خطای پرستاری (Nursing Malpractice)

Nursing Malpractice به معنی کوتاهی از انجام استانداردهای مراقبتی و پرستاری می‌باشد. مبنای اين استانداردها، وظايف و مسووليتهای مصوب وزارت بهداشت و درمان است که معمولا" در مسير بررسی ‌و رسيدگی به پرونده‌ها، ميانگين اقداماتی که يک پرستار در وظايف محوله ‌بايد به کار بندد، در نظر گرفته می‌شود و چنانچه اعمال انجام گرفته از حد متوسط فوق کمتر و يا خارج از حد وظايف باشد، قصور تلقی می‌گردد.

قصور پرستاری در دو شکل مورد بحث قرار می‌گيرد:
1- سهل انگاری پرستاری
- بی‌مبالاتی
- بی‌احتياطی
- عدم مهارت
- عدم رعايت نظامات دولتی
2- تخلف انتظامی پرستاری

بی‌مبالاتی
يعنی ترک فعلی که از نظر فنی و علمی انتظار انجام آن می‌رود. مثال: تزريق آمپول با سوزن سايز غير استاندارد که منجر به نفوذ زير پوستی دارو و التهاب محل و در نتيجه نکروز و نياز به جراحی مکرر پيدا نموده است و يا تزريق واکسن به يک کودک بدون رعايت اقدامات حفاظتی منجر به شکستن سر سوزن با تحرک کودک شده و در نتيجه عمل جراحی براي خروج آن انجام شده است.

بی احتياطی
انجام فعلی که از نظر عملی انتظار انجام آن نمی‌رود. مثال: تزريق وريدی دارويی که کنتراانديکاسيون وريدی داشته و با ايجاد تشنج منجر به مرگ شده است و يا ارائه‌ی داروی اشتباه در سرنگ به پزشک بيهوشی، به دليل عدم دقت در خواندن برچسب روي شيشه‌ی اصلی دارو.

عدم مهارت
حالتی که مرتکب، تجربه و مهارت علمی و عملی کافی در انجام آن ندارد. مثال: تزريق سرم زير پوست، که منجر به نکروز و در نهايت پيوند پوستی شده است و يا تزريق دارو به صورت وريدی با سرعت زياد به رغم توصيه‌ی پزشک مبنی بر تزريق آهسته، که منجر به وقفه‌ی قلبی گرديده است.

عدم رعايت نظامات دولتی
عدم رعايت و اجرای کليه‌ی قوانين، بخشنامه‌ها و دستورالعمل های مقامات ذيربط مانند مسوولان وزارت بهداشت و درمان، رئيس دانشگاه، رئيس خدمات پرستاری دانشگاه، مدير گروه، رئيس بخش، مترون بيمارستان و ... و بديهی است که کليه‌ی دستور‌ها بايد صريح و کتبی باشند. مانند: عدم اطلاع رسانی مناسب به پزشک اورژانس، توسط پرستاری بخش در ارتباط با وضعيت بحرانی بيمار و يا اجرای غير مجاز وظايف پزشکی توسط پرستار.

تخلف انتظامی پرستاری
از نظر قانونی، اين تخلفات جرم محسوب نشده و مجازاتی در قانون برای آن مشخص نگرديده است ولی صاحبان حرفه‌ی پرستاری، براساس تعهدی که در سازمان نظام پرستاری به آن داشته‌اند، ملزم به رعايت آن جهت حفظ شئونات حرفه‌ای می‌باشند.
رسيدگی به اين تخلفات در هيئت های بدوی و تجديد نظر استانی صورت گرفته و مجازاتهای خاص خود مانند توبيخ شفاهی يا کتبی، محروميت از انجام خدمات به صورت کوتاه مدت يا طولانی را خواهند داشت.
جهت احراز و اثبات قصور پرستاری تحقق چهار شرط اصلی ضروری است:
1- (وظيفه)
2- تخطی
3- آسيب جسمی يا روانی
4- ارتباط بين خطا و آسيب

ذکر مواردی از شايعترين پرونده‌های قصور پرستاری در ايران در روشن شدن بيشتر توضيحات فوق و آگاهی همکاران پرستار در ارائه‌ی دقيق خدمات مفيد خواهد بود:
الف- تجويز يا تزريق دارو بدون کسب نظر پزشک
ب- تزريق دارو در شريان و يا محلی که باعث آسيب اعصاب محيطی گردد.
ج- تعبيه‌ی کاتتر وريدی به مدت طولانی
د- تهديد و يا بد رفتاری با بيمار به خصوص کودکان
ه- همکاری در سقط جنين به صورت غير مجاز
و- پايان دادن به زندگی بيمار (اتانازی)
ز- دستکاری در پرونده‌ی بيمار و افشای اسرار آنها
ح- خودداری از کمک به مددجويان اورژانس

تکليف (وظيفه):
پرستار مکلف به مراقبت از همه‌ی بيماران بيمارستان است. عدم پاسخگويی پرستار به درخواست کمک بيمار در حالت اضطراری به وضوح پايين‌تر از استاندارد معقول است.

مثال: به دنبال عمل جراحی، بيماری دچار قطع تنفس شد. درخواست کمک فوری به عمل آمد. ادله نشان می داد که يک تأخير 15 دقيقه‌ ای بين درخواست و زمان ارائه‌ی کمک وجود داشته است. بيمار متحمل آسيب جبران ناپذير مغزی گرديد و 21 روز بعد فوت کرد. هيأت منصفه حکم به پرداخت 400.000 دلار غرامت داد. هم پزشکان و هم بيمارستان از طرف پرستاران، قاصر در انجام اقدام به موقع در قبال تقاضای بيمار شناخته شدند.
اکثر دادگاهها بر مبنای تماس تلفنی ميان پزشک و بيمار، وجود وظيفه را مسلم می‌دانند.

مثال: بيماری با علائم رايج حمله‌ی قلبی سه بلوک ساختمان را برای رسيدن به اتاق اورژانس بيمارستان طی کرد. پزشک با بيمار در اتاق اورژانس تلفنی صحبت نمود و بنابر ادعا، از بيمار خواست که صبح روز بعد بازگردد. آنگاه بيمار درخواست کرد تا به وسيله‌ی يک پزشک معاينه شود، اما پرستار اتاق اورژانس از قبول اين تقاضا خودداری نمود. وی به خانه برگشت و همان شب مرد. يکی از مسائلی که بايد توسط هيأت منصفه بررسی می‌شد آن بود که آيا بين بيمار و پزشک يا بيمارستان و بيمار به دنبال تلفن، تکليفی پديد آمده بود يا خير، قاضی در مرحله‌ی رسيدگی اوليه‌، دعوا عليه بيمارستان را مردود دانست. با اين حال دادگاه تجديد نظر چنين حکم نمود که در وضعيت مورد نظر، عنصر تکليف تأمين شده است و بايد به هيأت منصفه اجازه داد تا تصميم بگيرد آيا پرستار وظيفه‌ی خود را در قبال بيمار انجام داده است يا نه.

مثال: خوانده، استاد يک دانشگاه پزشکی بود که ضمن تشکيل جلسات، پيشنهاد نمود که بيمار بايد مورد جراحی قرار گيرد. هنگامی که عمل نتيجه‌ی سوء به بار آورد استاد مزبور با بيان اين مطلب از خود دفاع نمود که وظيفه‌ی وی در قبال بيمار شکل نگرفته است و شخص جراح، خوانده‌ی واقعی دعواست. دادگاه چنين حکم نمود که استاد پزشکی که بيمار را نديده و معاينه نکرده بود و فقط به عنوان بخشی از درس‌ خود در مورد وی توضيح داده بود، هيچگونه وظيفه‌ی مراقبتی در قبال خواهان بر عهده نداشته است. دادگاه دعوی عليه استاد را رد کرد.

خطای پرستاری (Nursing Malpractice)

مطالب مشابه :

مثانه عصبی

اطلاعیه آزمون های داخلی دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله(عج) در سال ۱۳۹۰

پرستاري در فرهنگ اسلامي

سندرم ری چیست؟

شرایط ورود به دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله(عج) و ظرفیت آموزشی دانشگاه در کنکور سراسری سال ۹۲-۹۱

رشد علمی در دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله(عج)

معرفی مجله طب نظامی - دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله(عج)

داروها و ملاحظات پرستاری

خطای پرستاری (Nursing Malpractice)