آثار تاريخی و اماكن ديدنی كاشان

دیدنیهاى کاشان

شهرستان کاشان از شهرستانهای استان اصفهان است. مرکز این شهرستان، شهر کاشان است. شهرستانی که از گل‌های محمدی و رز آن در بهار گلاب می‌گیرند. این شهرستان دارای دیدنی‌های بسیاری در تمام فصول سال است.

کاشان دارای چهار بخش (مرکزی، قمصر، نیاسر و برزک) بوده و دارای پنج شهر (کاشان، قمصر، نیاسر، جوشقان و برزک) می‌باشد. نژاد سکنه شهرستان کاشان از نژاد اصلی آریایی می باشد.

کاشان دارای جمعیتی بالغ برسیصد هزار نفر بوده که در بین دامنه کوه کرکس و دشت کویر آران سکنی دارند. در رده یازدهمین شهر صنعتی ایران قرار می‌گیرد که دلیل آن وجود کارخانجات فرش ماشینی (بیش از یکصد کارخانه)، کارخانه تولید ورق گالوانیزه و کارخانجات تولید قطعات خودرو و مونتاژ است. قدمت صنایع نساجی در این شهر به تولیدات شعربافی شامل مخمل بافی، زربافی و حریربافی برمی‌گردد که هم اکنون بیش از چند هزار نفر در کارخانجات نساجی مشغول به کار می‌باشند.

شهرت این شهر بیشتر به واسطه گلاب و فرش دستباف آن است. از محصولات کشاورزی آن می‌توان به انواع غلات و میوه‌های فصلی اشاره نمود. غذای غالب، در بین مردم این شهر آبگوشت و بالاخص گوشت و لوبیا می‌باشد.

آب و هوای شهرستان کاشان همانند دیگر شهرستان های مرکزی کشور بنا بر پستی و بلندی متغیر است. قسمت های مرتفع آن سردسیر است دامنه های معتدل و جلگه به خصوص حاشیه کویر گرمسیر می باشد. آب قریه های کوهستانی از چشمه و قنات و آب قریه های جلگه آن از قنات است و آب اطراف کویر کمی شور می باشد.

در شهرستان کاشان رودخانه مهمی وجود ندارد ولی رودهایی از شمال غربی به جنوب شرقی جاری هستند که نام برخی از آنها عبارتنداز: رودخانه دهنار، سار، وادقان، کله، اردهار، نابر، قمصر، هنجن، کپرکن، قهرود، جهق و چند رودخانه دیگر. در میان این رودها تنها نابر، قمصر ، قهرود ، هنجن و گپرکن هستند که مختصری آب دائم دارند.هم چنین برخی از معروفترین چشمه های کاشان عبارتند از: چشمه فین ، چشمه نیاسر ، چشمه نابر.

آثار تاریخی و دیدنی فراوانی در این شهر وجود دارد که از آن میان می‌توان به باغ فین، مسجد و مدرسه آقابزرگ، خانه عامری‌ها، خانه عباسی‌ها، خانه طباطبایی، خانه بروجردی، حمام سلطان امیراحمد اشاره نمود.

کاشان یکی از اولین مراکز تشکیل تمدن انسانی بوده‌است. طبق حفاریهای باستان‌شناسی در تپه‌های سیلک کاشان، سابقه حضور بشر در این منطقه به هفت هزار سال پیش می رسد.

کاشان در زمان سلجوقیان روبه رونق نهاد و در زمان قره‌قویونلوها بیشتر ترقی کرد. تا جایی‌که محل توجّه دانشمندان شد. در نیمه دوّم سده نهم و نیمه اوّل سده دهم این شهر، شهرت بسیاری داشت و یک شهر پرجمعیّت به شمار می‌رفت. در سده ۱۱ و در دوره صفویه برای دومین بار به همان درجه از ترقّی نائل شد و مانند اصفهان با شهرتی بسیار همراه گردید، امّا با بروز زلزله‌ای بسیار شدید در سال ۱۱۹۲ هجری قمری دوباره ویران شد. بعد از زلزله‌ای که در زمان قاجار رخ داد کاشان دستخوش نابسامانی و منازعات محلّی شد و از این‌جهت زیانهای فراوان دید.

باغ فین

بنای اوّلیه باغ فین به قبل از اسلام و با تمدّن سیلک پیوند خورده است که تمدّن سیلک پیوندی ناگسستنی با چشمه جوشانی دارد که در بالای باغ جاری است، وبه چشمه سلیمانیه معروف است.

از زمانهای بس دور درپایین این چشمه باغی وجود داشته است که کمی پایین تر از باغ فعلی بوده و براثر زلزله ای که درسال ۹۸۲ ه.ق روی داد باغ به کلّی ویران شد که به دستور شاه عباس صفوی بعد از سال ۱۰۰۰ ه.ق باغی در مکان فعلی که در حقیقت قسمتی از باغ قدیمی بود ساخته شد.

ازسال ۱۱۳۵ ه.ق بعد از حمله افاغنه آبادانی باغ رو به رکود گرائید ولی با دستور کریم خان زند به خصوص با ساختن عمارتی که به نام خلوت کریم خانی در ضلع جنوبی باغ واقع است باغ فین رو به آبادانی گذاشت.ولی با زلزله معروف سال ۱۱۹۲ قمری باغ نیز آسیب کلی دید که پس از آن یعنی از سال ۱۲۰۰ قمری وبا روی کارآمدن سلسله قاجار به خصوص با دستور فتحعلی شاه به مرمت باغ جانی دوباره گرفت که ساختمان شتر گلوی فتحعلی شاهی در ضلع جنوب غربی باغ و حمام سلطنتی بزرگ که در مجاورت حمام اوّلیه ساخته شد از آثار آن می باشد.

با آغاز مشروطیت به جهت وضع دفاعی بنای باغ، این مکان پناهگاه اشرار ویاغیان گشت ودر مدت ۱۴ سال یاغیان مصالح و اشیای گرانبهای آن را به یغما بردند.از وقایع مهم تاریخی در این باغ می توان به جشن تاجگذاری رسمی شاه اسماعیل صفوی و نیز قتل امیرکبیر در این باغ اشاره کرد.

مجموعه باغ فین حدود ۲۵۰۰ مترمربع مساحت دارد که در بدو ورود به این مجموعه با ساختمان رفیع سردرب ورودی برخورد می کنیم.این قسمت از باغ در دوره صفویه بنا گذاشته شده است.این بنا دارای دو طبقه است که طبقه تحتانی شامل هشتی و دالان ورودی به باغ با اتاقهای جانبی، و طبقه فوقانی شامل سالن وسیع و زیبایی است که چشم انداز خوبی بر اطراف دارد.در اطراف باغ از جمله در طرفین سردرب، دیواری به ارتفاع ۶-۵ متر وهفت برج دیده می شود.

پس از ورود به باغ و گذشتن از خیابان مصفایی که در وسط آن نهرآب زیبایی که همیشه آب از فواره های فیروزه ای آن درفوران است ودرختان سرو زیبایی در دوطرف آن سر به فلک کشیده اند؛ اولین ساختمانی که جلب توجه می کند شتر گلوی عباسی است که به دستور شاه عباس بزرگ ساخته شده است.درجلوی این بنا حوض وسیعی دیده می شود ودر پشت این بنا نیز حوضچه ای قرار دارد که از کف آن آب فوران می کند، این بنا در دو طبقه و به گونه ای ساخته شده است که ازهر طرف باغ می توان به آن وارد شد.

در میان این ساختمان نیز حوضچه ای است که آب چشمه با طرحی جالب(موسوم به شترگلو) درآن فوران می کند.برروی دیوارها و سقف این بنا آثار نقاشی دوره صفوی با تصاویری از شکارگاه و شاهزادگان می باشد، این ساختمان قبلا به صورت سه طبقه و طبقه بالای آن به صورت کلاه فرنگی بوده است.

شترگلوی فتحعلی شاهی: این بنا که در جنوب باغ واقع است به دستور فتحعلی شاه ساخته شده و شامل شتر گلو و صفه مجاور و دارای دو حیات خلوت در قسمت شرق و غرب آن است که کف صفه کلا از سنگ مرمر مفروش بوده و سقف آن به طرز جالبی نقاشی شده است که هنوز قسمت هایی از آن دیده می شود.

اندرونی کریمخانی و اتاق شاه نشین مجموعه مسکونی است که در جنوب باغ و در مغرب شترگلوی فتحعلی شاهی قرار دارد ودر سال۱۱۷۶ قمری به دستور کریم خان وبه همت آقا سلیم آرانی حاکم وقت کاشان ساخته شده و شامل چند اتاق تودرتو وحیاط و باغچه ای کوچک است که گفته می شود امیرکبیر۴۰ روز در این ساختمان زندگی کرده است.درمقابل اتاق شاه نشین حوضچه زیبایی است که دارای منافذ متعدد ومنظمی است که آب چشمه سلیمانیه فین به طرز جالبی در آن فوران می کند.

درقسمت جنوبی باغ ، دو حمّام وجود دارد که به حمّام کوچک وبزرگ معروف است، حمّام کوچک از آثار دوره صفویه وهمراه با بنای اولیه باغ فین ساخته شده است.حمام بزرگ در دوران قاجاریه به وسیله فتحعلی شاه ساخته شده است.

حمام بزرگ مخصوص امرا وحمام کوچک اختصاص به استفاده خدام داشته است.در هریک از حمّامها قسمتهایی شامل ورودی، گرمخانه، آبنما،خزینه، محلّ نظافت، سربینه(رختکن) به چشم می خورد.

کانالهایی جهت تعویض آب خزینه ها وحوضچه ها در کف حمامها وجود دارد.دیوار حمامها با عایق رطوبتی مخصوص- ماسه آهک یا ساروج- پوشانده شده است

خانه بروجردى

خانه بروجردى از مشهورترین خانه‌هاى تاریخى این شهر است. خانه‌اى فوق‌العاده زیبا که در سال ۱۲۷۵ هجرى قمرى توسط استاد على مریم یکى از معماران معروف کاشان ساخته شد و ساختمان آن ۱۸ سال به طول انجامید و در سال ۱۳۱۰ به پایان رسید. بانى بنا حاج سید جعفر نطنزى یکى از بازرگانان معروف کاشان در دوره قاجاریه مى‌باشد .

اداره میراث فرهنگى و گردشگرى کاشان نیز در همین خانه قرار گرفته است.

مساحت این بنا حدود ۳۰۰۰ مترمربع و شامل دو حیاط اندرونى و بیرونى است نقاشى‌هاى این بنا در شیوه‌هاى متنوع و با رنگ و روغن و آبرنگ و زیر نظر هنرمند نامدار، مرحوم میرزامحمد خان غفّارى ملقّب به کمال‌الملک طراحى و اجرا شده است. در بام تالار نیز نورگیرها و بادگیرهاى بسیار جالب خودنمایى مى‌کند که از نظر طرح و اجرا در زمره آثار بدیع معمارى سنتى ایران است.

نشانى: خیابان علوى- جنب امامزاده سلطان امیراحمد.

خانه طباطبایى

این خانه در جوار بقعه مبارکه امامزاده سلطان امیر احمد قرار دارد و به خاطر اینکه سنگ بناى این خانه را به شخصى به نام حاج سید جعفر طباطبایى بنا نهاده است به خانه طباطبایى مرسوم و مشهور گردیده است. این خانه در زمینى به مساحت ۴۷۳۰ متر مربع و در حدود سال ۱۲۵۰ ه.ق با مهارت و هنرمندى معمار معروف کاشانى استاد على مریم احداث گردیده است. مبناى این خانه شامل ۵ درب ورودى و چهار حیاط بزرگ مى‌باشد. قسمت اندرونى عمارت، ضلع شمالى بنا مى‌باشد که شامل اتاق پنج درى ساده و سرداب بزرگ با مشخصات منحصر به فرد بادگیر، سقف ضربى، نوع مصالح به کار رفته و دو جداره بودن بدنه و دو حیاط مى‌باشد. قسمت بیرونى شامل تالار بزرگ (اتاق شاه‌نشین) در مرکز با نورگیرها و پنجره‌هاى مشبک و دو جداره که عمودى باز و بسته مى‌شود به همراه یک حیاط اصلى و یک حیاط که متعلق به خدمه بوده است. این خانه در تاریخ ۱۳۵۵ جزء آثار ملى به ثبت رسید.

نشانى: خیابان علوى- جنب امامزاده سلطان امیراحمد.

خانه عباسیان

مجموعه‌ى عباسیان بنابر نظر کارشناسان معمارى جزء برجسته‌ترین آثار معمارى اسلامى و یکى از نامزدهاى دریافت جایزه بهترین بناهاى مسکونى اسلامى است

این مجموعه در سال ۱۲۴۵ هجرى قمرى در محله‌ى سلطان امیراحمد ساخته شده است. صاحب اوّلیه بنا شخصى به نام مرحوم حاج محمّد ابراهیم تاجر بوده که ایشان یکى از تجار خوشنام کاشان بوده است.. معمار این خانه مشخص نیست. این مجموعه به مساحت حدود ۵۰۰۰ متر مربع شامل ۵ حیاط است که معمارى آن به صورت گودال باغچه و یکى از حیاط‌هاى آن به صورت دو طبقه با حیاط مسقف ساخته شده است. خانه‌هاى عباسیان به لحاظ معمارى، داراى طرحى بسیار قوى و غنى و از نظر تزیینات گچ‌برى و نقّاشى و کاربرى تزیینات معمارى اسلامى نظیر: رسمى‌بندى، یزدى‌بندى، کاربندى، قطاربندى، مقرنس و مشبک در اوج زیبایى و ظرافت است. این خانه در تایخ ۱۳۷۷ جزء آثار ملّى به ثبت رسید.

نشانى: خیابان علوى

خانه عامریها

این خانه در محله‌ى سلطان امیراحمد واقع شده است و بزرگترین خانه‌ى تاریخ کاشان به شمار مى‌رود. قدمت اوّلیه‌ى این خانه به زمان زندیه برمى‌گردد، که حیاط‌هاى اصلى اندرونى و بیرونى در همان زمان ساخته شده است. سپس در زمان قاجاریه توسط حسام‌السلطنه حیاط‌هایى به این خانه اضافه شده است. این خانه شامل ۷ حیاط و حدوداً ۸۵ اتاق مى‌باشد که ۵ حیاط آن مرمت شده و قابل بازدید مى‌باشد. سیستم معمارى آن به صورت گودال باغچه مى‌باشد و در تمام حیاط‌هاى این خانه سیستم حوضخانه و گردش جریان آب طراحى شده است که در تابستان استفاده مى‌شده است. طراحى و معمارى این خانه به دلیل داشتن مسیرهاى زیرزمینى در نوع خود بى‌نظیر مى‌باشد. مساحت این خانه حدوداً ۷۰۰۰ متر مربع مى‌باشد.

نشانى: خیابان علوى

مجموعه‌ى تاریخى بازار

یکى از مهمترین آثار تاریخى و دیدنى کاشان مجموعه‌ى بازار است. قدمت این بازار را مربوط به دوران سلجوقى مى‌دانند اما دوران رواج بازار مربوط به زمان صفویه و به خصوص دوران شاه عباس اول است به همین علت اکثر سیاحان و جهانگردانى که در زمان صفویه و قاجاریه به ایران آمده و از کاشان هم بازدید کرده‌اند و عظمت و شکوه بازار کاشان را ستایش کرده‌اند. در مجموعه تاریخى بازار علاوه بر راسته بازارهاى اصلى نظیر: مسگرها، زرگرها، کفاشها، بزازها و بازارچه‌هاى میانچال، ملک، ضرابخانه و رنگرزها، مساجد، بقاع، کاروانسراها، تیمچه‌ها، حمام‌ها و آب‌انبارهاى متعدد و مختلفى بالغ بر ۶۰ اثر تاریخى که هریک در دوره خاصى ساخته شده‌اند وجود دارد. ضمناً مراکز مختلف فرش فروشى، صنایع دستى و سوغات کاشان در این بازار به چشم مى‌خورد این مجموعه به سال ۱۳۵۵ به ثبت آثار ملى رسید.

نشانى: میدان کمال‌الملک- ابتداى خیابان بابا افضل.

مسجد جامع

این بنا مربوط به قرنهاى اولیه‌ى اسلامى است که از دیگر بناهاى تاریخى کاشان، داراى قدمت بیشترى است. این بنا داراى مناره آجرى زیبایى است که داراى کتیبه آجرى و به خط کوفى و داراى تاریخ ۴۶۶ ه.ق است که نشان دهنده اهمیت و اعتبار مسجد در دوره‌ى سلجوقیان مى‌باشد. در لایه‌بردارى‌هاى اخیر از گچ‌برى‌هاى محراب عصر سلجوقى، آثار و تزییناتى متعلق به دوره آل بویه کشف و شناسایى شده است. در شبستان تابستانى این بنا که در زیر شبستان زمستانى قرار دارد طرحهاى بسیار زیباى کاشیکارى دیده مى‌شود و در کف این شبستان آثارى از کوره‌هاى پخت ظروف چینى توسط کارشناسان سازمان میراث فرهنگى کشف شده است. این بنا داراى گنبدى آجرى است که پس از زلزله معروف سال ۱۱۹۲ ه. ق که مسجد آسیب فراوان دید به وسیله عبدالرزاق‌خان کاشى به صورت اساسى تعمیر شد و این موضوع در کتیبه‌ى خط ثلث در زیر گنبد مسجد به سال ۱۲۰۷ ه. ق مشخص شده است.

نشانى: خیابان بابا افضل

آثار تاريخی و اماكن ديدنی كاشان

دیدنیهاى کاشان

مطالب مشابه :

توضیح مختصری درباره رشته برق_مخابرات:

کمال‌الملک

نگاهی به آداب و رسوم محرم در كاشان

آثار تاريخی و اماكن ديدنی كاشان

حكيم افضل الدين مرقي كاشاني فیلسوفی معنوی