ضوابط و معيارهاي طراحي فرهنگسرا

ضوابط و معيارهاي طراحي فرهنگسرا

بخش هاي مختلف فرهنگسرا(بعضي الزامي و بعضي وابسته به نظر طراح دارد)

1 - لابي و زير مجموعه هاي آن شامل:

فضاي انتظار و نشيمن

فروش اغذيه

محل نگهداري كودكان

عناصر خدمات عمومي مانند باجه هاي تلفن و اينترنت

عناصر دسترسي عمودي مانند رمپ،پله وآسانسور

2 - غرفه هاي فروش محصولات فرهنگي و هنري

3 - سايت اداري شامل:

اتاق كنفرانس / اتاق رياست / دفاتر كار / بايگاني / آبدار خانه / سرويس هاي بهداشتي / محل انتظار ارباب رجوع و منشي

4 - كلاس ها و آتليه هاي آموزشي شامل:

نقاشي / معماري / طراحي / عكاسي / مجسمه سازي / خوشنويسي / لابراتوار زبان و ...

5 - واحد سمعي بصري و سايت رايانه

6 - رستوران يا كافي شاپ

7 – كتابخانه

8 - گالري نمايش آثار هنري

9 - آمفي تئاتر و سينما

از آنجايي كه موارد 1 الي 6 در فرهنگسرا ها تابع ضوابط و مقررات خاصي نمي باشد و به تناسب عملكرد و وسعت پروژه بستگي دارند ،‌لذا در زير به ذكر ضوابط طراحي كتابخانه ، گالري ، آمفي تاتر و سينما مي پردازيم

كتابخانه

فضاهاي كتابخانه

عوامل مؤثر بر تخصيص ابعاد فضاهاي كتابخانه عبارتند از حجم مواد ومتون و بخصوص كتابها، و مقدار سطحي كه در كتابخانه اشغال مي‌كنند ، جمعيت كتابخانه كه از طريق ميزان گردش كتابها در سال تعيين مي‌گردد.

زيربناي مورد نياز يك كتابخانه از فرمولي بنام VSC استاندارد IFLA محاسبه و به دست مي‌آيد :

(تعداد كتابها 110 /) + (مقدار محلهاي نشستن + 72/3) + (گردش كتابها / 430) مثلا براي جا دادن 110 كتاب يك متر مربع در نظر گرفته مي‌شود. محل نشستن يك خواننده 72/3 متراست.

ابعاد و استانداردهاي پيشخوان و برگه دان

حداكثر ارتفاع قفسه‌هاي فهرست معمولا به اندازه ارتفاع 6 كشو است و در هر كشو نيز در حدود 100 كارت جاي مي‌گيرد.

فهرست معمولا در ارتباط مستقيم با ميز امانت و ميز اطلاعات مرجع قرار دارند و اغلب در مجاورت آنها مجموعه‌اي از كتابهاي مرجع عمومي يا موارد استفاده همگاني نيز قرار مي‌گيرند. از اين رو محل قرار‌گيري فهرستها معمولا فضايي باز است كه در نزديك ورودي قرار دارد و بوسيله رديفهايي از قفسه‌هاي فهرستها و پيشخوان بررسي و جستجو كشوها تشكيل شده است. وسعت چنين محلي براي 4 رديف قفسه‌هاي دو طرفه در حدود 12 متر مربع برآورد مي‌شود.

قفسه‌هاي استاندارد

عمق قفسه‌ها: در اغلب كتابخانه‌ها حداقل 90% كتابها داراي عرضي كمتر از 230 ميلي‌متر هستند و عملا مي‌توان قفسه‌هاي با عمق 230-200 ميلي‌متر را استاندارد كرد. در صورت بكارگيري قفسه‌هاي دو طرفه با عمق 450 ميلي‌متر حتي صرفه‌حويي بيشتري در فضا به عمل مي‌آيد.

چنانچه نگهداري كتابهايي با ابعاد كمي بزرگتر مورد نظر باشد عمق 490 ميلي‌متر جوابگوست. طبق يك قاعده تجربي در يك كتابخانه 80% قفسه‌ها 200 ميلي‌متري، 15% آنها 250 ميلي‌متري و 5% باقيمانده 30 ميلي‌متر هستند.

طول قفسه‌ها: طول استاندارد سالها برابر 1940 ميلي‌متر بوده است. زيرا كه پذيرفته شده بود كه چشم خواننده توانايي دربرگرفتن بيش از اين اندازه در يك نگاه ندارد. مطالعات بعدي اندازه بزرگتر تا 2220- ميلي‌متر را نيز تاييد كرد.

ارتفاع قفسه‌ها: ارتفاع كتابها بر فاصله ميان طبقات و در نتيجه تعداد طبقات تاثير مي‌گذارد. در اكثر كتابخانه‌ها حداقل 90% كتابها را مي‌توان در طبقات مركز تا مركز 280 ميلي‌متر جاي داد. به اين ترتيب 7 طبقه و يك پاخور 150 ميلي‌متري مجموعا ارتفاع 2120 ميلي‌متر را براي قفسه‌ها به وجود مي‌آورند كه بالاترين قفسه در ارتفاع 1830 ميلي‌متري با دسترسي آسان قرار مي‌گيرد. در مورد معلولين ارتفاع مناسب و دسترسي 1370 ميلي‌متر براي زنان و 1500 ميلي‌متر براي مردان است. پايين‌ترين طبقه در ارتفاع 300 ميلي‌متري است و چهار طبقه 280 ميلي‌متري (300 ميلي‌متري) به درون آن مي‌باشد.

استاندارد ميزها:

ميزها از جمله مهمترين وسائل فضاهاي مطالعه هستند.

ميزهاي يك نفره: رقم قابل قبول براي اين ميزها 900×600 ميلي‌متر مي‌باشد. اين رقم گاهي براي راحتي بيشتر خواننده تا يك متر نيز افزايش مي‌يابد. اگر چه جذابيت بيشتري دارند ولي جاي زيادي اشغال مي‌كنند.

ميزهاي 2 نفره : ميزهاي 2 نفره‌اي كه از هم جدا نشده‌اند ظاهرا براي خوانندگاني كه روبروي هم قرار مي‌گيرند جذابيت چنداني ندارند ولي در صورت قرارگيري در يك سمت ابعاد پيشنهادي 900×120 ميلي‌متر مي‌باشد.

ميزهاي طولاني: ميزهاي طولاني قابليبت جاي دادن 4 تا 12 نفر را دارند. ميزهاي 4 نفره از بروز شلوغي جلوگيري كرده و در عين حال نحوه قرارگيري آنها جذاب و انعطاف‌پذير نيز مي‌باشند. عرض آنها نبايد از 1200 ميلي‌متر كمتر باشد. فضاي جانبي ميان خوانندگان نيز لازم است حداقل 900 ميلي‌متر باشد. بين ميزهاي موازي بايد حداقل 1800 ميلي‌متر فاصله پيش‌بيني شود. در عين حال نبايد در انتهاي اين ميزها محلي را براي نشستن در نظر گرفت.

نورپردازي
نورپردازي بايد فضائي راحت براي مطالعه را به وجود آورد و باعث خيرگي و خستگي چشم نشود، نباید با عث افزایش ميزان گرما ی محیط شود و باید طوری طراحی شود که به جلوه فضا بيفزايد. در نور پردازی کتابخانه از دو نوع نور مصنوعي و نور طبيعي استفاده میگردد. برای استفاده از نور طبیعی بایستی از سقف فضا نور گیری کرد و استفاده از پنجره بر روی دیوار مجاز نیست

روشنایی توصیه شده:

اتاق‌هاي مطالعه (روزنامه و مجلات) 200 لوکس

ميزهاي مطالعه (كتابخانه‌هاي اماني) 400 لوکس

ميزهاي مطالعه (كتابخانه‌هاي مرجع) 600 لوکس

پيشخوان‌ها 600 لوکس

مخزان بسته 100 لوکس

صحافي 600 لوکس

فهرست‌بندي طبقه‌بندي و اتاق‌هاي مخزن 400 لوکس

آكوستيك
برای اجرای آكوستيك كتابخانه استاندارد تعریف شده ای وجود ندارد اما اغلب حد تراز صداهاي داخلي را 50 دسيبل (dB) در نظر می گیرند.

تهويه مطبوع

تهویه مطبوع یکی از موارد با اهمیت در طراحی کتابخانه می باشد زیرا مستقیماْ با حفظ سلامت مراجعین و همچنین حفظ کیفیت کتابها در ارتباط می باشد . بنا بر این فضای کتابخانه بايد عاري از هر گونه گرد و غبار اعم از گاز، مايع و اسيد باشد و دما و رطوبت بایستی مرتباْ تحت كنترل باشد، برای تامین این شرايط بایستی از دستگاه های هوشمند تهویه مطبوع استفاده نمود .

گالري‌ها

ساختار عمومي گالري‌ها

فضاهای نمايشگاهی بخش مهمي در یک فرهنگسرا به شمار مي‌رود كه خصوصيات آن بر کل مجموعه تاثير گذار خواهد بود. ادراک فرد از فضاي سه بعدي نمايشگاه نتيجه يك دریافت سريع است. اين دریافت درمحيطي روشن ، آسان‌تر و سریعتر به دست مي‌آيد تا در فضائي كه تركيب ضعيف و ناخوانايي دارد. نمايشگاه نوع خاصي از فضا است كه در آن علاوه بر رابطه انسان – فضا يك رابطه پيچيده بين فضا و شيء وجود دارد. در قسمتهايي از نمايشگاه كه داراي مجموعه‌هاي نمايشي ثابت است. معماري را مي توان تا حد امكان با اشياء تطبيق داد ولي در قسمتهاي قابل انعطاف، اين امر فقط از طريق تزئينات و تمهيدات فراوان عملي است.

ترتيب قرارگيري اشياء

ترتيب اشياء نمايشي به بازديدكنندگان و خصوصيات اشياء نمايش بستگي دارد.

نورپردازي گالري‌ها

الف) نورپردازي طبيعي : به دلايل اقتصادي، فيزيولوژيكي و تنوع، نور طبیعی بهترين وسيله روشنايي است و اگر مسائل حفاظتي اشياء اجازه دهد نور طبیعی بر نور مصنوعی ارجحيت دارد . جهت نورپردازی ممكن است از بالا يا از پهلو باشد.

امتيازات نورپردازي از بالا در طراحي موزه‌ها عبارتند از:

- نورپردازي از بالا روشي است راحت‌تر و ثابت‌تر در نورپردازي و كمتر در معرض موانع جنبي در داخل و خارج از بنا مانند ساختمانهاي ديگر و درختان قرار مي‌گيرد.

- نوري كه از بالا به تصاوير يا اشياء به نمايش گذارده شده مي‌تابد، قابل تنظيم است و تامين نور كافي و يكنواخت آن ديدي بسيار مناسب با حداقل بازتاب يا انحراف به وجود مي‌آورد.

- امكان به نمايش گذاشتن تابلو ها یا اشياء بيشتري را در فضاي گالری میسر مي‌سازد.

ب) نورپردازي جانبي

اينگونه نورپردازي از طريق پنجره‌ها و نورگيرهاي معمولي به اشكال و ابعاد مختلف و در مكانهاي مناسب در ديوارها انجام مي‌شود. پنجره‌ها و نورگيرها معمولا يا در ارتفاعي كه بازديدكننده قادر به ديدن محوطه بيرون باشد و يا در ارتفاعي بالاتر نصب مي‌شود. ديوارهايي كه پنجره‌ها با ارتفاع معمولي بر روي آنها نصب شده، غالبا بدون استفاده هستند و علاوه بر آن اشياء نمايشي كه بر روي ديوار مقابل اين پنجره‌ها نصب شده‌اند نيز به خاطر وجود نور از مقابل داراي انعكاس هستند كه مانع ديد كامل و روشن مي‌گردد. با اين وجود، اينگونه پنجره‌ها براي اشيايي كه روي ديگر ديوارها و در زاويه‌اي درست نسبت به منبع نور قرار دارند، نور مناسب و دلپذير به وجود مي‌آورند. اینگونه نور پردازی معمولاْ توصیه نمی شود .

ج) نورپردازي مصنوعي

ملاحظات تكنيكي و مشكلات نگهداري مربوط به استفاده از نور مصنوعي از جمله عوامل موثر بر كاهش كاربرد نور مصنوعي در فضاهاي نمايشگاهي می باشد . نور مصنوعي از منابع نقطه‌اي يا خطي تأمين مي‌گردد و از اين رو چون سطوح تعديل كننده شدت آن با نور فضا قابل مقايسه نيست، لذا دستيابي به شرايط مشابه نور روز نيز تا ميزان محدودي امكان‌پذير است.

سیرکولاسیون در گالري‌ها

سیرکولاسیون نقش مهمی در ارائه و نمايش اشياء دارد و عامل مهمي در سازماندهي فضائي نمايشگاه بشمار میرود زيرا بطور نظري هيچ فضائي در منطقه نمايش اشياء منحصرا به رفت و آمد اختصاص نداشته و هيچ راهرو يا راه‌پله‌اي نبايد حركت سيال در اين منطقه را محدود كند.دستيابي به اين شرايط با اجتناب از محدوديتهاي توقفی و اجتناب از ایجاد اختلاف سطح زياد میسر می گردد

تنظيم شرايط محيطي

رطوبت، دما و نور باعث فرسايش اشياء مي‌گردند، دماي 15 درجه سانتي‌گراد و رطوبت نسبي 60% براي اكثر نمايشگاههاي مناسب مي‌باشد. رطوبت نسبي نبايد كم و زياد گردد و اين مساله با اشياء نمايشي ارتباط مستقيم دارد ولي در كل رطوبت نسبي 50% تا 65% توصيه مي‌گردد.

تهويه مطبوع

پيشرفتهاي فني در امر خلق يك محيط مصنوعي، اكنون به مرحله‌اي رسيده است كه امكان تامين مصنوعي شرايط جوي را به طور كامل فراهم ساخته است. در اين شرايط ثبات، انعطاف‌پذيري و نظم را مي‌توان در چهارجوب فضايي نمايشگاه تأمين نمود. از جمله ديوارهاي خارجي مي‌توانند كاملا بسته بوده و به خوبي عايق شوند و در صورت وجود اشعه‌هاي نامطلوب نور، مي‌توان آنها را دقيق‌تر از نور روز بررسي و درمان كرد.

آكوستيك
كنترل و طراحي آكوستيك بايد هماهنگ با ساير جنبه‌هاي طراحي ساختمان نمايشگاه

انجام شود. براي به حداقل رساندن نوفه‌اي كه ناشي از نواحي و وسايل پر سروصدا و شلوغ است، موقعيت ساختمان را بايد در محلي ساكت و آرام پيش‌بيني نمود. در صورتي كه يك منبع نوفه جهت‌دار در نزديكي ساختمان قرار گرفته باشد، مي‌توان از عملكردهاي مقاوم‌تر به عنوان مانع استفاده كرد و عملكردها حساس‌تر را در فاصله بيشتري از منبع نوفه قرار داد.

هماهنگي اصول آكوستيكي با خصوصيات معماري از يكسو مربوط به سبك معماري و سازماندهي فضايي آن مي‌باشد و از سوي ديگر نيازمند توجه به خصوصيات مربوط به طراحي فني ساختمان نمايشگاه قرار مي‌گيرد.

اعلام و اطفای حریق

در مقابله با حريق حفظ اشیاء متعلقات موجود و حفاظت از بازديدكنندگان امری اساسی می باشد . بديهي است نخستين اقدامات مقابله با آتش بايد با شناخت محل، خصوصيات مصالح ساختماني،خصوصیات اشیائ موجود در منطقه حریق و با رعایت مراقبت‌هاي لازم انجام پذيرد.

اجتناب از به كار بردن هر گونه ماده قابل اشتعال در تزئين و پوشش ديوارها و سقف و کف و دقت بسيار در بکار گیری و نگهداری از اقلام الکتریکی و الکترونیکی میتواند در افزایش ضریب ایمنی در برابر حریق کمک بسیاری نماید .

آمفي تئاتر و سالن های نمایش

ساختار عمومي فضاهاي نمايشي مي‌بايد بر اساس سلسله مراتبي از فضاهاي عمومي (مانند كارگاههاي توليد نمايش و فضاي كارمندان) استوار گردد. نحوه دسترسي به مجموعه فضاي نمايشي و تردد در فضاهاي داخلي ان با توجه به حريم محدوده فضايي بخشهاي مختلف آن انجام گيرد. ساختار فضايي اينگونه ساختمانها را با توجه به اصول فوق مي‌توان به دو عرصه بيروني و دروني تقسيم نمود.

الف) عرصه بيروني فضاي نمايشي : اين عرصه به طور كلي در ارتباط مستقيم با تماشاگران است

ب) عرصه دروني فضاي نمايشي : اين عرصه شامل كليه فضاهايي است كه مربوط به امور نمايشي و اجرایی مي‌شوند و از اين رو با كاركنان و بازيگران ارتباط مستقيم دارند.

شكل و انواع مختلف صحنه نمايش

الف-فضاهاي داراي صحنه ايواني . اينگونه صحنه ها امكان نمايش فيلم را نيز دارند.

ب-فضاهاي داراي صحنه ميداني كه صحنه از هر سو با تماشاچيان احاطه شده است . در اينگونه صحنه ها عمق ميدان تماشاگران حداكثر 6 تا 7 رديف است و در صورتي كه جايگاه در يك سطح باشد. حداكثر تعداد تماشاگران 400 نفر بيشتر نخواهد بود.

ج - فضاهاي داراي صحنه هلالي يا صحنه آزاد پیش آمده. در اين فضاها صحنه به قلب جايگاه تماشاگران کشيده شده و وروديها معمولا در پشت صحنه و يا در داخل جايگاه تماشاگران قرار دارند.

د- نوع ديگر از تئاتر كه تركيبي از موارد بالاست در دوران معاصر مورد توجه طراحان بوده است. اين نوع تئاتر با برخورداري از يك صحنه انعطاف‌پذير براي تبديل به شكلهاي مختلف از خصوصيتي مستقل برخوردار است. صحنه در اينگونه تئاترها مي‌تواند با جابجايي صندلي‌ها و قسمتهايي از كف به صورت ايواني – ميداني و هلالي ظاهر شود به اينگونه صحنه‌ها چندشكلي مي‌گويند.

شيب سالن نمايش

در نمايش های تئاتري زنده ،حالتهاي احساسي صورت بازيگران معمولا از فاصله بیشتر از 12 متر قابل رؤيت نيست و حركت آنها نيز از فاصله بيشتر از 20 متر به خوبي ديده نمي‌شود.براي تأمين ديد بهتر تماشاگران لازم است تا كف جايگاه شيب ملايمي داشته و يا به صورت پله‌اي طراحي شود.

ميزان شيب در طبقه همكف جايگاه براي حفظ امنيت تماشاگران و سهولت رفت و آمد افراد معلول كه با صندلي چرخ‌دار حركت مي‌كنند، حداكثر 10% است و شيب‌هاي بيشتر بصورت پله‌اي بايد طراحي شوند كه حداكثر آن 35% است.

صندلي تماشاچيان

ابعاد صندلي تماشاچيان طبق استانداردها حداقل عرض 45 سانتي‌متر را بايد داشته باشد و فاصله پشت تا پشت صندلي‌ها حداقل 90 سانتي‌متر و تا 1/1متر نيز مي‌تواند باشد.

حداكثر فاصلة هر صندلي از در خروجي نبايد از 15 متر بيشتر باشد و حداكثر فاصلة هر صندلي از راهرو جانبي 450 سانتي‌متر باشد. و تعداد مجاز صندلي‌ها در هر رديف به ازاي هر راهرو 7 صندلي مي‌باشد بهترين چيدمان صندلي‌ها بصورت قوسي و اختصاص ندادن بهترين نقاط ديد(مركز) به راهرو مي‌باشد.

اتاق رختكن (تنفس) بازيگران

اين اتاق محل استراحت، رختكن و گريم بازيگران مي‌باشد. در فضاهاي نمايش كوچك يك اتاق 20 متری براي اين منظور كافي است ولي در فضاهاي نمايش بزرگتر يك سالن غذاخوري يا آشپزخانه و محل استراحت جداگانه‌اي نياز است.

در محوطه اتاق رختکن برای فضا های نمایش بزرگ يك اتاق پرو لباس، سرويس بهداشتي ، آينة قدي ، كمد وسايل و ميز گريم براي گريم بازيگران قرار می گیرد.

اتاق سخنران

در هنگام برگزاري جلسات سخنراني در سالن نياز به يك اتاق جهت ميهمانان سخنران وجود دارد. كه قبل و بعد و بين سخنراني از سخنران پذيرايي گردد. در اين فضا كه مساحت آن 30 متر مربع مي‌باشد سرويس‌هاي زنانه و مردانه، محل نشستن و استراحت و ساير وسايل مانند كمد رختكن و … وجود دارد.

نورپردازي صحنه

نور پردازی توسط منابع نوري که در بالاي صحنه ، پلهاي صحنه و پلهاي روشنايي در بالاي جايگاه تماشاگران قرار دارند صورت می پذیرد . زاويه تابش معمولا بسته به عوامل و شرایط مختلف نظیر شدت و نوع نور مورد نیاز بين ۴۰ درجه تا ۵۵ درجه متغیر است . بطوريكه تمام صحنه را از جلو تا عقب آن توسط يك یا چند منبع نور پوشش داده شود. با افزايش ارتفاع منابع نور مي‌توان دامنه پوشش آنها را نيز افزايش داد.

اكوستيك

اكوستيك در هر فضاي نمايشي قادر است تا انواع برنامه‌هاي نمايشي را تحت تاثير قرار دهد و از آنجا كه ايجاد تغييرات اساسي در وضعيت اكوستيك سالنهاي نمايش بسيار دشوار است، از اينرو لازم است تا از ابتدا درباره خصوصيات اكوستيكي سالنهاي نمايش تصمیمات مناسب گرفته شود.فضاهاي نمايشي بايد در برابر كليه نوفه‌هاي خارجي ناشي از صداي هواپيما، ترافيك و همهمه افراد در سالن انتظار و سایر آلودگیهای صوتی ، عايق باشند و دستگاه‌هاي مكانيكي به گونه‌اي طراحي شده باشند كه سطح نوفه‌اي كه در داخل سالن نمايش ايجاد مي‌شود از يك حد خاص تجاوز نكند. براي برنامه‌هاي نمايشي زنده، در صورتيكه حداكثر تعداد تماشاگران 200 نفر باشد لزومي به استفاده از دستگاه‌هاي تقويت صدا نيست و در صورت كاهش فاصله متوسط بين تماشاگران و بازيگران استفاده از تمهيدات اكوستيكي براي نمايش‌هاي معمولي رضايتبخش مي‌باشد.

ميزان شيب جايگاه همانقدر كه براي ديد تماشاگران اهميت دارد، براي شنيدن هم مهم است زيرا صدا در هنگام عبور از جايگاه به علت خاصيت جاذب بودن بدن تماشاگران ضعيف مي‌شود، از اينرو با استفاده از بازتابنده‌هاي سقفي، بايد حداقل شيب لازم را كه مانع ديد تماشاگران نشود براي جايگاه در نظر گرفت.

نوع و جنس پوشش سقف و دیوار ها و کف و همچنین نوع و جنس روکش صندلی ها و حتی لباسهایی که تماشاچیان برتن دارند در بحث تنظیم صدا و مسائل اکوستیکی تاثیر بسزایی دارد .

ايمني از حريق

بروز نمايش در فضاهاي نمايشي و خسارات و تلفات ناشي از آن اغلب از عدم دقت در انتخاب و ساخت مواد بكار رفته در ساختمان و تجهيزات آن و رعايت ساير پيش‌بيني‌هاي لازم براي جلوگيري از توسعه آتش و بخصوص ايجاد دود مي‌باشد. اسکلت یک ساختمان محل نمایش بایستی حداقل دو ساعت در مقابل آتش مقاومت داشته باشد و از مواد قابل اشتعال در ساخت دكورها و براي پوشاندن ديوارها و سقف استفاده نشود و مواد جاذب صدا و ساير تجهيزات اكوستيكي نيز تا حد مطلوبي در مقابل آتش مقاومت داشته باشد.

در تئاترها معمولا صحنه نمايش مهمترين عامل ايجاد آتش و دود است. براي مقابله با حريق بر روي صحنه مي‌بايست آتش را درون چهار ديوار برج صحنه محبوس كرد و با استفاده از جريان قوي هوا به سمت بالا كه توسط دودكش اتوماتيك در بالاي برج صحنه ايجاد مي‌شود، حرارت و دود را از تماشاگران دور نگاه داشت.

نقشه و تجهيزات مربوط به پشت صحنه نيز بايد به گونه‌اي طراحي شده باشد كه از آتش‌سوزي و گسترش آتش جلوگيري كند.

تجهيزات اطفاء حريق در فضاهاي نمايشي شامل كشف‌كننده‌هاي دود و حرارت، شلنگ‌هاي قرقره‌اي، كپسولهاي گاز كربنيك و كپسول‌هاي پودري هستند. صحنه تئاتر هم در عين حال بايد به سيستم آب‌پاش در بالاي صحنه و بالاي پرده ايمني نيز مجهز بوده و در آن شير آب و سطل شن نيز پيش‌بيني شود.

اغلب لوازم اطفاء حريق در راهروها قرار مي‌گيرند و اگر وجودشان در اين از قبل در نظر گرفته نشده باشد، مي‌توانند به موانع خطرناكي تبديل شوند و از اينرو بايد محلهاي خاصي را براي آنها پيش‌بيني نمود.

استانداردها و ضوابط طراحي سينما

سالن انتظار سينما

طبق استانداردها و ضوابط طراحي سينما مصوب سازمان مديريت و برنامه‌ريز كشور حداقل ميزان سطح اشتغال سالن انتظار سينما به ازاي هر نفر 35/0 متر مربع و حداقل حجم سرانه سالنهاي سينما 5/1 متر مربع مي‌باشد.

تعداد صندليهاي سالن به ازاي هر 100 نفر، 10 صندلي مي‌باشد. در صورت داشتن اختلاف سطح سالن با بيرون حداكثر شيب راهرو ورودي 8 درصد و عرض آن حداقل2/1 متر باشد. حداقل عرض ورودي سالن انتظار به ازاي هر 100 نفر 56 سانتي‌متر مي‌باشد.

ورودي سينما:

به دليل كار كردن سينما با مجتمع فرهنگي، ورودي با ورودي مجتمع يكي است و فقط يك در براي ورود به سالن انتظار منظور گرديده است.

گيشة بليط‌فروشي

گيشه در سينما بايد در مكاني باشد كه ديد كافي بر فضاي خارج سينما داشته باشد و در جايي باشد كه صف مربوط به آن فراهم گردد مردم در معبر عمومي و همچنين مانع ورود و خروج مردم از سينما نباشد. در گيشه بهتر است به درون سالن انتظار باز گردد ولي اين در طوري نباشد كه با باز شدن آن درون گيشه مشخص گردد و سطح آن به ازاي هر نفر حداقل 3 متر مربع مي‌باشد.

راهروهاي سالن نمايش

عرض راهروهاي سالن را بر حسب تعداد جمعيت كه از آن تخليه مي‌شوند محاسبه مي‌شود ولي نه به اين صورت كه اين عرض متغير باشد. و اينگونه در نظر مي‌گيريم كه از تعداد جمعيت هر رديف كه در دو طرف آن راهرو مي‌باشد 60 درصد آن از هر راهرو تخليه مي‌گردند. اگر عرض در خروجي سالن نمايش از عرض راهرو منتهي به آن بيشتر باشد بايد

اگر عرض در خروجي سالن نمايش از عرض راهرو منتهي به آن بيشتر باشد بايد حداقل فضايي برابر عرض خروجي جلوي در ورودي داشته باشد.

حداكثر شيب مجاز در راهروهاي سالن نمايش 8 درصد مي‌باشد و اگر شيب بيشتر باشد بايد از پله در راهرو استفاده گردد كه ارتفاع و عمق موثر پله بايد طبق استانداردها باشد.

پله‌ها و يا نقطه شروع شيب راهروهاي سالن نمايش براي آگاهي تماشاگران بايد با چراغ مخصوص روشن گردند.

مصالح كف راهروها بايد از مصالح غير لغزنده و غير اشتعال باشند.

صندلي تماشاگران

استانداردهاي صندلي تماشاگران در جداول ضميمه آورده شده است. جنس و مصالح به كار رفته در صندليهاي سالن نمايش بايد مقاوم، قابل شستشو، غير قابل اشتعال باشد و از نظر آكوستيكي، مقدار صدائي كه آنها جذب مي‌كنند نبايد به وجود و يا عدم وجود تماشاچي در آنها وابسته باشد. چيدن صندليهاي سالن نمايش مانند چيدمان صندليهاي آمفي‌تئاتر مي‌باشد.

ورودي‌ها و خروجي‌هاي سالن نمايش سينما

ورودي‌ها و خروجي‌هاي سالن نمايش سينما بايد به گونه‌اي باشند كه در معرض ديد باشند و از ورود سروصدا به داخل و خارج سالن جلوگيري كنند.

حداقل تعداد در خروجي سالن نمايش 2 عدد مي‌باشد و فقط در موارد خاص مانند گنجايش سالن كمتر از 100 مي‌تواند 1 عدد باشد.

لازم به ذكر است كه براي خروج از سالن نمايش بهتر از كه درهاي سالن نمايش به طرف بيرون باز گردند و براي ورود به طرف داخل باز گردند.

حداقل فاصله دو در خروجي 5 متر مي‌باشد و نبايد از درهاي يك لنگه استفاده نمود و بايد از درهاي دو لنگه استفاده گردد.

درهاي سالن نمايش نبايد قفل داشته باشند و بهتر است داراي ثابت‌كننده‌هاي فشاري باشند كه با يك فشار روي آنها، در ثابت گردد.

مشخصات و استانداردهاي درهاي سالن نمايش در جدول آورده شده است.

سرويسهاي بهداشتي سينما

طراحي و اجراي ساختماني قسمتهاي مختلف داخل سرويسهاي بهداشتي بايد به گونه‌اي باشد كه شستشو و گندزدائي مستمر تمامي ديوارها و كف‌هاي سرويس ميس گردد.

ضوابط و استانداردهاي تعداد سرويسها در جدول آورده شده است.

اتاق پروژكتور و ملحقات آن

اتاق پروژكتور شامل حداقل 2 عدد پروژكتور به ابعاد 100×60 سانتي‌متر، ميزهاي برگردان و بازبيني فيلم به ابعاد 80×120 سانتي‌متر واتاق تقويت‌كننده‌هاي صدا مي‌باشد. دستگاه‌هايي مانند ركتي ناير، تابلوي اصلي برق اتاق پروژكتور، و مسيرهاي نور سالن و قفسه‌هاي فلزي مخصوص نگهداري فيلم در فضاهاي مستقل قرار دارند.

اتاقك كوچكي جهت نگهداري باطريهاي مخصوص روشنايي ايمني سينما و سرويس بهداشتي در جنب اتاق پروژكتور قرار دارند.

ابعاد اتاق پروژكتور با توجه به ابعاد پروژكتورها، فواصل آنها از هم و از ديوارهاي جانبي، و ميزهاي برگردان و بازبيني فيلم و دستگاههاي تقويت صدا در نظر گرفته مي‌شود.

ديوارها و كف اتاق پروژكتور بايد قابليت 2 ساعت مقاومت در مقابل آتش‌سوزي را داشته باشند. مصالح به كار رفته در اتاق پروژكتور جهت نازك‌كاري و آكوستيك نبايد قابل احتراق باشند كف اتاق پروژكتور براي انتقال كابلهاي برق و صدا بايد دو جداره بوده و كفپوش آن در مقابل برق عايق باشد.

وجود شير يا كبسول آتش‌نشاني در نزديك اتاق پروژكتور نيز توصيه مي‌گردد.

پرده نمايش فيلم

نوع پرده سينما با توجه به ابعاد سالن، قدرت پروژكتور، بهره روشنايي پرده و ميزان روشنايي مطلوب پرده انتخاب مي‌شود.

اندازه پرده با توجه به عرض سالن نمايش در قسمت جلوي آن، ارتفاع سالن، عمق سالن و در نظر گرفتن فضائي در دو طرف پرده براي رفت و آمد به پشت پرده و جمع شدن پرده محافظ تعيين مي‌شود. پرده نمايش بهتر است داراي انحناء باشد: بخصوص در سالن‌هاي عريض، اين انحناء كماني از دايره به مركز لنز پروژكتور و به طول فاصله لنز پروژكتور از مركز پردهمي‌باشد.

اسكلت نصب پرده نمايش بايد بزرگتر از پرده باشد (30 سانتي‌متر) تا نصب پرده آسان‌تر گردد و اسكلت از ديوار پشت پرده بايد به اندازه‌اي كه براي نصب بلندگوها مورد نياز است (90 سانتي‌متر) فاصله داشته باشد. و بايد اشاره نمود كه بهتر است دريچه‌هاي هواكش و خروجي هوا يا حتي ورود هوا، پشت پرده تعبيه نگردد و اصولا سيستم‌هاي تاسيساتي و تهويه هوا به گونه‌اي باشند كه هوا در پشت پرده چرخش نداشته باشد

ضوابط و معيارهاي طراحي فرهنگسرا

مطالب مشابه :

تئاتر شهر تهران

تبريك 16 آذر روز دانشجو

كتابخانه بابل

قنات

سعدالدین

دانلود کتاب نکات ریز خانه داری با فرمت جاوا

حكايت اين روزهاي ما 116

ضوابط و معيارهاي طراحي فرهنگسرا

اصول طراحی سینما

جغرافيا