سلامت روان

از امروز میخواهم سلسله مطالبی در باره بهداشت روان به مناسبت هفته بهداشت روان در وبلاگ قرار دهم این مطالب جهت ارائه در دوره آموزشی بهداشت روان تهیه شده که امیدوارم مورداستفاده و نظر خوانندگان و همراهان عزیز قرار گیرد. همچنین امیدوارم از نظرات و راهبردهای زیبای شما خوبان بهره مند گردم

ارادتمند شما حمید آمالی

(کلام نخست)

تعريف بهداشت روان

n بهداشت رواني به مفهوم عام خود يعني سلامت فكر و تعادل رواني و دارا بودن خصوصيات مثبت رواني و نيز راه هاي دستيابي به سلامت فكر و روح كه تكامل فردي و اجتماعي انسان ها با پرداختن به آن روشن مي شود.

مفهوم بهداشت روان

بهداشت و سلامت روان عبارت است از سازگاری فرد با خود و محیط و استفاده موفقیت آمیز از تمامی تواناییها و قابلیت های خویش در زندگی. ( نوابی نژاد- 1377 )

فردی از سلامت روان برخوردار است که ضمن سازگاری ، به لحاظ هیجانی و رفتاری دارای ثبات نسبی و حدی از اعتدال باشد و از زندگی خود و بودن با دیگران احساس لذت و رضایت نماید . ( فولادی- 1382)

بهداشت روان در درون مفهوم کلی بهداشت جای می گیرد و بهداشت یعنی، توانایی کامل برای ایفای نقش های اجتماعی،روانی و جسمی. بنابراین، سلامت تنها به معنای نبود بیماری یا عقب ماندگی نیست. ( سازمان جهانی بهداشت)

تعریف سلامت روان از نظر سازمان بهداشت جهانی

سلامت فكر عبارت است از قابليت ارتباط موزون و هماهنگ با ديگران، تغيير و اصلاح محيط فردي و اجتماعي و حل تضادها و تمايلات شخصي به طور منطقي، عادلانه و مناسب

اهمیت توجه به بهداشت روان

* جلوگیری از شیوع و گسترش اختلالات روانی

* پیشگیری از بروز اختلال در ساختار خانواده

* صرفه جویی در هزینه های مترتب بر نابهنجاری ها

* استفاده بهینه از توان و ظرفیت نیروی انسانی

* افزایش رفاه و نشاط فردی و اجتماعی

علل بیماری و مرگ

*سبک زندگی 50%

*عوامل ژنتیکی 20%

*عوامل محیطی 20%

*خدمات بهداشتی 10%

هدف اساسي بهداشت رواني

n هدف اساسي بهداشت رواني پيشگيري از ابتلا به بيماري هاي رواني است و به سخن ديگر سيستم بهداست رواني درصدد سلامت جامعه مي باشد، همچنين حفظ و ارتقاي سطح سلامت از آرزوهاي ديرينه بشري است .

اصول و شاخص های بهداشت و سلامت روان

n اعتقاد به اينكه هر رفتاري معلول علتي است

n اعتقاد به اينكه رفتار تابع تماميت وجودي هر فرد است

n توجه به احتياجات و نيازها كه خود عامل محرك براي رفتارهاي خاصي هستند.

n توجه به تاثير محيط بر انسان

n توان برقراری رابطه با دیگران

n شناختن محدوديت ها و توان ارزیابی درست از خودو ديگران

n داشتن عواطف و احساسات متعادل

n داشتن اعتماد به نفس و احساس كفايت

n احساس امنيت و آرامش خاطر

n توان بهره‌گيري از امكانات، منابع و مواهب طبيعي و ا لهي

n احترام به شخصيت خود و ديگران

n مسئوليت پذير بودن

n خود كنترلي

n احساس رضایت و شادي (شاملو - 1369 )

ملاک های سلامت روان (فولادی- 1382 )

n داشتن تصور صحیح و منطقی از خود(خودشناسی)

n قبول و پذیرش نقاط قوت و ضعف خود و دیگران

n پذیرش مسئولیت رفتارها و اتفاقات زندگی خود

n توانایی تصمیم گیری منطقی و به موقع

n توانایی ابراز وجود

n اعتدال در امور(تحصیل ،شغل،صرف اوقات فراغت)

n لذت بردن و رضایت از زندگی

n توانایی سازگاری منطقی با خود، دیگران و محیط

بهداشت رواني از نظر مكاتب روان‌شناسي

n از ديدگاه روان‌شناسي، منظور از مكاتب، الگوهاي فكري خاصي است كه توجيه‌كننده رفتار آدمي با مفهوم و برداشت خاص خود مي‌باشد. اين مكاتب مهم معاصرعبارتند از:

n روانكاوي

n انسان‌گرايي

n رفتارگرايي

بهداشت رواني از نظر مكتبروانكاوي

n هر چند افراد زيادي در ايجاد مكتب روانكاوي نقش داشته‌اند ليكن فرويد را پدر و بنيانگذار اين مكتب مي‌دانند. فرويد و ساير هم مكتب‌هاي او تلاش كرده‌اند، رشد انسان را بر اساس رويدادهايي كه در دوران كودكي براي او اتفاق افتاده، تجزيه و تحليل كنند.

n طبق اين مكتب، انسان بر اساس انگيزش‌هاي دروني آرزوهاي سركوب شده يا ناخودآگاه خود عمل مي‌كند. بنابراين هر رفتاري كه از انسان سر مي‌زند، جبري است. مكتب روانكاوي معتقد است، شخصيت انسان از سه عنصر نهاد، من و من برتر تشكيل مي‌شود.

n طبق اين مكتب، انسان بر اساس انگيزش‌هاي دروني آرزوهاي سركوب شده يا ناخودآگاه خود عمل مي‌كند. بنابراين هر رفتاري كه از انسان سر مي‌زند، جبري است.

n مكتب روانكاوي معتقد است، شخصيت انسان از سه عنصر تشكيل مي‌شود

n نهاد

n من

n من برتر

n نهاد تنها عنصر ذاتي شخصيت است كه هنگام تولد ايجاد مي‌شود و منبع همه نيروهاي غريزي انسان به شمار مي‌رود كه از اصل كسب لذت پيروي مي‌كند.

n نهادمعمولا به شيوه تكانشي، غيرمنطقي و غيراخلاقي عمل مي‌كند در برخورد با واقعيت متعادل مي‌شود و دومين قسمت شخصيت يعني من را تشكيل مي‌دهد. منيعني از فكر منطقي استفاده كردن و خواسته‌هاي نهاد را بر اساس مقتضيات زمان و مكان برآورده كردن.

n من از اصل واقعيت تبعيت< مي‌كند و از مقررات اجتماعي بي‌خبر است.

n قسمتي از من، دربرخورد با محدوديت‌هاي اجتماعي به من برتر تبديل مي‌شود.

n من برتر يعني همان امر و نهي پدر و مادر يا امر و نهي محيط اجتماعي. در ميان اين سه سطح شخصيت، كار من از همه مشكل‌تر است، چون بايد بين خواسته‌هاي نهاد و محدوديت‌هاي محيط اجتماعي تعادل ايجاد كند.

n به نظر روانكاوان، بهداشت رواني زماني تضمين مي‌شود كه من با واقعيت سازگار شود و همچنين تكانش‌هاي غريزي نهاد به كنترل درآيد و فرد بتواند بين سه عنصر شخصيت يعني نهاد، من و من برتر تعادل برقرار كند. بنابراين اگر بين اين سه جزء شخصيت تعارض به وجود آيد، فرد احساس تنش مي‌كند و براي حفظ خود، ابزارهايي به وجود مي‌آورد كه به آنها مكانيسم‌هاي دفاعي مي‌گويند.

بهداشت رواني از نظر مكتب انسان‌گرايي

n از جمله مكاتب ديگر روان‌شناسي انسان‌گرايي است. اين مكتب برخلاف روانكاوي قبول ندارد كه رفتار انسان به طور جبري، بدون اراده و از طريق اميال و آرزوهاي سركوب شده دوران كودكي هدايت مي‌شود بلكه معتقد است انسان مي‌تواند بر سرنوشت خود اثر بگذارد يا حتي آن را كنترل كند؛ چون انسان آزاد است پس مي‌تواند خوشبختي و بدبختي را به طور آزاد و با اراده خود تعيين كند.

n طبق ديدگاه انسان‌گرايي، عمده‌ترين عاملي كه فرد را به حركت وا‌مي‌دارد نگرشياست كه او به خود و دنياي اطراف خود دارد. مشهورترين پيشروان اين مكتب كارل‌راجرز و آبراهام مزلو هستند. مزلو معتقد است، نيازهاي انسان متناسب با نيرومندي، به پنج طبقه نيازهاي زيستي، ايمني، تعلق و عشق، عزت‌نفس و خودشكوفايي تقسيم مي‌شود. به نظر او بهداشت رواني به معناي ارضاي نيازهاي سطوح پايين و رسيدن به سطح خودشكوفايي است.

به این مثال جالب توجه کنید

A SMALL TRUTH TO MAKE LIFE 100%

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

is equal to

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26

Hard Work

H+A+R+D+W+O+R+K

8+1+18+4+23+15+18+11 = 98%

Knowledge

K+N+O+W+L+E+D+G+E

11+14+15+23+12+5+4+7+5 =96%

Love

L+O+V+E

12+15+22+5 = 54%

Luck

L+U+C+K

12+21+3+11 = 47%

( don't most of us think this is the most important ??? )

Then what makes100% ?

Is it Money? ... NO ! ! !

M+O+N+E+Y

13+15+14+5+25 = 72%

Leadership? ... NO ! ! !

L+E+A+D+E+R+S+H+I+P

12+5+1+4+5+18+19+9+16 =89%

Every problem has a solution, only if we perhaps change our attitude.

To go to the top,

to that100%,

what we really need to go further... a bit more...

ATTITUDE

A+T+T+I+T+U+D+E 1+20+20+9+20+21+4+5 = 100%

It is OUR ATTITUDE towards Life and Work that makes OUR Life100%! ! !

ATTITUDE IS EVERYTHING

Change Your Attitude …

And You Change Your Life ! ! !

بهداشت رواني از نظر مكتب رفتارگرايي

n از جمله مكاتب ديگر، مي‌توان با رفتارگرايي اشاره كرد. پيروان اين مكتب معتقدند، بهداشت رواني به محرك‌ها و محيط فرد وابسته است و بر سازگاري فرد با محيط تاكيد دارد. اين مكتب معتقد است، رفتار ناسالم نيز مانند ساير رفتارها آموخته مي‌شود. از پيروان اين مكتب مي‌توان به پاولف، واتسون و اسكينر اشاره كرد كه در شرطي شدن رفتار بر بازتاب و تقويت تاكيد دارند. علاوه بر سه مكتب فوق، مكاتب مختلف ديگري نيز وجود دارند كه ازجمله آنها مي‌توان شناخت‌گرايي و زيست‌گرايي را نام برد.

بهداشت رواني از نظر مكتب زيست‌گرايي

n پيروان مكتب زيست‌گرايي، رفتار را با مطالعه اندام‌ها، سلول‌هاي عصبي و توارث تبيين مي‌كنند.

n در واقع زيست‌شناسان، پزشكان و روان‌پزشكان معتقدند، رفتار مي‌تواند در دستگاه عصبي مركزي يا در برخي نورون‌ها به وجود آيد. طبق اين مكتب، بهداشت رواني زماني وجود خواهد داشت كه بافت‌ها و اندام‌هاي بدن به طور سالم كار كند . هر نوع اختلال در دستگاه عصبي و در فرآيندهاي شيميايي بدن، اختلال رواني را به همراه خواهد آورد .

سلامت روان

مطالب مشابه :

بهداشت روان در مدارس

سلامت روان

دستورالعمل برگزاري هفته بهداشت روان

تحقیق درباره ی بهداشت روان

شعرهای بهداشت

بهداشت روانی

چهار دانستنی

روزشمار هفته بهداشت روان