اصول عكاسی معماری
مقدمه
زندگی در شهر یعنی تماس روزانه و همیشگی با معماری. از دوران غارنشینی تا برج‌نشینی با مصالح و معماری آغشته‌ایم. نه فقط راحتی و آرامش بلکه زیبائی و هنر را نیز با معماری توام کرده‌ایم. عکس معماری نیز باید در خدمت و معرفی هم زیبائی و هنر و هم راحتی و آرامش معماری باشد. نور و روشنائی و تاریکی آن. رنگ نور. شدت نور. زاویه‌ی تابش نور و نوع نور در یکایک سوژه‌های عکاسی معماری سرنوشت نوع آن سوژه معماری را مشخص می‌کند. هر نوری نمی‌تواند نظر و خواسته‌ی مهندس و طراح را که پله‌گردان با پنجره‌های باریک و عمودی طراحی کرده نشان بدهد.
یک شومینه که با چوب و سنگ طبیعی ساخته شده در ضمن فضائی بس رمانتیک و شاعرانه بوجود آورده، اگر با لامپ‌های مهتابی فراوان که سقف را پوشانده عکاسی شود؛ فضای عاشقانه‌ی ما بیشتر به پیتزا فروشی تبدیل خواهد شد. در ضمن نورپردازی این فضا با شمع که بسیار جذاب می شود، کار آسانی نیست و عکاس باید دانش و تجربه‌ی زیادی در رابطه نور و معماری داخلی داشته باشد. تمام رشته‌های عکاسی مانند پرتره در استودیو با اشیاء و لوازم زندگی در آتلیه‌ی عکاسی صنعتی و بسیاری عکسبردای‌های دیگر به نورپردازی و تنوع نور نیازمند می شود. ولی عکاسی معماری چه داخلی و چه خارجی بدون نورپردازی و انتخاب صحیح نور حتماً جذابیت لازم را نخواهد داشت.
از مهمترین مشکلات عکاسی معماری شناخت پرسپکتیو و انتخاب نقطه درست و حرفه‌ای دوربین است. هر تصویری که ساختمان و معماری سوژه‌ی اصلی آن باشد، معمولاً از هر زاویه و نقطه‌ای میتوان با یک لنز واید همه چیز را در عکس دید و انداخت. این عکس‌ها مسلماً صدها اشکال و ایراد معماری و زیبائی‌شناسی خواهد داشت و فقط عکسبرداری از نقطه‌ای که بهترین پرسپکتیو سوژه و محل را نشان میدهد، قابل قبول و حرفه‌ای محسوب می شود. معمولاً عکاس‌ها و گرافیست‌ها در یک سالن بیشتر جذب اشیاء زیبا و سوژه‌های چشمگیر می‌شوند. ولی یک معمار سالن و اطاق را حتی بهتر از دکوراتورها درک می کند و محل دوربین را بهتر تشخیص می دهد. فقط ممکن است تجسم زاویه‌ی دید 180 درجه را نداشته باشد که با کمک عکاس و تماشای صحنه از درون لنز نقطه نهائی و درست دوربین را پیدا خواهد کرد.
اگر عکاس نور و چراغ به اندازه کافی همراه داشته باشد شانس هنری‌تر کردن و بالابردن سطح زیبائی در عکس معماری را خواهد داشت. همانگونه که بعضی مواقع از نفوذ یا شدت نورهای موجود در صحنه، حال چه نور روز از پنجره باشد و چه چراغ‌های سقف و دیوار باید کم کرد تا در تمام تصویر نور جذاب و زیبائی بوجود بیاید.
ساخت بناهای متفاوت توسط بشر برای منظورها و كاربردهای مختلف بوده است. بناهای مذهبی، دولتی، صنعتی، یادبود، تجاری، مسكونی و گونه‌های مختلف دیگر هر یك كاربردی ویژه دارند كه بی‌تردید شكل ظاهری آنها نیز متفاوت است.
اقوام مختلف با توجه به فرهنگ و بینش خود، برای ساخت و تزیین برخی بناها اهمیت بیشتری قایل هستند. مثلاً مسلمانان همواره در ساخت و تزیین مساجد، زیارتگاهها و اماكن مذهبی با هنرمندی و ظرافت خاصی عمل كرده‌اند، به گونه‌ای كه مشابه آن در دیگر بناها كمتر یافت می‌شود. تنوع این بناها نیز بسیار چشمگیر است كه در هر نقطه و مكانی به شیوه‌ای خاص بوده است.
توده مواد موجود در فضا كه به صورت یك یا چندین حجم توخالی ساخته می‌شوند، معماری را شكل میدهد. این فضاهای توخالی برای فعالیت انسانهاست. به جز مواردی خاص، معماری هنر نیست. حتی بناهای یادبودی كه ظاهراً استفاده‌ای عملی ندارند، به مناسبتی خاص و به یادگار مسأله ارزشمندی كه برای كل جامعه مهم است، بنا شده‌اند. ایستگاه راه‌آهن، ساختمان یك كارخانه، ساختمان اداری و... با توجه به كاربردشان ساخته و تزیین می‌شود. در ساختمان بنا، علاوه بر هدف و فضا، جنس مواد نیز موضوع مهمی است كه متناسب با شرایط اقلیمی و نقشة ساختمان از مصالح گوناگونی استفاده می‌شود.
اولین گام در عكاسی معماری آگاهی از این عوامل است.
عكاس باید برای كسب این اطلاعات و بازدید از بنا وقت كافی صرف كرده و هنگام بازدید زوایای متفاوت آن را ارزیابی كند. در مورد اغلب بناهای تاریخی، مطالبی در كتابها و بعضاً دفترچه‌های راهنمای مربوطه چاپ شده كه برای شروع، راهنمایی‌های مناسبی در اختیار عكاس قرار میدهد.
اولین مشکل : انطباق پرسپکتیو معماری با پرسپکتیو عدسی و لنز در عکاسی است. یک ساختمان مرتفع و در ضمن طویل در دوربین، طبیعی و واقعی دیده نمی شود و حتماً ساختمان یا برج از حالت و فرم طبیعی خود خارج شده و بصورت هرم دیده خواهد شد به این دلیل دوربین و لنز در عکاسی حرفه‌ای معماری باید امکان تغییر دادن پرسپکتیو و فرم هندسی یک ساختمان را داشته باشد. این مشکل فقط با دوربینهای فانوسی (دوربینهای بزرگ) و یا لنزهائی که قابلیت تغییر پرسپکتیو را دارند رفع خواهد شد.
مشکل دوم : سایه‌ها و خطوط و حجم یک ساختمان است که در ساعات و نورهای متفاوت تغییر فرم می دهند. این مشکل با کمک فیلتر، لنز و زمان عکسبرداری باید حل شود.
عکس‌های معماری باید به فراخور مصرف آن تهیه شود. عکس از یک برج مدرن را که برای طراح یا دفتر مهندس سازنده آن عکاسی می کنیم با عکسی که برای طرح تبلیغاتی بانک یا مؤسسه‌ای که در آن ساکن است کاملاً تفاوت خواهد داشت. هر چه آشنائی عکاس معماری با تاریخ معماری، هنر معماری و اجزاء معماری و شهرسازی بیشتر باشد، کار عکاسی او آسان تر و عکس‌های او نیز با دیگران متفاوت است. این تنها دلیلی است که معمارانی که با عکاسی آشنا شده‌اند و حتی بخاطر تفریح از معماری‌های باستانی تا مدرن عکاسی کرده‌اند، عکس‌های آنها به مراتب گویاتر و جذاب تر است.
آشنائی با ظهور و چاپ عکس نیز به عکاسان معماری کمک می کند؛ عکس‌های بدون نتیجه و مصرف نیاندازند و در ضمن خیلی از عکس‌هائی را که در صحنه‌ی عکاسی اشکالات رنگ و کنتراست داشته است، در موقع چاپ جبران کرده و عکس را باصطلاح نجات دهند. آنچه را به عنوان مشکلات و سختی‌های عکاسی معماری گفتیم؛ فقط شامل عکس‌های معماری حرفه‌ای است. اگر معماری با طبیعت، زندگی مردم، حوادث و تبلیغات توأم شود به مراتب آسان تر خواهد شد و قوانین و شرایط سخت و خشک عکاسی معماری شامل آنها نخواهد شد. در مورد مراسمات و جشن‌هائی که در کنار آثار باستانی قدیم و یا میدان‌ها و استادیوم‌های مدرن ورزشی انجام می شود، باید دقت کنیم که معماری در خدمت سوژه‌ی اصلی و جذاب تر کردن تصویر باشد، نه اینکه مراسم و سوژه‌ی مورد نظر؛ فدای فرم و یا ستون‌ها و ساختمان شده باشد. وقتی از ماسوله یا ابیانه عکس می اندازیم؛ ابرهای آسمان، طبیعت و کوه در حد ده ماسوله اهمیت پیدا می کند. گل‌ها و کوچه‌ها باید در رابطه با معماری قدیمی و طبیعت زیبای امروز باشند، تا یکپارچگی و آرامش تصویری حفظ شود.
نمایش سبک و دوران تاریخی معماری و هارمونی اجزاء تصویر در عکاسی معماری اهمیت دارد. اگر آثار باستانی باستانی را برای کتاب معماری عکاسی می کنیم، پاکت پلاستیکی یک بار مصرف روی پله‌های تخت جمشید یا وانت و دوچرخه کنار کاخ پاسارگاد، همانقدر زننده و غلط است؛ که سقف‌های زیبای کاشی‌کاری‌ها و آجرهای صفوی و سلجوقی را با لامپ‌های مهتابی و تصاویر انتخاباتی و نوشته‌های یادگاری آدم‌ها عکاسی کنیم. اگر به علت نادانی و بی تفاوتی کولر آبی در کنار پنجره‌ی چوبی تاریخی یک مسجد نصب شده است، باید با انتخاب زاویه عکاسی و استفاده از پوشش‌های طبیعی کولر را ناپدید کنیم وگرنه سفارش دهنده حق دارد عکس ما را قبول نکرده و دور بیاندازد.
عکس‌های معماری همانند رشته‌های دیگر عکاسی در رابطه با نوع مصرف عکس باید تهیه شود و اگر سفارش دهنده‌ای وجود ندارد و ما به پیشواز کاریابی و مشتری رفته‌ایم، میتوانیم عکس‌های درست و اصلاح شده را برای میراث فرهنگی و کتابهای معماری و عکس‌های انتقادی و عیب و نقص‌دار را برای سازمان مرمت آثار باستانی یا مطبوعات و مقالات انتقادی بفرستیم.
بعضی مواقع ادغام دو زمان دور از هم توسط معماری و اشیاء یا انسان و حیوان بصورت جدی یا حتی طنز عکس جالبی خواهد شد؛ ولی آن عکس، عکس معماری نیست. بلکه از سوژه‌ی معماری در آن استفاده شده است.
داشتن لنزمناسب برای نمایش پرسپکتیو جذاب در عکس معماری سرنوشت ساز است.
انتخاب ساعت عکاسی معماری در رابطه با تابش نور مناسب و زاویه‌ی صحیح عکاسی باعث گیرائی در عکس معماری است.
موفقیت در رسیدن به رنگ، طرح و سبک در معماری به تجربه و دانش و هنر عکاس معماری مربوط می شود.
خلاقیت در انتخاب زاویه برای نمایش بزرگ نمائی یا ابهت اجزاء معماری هنر دیگر عکاس معماری است.
استفاده از اشیاء یا چیدمان اجزاء معماری نمایانگر سلیقه، تجربه و تسلط عکاس معماری است.
حدود تنوع و تفاوت عکاسی معماری را در حوزه های مختلف بسیار زیاد است بعنوان مثال می توان موارد زیر را نام برد:
عکاسی معماری قدیم باستانی : همانند تخت جمشید، تخت سلیمان، ارک بم، میدان نقش جهان، صحن حرم‌های مشهد، قم، شاه چراغ، سی و سه پل، پل‌خواجو و ...
اجزاء معماری قدیم باستانی : همانند ستون‌ها، سرستون‌ها، پله‌ها، گنبدها، مناره‌ها، سرسراها، کتیبه‌های سنگی، مجسمه‌ها، محراب‌های زرتشتی، محراب‌های اسلامی، پنجره‌های رنگی، درب‌های ارسی، پنج‌دری، سه‌دری و ...
معماری جدید و وسیع : همانند شهرک‌ها، مجموعه‌های ساختمانی، برج‌ها، مجموعه‌های ورزشی، مجموعه‌های فرهنگی و مذهبی، استادیوم‌ها، سالن‌های سرپوشیده، هتل‌های بین‌المللی و ...
اجزاء معماری مدرن : همانند طرح آجر، طرح بتون، طرح سنگ، نمای شیشه‌ای، پله‌های مدور، لابی‌های بلند و لابی‌های دو طبقه، درب‌های چوبی، درب‌های فلزی بزرگ، پنجره‌های فلزی، طرح مبلمان‌ها، پذیرائی، خواب، کتابخانه، آشپزخانه، اطاق کودکان، سالن ورزشی کوچک و ...
ماکت‌ها : همانند ماکت با زمینه‌ی واقعی، ماکت با زمینه‌ی کامپیوتری، ماکت با زمینه‌ی هوای آزاد، ماکت در استودیو، دتایل ماکت، نمای داخل ماکت، ماکت در پرسپکتیو و ...
دوربینهای عکاسی معماری
کاربرد حرکات فنی در تغییرات و اصلاح معایب و مشکلات معماری فقط با این نوع دوربینها ممکن است. تک‌فیلم (فیلم تخت) در ابعاد 10X12 ، 13X18 ، 20X25 که صفحه لنز و صفحه تصویر جداگانه قابل تغییر زاویه و دید است و هر حرکت کار خاصی را انجام میدهد.
مصارف عکس معماری
کتابهای درسی معماری، مقالات معماری نمایشگاه‌ها و روزهای تاریخی، اعیاد و جشن‌ها، فستیوال‌ها و سمینارهای معماری، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، سازمان و آژانس های جلب سیاحان، موسسات توریستی، شرکت‌های مسافرتی هوائی و زمینی، شهرداری‌ها، فروشگاه‌های صنایع دستی، کتابفروشی‌ها، هتل‌ها، کارت پستال‌ها، غرفه‌های ایرانی خارج از کشور، دفتر‌های مهندسی، مهندسین طراح، مقاطعه‌کاران، دفاتر نقشه کشی، فروشگاه‌های لوازم ساختمانی، فروشگاه‌های مصالح ساختمانی، رساله‌های کارشناسان معماری و ساختمان و ...
عوامل و شرایط مؤثر در خلق عکس موفق
انتخاب سوژه: هر عکاس به فراخور فرهنگ تجربه و رشته‌ی مورد علاقه خود سوژه‌ای را می‌پسندد.
کادربندی: هر عکاس اول در هنگام عکاسی و دوم در چاپ کادر مورد اعتقاد خود را انتخاب می‌کند.
نوع نور: به فراخور سوژه‌ی مورد نظر از منابع نور، خورشید، سایه، فلاش و لامپ استفاده می کند.
نوع فیلم : بدلیل مصرف از اسلاید، نگاتیو رنگی یا سیاه وسفید استفاده می کند.
اندازه فیلم 135mm : یا 6 X6 یا 4X5inch برای مصارف بترتیب (خبری)- (پرتره و طبیعت)- (معماری و تبلیغات) است.
اندازه گیری صحیح نور: به دلیل دسترسی به رنگهای درست، کنتراست صحیح و امکان چاپ مناسب می‌باشد.
شناخت دوربین و لنز : بدون دوربین و لنز مناسب و شناخت کاربردی آنها هر نوع عکاسی به اشکال برخواهد خورد.
خلاقیت و ابتکار: شناخت محو یا واضح شدن بخشی از تصویر به دلیل تفکر و خلاقیت در تصویر سازی است.
ظهور مناسب : لابراتوآر حرفه‌ای یا مغازه‌ی عکاسی غیرحرفه‌ای سرنوشت تصویر را می‌تواند عوض نماید.
چاپ و کیفیت آن: انتخاب لابراتوآر حرفه‌ای، کاغذ مات و براق و کنتراست آن آخرین تست کار عکاسی است.
کادر و قاب: اینکه عکس چگونه کادره شده و چگونه قاب شده یا پرس شود سلیقه و دید هنری پایانی عکاس است.
قبل از شروع به عکاسی‌های مختلف عکاس نسبت به عوامل فوق آشنائی و دانش و تجربه کافی داشته باشد تا با مربوط کردن یکایک آنها با هم در هنگام عکاسی سرعت عمل زیادی داشته و هم ضایعات کار را به حداقل رسانده و در ضمن به یک عکس موفق و حرفه‌ای نیز دست پیدا کند.
تجهيزات مورد نياز
1 – دوربين : ثبت و ضبط دقيق ترين جزئيات در عكاسي معماري ضروري است و بايد با وسواس تمام تصويرهايي با كيفيت بسيار خوب ارائه كند. بنابراین، در عكاسی معماری اغلب از دوربینهای قطع بزرگ و قطع متوسط یا از دوربینها و بك دیجیتال با كیفیت بالا استفاده می‌شود.در عكاسي معماري بايد خطوط و سطوح عمودي بنا در تصوير كاملاً‌عمودي باشند. از اصول اوليه عكاسي معماري، كج نبودن خط افق در تصوير،عمود بودن ساختمان و خطوط و سطوح عمودي آن در تصوير است.
2 – سه پايه : عكاساني كه به كيفيت و وضوح كامل تصوير خود مي انديشند. استفاده از سه پايه عكاسي را بسيار جدي تلقي مي كنند براي اينكه تصوير از بيشترين وضوح برخوردار باشد نبايد در محيط هاي كم نور يا فضاهاي داخلي بدون آنكه دوربين بر روي سه پايه نصب باشد اقدام به عكاسي كرد.
3 – فيلم : فيلم هاي رنگي يا سياه و سفيد با حساسيت زياد و فوق العاده زياد كمتر در عكاسي معماري استفاده مي شود. زيرا فيلم هاي حساسيت زياد با افزايش دانه ها جزئيات تصوير را كاهش مي دهند. از این رو استفاده از فیلم یا حالتهایی با حساسیت متوسط و كم برای كاهش دانه‌ها و افزایش جزییات در تصویر ضروری است.
4 – فيلتر : فيلترهاي زرد،نارنجي و قرمز در عكاسي سياه و سفيد براي تشديد كنتراست ابرها و آسمان و كنترل تيرگي آسمان و فيلتر پولاريزه براي از بين بردن انعكاسهاي نامطلوب در شيشه ها و تيره كردن آسمان در عكاسي رنگي بيشتري استفاده را در عكاسي معماري دارد. همچنین فیلترهای تصحیح در عكسبرداری رنگی از فضاهای داخلی كه با منابع نور مختلف روشن شده است، كاربرد دارد.
دوربینهای قطع بزرگ
در عكاسی معماری باید خطوط و سطوح عمودی بنا در تصویر كاملاً عمودی باشند و چون با دوربینهای قطع بزرگ به سادگی میتوان پرسپكتیو صحنه را كنترل و اصلاح و خطوط و سطوح را عمودی ثبت كرد، از این دوربینها بیشتر استفاده می‌شود.
پرسپكتیو اصلاح نشده
پرسپكتیو اصلاح شده
البته با دوربینهای SLR و لنزهای Perspective Correction نیز میتوان به عكاسی معماری پرداخت. با لنزهای Perspective Correction تا حدودی میتوان پرسپكتیو را كنترل كرد و یا در صورت عدم دسترسی به لنزهای Perspective Correction تلاش شود كه در حد مقدور خطوط عمودی ساختمان دچار اغتشاش نشود و تصویرهایی با كیفیت مطلوب ارائه شود.
لنزهای Perspective Correction
به عبارتی دیگر از اصول اولیه عكاسی معماری، كج نبودن خط افق در تصویر، عمود بودن كامل ساختمان و خطوط و سطوح عمودی آن در تصویر است، اما در مورد بناهای مدرن كه كیفیت گرافیكی نمای آنها چشمگیرتر است، میتوان از زوایای غیرمتعارف و وجود پرسپكتیو سود جُست و اندكی از اصول اولیه چشم‌پوشی كرد.
استفاده از نماهای نامتعارف در ساختمانها مدرن
نقش نور در عكاسی معماری
اجسام گوناگون موجود در طبیعت دارای سه بُعد طول، عرض و ارتفاع هستند كه مجموع این ابعاد، حجم را به وجود می‌آورد. اما هنگامی كه اجسام به تصویر در می‌آیند، خصوصیات سه بُعدی آنها بر روی سطحی دو بُعدی نمایان می‌شود. درست است كه توقع نداریم ابعاد حجم را در تصویر لمس كنیم، اما به كمك سایه‌روشنهایی كه بر روی حجم مورد نظر تشكیل می‌شود، میتوان احساس حجم و برجستگی را در تصویر ایجاد كرد.
حجم‌هایی كه به طور یكنواخت و یكدست روشن شده باشند و یا به طور یكدست در سایه قرار گیرند در تصویر از برجسته‌نمایی مطلوبی برخوردار نیستند. بنابراین، نور در عكاسی معماری اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد.
اغلب عكاسان برای عكاسی معماری و منظره مایل به استفاده از نور مایل صبحگاهی یا هنگام عصر هستند چرا كه این نور كنتراست متعادلی دارد. اما نور نیمه روز به خصوص در فصل تابستان شدید است و سایه‌هایی عمیق ایجاد می‌كند. در عكاسی معماری ایده‌آل آن است كه نمای اصلی ساختمان و یا قسمتی كه در تصویر مورد توجه اصلی قرار می‌گیرد، در معرض تابش نور قرار گرفته و در سایه نباشد.
استفاده از نورپردازی صحیح در نشان دادن حجم ساختمان
بهتر است نماهای رو به مشرق هنگام صبح كه آفتاب به آنها می‌تابد و بناهایی كه نمای اصلی آنها رو به مغرب است، هنگام عصر عكسبرداری شوند. هنگام عكسبرداری در نور صبحگاهی، برای اینكه بنا در تصویر از برجسته‌نمایی بهتری برخوردار باشد ترجیح دارد سایه‌هایی كه در سمت چپ ساختمان ایجاد می‌شود، در تصویر بگنجانید و هنگام عكسبرداری از بنا در غروب بهتر است زاویه عكسبرداری اندكی به سمت راست بنا متمایل باشد تا سایه‌های ایجادشده نیز در تصویر بیاید.
استفاده از سایه ها در بنا
نورهای بسیار ملایم و بدون سایه مانند نور هوای ابری یا مه‌آلود، احساس برجسته‌نمایی را در تصویر كاهش میدهد.
عكسبرداری از بناهای تاریخی و قدیمی در شب هنگام (زیر نور ماه) حالت جالبی را برای نشان‌دادن قدمت آنها به وجود می‌آورد.
بناهای قدیمی همراه با تصویر ماه
همچنین اغلب بناها هنگام شب زیباترند، به ویژه اگر از آنها عكس رنگی گرفته شود. تداخل و تركیب رنگهای حاصل از نورهای مختلف موجود نیز بر جلوه و زیبایی تصویر می‌افزاید. دقت در نورسنجی استفاده از سه پایه و سیم دكلانشور نكات مهم در این شرایط است. با نصب این سیم در محل مخصوص و هنگام فشردن آن به خصوص در استفاده از سرعتهای كم‌شاتر، دوربین دچار كمترین لرزش شده و از وضوح تصویر كاسته نمی‌شود.
برخی بناها در شب زیباترند
عكاسی از بناهای معماری در وضعیت ضد نور تصویری را می‌سازد كه فقط كلیاتی از ساختمان دیده می‌شود. در حالت ضد نور چون منبع نور پُشت بنا و رو به عكاسی است، موضوع كاملاً تیره دیده می‌شود و حالتی مرموز به خود می‌گیرد.
عكسبرداری از جزییات ساختمان
علاوه بر نمای كلی، جزییات قابل توجه بنا از قبیل نقش و نگارها، كاشی‌كاریها و تزیینات روی دیوارها موضوع‌های خوبی برای عكاسی معماری تلقی می‌شود. استفاده از نور مایل به ویژه برای عكسبرداری از نقوش برجسته و كنده‌كاری شده و همچنین درهای حجاری‌شده برای تأكید بر برجستگیها و نقوش آنها ایده‌آل است.
استفاده از نور مایل برای تاكید روی برجستگیها
برای اینكه ابعاد و شكل جزییات مورد عكسبرداری دچار اغراق یا اغتشاش نشود، بهتر است از لنزهای تله و حتی‌المقدور از نمای كاملاً روبرو عكسبرداری انجام شود.
لنزهای گوناگون تأثیرات مختلفی در تصویر نهایی به جا می‌گذارند. لنزهای واید در فواصل نزدیك ابعاد و تناسبهای سطوح نزدیك را درشت‌تر كرده و آنها را دچار دگرونی می‌كند و سطوح دورتر را كوچكتر نمایان ساخته و فضای گسترده‌تری را به تصویر می‌كشد. لنزهای تله برای عكسبرداری از فاصلة دور یا عكسبرداری از جزییات بنا با درشت‌نمایی بیشتر مناسبتر است. این لنزها زاویة دید بسته‌تری دارند و فضای كمتری را به تصویر می‌كشند اما اگر از فاصله‌ای مناسب كه كل بنا در تصویر بگنجد عكسبرداری انجام شود با این روش خطوط، سطوح و ستونهای موازی عمودی بنا در تصویر موازی و عمودی دیده می‌شود. در صورت عدم دسترسی به دوربینهای قطع بزرگ یا لنزهای Perspective Correction روش مفیدی برای اصلاح پرسپكتیو در عكاسی معماری است.
حذف زواید: اگر در فضای جلو بنا عوامل زائدی مانند تیرچراغ برق، درخت و مانند اینها وجود داشته باشد میتوان به بنا نزدیكتر شد و از لنزهای واید استفاده كرد. بدین‌ترتیب عوامل نامطلوب از كادر تصویر خارج می‌شود.
قاب‌كردن بنای معماری: هنگام عكسبرداری با لنزهای واید، اغلب فضای آسمان زیادی در تصویر وجود دارد. برخی از عكاسان ترجیح می‌دهند آسمان یكدست و صاف در تصویر نباشد. در این صورت با افزودن چند شاخ و برگ در قسمت بالای تصویر فضای خالی آسمان را پر می‌كنند.
درخت و شاخ و برگ آن نباید روی ساختمان را بپوشاند. این شیوه را اصطلاحاً قاب‌كردن نیز می‌نامند. قاب‌كردن با عناصر و عوامل موجود در محیط صورت می‌گیرد. ابتدا باید زاویة دید مناسب دوربین پیدا شود سپس در شرایط نوری مطلوب لنز مناسب انتخاب و عكسبرداری صورت گیرد.
قاب كردن تصویر
هنگام عكسبرداري با لنزهاي وايد اغلب فضاي آسمان زيادي در تصوير وجود دارد. برخي از عكاسان ترجيح مي دهند آسمان يكدست و صاف در تصوير نباشد در اين صورت با افزودن چند شاخ و برگ در قسمت بالاي تصوير فضاي خالي آسمان را پر مي كنند. درخت و شاخ و برگ آن نبايد روي ساختمان را بپوشاند اين شيوه را اصطلاحاً قاب كردن نيز مي نامند. چنين نيست كه در عكاسي معماري هميشه از زاويه روبرو آن هم از فاصله اي نسبتا دور كه نماي ساختمان در تصوير گنجانده شود عكسبرداري صورت گيرد.
برای اینكه بتوان بُعد و حجم بنا را در تصویر نشان داد و كمپوزیسیونهای جالبتری ایجاد كرد، باید زوایای متنوعی را جستجو كرد. چنین نیست كه در عكاسی معماری همیشه از زاویة روبرو آن هم از فاصله‌ای نسبتاً دور كه نمای ساختمان در تصویر گنجانده شود، عكسبرداری صورت گیرد. مثلاً میتوان به یكی از سطوح ساختمان به گونه‌ای نزدیك شد كه سطح جانب دوربین در پلان اول تصویر بزرگتر دیده شود و مابقی در پلانهای بعدی قرار گیرد. در چنین مواقعی نیز باید تمام صحنه از وضوح كافی برخوردار باشد و سطوح و خطوط عمودی بر قاعدة تصویر عمود قرار گیرند و اگر از لنز واید استفاده می‌شود، نباید اعوجاج ایجاد شود، بنابر این استفاده از لنزهای واید Perspective Correction و در صورت عدم دسترسی از لنزهای واید 35 میلیمتری یا حداكثر 28 میلیمتری توصیه می‌شود.
توجه به محیط اجتماعی و جغرافیایی پیرامون بنا اهمیت ویژه‌ای دارد. باید رابطه و موقعیت بنای معماری را با منظره اطراف آن درنظر گرفت.
وجود عامل زنده در بنا: بنای معماری، موجودی زنده نیست، باید دقت كرد كه حضور موجودات زنده در تصویر بیشترین توجه را به خود جلب می‌كند در مورد حالت و محل قرار گرفتن آنها دقت كنید و توجه داشته باشید كه فضای كمی را اشغال كند و لطمه‌ای به كل تصویر نزند. البته وجود این عوامل مقیاس مناسبی برای نشان‌دادن ابعاد ساختمان است. عكسبرداري از فضاهاي داخلي ساختمان جزو عكاسي معماري است كه از اصول كلي عكسبرداري معماري پيروي مي كند.
مطالب مشابه :
شعر و معماری
درک و بیان محیط. تربیت و تقویت نگاه جستجوگر و معنی یاب در جهت مشاهده و درک
مقبره سه گنبد ارومیه
درک و بیان محیط. تربیت و تقویت نگاه جستجوگر و معنی یاب در جهت مشاهده و درک
اصول عكاسی معماری
درک و بیان محیط. تربیت و تقویت نگاه جستجوگر و معنی یاب در جهت مشاهده و درک
شش نکته برای یادگیری بهتر
درک و بیان محیط تربیت و تقویت نگاه جستجوگر و معنی یاب در جهت مشاهده و درک محیط
دانلود کتابهای طراحی ...
هر چند در نظام آموزش معماری دوره کارشناسی جدید در ایران ، درس "درک و بیان محیط" متولی آموزش
آنتي دوآليسم و تئوري زيبايي شناسي
درک و بیان محیط تربیت و تقویت نگاه جستجوگر و معنی یاب در جهت مشاهده و درک محیط
معرفی کامل سه گنبد
درک و بیان محیط. تربیت و تقویت نگاه جستجوگر و معنی یاب در جهت مشاهده و درک
سر در گمی زندگی در فضای مجازی
درک و بیان محیط تربیت و تقویت نگاه جستجوگر و معنی یاب در جهت مشاهده و درک محیط
سه پل یکپارچه از سانتیاگو کالاتراوا
درک و بیان محیط. تربیت و تقویت نگاه جستجوگر و معنی یاب در جهت مشاهده و درک
برچسب :
درک و بیان محیط