(در حاشيه نشست مجازي كشاورزي) دسته بندی مخاطرات كشاورزی ایران ونگرش كلان به راه حل ها

دسته بندی مخاطرات كشاورزی ایران ونگرش كلان به راه حل ها<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

چنانچه بخواهیم تنها فهرست واربه عوامل ایجادمخاطره اشاره كنیم به تنهائی مطلبی طولانی رانیازخواهد داشت، لیكن بااشاره به كلیت ورده بندی كلی این مخاطرات شایدبتوان به یك نقطه نظردست یافت.مخاطرات كشاورزی ایران رامی توان به سه دسته عمده تقسیم نمود:

1-مخاطرات طبیعی ناشی ازبلایای طبیعی بصورت غیرمترقبه مانندسیل،طوفان،گرمایاسرمای ناگهانی وخارج ازنرم ای متداول وامثال آن. برخوردبااین مخاطرات درقالب روشهای برخورد بابلایای طبیعی قرارمی گیرد كه مباحث كم وبیش شناخته شده ای دارد.2

2-مخاطرات طبیعی جاری ومزمن مانند خشكی اقلیم ایران كمبودبارش وخشكسالی های متداول و نیز كمبودآب

3- مخاطرات طبیعی مربوط به طبیعت كه به نحوی باعملكردانسانی تشدید می گردد مانند خشكی دراثربرداشت بی رویه آبها، هجوم آفات دراثرایجادتغییرات درمحیط طبیعی ، خشكی مراتع دراثرچرای بی رویه یا هجوم گونه های مهاجم درمرتع...

4-مخاطرات مربوط به نوسان قیمت ها. این نوسان دراثرتغییرات درعرضه ، تقاضا ویا دراثرواردات محصولات كشاورزی میتواند ضربه های مهلكی برمحصولات كشاورزی واردكند.نمونه آن واردات چای خارجی ،شكر، برنج تایلندی ببه عنوانرقیب برنج پرمحصول داخلی ( درسال هایی كه این محصول خرید تضمینی ازطرف دولت نداشت ، واردات مرغ خارجی درشرایطی كه بازارآمادگی آنرانداشته...

5-تغییرات ناگهانی درسیاستهای كشاورزی. این تغییرات می توانداثراتی كمرشكن ترازبلایای طبیعی بركشاورزی واردكند.این تغییرات بیشتردراثرعدم شفافیت دربرنامه های استراتژیك كشاورزی است كه بامسائل سیاسی كشور ویاتصمیمات صلیقه ای پیوندمی خورد ازجمله این تغییرات یكباره دركشاورزی می توان به سیاست های خودكفائی محصولات كشاورزی برای برخی اقلام واعلام آنهابصورت ناگهانی نام برد. این تغییررویه های ناگهانی ومتعددمی تواند كشاورزان ،سرمایه گذاران، مجریان دستگاههای مرتبط راباسردرگمی مواجه سازد.سیاستهای تشویقی همچون ارائه وام های گسترده برای برخی فعالیتها ودریغ نمودن آن برای برخی دیگردراین دسته قابل بررسی است.

6-بسیاری ازانواع محصولات كشاورزی بانوعی مالیات پنهان روبروهستند.این مالیات بااقدامات دولت درثابت نگه داشتن قیمت برخی محصولات كشاورزی (مثل گوشت قرمز)بدون توجه به قیمت عوامل ونهاده های تولید می باشدكه باحمایت ازبرخی محصولات موسوم به محصولات استراتژیك تقویت می شود.

7-استفاده ناپایدارازمنابع طبیعی یكی ازچالش ها یامخاطرات عمده كشاورزی ایران است.استفاده بی رویه وناپایدارازمنابع آب، روندفرسایش خاك وتخریب كمیتی وكیفیتی خاكهابا شیوه های كشت نامناسب دراراضی شیبدار ویاروشهای نامناسب آبیاری وكوددهی وعدم رعایت تناوب زراعی...،مخاطره منابع آب به منظور تولید محصولاتی كه دارای توجیه اقتصادی برای شرایط جغرافیایی ایران نیستند وبازده وتوجیه اقتصادی كمی دارند رابایدبه عنوان چشم اندازمخاطره عمده كشاورزی ایران درحال حاضر وبا شدت بسیاربیشتربرای شرایط آینده دانست.استفاده بی رویه ازمراتع وجنگل هابه نحوی كه چندبرابرظرفیت مجازانجام می گیردنیزنه تنهامنبع پوشش گیاهی وخاكهاراناپایدارمی كند،بلكه باعث ضربه مضاعف به منابع آب می گردد.

8-استفاده ازمنابع ونهاده هاباكارائی پایین یكی دیگرازمخاطرات است . كارائی پایین آب، بازده كم درواحدسطح نسبت به استانداردها درخیلی ازمحصولات وبازده كم محصولات دامی به مقدار ماده غذائی و تی دی ان مصرف شده برای تولید آنها نسبت به ارقام جهانی( كه بعنوان مثال می توان تفاوت فاحش بازده تولیدگوشت مرغ نسبت به دان مصرفی به نسبت معیارهای جهانی رانام برد)، درشرایطی كه این همه محدودیت منابع وگرانی ونهاده هاوجوددارد،اتلاف منابع راكه خودباعث بالا رفتن قیمت های تمام شده وگاه غیراقتصادی شدن تولیدخیلی ازمحصولت می گردد بایدبه عنوان یكی دیگرازمخاطرات درنظرگرفت كه خودمنجربه عدم سرمایه گذاری چه ازنظرمالی وچه ازنظرنیروی انسانی شاغل دراین بخش می گردد.

پیشنهاد می شودبه جای سنت متداول بازده محصول درهكتار، كه تنها عامل زمین رادرنظرمی گیرد بازده نسبت به آب سنجیده شود كه محدودیت تعیین كننده تولیددرزراعت وباغداری ایران است.

به فراخورنوع محصول تولیدی می توان بازده رانسبت به نهاده های دیگرنیزسنجید، مانندبازده نسبت به انرژی مصرف شده...

9-فرارسرمایه ها وحتی (دربرخی مناطق)فرارنیروی انسانی كارآمدازبخش كشاورزی تابعی ازشرایط كلی كشوروپربازده بودن سرمایه های مالی وانسانی درسایربخشهاست. این امرمی بایدبااقتصادی كردن كشاورزی بااصلاح الگوهای تولیدی وباحمایت های زیربنایی وریشه دارازاین بخش صورت گیرد.

10-فعالیتهای كشاورزی ماهیتا باریسك های متعددی ازجمله دراثرمسائل طبیعی ، مسائل سیاسی، مسائل بین المللی...روبروست.به جای حمایت ازكشاورزی باسیاستهای مقطعی وگذرا تقویت سیستمی كه ریسكهای كشاورزی را(باابزارهائی مانندبیمه حمایت شده ازطرف دولت) كاهش دهد، می تواندبه سیاستهای كشاورزی كمك كند. طبیعی است كه خوداین سیاستهابایدبرمبنای واقعیات باشدوحمایتهانبایدبه سمت محصولاتی خاص وغیراقتصادی بدون وقوف برواقعیتهای جغرافیائی هرمنطقه معطوف گردد.حمیدرضاوجدانی

(در حاشيه نشست مجازي كشاورزي) دسته بندی مخاطرات كشاورزی ایران ونگرش كلان به راه حل ها

مطالب مشابه :

مخاطرات طبیعی استان کرمان

بارم بندی جدید دروس جغرافیا سال تحصیلی 93-92

شهردار منطقه يك:تكميل پروژه پيچ زندان و خابان هنرستان عيدي شهرداري به مردم همدان

یک گیلانی مدیرکل حفاظت محیط زیست زنجان شد

لک لک سیاه در تالاب آق‌گل همدان دیده شد

بخشنامه ضوابط تشکيلاتى واحدهاى فناورى اطلاعات و ارتباطات(فاوا)

(در حاشيه نشست مجازي كشاورزي) دسته بندی مخاطرات كشاورزی ایران ونگرش كلان به راه حل ها

مخاطرات بهداشت شغلي پرستاران