گزارش نشست «بررسی رشته مهندسی فناوری اطلاعات؛ چالش‌ها و فرصت‌ها»

ايتنا - نشست «بررسي رشته‌ مهندسی فناوری اطلاعات، چالش‌ها و فرصت‌ها» شنبه مورخ 87.8.18 در آمفی تئاتر دانشکده مهندسی کامپیورتر و فناوری اطلاعات، دانشگاه صنعتی امیرکبیر برگزار گردید/

در این نشست که با حضور دکتر پدرام ریاست دانشکده، دکتر شجری مدیر گروه فناوری اطلاعات، دکتر هاشمی گلپایگانی مدرس دروس تخصصی رشته فناوری اطلاعات و جمع کثیری از دانشجویان برگزار شد، مباحث مربوط به رشته‌ فناوری اطلاعات مورد نقد و بررسی قرار گرفت.

اهمیت موضوع
از ابتدای دهه 1380 با اوج گرفتن مباحث مربوط به سیستم‌های اطلاعاتی و فناوری اطلاعات در ایران، دانشگاه‌های کشور در صدد برآمدند تا دوره های مختلف تحصیلی را در این رشته ها برگزار نمایند. این خواسته با تصویب رشته مهندسی فناوری اطلاعات در دوره کارشناسی و کارشناسی ارشد و رشته مدیریت فناوری اطلاعات در دوره کارشناسی ارشد به تحقق پیوست. اما به علت نوپا بودن، این رشته با مشکلات زیادی مواجه بود. مشکلاتی از قبیل:
• نبود درک درستی از فناوری اطلاعات، توسط مسئولین امر و حتی اساتید این رشته
• نبود چشم اندازی نسبت به مصادیقی از فناوری اطلاعات، که ما در این رشته به دنبال آن هستیم.
• فقدان اساتیدی که قابلیت ارائه ی مباحث اصلی فناوری اطلاعات را داشته باشند.
• و ...
حال باید دید که بعد از چندین سال از تولد این رشته، سؤالات زیادی در این رابطه وجود دارد. آیا رشته فناوری اطلاعات، توانسته است به اهداف وجودی خود، دست پیدا کرده و بر مشکلات فایق آید؟ آیا متخصصین این رشته توانسته اند، نیازهای کشور را مرتفع نمایند؟ و ...

در باره این نشست
به گزارش ايتنا انگیزه اولیه از برگزاری نشست، بررسی تغییراتی بود که اخیراً در برنامه درسی رشته مهندسی فناوری اطلاعاتِ دانشکده صورت گرفت که در ادامه با کارهای تحقیقاتی که روی این رشته و جایگاه آن صورت گرفت، اهدافی نظیر بررسی جایگاه رشته فناوری اطلاعات و وضعیت فعلی آن در دانشگاه‌های جهان نیز به اهداف پیشین اضافه گردید.
اهم برنامه‌های این نشست، عبارت بود از :
• ارائه «بررسی دوره تحصیلی رشته‌های کامپیوتری» توسط آقایان دانیالی و رئیسی(دانشجویان کارشناسی فناوری اطلاعات دانشگاه امیرکبیر)
• ارائه «بررسی چارت درسی رشته فناوری اطلاعات در دانشگاه‌های دیگر دنیا در مقایسه با دانشکده کامپیوتر دانشگاه صنعتی امیرکبیر» توسط مهندس میرزایی پور (دانشجوی کارشناسی ارشد تجارت الکترونیک دانشگاه امیرکبیر)
• جلسه پرسش و پاسخ با دکتر پدرام و دکتر شجری که با محوریت برنامه درسی رشته فناوری اطلاعات در کشور صورت گرفت.
• ارائه «بازنگری برنامه‌‌های آموزشی در حوزه مهندسی فناوری اطلاعات» توسط آقای اسلامی فر (دانشجوی کارشناسی فناوری اطلاعات دانشگاه صنعتی شریف)

بررسی دوره تحصیلی رشته‌های کامپیوتری
برنامه اول با موضوع بررسی دوره تحصیلی رشته های کامپیوتری، در مقطع کارشناسی؛ توسط آقایان محسن رئیسی و محمد دانیالی ارائه گردید. این ارائه برپایه مستندات موسسات IEEE، AIS و ACM –که معتبر ترین مؤسسات مرتبط با حوزه کامپیوتر هستند- بنا شده بود و به بررسی دروس دوره کارشناسی برای 5 رشته ی علوم کامپیوتر، مهندسی کامپیوتر، مهندسی نرم‌افزار، سیستم‌های اطلاعاتی و فناوری اطلاعات می پرداخت.

در قسمت اول این ارائه تاریخچه مختصری از دوره به وجود آمدن هر یک از رشته های مذکور، علل و عوامل آن مورد بحث و بررسی قرار گرفت. در قسمت دوم که می توان آن را قسمت اصلی این ارائه لقب داد به کمک نمودارهای تصویری مباحث تحت پوشش هریک از رشته ها و علل هم پوشانی ها و یا اختلافات رشته ها ذکر شد. در این بخش از ارائه به این موضوع که یک رشته چه مقدار به مسائل تئوری و چه مقدار به مسائل کاربردی تمرکز دارد، یا اینکه هر یک از رشته ها تا چه حد در جزئیات رشته کامپیوتر و زیرساخت های آن و تا چه حد در بهره برداری از این جزئیات برای استفاده سازمانی و برای سهولت زندگی جامعه دقت و توجه دارند، پرداخته شد. و در پایان برای بررسی دقیق تر هر یک از 5 رشته از جداول و اعداد و ارقام برای مقایسه موضوعات درسی موجود در رشته ها و توانایی های مورد انتظار از فارغ التحصیلان رشته ها استفاده شد. به عنوان نمونه در تمامی عناوینی که هدف طراحی یک نرم افزار کاربردی می بود انتظار از متخصص فناوری اطلاعات کمترین مقدار(عدد صفر) و در شرایط آموزش و بهره برداری و پشتیبانی از آن نرم افزار توانایی همان متخصص می بایست بالاترین مقدار (عدد 5) باشد. بنابر این مطالب می توان نتیجه ای مشخص را استنتاج نمود و آن هم عدم توجه عمیق رشته فناوری اطلاعات به جزئیات طراحی و ساخت سیستم های نرم افزاری و سخت افزاری، بلکه توجه به بهره برداری از آنها به منظور ارائه راهکارهایی برای رفع مشکلات موجود، می باشد.

بررسی دانشگاه‌های جهان در رشته فناوری اطلاعات
برنامه دوم که توسط مهندس میرزایی پور ارائه گردید؛ هدف بررسی چارت درسی رشته فناوری اطلاعات در دانشگاه‌های معتبر دنیا و مقایسه رویکرد آنها با چارت دانشکده مهندسی کامپیوتر و فناوری اطلاعات دانشگاه امیر کبیر، بود. در این ارائه 3 دانشگاه Florida State، George Mason، Rochestor Inistitute of technology بررسی شدند.

در این قسمت به چندین موضوع مختلف پرداخته شد. در ابتدا «چارت درسی موجود در دانشکده کامپیوتر و فناوری اطلاعات دانشگاه صنعتی امیرکبیر» مورد بررسی قرار گرفت تا بتوان این چارت و جهت تغییرات آن را با چارت درسی دانشگاه‌های معتبر جهان مقایسه کرد. سپس تعریفی که دانشگاه‌های جهان از فناوری اطلاعات ارائه داده بودند بررسی شد و نشان داده شد که فناوری اطلاعات در این دانشگاه‌ها بر پنج پایه استوار است: «برنامه نویسی وب، چندرسانه‌ای، پایگاه های داده، شبکه و در نهایت مسائل مربوط به تعامل با کاربر»
با توجه به این که زمزمه‌هایی مبنی بر این که این تعاریف اگر چه معتبر هستند ولی قابل اجرا نیستند وجود داشت و نیز به منظور انتقال یک دید جامع و دقیق به دانشجویان این رشته، چارت درسی دانشگاه George Mason به عنوان نمونه‌ای از دانشگاه‌های معتبر ارائه دهنده این رشته به طور کاملاً مبسوط مورد بررسی قرار گرفت. همچنین دروس مورد مطالعه دانشگاه Rochester به همین منظور ارائه شدند.
سپس پنج پایه فناوری اطلاعات در کشور خودمان مشخص شد که شامل این موارد می‌شد: «نرم‌افزار، سخت‌افزار، شبکه، مدیریت پروژه و ریاضیات». مشخص شد که تنها یکی از پایه‌های مورد اشاره با تعریف جهانی فناوری اطلاعات مطابقت دارد و این نشان دهنده فاصله واقعاً زیاد کشور با حالت آرمانی در این رشته بود.
پس از این به عنوان نتیجه‌گیری بیان شد که متخصص فناوری اطلاعات «مغز متفکر سیستم‌های اطلاعاتی» است و پس از آن پیشنهاداتی خطاب به مسئولین، اساتید و دانشجویان برای بهبود وضعیت مطرح گردید.

بازنگری برنامه‌های آموزشی در حوزه مهندسی فناوری اطلاعات
در ارائه آخر آقای علی اسلامی فر از دانشگاه صنعتی شریف که، به طور مختصر، قسمت‌هایی از فعالیت‌های صورت گرفته در پروژه "بازنگری برنامه‌های آموزشی در حوزه فاوا" را بیان کردند. شایان ذکر است که این پروژه نزدیک به 2 سال قبل، از سوی وزارت علوم، به سرپرستی دکتر حبیبی تعریف شده بود.

گزارش خروجی بررسی برنامه درسی فاوا، در حوزه خارج از کشور شامل چندین فاز بود که اهم آنها عبارتند از: مطالعه منابع متعدد و شناسایی الگویی مبنا، بررسی دانشگاه‌های دنیا که در زمینه فاوا فعالیت دارند، مقایسه دانشگاه‌های مطرح شده با الگوی مبنا و بررسی علل تمرکز بر مباحث درسی در هر دانشگاه و کشور و نیز ارائه چارت‌های پیشنهادی.
این گزارش چندین ماه پیش به پایان رسیده و به وزارت علوم تقدیم گردیده است. هم اکنون دانشگاه شریف تغییر و تصحیح چارت را به صورت قدم به قدم در حال انجام دادن است که از جمله آن می‌توان به حذف الکترونیک دیجیتال از چارت فناوری اطلاعات، در ترم جاری اشاره کرد.
در انتها آقای اسلامی فر با تجزیه و تحلیل برنامه Florida State University در رشته فناوری اطلاعات، به نتیجه‌گیری از مطالب خود پرداختند و ابراز امیدواری کردند که در آینده قدم‌های محکم‌تری در راه اعتلای فناوری اطلاعات در کشور برداشته شود.

نکات و پیشنهادهای ارائه شده در نشست:
• نیاز به شناخت جایگاه اصلی فناوری اطلاعات و اشتباه نگرفتن آن با مدیریت، نرم‌افزار، سخت‌افزار، اقتصاد، علوم کامپیوتر، امنیت، هوش مصنوعی و برق و ...
• نیاز به تشکیل دانشکده مستقل برای فناوری اطلاعات
• تآکید بر روی در نظر گرفتن مؤلفه‌های بومی در ارائه دروس فناوری اطلاعات
• ارائه بسته‌ای تعدادی از دروس مرتبط، برای تخصصی شدن گرایش‌های گوناگون فناوری اطلاعات برای دروس اختیاری
• نیاز به ایجاد یک چشم‌انداز کلی نسبت به آینده مطلوب رشته فناوری اطلاعات
• تهیه یک برنامه راهبردی جامع در جهت رسیدن به یک چشم‌انداز با توجه به تعریف صحیح فناوری اطلاعات، نیازهای بومی و توان دانشگاه‌ها

گزارش نشست «بررسی رشته مهندسی فناوری اطلاعات؛ چالش‌ها و فرصت‌ها»

مطالب مشابه :

چارت درسی رشته ی فناوری اطلاعات

چارت های درسی مهندسی کامپیوتر - مهندسی فناوری اطلاعات

چارت درسی رشته فناوری اطلاعات - برنامه نویسی تحت وب

معرفی رشته مهندسی فناوری اطلاعات (IT)

چارت های درسی : منابع آزمون ارشد مهندسی فناوری اطلاعات

کارشناسی و کارشناسی ارشد مهندسی فناوری اطلاعات

دانلود لیست منابع درسی پیام نور کلیه رشته ها

گزارش نشست «بررسی رشته مهندسی فناوری اطلاعات؛ چالش‌ها و فرصت‌ها»