانائي ناشي از قدرت سازگاري بالاي آنها با شرايط گوناگون محيطي مي باشد.بلدرچين داراي مقاومت خوبي نسبت به شرايط نامساعد محيطي بوده و در محيطهاي مختلف به راحتي سازگار مي گردند. اين پرندگان سريعاٌ رشد مي کنند بطوريکه سن بلوغ در اين پرندگان پائين بوده و در سن 2- 5/1 ماهگي به بلوغ کامل جنسي مي رسند که در اين هنگام وزن پرنده نر به 150 -120 گرم و ماده ها به 180 – 150 گرم مي رسد. ( وزن پرنده بسته به نوع، نژاد و نوع سيستم پرورش مي تواند متفاوت از اعداد ارائه شده باشد.)
اين پرنده پس از رسيدن به سن بلوغ به مدت حدود 6- 4 ماه تخمگذاري خواهد کرد که متوسط تخمگذاري در اين مدت حدود 100 عدد تخم خواهد بود که از اين تعداد حدود 75- 70 درصد به جوجه تبديل خواهند شد.
جوجه هاي بدست آمده از گله مادر پس از گذشت 45 -35 روز به وزن کشتار مي رسند و در اين هنگام وزن متوسط لاشه در آنها مي تواند بسته به نوع و نژاد از 140 گرم الي 220 گرم متغير باشد.
در يک جمع بندي ساده مي توان نتيجه گرفت که مجموع عواملي نظير: سن بلوغ پائين، سن کشتار مناسب، کيفيت مطلوب گوشت، هزينه هاي ثابت و جاري مناسب در مقايسه با ديگر شاخه هاي دامپروري و همچنين مقاومت بالاي پرنده به شرايط نامساعد محيطي، پرورش بلدرچين را تبديل به صنعتي سودآور نموده که امروزه مورد توجه بسياري از پرورش دهندگان در سراسر جهان قراردارد.
ميزان تخمگذاري در بلدرچينها بالا و در حدود 250 عدد در هر سال مي باشد. بلدرچين ماده د رسن 60 -50 روزگي به اوج توليد تخم مي رسند. متداولترين نژاد در پرورش صنعتي اين پرنده نژاد کوترنيکس ژاپني (COTURNIX) مي باشد که در سال حدود 200 تخم گذاشته و در سن 40 روزگي نيز به وزن کشتار 250 گرم مي رسند.
از لحاظ ظاهري بلدرچين ماده درشت جثه تر از بلدرچين نر بوده و پرهاي سينه اش نيز خالدار مي باشند در حاليکه بلدرچين نر داراي پرهاي سينه اي به رنگ قهوه اي مي باشد. ويژگيهاي عمومي بلدرچين مشخصه ميانگين واحد دماي بدن 71/42 - 15/42 درجه سانتيگراد دماي محيطي مورد نياز 30 - 20 درجه سانتيگراد رطوبت محيطي مورد نياز 70 - 45 درصد تعداد ضربان قلب 600 - 500 تعداد در دقيقه متوسط مصرف خوراک 30 - 25 گرم در روز تعداد کروموزومها 78 2n دوره جوجه کشي 18 - 15 روز ميزان فضاي مورد نياز 400 سانتيمتر مربع به ازا هر پرنده
جنبه هاي اقتصادي
بلدرچين با داشتن بسياري ويژگي هاي مناسب مانند: جثه کوچک، رشد سريع، بلوغ زود رس، توليد بالاي تخم، فاصله نسلي کوتاه، کمترين نياز به محيط پرورشي از نظر مساحت، خوراک کم، مقاومت به شوري جيره، دوره کوتاه جوجه کشي، مقاومت بالا نسبت به بسياري از بيماريهاي متداول، کيفيت بالاي گوشت و تخم، هزينه کم تغذيه و درمان و بازگشت سرمايه سريع، نياز به سرمايه گذاري کم در بخش هزينه هاي ثابت و جاري، بهاي مناسب گوشت و تخم در بازار، افزايش ميزان تقاضا جهت محصولات و مواردي نظير اينها، بعنوان پرنده اي با ارزش و اقتصادي شناخته شده و هم اکنون در بسياري از کشورهاي جهان پرورش داده مي شود. بويژه اينکه در ساليان اخير و پيامد رشد فکري عموم جامعه در مورد کيفيت تغذيه شاهد افزايش تقاضا جهت گوشت و تخم اين پرنده مي باشيم و پرورش دهندگاني که توانسته اند با بکارگيري روشهاي علمي و فني نوين به کميت و کيفيت مطلوب در توليد دست پيدا کنند داراي سود تضمين شده در بازار مي باشند.
پس همانطور گفته شد بهترين حالت جهت پرورش اين پرنده و تضمين سود در آينده استفاده از خط کامل پرورش شامل: پرورش مادرها، جوجه کشي، پروار و کشتار مي باشد و در اين ميان استفاده از دانش فني جهت ساخت و ساز و طراحي علمي سالنهاي پرورش، استفاده از خطوط کشتار و بسته بندي مدرن که با دقت و کيفيت بالا اقدام به کشتار و بسته بندي لاشه مي نمايند و همچنين بهره گيري از اصول نوين علمي جهت تهيه جيره هائي که در عين ارزان تر بودن بهترين بازدهي را در رشد و توليد داشته باشند، متضمن تداوم کار سودآوري بيشتر خواهند بود. جهت آشنائي بيشتر علاقه مندان با هزينه هاي مورد نياز جهت احداث و راه اندازي يک واحد پرورش بلدرچين، سعي شده است تا در جداول زير هزينه هاي مربوط به احداث يک واحد پرورش و توليد بلدرچين در کمترين ظرفيت اقتصادي و به ظرفيت 2250 قطعه مولد و 240000 قطعه پرنده کشتاري در سال محاسبه گردد تا بدينوسيله اطلاعات بيشتري در زمينه هزينه ها و ميزان سودآوري پروژه پيش روي علاقه مندان به سرمايه گذاري در اين بخش قرار گيرد. شايان ذکر است که ارقام ذکر شده در جداول زير تنها جنبه برآوردي داشته و بر مبناي قيمت هاي بازار در تاريخ بروز رساني جداول تهيه شده و بديهي است که ارائه ارقام دقيقتر مستلزم انجام برآوردهاي لازم در زمان اجراي پروژه خواهد بود. . . کل هزينه هاي سرمايه گذاري
شرح
بهاي کل (ريال)
خريد و آماده سازي زمين (3000هزار متر مربع)
000/000/125
ساختمان هاي مورد نياز شامل: سالن هاي پرورش مولد و گوشتي، سالن جوجه کشي، ساختمان کارگري و مديريت، انبار خوراک، نگهباني، محل کشتار و ...000/400/150/1
تاسيسات مورد نيازشامل: برق، آب، وسائل گرمايش و تهويه، منابع سوخت وآب و ...000/000/250
تجهيزات و ماشين الات غير پرورشي شامل: فن ها، وسائل کشتار، کامپيوتر و ...000/000/350
تجهيزات و ماشين الات پرورشي شامل: آبخوري، دانخوري، قفس ها، دستگاه جوجه کشي و ...000/000/012/1
وسائل کشتار و فريز
000/000/50
خريد تخم هاي اوليه
000/000/15
هزينه هاي مقدماتي شامل: طرح، نقشه کشي، رفت و آمد، هزينه هاي اداري و ...000/000/50
جمع کل
000/400/002/3
. . هزينه هاي ثابت
شرح
هزينه (ريال)
استهلاک ساختمان ها
000/000/35
استهلاک تاسيسات
000/000/15
استهلاک ماشين آلات
000/000/30
جمع کل
000/000/80
. . هزينه هاي جاريشرح
هزينه (ريال)
خوراک پرندگان
000/000/018/1
حقوق کارکنان - 3 نفر
000/000/90
کشتار و پرکني
000/000/28
سوخت
000/000/25
برق
000/000/15
هزينه هاي بهداشتي و واکسيناسيون
000/000/120
هزينه هاي اداري و حسابرسي
000/000/5
هزينه هاي تعميرات
000/000/5
جمع کل
000/000/306/1
. . در آمد پروژهشرح
بها (ريال)
فروش گوشت، هر لاشه 180 گرم محاسبه شده است. توليد سالانه گوشت برابر است با 50 تن.000/000/250/2
فروش تخم - بعنوان يک مورد در نظر گرفته شده اما در محاسبات منظور نگرديده است.---------------
جمع کل
000/000/250/2
. . سود ويژه و خالص طرحشرح
بها (ريال)
فروش محصول
000/000/250/2
کسر مي شود: هزينه جاري هزينه ثابت . 000/000/306/1 000/000/80جمع درآمد ويژه
000/000/864
. . .
اعداد وارد شده در جداول فوق در تاريخ 17/9/1387 به روز رساني شده اند.
.
.
آناليز پروژه:
.
با توجه به جداول مطرح شده و همچنين برآوردهاي انجام گرفته مي توان به صورت زير نتيجه گيري کرد: .
1- کل سرمايه گذاري طرح = 000/400/002/3 ريال
2- سود ويژه طرح در هر سال = 000/000/864 ريال
3- درصد سود سالانه = 5/28%
4- زمان بازگشت سرمايه = حدود 5/3 سال
..
ذکر اين نکته ضروري است که تمامي محاسبات انجام گرفته بر مبناي شرايط اقتصادي پايدار و با ثبات مي باشد و بديهي است که در غيراينصورت و در صورت تغيير شرايط محاسبات فوق قابل استناد نخواهند بود.
. نکات قابل توجه: . 1- به دليل عدم وجود سازندگان تخصصي در زمينه تجهيزات ويژه ساير ماکيان از جمله بلدرچين در کشور، تجهيزات پيشنهاد شده در اين پروژه اعم از دانخوري ها، آبخوري ها، قفس ها و ... همگي اروپائي بوده و ساخت معتبرترين کارخانه سازنده تجهيزات پرورش طيور خاص در جهان مي باشند و با تمامي استانداردها و ISO هاي اروپا ارائه مي گردند. مواد بکار رفته در بسياري از بخشهاي اين تجهيزات آنتي باکتريال و از بهترين آلياژها مي باشد که اين امر موجب افزايش عمر مفيد تجهيزات تا بيش از 20 سال و بازدهي بيش از 90% شده است. شايان ذکر است که هم اکنون بيش از 70% از مزارع صنعتي جهان بوسيله قفسهاي کارخانه مذکور تجهيز و راه اندازي شده اند. و مطمئنا بکارگيري تجهيزاتي در اين سطح مي تواند تاثيرات مثبت به سزائي را در بهبود سطح توليد و همچنين افزايش درآمد پروژه داشته باشد. . 2- ذكر اين نكته ضروري است كه نحوه عملكرد مديريت فارم رابطه مسقيم با ميزان سوددهي و اقتصادي بودن كار پرورش داشته, لذا در مورد توجيه اقتصادي طرح, مديريت نقشي بسيار حياتي دارد.
همچنين يكي ديگر از مواردي كه در سوددهي موثر است, مسئله خوراك و هزينه‌هاي وابسته به آن مي‌باشد كه بايد با استفاده از مواد غذايي با كيفيت و در عين حال ارزان قيمت متناسب با شرايط موجود در منطقه بهترين جيره را براي پرندگان تهيه نمود.
همچنين بايد يادآور شد كه رعايت مسائل بهداشتي مهمترين راه براي جلوگيري از صدمات اقتصادي در پروژه مي‌باشد و اين نكته هميشه مد نظر باشد كه پيشگيري ساده‌تر و كم هزينه‌تر از درمان است.
نحوه آغاز یک پروژه
بهتر آن است که پيش از شروع عملي يک پروژه صنعتي کليه مسائل مربوطه از پيش بررسي شده و با در نظر گرفتن تمامي جوانب کار اقدام به تاسيس يک واحد پرورشي گردد که در زير به برخي از مسائلي که در اين خصوص مي توانند مورد بررسي و توجه قرار گيرند اشاره شده است:
اولويت استان ها
از آنجا که پرورش بلدرچين در سيستم بسته و محيطي کنترل شده از لحاظ دما، رطوبت و ... انجام مي گيرد لذا مي توان گفت که از لحاظ فني تقريباٌ در تمامي مناطق کشور پرورش اين پرنده بلامانع مي باشد اما در صورت لحاظ کردن ابعاد اقتصادي بايد اينطور عنوان کرد که مناطقي که داراي آب و هوائي معتدل تر مي باشند از لحاظ هزينه هاي کمتر تهويه و سرمايش در تابستان و همچنين گرمايش و تهيه سوخت در زمستان مي توانند جهت اجراي يک پروژه مناسبتر باشند ضمن اينکه نزديکي هر چه بيشتر به بازارهاي مصرف موجب کاهش در هزينه هاي توزيع و در نتيجه افزايش قدرت رقابت در مقايسه با ساير رقبا خواهد شد.پس در يک نتيجه گيري نهائي مي توان گفت هيچگونه منعي در هيچيک از نقاط کشور جهت پرورش بلدرچين وجود ندارد و تنها عوامل نظير نزديکي به بازار مصرف، مساعد بودن شرايط آب و هوائي و ... که از لحاظ اقتصادي موثر بر نتيجه هستند مي توانند در تقسيم بندي مناطق مد نظر قرار گيرند.
انتخاب زمين
جهت انتخاب زمين مناسب براي اجرا بايستي مواردي از قبيل: در دسترس بودن امکانات رفاهي مانند جاده هاي ارتباطي مناسب، نزديکي برق، آب و ... را مد نظر قرار داد و حتي الامکان سعي نمود تا زمين مورد نظر به گونه اي انتخاب گردد که سرمايه گذار جهت آماده سازي آن و تهيه امکانات کمترين هزينه را متحمل گردد.ضمن اينکه مکان مورد نظر بايستي داراي حداقل ضوابط جهاد کشاورزي جهت اجراي پروژه باشد که برخي از اين ضوابط عبارت اند از:الف) داشتن حداقل فاصله يک کيلومتر با مراکز نگهداري دام و ماکيان گوشتي
ب) داشتن حداقل فاصله دو کيلومتر با مراکز نگهداري دام و ماکيان داشتي
ج) داشتن حداقل فاصله دو الي سه کيلومتري با مناطق مسکوني
و مواردي از اين قبيل که جهت احراز استعلام مثبت و صدور اجازه فعاليت از سوي سازمانهاي ذيربط لازم مي باشد.
نحوه گرفتن مجوزهاي قانوني
مراحل گوناگون جهت اخذ مجوز صنعتي پرورش بلدرچين کاملاٌ شبيه ديگر رشته ها و به صورت زير است:1- تهيه طرح توجيهي فني با رعايت کليه ضوابط فني و قانوني
2- تهيه نقشه جانمائي ساختمانها و تاسيسات
3- مراجعه به واحد امور دام شهرستان و ارائه درخواست به همراه مدارک فوق و تشکيل پرونده
4- ادامه باقي مراحل طبق دستور و نظر واحد امور دام جهاد کشاورزي شهرستان
طراحي ساختمانها و تاسيسات
مرحله بعدي پس از طي مراحل فوق و اخذ پروانه تاسيس از اداره جهاد کشاورزي طراحي و ساخت ساختمانها و تاسيسات مورد نياز مي باشد که در اين مرحله يک نفر مهندس کشاورزي متخصص در طراحي سازه هاي دامپروري و با همکاري مهندسين عمران اقدام به تهيه نقشه هاي مربوط به سازه هاي مورد نياز نظير:1- انبار خوراک
2- ساختمانهاي مسکوني و اداري
3- ساختمان جوجه کشي
4- سالنهاي نگهداري پرندگان مادر و گوشتي و ...
خواهند نمود و پس از طراحي هاي اوليه نقشه هاي مذکور جهت تاييد و صدور اجازه ساخت ابتدا به مرکز امور دام و پس از تاييد اوليه به بخشداري محل ارجاع داده خواهند شد.
پرورش و توليدمثل سيستمهاي رايج پرورشي
پرورش بلدرچين عموماٌ بصورت بسته و بدون چراگاه بوده و در اين حالت پرورش مادرها در پن هاي مخصوص و پرندگان گوشتي ها در قفس انجام مي گيرد و به طور کلي مناسبترين و سودآورترين حالت جهت پرورش اين پرنده احداث مزرعه اي کامل و داراي قسمتهاي زير مي باشد:
1- قسمت پرورش گله مادر
2- جوجه کشي
3- پرورش گله گوشتي
4- کشتار و بسته بندي
سيستم فوق به شما اين امکان را مي دهد که بهترين کنترل را بر روي عوامل گوناگون موثر بر کيفيت و کميت توليد داشته باشيد و در نتيجه سودآوري بيشتر را براي پرورش دهنده تضمين گردد.
جهت پرورش بلدرچين روشهاي گوناگوني وجود دارد که بنا به نوع آب و هوا، نوع مديريت و مکان اجراي پروژه مي توان به يکي از اين روشها عمل نمود.
متمرکزترين حالت جهت پرورش اين پرنده استفاده از قفسهاي ويژه پرورش براي مادرها و پرندگان پرواري مي باشد. حسن اين روش در اين است که کنترل بلدرچينهاي حساس خصوصاٌ در مواقع بروز استرس و ترس راحت تر مي باشد.
جهت پرورش پرندگان گوشتي مي توان از قفسهائي به ابعاد 100 * 40 سانتيمتر و ارتفاعي در حدود 16 – 15 سانت استفاده کرد که معمولاٌ 170 – 140 قطعه جوجه را در سنين يک تا دو هفتگي مي توان در چنين قفسهائي نگهداري کرد. 
معمولاٌ مي توان بلدرچينها را در سنين 4 -3 هفتگي در قفسهائي 8 -7 طبقه که بر روي هم استقرار يافته اند انتقال داد. همچنين جهت بسترسازي مناسب، کف قفسها را در هفته اول با کاغذ يا مقواي نازک مي پوشانيم و در چند روز اول غذا را بر روي کاغذ پخش مي کنيم و سپس از طريق دانخوريهاي ويژه که در جلوي قفسها نصب شده اند جهت تغذيه استفاده مي کنيم.
جهت تامين آب مورد نياز مي توان از آبخوريهاي نيپل استفاده نمود ( يا آبخوريهاي ناوداني با دهانه بسيار تنگ). پس از گذشت 45 -40 روز مي توان بلدرچينهاي پروار شده را به کشتارگاه انتقال داد.
همچنين جهت پرورش گله مادر مي توان بخشي از جوجه هاي توليدي را که از لحاظ داشتن خصوصيات توليدي مناسبتر از بقيه به نظر مي رسند جدا و بوسيله شماره هاي ويژه اي علامت گذاري نمود، سپس در سن 6 هفتگي پرندگان مذکور را به قفسهاي مخصوص تخمگذاري انتقال مي دهيم که اين قفسها معمولاٌ داراي ابعادي در حدود 15 * 15 سانتيمتر و ارتفاع 15- 13 سانت مي باشند. البته هنگاميکه توليد تخم بارور مدنظر باشد مي توان از قفسهائي به ابعاد 25 -15 سانت براي هر 20 قطعه پرنده استفاده نمود که در اين حالت پرندگان را با نسبت نر به ماده 1 به 3 پرورش مي دهند.
در جدول زير ميزان فضاي مورد نياز به ازا هر قطعه بلدرچين به تفکيک سن نشان داده شده است:
| سن به هفته | فضاي مورد نياز cm2 |
| 1 | 25 -20 |
| 2 | 30 - 25 |
| 3 | 45 - 40 |
| 4 |
60 - 55 |
|
5 |
70 - 65 |
|
6 |
80 - 75 |
به طور کلي و صرفنظر از نوع سيستم پرورش، جهت نيل به حداکثر بازدهي بايستي موارد زير را در نظر داشت:
- اجتناب از هرگونه حمل و نقل بي مورد
- فراهم نمودن محيطي آرام و دور از استرس
- اعمال برنامه کاهش تدريجي دما
- تامين نور کافي و استفاده از برنامه نوري مناسب
- استفاده از جيره هاي بالانس شده و با کيفيت
- رعايت کليه اصول بهداشتي
روش تعيين جنسيت
تشخيص جنسيت بلدرچينها در 3 هفته اول زندگي بسيار مشکل و توام با خطاي زياد است ولي بعد از سه هفتگي شناسائي به طور واضح امکان پذير مي باشد، بدين صورت که در بلدرچينهاي نر، پرهاي گردن قهوه اي و پرهاي سينه قرمز مايل به قهوه اي روشن (حنائي) بوده در حاليکه در بلدرچين ماده پرهاي گردن و سينه روشن و با لکه هاي سياه رنگ به شکل نقطه ها يا نوارهائي ظاهر مي شوند.
روش ديگر تشخيص اين است که، بلدرچينهاي نر داراي غده اي در کلواک است که به اندازه تقريبي يک فندق در قسمت بالاي کلواک قرار دارد و در اثر فشار و تحريک کف سفيدي از آن ترشح مي شود که نبايد با ترشح اسپرم اشتباه گرفته شود. البته روشهاي ديگري جهت تفکيک جنس نر و ماده با بالاي 90 درصد اطمينان وجود دارد که نيازمند تبحر و تجربه خاصي مي باشد.
انتخاب گله هاي مادر
مناسبترين پيشنهاد جهت تشکيل گله هاي مادري و بدست آوردن تخمهائي با درصد نطفه داري بالا استفاده از ترکيب گله 1 نر به ازاي هر 6- 3 ماده مي باشد که در اين حالت بيشترين احتمال جهت توليد تخمهائي با نطفه داري مناسب وجود دارد.
در هنگام شروع کار مي توان از سه روش معمول جهت تشکيل گله استفاده کرد که عبارت اند از:
1- خريد تخمهاي نطفه دار و جوجه کشي در سايت
2- خريد جوجه هاي مادر يکروزه
3- خريد نيمچه هاي آماده تخمگذاري
بايستي توجه داشت که هرکدام از موارد بالا داراي نقاط ضعف و قوت خاص خود هستند و انتخاب يکي از آنها براي شروع کار منوط به در نظر گرفتن عوامل گوناگوني است.
به طور مثال در موارد 1 و 2 با اينکه ميزان سرمايه اوليه مورد نياز کمتر از حالت سوم مي باشد اما تنها هنگامي پيشنهاد مي گردد که شما بعنوان يک پرورش دهنده داري تجربه کافي در جوجه کشي و پرورش جوجه يکروزه باشد که در غير اينصورت با مشکلات جدي در کار مواجه خواهيد شد.
و اما در حالت سوم با وجود اينکه در ابتداي کار شما نياز به سرمايه گذاري بيشتري جهت خريد پرندگان مادر داريد، اما ريسک کمتر و مدت زمان سريعتري که براي رسيدن به توليد صرف مي شود امکان بهره برداري سريعتر را به شما خواهد داد.
حال صرفنظر از روشهاي سه گانه پيشنهاد شده و اينکه کداميک از آنها بيشتر با شرايط شما سازگار هستند بايد به اساسي ترين نکته نيز اشاره کرد و آن اين است که در هر حال سعي نمائيد با انتخاب مناسبترين نژاد از لحاظ ميزان توليد تخم، داشتن وزن کشتار بالا، دارا بودن ضريب تبديل پائين، دارا بودن بيشترين سازگاري با اقليم طبيعي منطقه و مقاومت مناسب نسبت به عوامل نامساعد محيطي از معتبرترين مزارع، گله اي خوب با قابليت هاي ژنتيکي بالا و توانائي توليد مناسب را تشکيل دهيد و مطمئن باشيد که صرف هرگونه هزينه منطقي در اين گام متضمن سودآوري بيشتر مجموعه شما خواهد بود.
با وجود تمامي موارد گفته شده، انتخاب مناسبترين روش جهت راه اندازي يک مزرعه منوط به بررسي کامل شرايط محيطي، فني و اجرائي پروژه مي باشد که در اينخصوص بايستي از کارشناسان خبره فن ياري گرفت.
تخمگذاري و توليد مثل
به کلي بلدرچينها پرندگاني با ميزان تخمگذاري بالا بوده و در هر سال در حدود 260 – 250 تخم مي گذارند که اين امر در شرايط طبيعي و بدون نوردهي مصنوعي در ماه هاي فروردين تا شهريور اتفاق مي افتد و در اين شرايط تعداد تخمهاي گذاشته شده برابر با 100 -50 عدد است که با اعمال برنامه هاي تغذيه اي مناسب و نوردهي مطلوب مي تواندتا 270 تخم در سال افزايش يابد.
کرچ شدن در بين بلدرچينهاي اهلي در حد وسيعي کاهش يافته به گونه اي که اين پديده به ندرت در آنها ديده مي شود.
تخم بلدرچين که در حالت طبيعي حدود 10 گرم وزن دارد در حالت صنعتي به 12 گرم افزايش وزن يافته است.
جهت تشکيل گروه هاي توليد مثلي معمولاٌ به ازا هر 4-3 قطعه ماده يک پرنده نر در نظر مي گيرند. البته بهترين نتيجه باروري از نسبت 1 نر به 1ماده بدست مي آيد ولي در شرايط صنعتي عملاٌ نسبت 1 به 3 اجرا مي گردد.
جفتگيري بلدرچين از سن 6 هفتگي آغاز و در زمان 4 هفته اول پس از بلوغ درصد باروري به حدود 100-90 % بالغ مي گردد. اين روند د ر8 ماهگي به 80 % و پس از گذشت 11-9 ماه به 70-60% مي رسد.
پس از هر بار جفتگيري، بلدرچينهاي ماده به مدت 6-5 روز و گاهي حتي تا 12-10 روز تخم بارور مي گذارند.
نگهداري تخمها در انبارهائي با درجه حرارت 15-13 درجه سانتيگراد و رطوبتي در حدود 60-50% و به مدت 8 روز انجام مي گيرد. البته بايستي توجه داشت که نگهداري طولاني مدت تخمها تاثير منفي بر قابليت جوجه درآوري آنها خواهد داشت. همچنين پيش از انبار کردن تخمها بايد آنها را بوسيله گاز فرمالدئيد يا اشعه ماورا بنفش ضدعفوني نمود.
قدرت جوجه درآوري تخمهاي بارور بين 80-70% و يا به عبارتي معادل 70-50% تخمهاي گذاشته شده خواهدبود که البته اين امر بستگي بسيار زيادي به سن پرندگان خصوصاٌ پرنده ماده، شرايط فني و بهداشتي جوجه کشي، تغذيه و مواردي از اين قبيل خواهد داشت.
دوره جوجه کشي بلدرچين به طور متوسط در حدود 17 روز به طول مي انجامد ولي اگر جنين رشد اوليه داشته باشد اين زمان به 15 روز تقليل خواهد يافت.
حرارت داخلي در انکوباتور بايد در حدود 8/37 درجه سانتيگراد و رطوبت در حدود 65-60 % و در هچر دما 5/37-3/37 و رطوبت حدود 90-80% تنظيم گردد ضمن اينکه چرخش تخمها نيز هر 3- 1 ساعت يکبار انجام مي گيرد.
مشخصات مورد نياز در جوجه کشي
مشخصه
ميانگين
واحد
دما
4/37
degrees, dry bulb
رطوبت
30 - 9/28
degrees, dry bulb
طول دوره جوجه کشي
18 - 15
روز
دما در سه روز آخر جوجه کشي
2/37
degrees, dry bulb
رطوبت در سه روز آخر جوجه کشي
4/34 - 2/32
degrees, dry bulb
امکان تشخيص نطفه داري در تخمهاي لکه دار و سفيد متفاوت است به گونه اي که در تخمهاي لکه دار امکان تشخيص رشد جنيني از روز هشتم و در تخمهاي سفيد در روز دوم و سوم ميسر است.
جوجه هاي بدست آمده در حدود 8-7 گرم وزن دارند که البته وزن اوليه تخم نيز در اين ميان بسيار موثر خواهد بود.
تلعات جنيني در هنگام جوجه کشي بيشتر در 3 روز اول انکوباسيون و يا در مدت کوتاهي پيش از تفريخ پيش مي آيد که اين امر بستگي زيادي به تلاقي خويشاوندي، سن بالاي والدين و نيز مدت طولاني انبارداري و همچنين صدمه ديدگي پوسته تخم دارد.
مشخصات توليدي
مشخصه
ميانگين
واحد
سن بلوغ
60 - 40
روز
دوره تخمگذاري
6 -5
ماه
تعداد ماده ها به يک نر
6
قطعه
سن شروع تخمگذاري
5
هفته
حداکثر تخمهاي توليدي در يکسال
280 - 150
عدد
قابليت جوجه درآوري
80 - 65
%
نطفه داري
85 - 75
%
برنامه نوري
اعمال يک برنامه نوردهي دقيق و مناسب براي بلدچينها امري بسيار ضروري و مهم مي باشد. به طور کلي بهتر است شدت نور در شروع رشد در حدود 70-60 lux در نظر گرفته شده و در هفته سوم به 10 lux برسد و مدت روشنائي اعمال شده نيز حداقل 18-16 ساعت باشد.
شايان ذکر است که طبق برخي مطالعات انجام يافته گروهي از پرورش دهندگان زمان 23 نوردهي را اعمال مي نمايند و حتي در برخي مزارع صنعتي ايتاليا از برنامه 24 نوردهي استفاده مي گردد.
بايستي در نظر داشت که در هر حالت جهت دستيابي به حداکثر ميزان تخم، اعمال 18 -16 ساعت روشنائي ضروري مي باشد. همچنين جالب است بدانيد بر اساس برخي گزارشها اعمال 24 ساعت نوردهي سبب تسريع بلوغ جنسي مي گردد در حاليکه 18 -16 ساعت نوردهي سبب تاخير در بلوغ جنسي خواهد شد.
البته جهت پرورش بلدرچينهائي که تنها به خاطر توليد گوشت پرورش داده مي شوند اعمال 8 ساعت نوردهي با شدت کم نيز کافي خواهد بود.
جمع‌آوري تخمهاي نطفه‌دار
جمع‌آوري تخمهاي نطفه‌دار يك بار حدود ساعت نه شب و بار ديگر صبح روز بعد انجام مي‌شود. هنگام جمع‌آوري و حمل تخمهاي نطفه‌دار بايد بسيار دقت كرد. زيرا پوسته تخمها بسيار نازك است و به آساني مي‌شكند.
تخمها را بايد طوري در شانه‌اي مناسب و تميز قرارداد كه انتهاي پهن تخم به طرف بالا باشد تا نطفه به پوسته نچسبد. تخم‌هايي كه براي جوجه‌كشي در نظر گرفته مي‌شوند بايد تميز باشند. همچنين داراي شكل طبيعي، اندازه متوسط و پوسته خوب باشند.
نگهداري تخمهاي نطفه‌دار
تخمهاي مخصوص جوجه‌كشي را نبايد به مدت طولاني نگهداري كرد. بيشترين زمان ممكن براي نگهداري تخمها 5 تا 7 روز است. در اين مدت هم بايد در دما و رطوبت مناسب در سردخانه نگهداري شوند. اگر تخمها بيشتر از يك هفته خارج از دستگاه جوجه‌كشي نگهداري شوند، توانايي جوجه‌كشي به سرعت كم مي‌شود.
در تمام مدت نگهداري تخمها، بايد آنها را طوري قرارداد كه انتهاي پهن آن به سمت بالا باشد. دماي مناسب براي نگهداري تخمها در سردخانه دوازده و نيم تا پانزده و نيم درجه سانتيگراد است. همچنين رطوبت مناسب بايد هفتاد و پنج تا هشتاد درصد باشد. اگر رطوبت كمتر از اين مقدار باشد، رطوبت موجود در تخم بخار مي‌شود. اگر هم رطوبت بيشتر از اين مقدار باشد، احتمال آلودگي تخمها به وسيله قارچ زياد مي‌شود.
آماده سازي تخمهاي نطفه‌دار
براي انتقال دادن تخمها از سردخانه به درون دستگاه جوجه‌كشي ابتدا بايد آنها را به مدت شش ساعت در دماي معمولي نگهداري كرد. سپس تخمها را درون دستگاه جوجه‌كشي قرار داد. اگر تخمها را پس از بيرون آوردن از سردخانه فوراً در دستگاه جوجه‌كشي قرار بدهيم، روي پوسته تخمها قطره‌هاي آب جمع مي‌شود. يعني تخمها عرق مي‌كنند. براي جلوگيري از عرق كردن تخمها بايد پوسته تخم كم‌كم در دماي معمولي گرم شود.
به علاوه، قبل از انتقال تخمها به دستگاه جوجه‌كشي بايد تخم‌هايي كه داراي شكل و اندازه مناسب نيستند، كنار گذاشت. تخمهاي كثيف را بايد با كاغذ سمباده يا يك پارچه پشمي زبر تميز كرد. كار ضدعفوني تخمها به وسيله گاز فرمالدئيد انجام مي‌شود. اين گاز از واكنش بين پرمنگنات پتاسيم و فرمالين به وجود مي‌آيد.
انتقال به دستگاه جوجه‌كشي
طول دوره جوجه‌كشي براي بلدرچين 17 تا 18 روز مي‌باشد. تخمها از روز اول تا روز چهاردهم در دستگاه ستر قرار مي‌گيرند. از روز پانزدهم تا روز هجدهم نيز در دستگاه هچر قرار داده مي‌شوند. درجه حرارت دستگاه جوجه‌كشي بين 2/37 تا 7/37 درجه سانتيگراد تنظيم مي‌شود. رطوبت دستگاه نيز بايد 58 تا 60 درصد باشد.
در چهارده روز اول، تخمهاي هر دستگاه ستر بايد روزي سه تا هشت بار چرخانده شوند. با اين كار، از چسبيدن جنين به پوسته جلوگيري مي‌شود. اما در دستگاه هچر عمل چرخاندن انجام نمي‌شود تا جنين در محل مناسب براي خارج شدن از پوسته قرار بگيرد.
بايد توجه داشت كه واردكردن هواي تازه در دستگاه جوجه‌كشي براي سلامت جنين‌هاي درون تخمها بسيار مهم است.
درجه حرارت مورد نياز
بلدرچينها در روزهاي نخستين عمر به دماي حدود 38- 36 درجه سانتيگراد نياز دارند که اين دما بايد به کمک منابع حرارتي مناسب تامين گردد. در سن 7- 6 هفتگي 24- 22 درجه دما مورد نياز مي باشد.
البته بسته به شرايط محيط پرورش مي توان پرندگان را در حرارت 36- 35 درجه سانتيگراد نگهداري و به تدريج در عرض 3 هفته به دماي 24 درجه سانتيگراد پائين آورد.
پرورش بلدرچين گوشتي
پرورش بلدرچين برروي بستر و يا در قفس ممكن است انجام شود. قفسهاي مورد استفاده تا هشت طبقه ساخته مي‌شوند. بلندي هر طبقه حدود بيست سانتيمتر و مساحت آن حدود 5/0 تا 8/0 مترمربع است.
هر جوجه بلدرچين به حدود 150 سانتيمتر مربع جا نياز دارد. بنابراين در چنين قفس‌هايي سي تا چهل جوجه بلدرچين جا مي‌گيرند. در يك طرف اين قفسها آبخوري و در طرف ديگر دان خوري‌ها قرار داده مي‌شوند.
پرورش بلدرچين در قفس بهتر از بستر است، زيرا در يك فضاي كم مي‌توان تعداد بيشتري جوجه بلدرچين نگهداري كرد. اما در صورت استفاده از قفس بايد دقت كرد. چون تعداد زيادي بلدرچين در يك جاي كوچك قرار دارند، بايد به طور مرتب، هواي تازه در محيط وارد شود. اين كار براي كم كردن حرارت اضافي، رطوبت و گازهاي زيان آور است. دماي سالن پرورش جوجه بلدرچين در روز اول بايد 35 درجه سانتيگراد باشد. سپس هر چهار روز يك بار، سه درجه سانتيگراد دما كم مي‌شود تا به بيست و يك تا بيست و دو درجه سانتيگراد برسد. نور در سالن پرورش در دو هفته اول بايد به صورت تمام وقت يعني 24 ساعته باشد. پس از آن مدت 12 ساعت در روز سالن روشن خواهد بود.
بهتر است جوجه بلدرچينهاي نر و ماده به صورت جدا از هم نگهداري شوند. وقتي بلدرچينها به سن دو تا سه هفتگي مي‌رسند، مي‌توان نر و ماده را از هم تشخيص داد. در اين سن پرهاي سينه نرها به رنگ قرمز مايل به قهوه‌اي است. ماده‌ها نيز داراي پرهاي سينه‌اي به رنگ خاكستري با خال‌هاي سياه هستند
تغذيه
نيازهاي تغذيه اي در بلدرچينهاي مولد و پرواري از يکديگر متفاوت مي باشد اما درهر دو خوراک بايستي به شکل آردي با حداکثر قطر در اختيار پرندگان قرار داده شود که اين مسئله خصوصاٌ در اوائل دوره رشد بسيار حائذ اهميت مي باشد.
ميزان مصرف خوراک در پرندگان بالغ حدود 35-25 گرم به ازا هر پرنده در روز مي باشد.
همچنين دان تهيه شده بايستي داراي فرمولاسيون ويژه و به اصطلاح بالانس شده باشد و در آن از ترکيبات مورد نياز نظير مواد معدني و ويتامينه، کلسيم، فسفر، مواد افزودني مورد نياز و ... استفاده گردد تا حداکثر بازدهي در رشد و تخمگذاري بدست آيد.
بايد توجه داشت که بلدرچينها، خصوصاٌ جوجه ها به کمبود برخي مواد مانند کلسيم، فسفر و روي بسيار حساس مي باشند و کمبود اين مواد در جيره بصورت عقب ماندگي در رشد، کمبود وزن، عدم رشد پرها و مشکلات تنفسي نمايان مي شوند.
منبع:http://farmiran.ir/
مطالب مشابه :
دانلود طرح توجیهی پرورش بوقلمون
داراي توجيه اقتصادي جوجه‌كشي نشانگرهاي دستگاه جوجه‌كشي باشد
پرورش بلدرچین
شرح مختصری درباره گیلوان‘دانلود نرم افزارإدانلود رایگان‘دانلود کلیپ‘دانلود نرم افزار و تم
بلدرچین
لذا در مورد توجيه اقتصادي اگر دستگاه جوجه کشي ترکيبي انواع كنترلر هاي جوجه كشي
نحوه آغاز يک پروژه گاوداری
دستگاه جوجه دام منطقه و توجيه اقتصادي آن با كارخانجات جوجه كشي و ميادين
اثر برخي آنتي‌بيوتيك‌ها بر ميزان‌بازدهي جوجه‌هاي گــوشتي
اثر برخي آنتي‌بيوتيك‌ها بر ميزان‌بازدهي جوجه كشي‌ها به جوجه اقتصادي اهميت
ضوابط و دستورالعمل صدور پروانه داروخانه و مجوز توزيع دارو 1
در استانها در صورت نداشتن توجيه اقتصادي نقص طبيعي تخم مرغهاي جوجه كشي دستگاه گوارش
نکاتی مهم پیرامون پرورش طیور
ها مجددا به دستگاه جوجه کشی منتقل که از لحاظ اقتصادي اهميت هاي جوجه كشي
مصرف آنتي بيوتيك ها در طيور و ايجاد مقاومت (بخش دوم)
حرکت و پيشرفت آب مصرفي در دستگاه گوارش كشي يك آنتي رايج در جوجه ها را توجيه
برچسب :
توجيه اقتصادي دستگاه جوجه كشي