ایجاد کلینیک گیاه پزشکی راهی به سوی مصرف بهینه سم در کشاورزی

اهداف

ارائه توصیه های فنی مناسب در بهترین زمان

کاهش مصرف بی رویه سموم

تشویق و ترغیب کشاورزان به اجرای توصیه های  کارشناسان برای افزایش عملکرد وبهبودکیفیت تولید

تشویق کشاورزان برای اجرای تناوب زراعی و عملیات به زراعی  و شناسائی وبرطرف نمودن دلایل عدم تمایل بعضی از کشاورزان به تناوب زراعی

از آنجایی که استفاده از کود مناسب ،زمان و نحوه آبیاری صحیح در دفع علفهای هرز و پیشگیری از شیوع بسیاری از بیماریها و آفات موثر است و باعث افزایش مقاومت گیاه می شود حضورکارشناسان مربوطه کمک شایانی به بهبود عملکرد و افزایش تولید کشاورزان خواهد داشت

ترغیب و آگاهی یافتن کشاورزان از رعایت اصول بهداشتی وتوجه کشاورزان به این موضوع هزینه پیشگیری کمتر از هزینه درمان است

بازدیداز مزارع کشاورزهای متقاضی و بررسی نمونه های برداشتی برای ارائه مناسب ترین روشهای مبارزه

استفاده از روشهای کنترل بیولوژیک مناسب ومعرفی این روشها به کشاورزان جهت پیشگیری از مصرف بی رویه سموم شیمیایی و حفظ محیط زیست

معرفی سیستم های نوین و صحیح سمپاشی به کشاورزان و باغداران جهت افزایش کارآیی وکاهش هزینه کشاورز

شناسایی وترویج پایه های مناسب منطقه و مقاوم به آفات و بیماریها

 شناسایی بهترین زمان جهت مبارزه با آفات و بیماریها

 معرفی و ترویج روشهای صحیح زراعی و باغی در تمام مراحل کاشت،داشت ،برداشت ونگهداری محصولات انباری

از همه مهمتر ایجاد اشتغال جهت فارغ التحصیلان رشته گیاهپزشکی در کشور

بنابر اعلام روابط عمومی سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران، پیرو توافقات بعمل آمده میان این سازمان با مدیریت ترویج و نظام بهره برداری و مدیریت حفظ نباتات جهاد کشاورزی استان مبنی بر واگزاری ایجاد کلینیک های گیاهپزشکی به اعضای جویای کار سازمان نظام مهندسی، از سوی معاونت آموزشی سازمان نظام مهندسی کشاورزی استان تهران، شرایط متقاضیان تاسیس کلینیک های گیاهپزشکی و شهرستانهای محل اجرای این طرح به شرح زیر اعلام شد
شرایط متقاضیان تأسیس کلینیک:
۱)       عضویت در سازمان نظام مهندسی
۲)      نداشتن سوء پیشینه، نداشتن سابقه لغو پروانه تاسیس یا بهره برداری
۳)      مکان مناسب، امکانات و تجهیزات لازم
۴)      معرفی یک نفر مدیر مسئول دارای پروانه اشتغال یا رتبه مرتبط با امور گیاهپزشکی از سازمان
تبصره۱: برای دریافت مجوز تاسیس، تشکیل یک تعاونی با حداقل ۵ تا ۷ عضو از داوطلبان بومی منطقه الزامی می باشد.
تبصره۲: کارشناسان و کارشناسان ارشد کشاورزی با مدرک غیر گیاه پزشکی که به ترتیب حداقل ۶ و ۴ سال سابقه کاری در واحدهای حفظ نباتات و مراکز تحقیقات آفات و بیماریهای گیاهی (با ارائه مدرک معتبر) داشته باشند می توانند به عنوان مدیر مسئول انتخاب شوند.
فرم هاي قرارداد با توجه به پتانسيل افراد، وضعيت محصول، آفات و بيماري ها، شرايط منطقه از لحاظ جغرافيايي و اقليمي و ساير عوامل تاثيرگذار تنظيم شده، بر اين اساس براي هر كارشناس براساس توانايي و امكانات بين 400-200 هكتار در قالب قرارداد در نظر گرفته شده كه دستمزد آن در هر دوره رويشي براي هر هكتار در مركبات، پسته و نخيلات ده هزار تومان، انگور هفت هزار تومان و ساير محصولات هشت هزار تومان در نظر گرفته شده است

گروه گياه‌پزشكي از زماني كه مدرسه فلاحت در اين مجموعه تاسيس شده است كار خود را آغاز كرد.‌ يكي از دروسي كه در آن زمان در اين دانشكده تدريس مي‌شد، حفاظت نباتات بود كه عمده محور آن، نحوه شناسايي و كنترل عوامل زيان آور گياهي بود و هدف نهايي اين گرايش‌تربيت عده‌اي دانشجو در مقاطع ليسانس، فوق ليسانس و دكتري با تخصص در زمينه حفاظت از گياهان بود. شناسايي عوامل زيان آور گياهي مثل قارچ‌ها، ويروس‌ها، باكتري‌ها، كنه‌ها و حشرات مختلف و خطراتي كه محصولات كشاورزي را تهديد مي‌كنند نيز از ديگر اهداف اين رشته بود.

‌ گروه گياه‌پزشكي داراي دو بخش بيماري شناسي گياهي و حشره شناسي كشاورزي است كه علاوه بر مقطع كارشناسي در دوره‌هاي كارشناسي ارشد و دكتري نيز فعال هستند. بخش حشره شناسی کشاورزی: اکولوژی سیستماتیک، زیست شناسی، مرفولوژی، فیزیولوژی و ژنتیک حشرات، بیماری شناسی حشرات، دینامیسم جمعیت حشرات، سم شناسی، کنترل بیولوژیک حشرات، روش های نوین کنترل حشرات و ...

 بخش بیماری شناسی گیاهی: مدیریت بیماری های گیاهی، نماتدشناسی گیاهی، قارچ شناسی، ویروس شناسی گیاهی،پروکاریوت شناسی، بیواکولوژی عوامل خاکزی و کاربرد بیوتکنولوژی در بیماری شناسی گیاهی.

امکانات آزمایشگاهی و تحقیقاتی گروه گیاهپزشکی : 1 : آزمایشگاه حشره شناسی :  در این آزمایشگاه بخش عملی دروس حشره شناسی ، آفات گیاهی و جانورشناسی تدریس می¬شود . امکانات آزمایشگاه شامل استریومیکروسکوپ ( بینوکولار)، میکروسکوپ، آون و وسایل جمع آوری و نگهداری و تشریح حشرات، آفات گیاهی و جانور شناسی است . سایر وظایف این آزمایشگاه تهیه کلکسیونهای آموزشی مربوط به دروس حشره¬شناسی، جانورشناسی و آفات گیاهی، تهیه اسلایدهای لازم از نمونه¬های حشرات و آفات گیاهی، تهیه کلکسیون حشرات مفید مانند حشرات شکارگر، پارازیتوئید و گرده¬افشان و تهیه لوح¬های فشرده آموزشی حشره¬شناسی می¬باشد.

2 : آزمایشگاه بیماری های گیاهی : در این آزمایشگاه بخش عملی دروس قارچ شناسی ، باکتری و ویروس شناسی، نماتد شناسی، کنه شناسی و بیماری های گیاهی تدریس می شود . امکانات آزمایشگاه شامل میکروسکوپ آموزشی استاد و دانشجو، میکروسکوپ معمولی، استریومیکروسکوپ، هود، سانتریفیوژ، اتو کلاو، آون و وسایل جمع آوری ، نگهداری و بررسی بیماری های گیاهی، قارچ ها، نماتد ها و باکتریها می باشد. سایر وظایف این آزمایشگاه تهیه کلکسیونهای آموزشی مربوط به دروس بیماری¬شناسی گیاهی و عوامل بیماریزای گیاهی (مانند قارچها، باکتریها، ویروسها، نماتدها، گیاهان عالی انگل و غیره)، تشکیل هرباریوم قارچهای زنده و غیرزنده و نمونه¬های گیاهی حاوی آثار خسارت عوامل بیماریزای گیاهی، کشت قارچها و باکتریهای بیماریزای گیاهی و آنتاگونیست و اقدام برای شناسایی آنها، تهیه لوح¬های فشرده آموزشی بیماریهای گیاهی است.

3 : آزمایشگاه تحقیقاتی حشره شناسی : در این آزمایشگاه تحقیقات مربوط به پایان نامه های کارشناسی ارشد و طرح های تحقیقاتی اساتید گروه در خصوص حشره شناسی انجام می شود . امکانات آزمایشگاه شامل دو واحد اتاقک رشد حشرات، دو دستگاه انکوباتور، یک دستگاه کامپیوتر، استریو میکروسکوپ، میکروسکوپ و ادوات و وسایل مربوط به پرورش و بررسی زیست شناسی حشرات و آفات گیاهی می باشد.

4 : آزمایشگاه قارچ شناسی و بیماری های قارچی : در این آزمایشگاه تحقیقات مربوط به پایان نامه های کارشناسی ارشد و طرح های تحقیقاتی اساتید گروه در خصوص قارچ شناسی و بیماری های قارچی گیاهان انجام می شود. امکانات آزمایشگاهی شامل انکوباتور، ژرمیناتور، هود، میکروسکوپ، استریو میکروسکوپ، یک دستگاه کامپیوتر و ادوات و وسایل مربوط به نگهداری، شناسایی، پرورش و بررسی زیست شناسی قارچ ها و بیماری های قارچی گیاهان می باشد. جمع¬آوری، شناسایی و تهیه کلکسیون از قارچهای بیماری¬زای گیاهی و انجام مطالعات مربوط به جنبه¬های مختلف بیماری¬زایی و زیست¬شناسی قارچها نیز در این آزمایشگاه انجام می¬شود.

5 : آزمایشگاه کنه شناسی و نماتد شناسی : در این آزمایشگاه تحقیقات مربوط به پایان نامه های کارشناسی ارشد و دکتری و طرح های تحقیقاتی اساتید گروه در ارتباط با کنه شناسی و نماتد شناسی انجام می شود . امکانات آزمایشگاه شامل میکروسکوپ، استریومیکروسکوپ و ادوات و وسایل مربوط به جمع آوری، نگهداری، شناسایی و بررسی کنه های گیاهی و بررسی در خصوص نماتدهای گیاهی می باشد. جداسازی، شناسایی و تهیه اسلایدهای میکروسکوپی از کنه¬ها شامل کنه¬های مضر و کنه¬های مفید، نگهداری کلکسیون اسلایدهای میکروسکوپی و نمونه¬هایی از گیاهان آفت زده حاوی علایم و آثار خسارت کنه¬های گیاهی روی آنها، بررسی¬های زیست¬شناسی و فونستیک کنه¬ها و مطالعه در خصوص جنبه¬های مختلف نماتد شناسی  نیز در آزمایشگاه انجام می¬شود.   6 : آزمایشگاه ویروس و باکتری شناسی : در این آزمایشگاه تحقیقات مربوط به پایان نامه های کارشناسی ارشد و طرح های تحقیقاتی اساتید گروه در ارتباط با باکتری و ویروس شناسی گیاهی انجام می¬شود . امکانات آزمایشگاه شامل انکوباتور، الکتروفورز، هود، یخچال و وسایل مربوط به نگهداری، شناسایی و بررسی باکتریها و ویروسهای گیاهی می¬باشد. جداسازی شناسایی و تهیه کلکسیون از باکتریها و ویروسهای بیماریزای گیاهی و انجام مطالعات مربوط به پروکاریوتهای گیاهی (شامل بررسیهای سیستماتیک بیوشیمیایی، بیولوژی و مولکولی) نیز در این آزمایشگاه انجام می¬شود.

7- آزمایشگاه فیزیولوژی حشرات و سم¬شناسی  در این آزمایشگاه تحقیقات مربوط به پایان نامه های کارشناسی ارشد و طرح های تحقیقاتی اساتید گروه در ارتباط با فیزیولوژی حشرات و سم¬شناسی و تدریس بخش عملی دروس فیزیولوژی حشرات و سم¬شناسی انجام می¬شود.  امکانات آزمایشگاه شامل انکوباتور، میکروپلت ریدر، دستگاه عصاره گیری و وسایل مربوط به پژوهش در زمینه  فیزیولوژی حشرات و سم¬شناسی است.

هدف از ایجاد این رشته تربیت کارشناسانی است که علاوه بر داشتن معلومات علمی و فنی کشاورزی عمومی، به علوم مربوط به شناخت آفات و عوامل بیماریزای گیاهی به طور نظری و عملی احاطه دارند و با فنون و روشهای مبارزه با آفات و عوامل بیماریزای گیاهی و روشهای حفظ نباتات آشنایی کافی پیدا کرده اند.

 از برگزاري اولين كنگره گياهپزشكي ايران در سال 1347 چهل سال مي گذرد از اين حيث كنگره گياهپزشكي در زمره قديمي ترين كنگره هاي عملي كشور محسوب ميشود . اين كنگره مكان مناسبي جهت گردهمايي محققين رشته هاي مختلف گياهپزشكي از سراسر كشور و بعضاً خارج از ايران است ، تا ضمن ديدار  و گفتگو با يكديگر نتايج تحقيقات خود را مبادله نموده و به بحث و تبادل نظر بپردازند . ارايه مقالات علمي كه غالباً حاصل و نتيجه جديدترين تحقيقات در زمينه گياهپزشكي در كشور به شمار مي روند ، ضمن آنكه تاحدي بيانگر وضعيت تحقيق در اين شاخه از علم در ايران به شمار مي رود ، راه آيندگان را براي مقابله با مشكلات گياهپزشكي كشور تا حدودي هموار مي نمايد .

 اصلي ترين هدف برگزاري كنگره گياهپزشكي ايران امكان حضور كارشناسان رشته هاي مختلف علوم كشاورزي و دانشجويان رشته هاي مختلف گياهپزشكي در كنار استادان دانشگاهها و مراكز آموزش عالي و محققان مؤسسات تحقيقاتي مختلف است . بطور حتم كشاورزي كشور از بركات چنين جمع علمي كه در عرضه علم و تحقيق ايران كم نظير است منتفع خواهد شد.

تا یک قرن پیش هجوم دسته های عظیم ملخ های مهاجر ، باعث قحطی های هولناک و مرگهای گروهی از انسانها می شد. ملخ هایی که نه تنها کشورها بلکه قاره ها را در می نوردیدند و در پشت سر از باغ و کشتزار اثری بر جای نمی گذاشتند و زندگی بسیاری از مردم را در گرداب هلاکت فرو می بردند . حتی در قرن 19 میلادی به دلیل اینکه محصول سیب زمینی کشور ایرلند طی 4 سال (1849-1845 ) به نوعی قارچ مبتلا شده بود ، بیش از یک میلیون و 200 هزار نفر از مردم ایرلند از بین رفته و حدود 5/1 میلیون نفر دیگر آواره شدند.در ایران نیز هر چند سال یک بار، هجوم ملخ های صحرایی مهاجر و ملخ مراکشی و همچنین خسارت گسترده بین گندم ، قحطیهای دوره ای به وجود می آورد و تلفات فراوانی به دنبال خود دارد.

عده ای از داوطلبان آزمون سراسری گیاه پزشکی را داروسازی گیاهی می دانند و تصور می کنند که منظور از گیاه پزشکی معالجه انسان به کمک داروهای گیاهی است در حالی که این دانش به جای معالجه انسان به حفظ و معالجه گیاهان اعم از گیاهان زراعی ، زینتی و درختان میوه می پردازد و آنچه که گیاه را رنج می دهد و به سلامت آن صدمه می زند، مطالعه و بررسی می کند . یعنی دانشجوی این رشته با آفاتی که در مزرعه ها ، انبارها ، سیلوها و کشتی ها به بخشهای مختلف گیاه صدمه می زند از قبیل حشرات ، جوندگان و علفهای هرز یا بیماریهای گیاهی مانند قارچ ها ،ویروس ها و باکتریها آشنا می شود و نحوه سم پاشی را در مراحل مختلف رشد و نگهداری گیاه فرا می گیرد البته باید توجه داشت که آنچه به گیاه صدمه می زند تنها بیماری نیست بلکه سرمازدگی ، گرمازدگی و حتی کمبود مواد غذایی در خاک نیز گیاه را رنج می دهد و جزو ضایعات گیاهی محسوب می شود. از همین رو دانشجوی رشته گیاه پزشکی باید مواد فوق را بشناسد و نحوه جلوگیری از این آسیب ها را بیاموزد.

تعریف و هدف

در دوره کارشناسی مهندسی کشاورزی، عنوان گیاه پزشکی به رشته ای اطلاق می شود که در آن علوم و فن آوری در زمینه های شناخت آفات و عوامل بیماری زای گیاهی و اصول و روشهای مبارزه با این عوامل مورد بررسی قرار می گیرد.

هدف از ایجاد این رشته، تربیت کارشناسانی است که علاوه بر داشتن معلومات علمی و فنی کشاورزی عمومی، در زمینه گیاه پزشکی ، علوم مربوط به شناخت آفات و عوامل بیماری زای گیاهی را در حد کارشناسی به صورت نظری و عملی بیاموزند و با فنون و روشهای مختلف حفظ محصولات کشاورزی، همچنین مبارزه با آفات و بیماریهای گیاهی نیز به صورت علمی و کاربردی آشنایی کافی پیدا کنند تا بتوانند به عنوان مدرس در هنرستانهای کشاورزی، کارشناس اجرایی تحقیقات در مراکز پژوهشی کشاورزی و مدیر و مجری امور حفاظت گیاهان در موسسه های دولتی و خصوصی بخش کشاورزی خدمات شایسته ای را ارائه دهند. بر اساس ایین نامه آموزشی دوره کارشناسی، طول دوره کارشناسی گیاه پزشکی چهار سال است و دانشجویان به طور متوسط این دوره را در همین مدت طی می کنند. حداکثر طول زمان تحصیل مجاز در این دوره 6 سال و هر سال تحصیلی شامل دو نیم سال است. هر نیم سال تحصیلی شامل 17 هفته کامل آموزشی است. نظام آموزشی این دوره به صورت واحدی است و برای هر واحد درس نظری در هر نیمسال 17 ساعت آموزش کلاسی منظور می شود.

اهمیت و جایگاه در جامعه

با توجه به اهمیت محوری بخش کشاورزی در امر تغذیه و اقتصاد کشور و از آن جا که رسیدن به خودکفایی و استقلال اقتصادی در این عرصه، تضمین کننده استقلال سیاسی ما نیز خواهد بود. هر گونه تلاش برای افزایش تولیدات کشاورزی، بسیار ارزشمند و حیاتی است. یکی از راههای افزایش محصول، جلوگیری از زیانهای آفات و بیماریهای مختلف گیاهان و فرآورده های گیاهی است که هر سال، ضرر و زیان قابل توجهی را بر کشور تحمیل می کند. با توجه به دانش و فن آوری روز، لازم است روشهای علمی جدید، جایگزین شیوه های سنتی مبارزه با آفات و بیماریهای گیاهی شود، تا با افزایش سطح تولیدات از ورود محصولات کشاورزی خارجی بی نیاز شویم.

توانایی‌های‌ لازم‌ :

گیاه‌ پزشک‌ ایرانی‌ باید از یک‌ سو با گونه‌های‌ گیاهی‌ و جانوری‌ طبیعی‌ ایران‌ آشنا باشد و از سوی‌ دیگر با موجودات‌ زنده‌ (آفات‌، بیماری‌ها و علف‌های‌ هرز قرنطینه‌ای‌) که‌ دائم‌ از مبادی‌ ورودی‌ رسمی‌ یا از مرزهای‌ طولانی‌ کشور به‌ صورت‌ غیرقانونی‌ وارد می‌شوند، آشنا بوده‌ و با آنها مبارزه‌ کند. در واقع‌ مهندس‌ گیاه‌پزشکی‌ کاری‌ دشوار، پیچیده‌ و پر مسؤولیت‌ را بر عهده‌ دارد و باید از بیوشیمی‌، بیولوژی‌ و آمار، اطلاعات‌ وسیع‌ و گسترده‌ای‌ داشته‌ باشد.همچنین‌ گیاه‌پزشکی‌ نیاز به‌ حافظه‌ قوی‌ دارد چون‌ دانشجو باید اسامی‌ لاتین‌ حشرات‌ و قارچ‌ها و رده‌ آنها را به‌ خاطر بسپارد و بالاخره‌ دانشجوی‌ این‌ گرایش‌ باید به‌ کشاورزی‌ و بخصوص‌ حشره‌شناسی‌ علاقه‌مند باشد. زیرا بخش‌ عمده‌ای‌ از دروس‌ این‌ گرایش‌ شامل‌ آفات‌ گیاهی‌ می‌شود و در این‌ درس‌ حشرات‌ مضر برای‌ آفات‌ و بیولوژی‌ آنها آموزش‌ داده‌ می‌شود.

موقعیت‌ شغلی‌ در ایران‌ :

شاید برخی‌ از کشاورزان‌ تصور کنند که‌ اطلاعات‌ لازم‌ را درباره‌ آب‌ و خاک‌ دارند اما هر کشاورزی‌ می‌داند که‌ برای‌ مبارزه‌ با آفات‌ و بیماری‌های‌ گیاهی‌ باید به‌ یک‌ متخصص‌ مراجعه‌ کند تا نوع‌ سم‌ و نحوه‌ استفاده‌ از آن‌ را فرا گیرد. به‌ عبارت‌ دیگر کشور به‌ فارغ‌التحصیل‌ علاقه‌مند و توانای‌ گیاه‌پزشکی‌ نیاز مبرمی‌ دارد. وزارت‌ کشاورزی‌، شهرداری‌ها و کلنیک‌های‌ گل‌ و گیاه‌ نیز از مرکز جذب‌ فارغ‌التحصیلان‌ این‌ گرایش هستند.از سوی‌ دیگر در حال‌ حاضر مهندسین‌ کشاورزی‌ می‌توانند با استفاده‌ از طرح‌ اشتغال‌زایی‌ جهاد کشاورزی‌، از این‌ وزارتخانه‌ وام‌ گرفته‌ و گلخانه‌ یا باغ‌ میوه‌ ایجاد کنند.قابل‌ ذکر است‌ که‌ موقعیت‌ فارغ‌التحصیلان‌ این‌ گرایش در شهرستان‌ها بهتر است‌ زیرا می‌توانند در سازمان‌ تحقیقات‌ کشاورزی‌ شهر خود فعالیت‌ نمایند.

دروس‌ تخصصی‌ گیاه‌ پزشکی‌:

حشره‌شناسی‌ ، قارچ‌شناسی‌، آفات‌ مهم‌ گیاهان‌ زراعی‌ ، بیماری‌های‌ مهم‌ گیاهان‌ زراعی‌، آفات‌ مهم‌ درختان‌ میوه‌، بیماری‌های‌ مهم‌ درختان‌ میوه‌، آفات‌ و بیماری‌های‌ مهم‌ گیاهان‌ زینتی‌، جالیزی‌ و سبزی‌ها، اصول‌ مبارزه‌ با آفات‌ و بیماری‌های‌ گیاهی‌، سم‌شناسی‌، تکنولوژی‌ مبارزه‌ شیمیایی‌، علف‌های‌ هرز و کنترل‌ آنها، آفات‌ انباری‌، کارآموزی‌.

رشته گياه پزشكي از آن رشته هاي نوپا ، كاربردي جذاب است كه علاقمندان خود را جذب كرده است . عنوان گياه پزشکي در علوم کشاورزي ايران از سال 1342 به جاي «دفع آفات و حفاظت گياهان» مطرح شده است. به طور کلي، در اين رشته تشخيص و شناسايي آفات و عوامل بيماري گياهان زراعي، باغي، زينتي، جنگلي، مرتعي و فرآورده هاي گياهي و همچنين شناخت علايم و چگونگي اثر آفات و عوامل بيماريهاي انگلي و غيرانگلي بر گياهان و آشنايي کامل با اصول و روشهاي مبارزه، مورد بحث قرار مي گيرد.
‌دانش‌ گياه‌پزشکي‌ به‌ جاي‌ معالجه‌ انسان‌ به‌ حفظ‌ و معالجه‌ گياهان‌ اعم‌ از گياهان‌ زراعي‌، زينتي‌ و درختان‌ ميوه‌ مي‌پردازد و آنچه‌ که‌ گياه‌ را رنج‌ مي‌دهد و به‌ سلامت‌ آن‌ صدمه‌ مي‌زند، مطالعه‌ و بررسي‌ مي‌کند؛ يعني‌دانشجوي‌ اين‌ گرايش‌ با آفاتي‌ که‌ در مزرعه‌ها، انبارها، سيلوها و کشتي‌ها به‌ بخش‌هاي‌ مختلف‌ گياه‌ صدمه‌ مي‌زند از قبيل‌ حشرات‌، جوندگان‌ و علف‌هاي‌ هرز يا بيماري‌هاي‌ گياهي‌ مانند قارچ‌ها، ويروس‌ها و باکتري‌ها آشنا مي‌شود و نحوه‌ سمپاشي‌ را در مراحل‌ مختلف‌ رشد و نگهداري‌ از گياه‌ و نحوه‌ ضد عفوني‌ انبارها را فرا مي‌گيرد. البته‌ بايد توجه‌ داشت‌ که‌ آنچه‌ به‌ گياه‌ صدمه‌ مي‌زند تنها بيماري‌ نيست‌ بلکه‌ سرمازدگي‌، گرمازدگي‌ و حتي‌ کمبود مواد غذايي‌ در خاک‌ نيز گياه‌ را رنج‌ مي‌دهد و جزو ضايعات‌ گياهي‌ محسوب‌ مي‌شود. از همين‌ رو دانشجوي‌ گياه‌ پزشکي‌ بايد موارد فوق‌ را بشناسد و نحوه‌ جلوگيري‌ از اين‌ آسيب‌ها را بياموزد.

- نمونه وظایف
۱- بازرسی مستمر از مزارع و باغات حوزه محوله و کسب اطلاع از بروز یا شیوع آفات و انگل ها و امراض نباتی و تهیه گزارش لازم.
۲- جمع آوری اطلاعات مربوط به آفات، انگل ها یا امراض نباتی و انجام بررسی های مقدماتی و تهیه گزارش بمنظور تدوین دستورالعمل های فنی و اجرای برنامه های مبارزه با آفات و انگل ها و امراض نباتی و همچنین اجرای مقررات قرنطبنه داخلی و خارجی بمنظور جلوگیری از حمل و نقل محصولات کشاورزی آلوده و مریض به سایر نقاط کشور و بالعکس.
۳-تهیه دستورالعمل جهت راهنمایی دسته های سمپاش آفات و تقسیم کار و وسایل لازم بین آنان.
۴- تعیین حدود مناطق آلوده به آفت و محل مبارزه و مشخص کردن مناطق آلوده و بررسی و تهیه گزارش از اقدامات انجام شده و تشخیص میزان خسارت وارده.
۵- تاسیس ایستگاههای مراقبت و مبارزه با آفات و انگلها و امراض نباتی در مناطق آلوده و تهیه برنامه های لازم.
۶- ایجاد پستهای قرنطبنه و صدور پروانه ورود برای محصولات کشاورزی با رعایت مقررات قرنطینه خارجی و نیز نظارت بر امر ترخیص محصولاتی که از خارج کشور وارد می شوند.

۱- تلاش در جهت کاهش منطقی و مصرف بهینه آفت کش های کشاورزی
2- جلوگیری از هدر رفت منابع مالی محدود کشاورزان و کاهش هزینه تولید
3- افزایش سطح فرهنگ عمومی کشاورزان نسبت به عوامل زیان آور گیاهی و شیوه های مدیریت آنها
4- جلوگیری از تخریب منابع آب، خاک و گیاهان در اثر کاربرد بی رویه آفت کش های کشاورزی
5- جلوگیری از پیدایش عوامل زیان آور جدید یا مقاوم نسبت به آفتکشها به موازات پیشرفت علوم زیستی و فناوری های روزآمد، دانش گیاه پزشکی از آخرین دستاوردها بهره م یگیرد و در زمینه مرفولوژی، فیزیولوژی، رفتارشناسی، اکولوژی، نوسانات جمعیت و... آفات گیاهی و سبب شناسی، واگیری و سایر مسائل مربوط به بیماری های گیاهی به پیشرفت های مهمی دست یافته و در زمینه مدیریت آفات و بیماری های گیاهی از کلیه روش های جدید اصول زراعی و باغبانی از جمله بهداشت گیاهان، به کارگیری واریته ها (ارقام) مقاوم، روش پیش آگاهی، کنترل غیرشیمیایی (بیولوژیک استفاده (I.P.M) و...) و شیمیایی ب هویژه در قالب مبارزه تلفیقی مینماید.
برخی از وظایف و مسئولیت های گیاه پزشک عبارتند از:
1- مسئله یابی گیا هپزشکی وعلوم وابسته از طریق مراجعه و بازدید از مزارع، باغ ها، انبار و سیلوهای کشور و مراجعه کشاورزان به آنها.
2- تحقیق و پژوهش در زمینه زیست شناسی و فیزیولوژی عوامل زیان‌آور محصولات بومشناسی (Ecology) کشاورزی (زراعی، باغی، جنگلی و مرتعی) در سطوح آزمایشگاهی،
استانی، منطقه ای و ملی.
3- اجرای پژوهش های بنیادین گیاه پزشکی کشور با تأکید بر بهره‌گیری از روشهای نوین (بیوتکنولوژی) و همچنین آن دسته از پژوهش هایی که مؤسسات تک محصولی (مانند مؤسسه تحقیقات پنبه، مؤسسه تحقیقات پسته، مؤسسه تحقیقات خرما و...) و همچنین مؤسسه تحقیقات دیم در زمینه آنها فعالیتی ندارند.
۴ جمع آوری، شناسایی و رده بندی جامعه جانوران (Fauna) و رُستنی های (Flora) ایران و بررسی تنوع زیستی آنها.
5- تحقیق در زمینه شناسایی، زیست شناسی، کارایی و تکثیر عوامل مفید جهت مبارزه بیولوژیکی علیه آفات و نگهداری منابع ژنتیکی آنها.
6- تحقیق در زمینه روشهای مختلف مدیریت تلفیقی (IPM)
7- تحقیق در زمینه شناخت، فرمولاسیون، تأثیر و باقیمانده سموم کشاورزی و تکنیک های گوناگون سم پاشی و آزمایش سموم جدید.
8- تحقیق در زمینه شناخت، زیست شناسی، بوم شناسی و عصاره گیری از گیاهان برای استفاده در زمینه کنترل عوامل زیان آور.
9- تحقیق در زمینه امکان ساخت فرمو ن های (مواد شیمیایی که از حشارت ماده در محیط پخش م یگردد) و موادی که در اعمال فیزیولوژیک و بیولوژیک بندپایان زیان آور کشاورزی (حشرات، کنه ها، عنکبوت ها و...) اختلال ایجاد می‌نمایند.


شرایط محیط کار
با توجه به ضرورت تأمین غذای کافی و سالم، نمی توان زمانی را پی شبینی نمود که به کارشناسان این رشته، نیازی نباشد؛ البته هما نگونه که گفته شد با وجود محدودیت سازمان های دولتی در جذب نیروی انسانی و رشد روزافزون دانش آموختگان مقطع کارشناسی، باید بیش از پیش به بخش های غیردولتی (خصوصی یا تعاونی) توجه داشت و کلینیک های گیاه پزشکی و شرکت های خدمات گیاه پزشکی از زمینه های جدی و جدید کار دانش‌آموختگان گیاه پزشکی است. با توجه به ماهیت موجودات زنده، غالباً محیط کار کارشناسان گیاه پزشکی، آمیزه ای از طبیعت (مزارع و باغات) و محیط های آزمایشگاهی، گلخانه ای و... است. بدیهی است محیط کار باید از نور کافی، دمای مناسب، نبود آلودگی های صوتی و محل مناسب انجام کار از نظر ابزار و ادوات برخوردار باشد.

فرصتهای شغلی موجود برای فارغ‌التحصیل رشته گیاه پزشکی
مراکز آموزشی (هنرستان های کشاورزی، دانشکده های کشاورزی، آموزشکده های کشاورزی، مراکز آموزش کشاورزی و...) مراکز پژوهشی، شامل مؤسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور (آفات و بیماری های گیاهی) و بخ شهای وابسته به آن در مراکز استانها سایر ادارات دولتی و نیمه دولتی (سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کل کشور و ادارات منابع طبیعی استان ها، سازمان بوستان ها و فضای سبز استان ها و شهرستان ها، سازمان حفاظت محی طزیست و اداره های کل آن در استان ها و...) بخش غیردولتی، شامل کلینیک های خصوصی گیاه پزشکی و شرکت های توزیع کود و سم و....
بدیهی است در هر حال دانش‌آموختگان کارآفرین و خلاق گیاه پزشکی باید در پی آفرینش فرصت های کاری نو برای خود و دیگران باشند. محلهای کسب اطلاعات بیشتر مراکز آموزش عالی (دانشگاهی) به ویژه گروه های آموزشی دانشکده های کشاورزی، مراکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی، هفته نامه پیک سنجش (وابسته به سازمان سنجش آموزش کشور)، نشریه آفرینش، مراکز مشاوره آموزشی و دانش‌آموختگان گیاه پزشکی در مقاطع مختلف تحصیلی.

IPM عبارت است از نوعی رویکرد یا مدیریت عوامل زیان‌آور گیاهی (آفات و بیماریهای گیاهی) که با استفاده از تمام شیوه های قابل استفاده در زمینه کنترل منطقی عوامل زیان آور به کار گرفته می شوند، مانند تلفیقی از روش های مبارزه شیمیایی، فیزیکی، مکانیکی، بیولوژیکی و... که میزان خسارت عوامل زیان آور را تا حد قابل تحمل کاهش می دهد و حفاظت از محیط زیست را نیز در نظر دارد.

منابع و مآخذ
1- زمردی، ع، تاریخ گیاه پزشکی ایران، نشر آموزش کشاورزی، ١٣٨٢
2- راهنمای انتخاب رشته، مرکز مطالعات، تحقیقات و ارزشیابی آموزشی سازمان سنجش آموزش کشور، مرکز انتشارات سازمان سنجش آموزش کشور، ١٣٨۴
3- پنجاه و هشتمین سالگرد تأسیس مؤسسه تحقیقات آفات و بیماری های گیاهی ١٣٨٠ ١٣٢٢ ، مؤسسه تحقیقات آفات و بیماری های گیاهی، ١٣٨٠
4- ج. ام. والر، ب. ج. ریچی و ام. هولدرنس، ترجمه: فرخ ینژاد و محمودی، راهنمای کلینیک گیاه پزشکی، انتشارات دانشگاه شهید چمران اهواز، ١٣٨۴
5- بهداد، ا، دائرةالمعارف گیاه پزشکی ایران (آفات، بیماریها و علف های هرز)، نشر یادبود اصفهان، ١٣٧۵
تدوین و نگارش:
سارا سیاهپوش کارشناس گیا هپزشکی
مهندس نادر آزادبخت کارشناس ارشد بیماری شناسی گیاهی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان
مریم شامی- دانشجوی گیا هپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی خرم‌آباد

كلينيك گياهپزشكي

چشم انداز كلينيك:

حمایت و آموزش کشاورزان در زمینۀ روش های صحیح کشاورزی و کاهش مصرف سموم شیمیایی از طريق بکارگیری روش های مبارزۀ تلفیقی، تناوب کشت، استفاده از پرداتورها و غیره در راستاي اهداف توسعه پايدار و با هدف افزايش كميت و كيفيت محصولات كشاورزي.

اين مركز فعاليت هاي زير را در راستاي تحقق اهداف راهبردي خود به انجام ميرساند:

1.       اجراي پروژه هاي بيولوژيك

2.       مشاوره و طراحي پروژه هاي تحقيقاتي ترانسژنيك و ...

3.       انجام كليه آزمايشات مربوط به آفات و بيماريهاي گياهي و همچنين آزمايشات آب و خاك

4.       اجراي پروژه هاي آموزشي و ترويجي

5.       اجراي پروژه هاي شبكه مراقبت و پيش آگاهي باغات

6.       برگزاري كارگاهها و سمينارهاي آموزشي براي توليدكنندگان و بهره برداران

7.       ارائه خدمات پژوهشي

8.       مشاوره و نظارت فني دوره اي يا دائمي در زمينه كنترل آفت و مبارزه با بيماريهاي گياهي، تغذيه گياهي، توليد مواد بيولوژيك و ...

9.       توسعه روشهاي نوين كشاورزي از طريق انتقال دانش فني در كليه گرايشهاي مهندسي كشاورزي

10.   طراحي و اجراي انواع پروژه هاي صنعتي و اتوماسيون كشاورزي، انواع پروژه هاي اب و خاك، انواع سيستم هاي آبرساني، آبياري قطره اي و تحت فشار

تسهيلات ارزان 7 درصدي به متقاضيان احداث كلينيك گياه پزشكي و كارگاه مواد بيولوژيك اعطا مي شود.
با هماهنگي بانك كشاورزي با هدف ارتقاء سلامتي هموطنان، اقدام به پرداخت تسهيلات وام خريد يا احداث كلينيك‌هاي گياهپزشكي و همچنين احداث و تجهيز كارگاههاي توليد مواد بيولوژيك با سود 5% و بازپرداخت 7 ساله مي‌نمايد.

رئيس سازمان فوق اعلام كرد كه كليه متقاضيان حقيقي و يا حقوقي در سراسر كشور مي‌توانند به دفاتر جهاد كشاورزي سراسر كشور مراجعه نمايند.

به گفته وي، در اين طرح، گلخانه داران، باغداران و توليدکنندگان بخش کشاورزي پس از شناسايي در صورت داشتن شرايط و ضوابط لازم از اين علامت استفاده کنند.
دارابي، يکي از شرايط لازم دريافت مجوز اين علامت را عقد قرار داد با کلينک هاي گياه پزشکي دانست و گفت: اين روند در توليد محصول سالم کمک شاياني خواهد کرد.
رييس سازمان حفظ نباتات کشور در ادامه به سياست هاي دولت در واگذاري امور به بخش خصوصي اشاره کرد و افزود: در راستاي توسعه کلينيک هاي گياه پزشکي تاکنون براي 730 کلينک در کشور مجوز فعاليت صادر شده است.
دارابي، افزود: در اين کلينيک ها چهار هزار و 301 کارشناس گياه پزشکي مشغول فعاليت هستند.
وي، در ادامه به اجراي طرح هايي در خصوص کاهش سموم و آفت کش ها در توليد محصولات کشاورزي اشاره و خاطرنشان کرد: تا دو سال گذشته ميزان مصرف سموم شيميايي در بخش کشاورزي 25 هزار تن بوده که اين ميزان طي دوسال گذشته با اقدامات انجام شده به 16هزار و 700 تن کاهش پيدا کرده است.
به گزارش ايرنا، رييس سازمان جهادکشاورزي استان قزوين نيز در اين همايش گفت: اکنون مديريت مبتني بر دانش محور در حفظ نباتات اجرا مي شود.

مقدمه د‌‌ستورالعمل تاسيس و بهره برداري آزمايشگاه هاي تشخيص آفات و بيماريهاي گياهي

در راستاي اجراي قانون اجازه تأسيس آزمايشگاه هاي تشخيص آفات و بيماريهاي گياهي مصوب 1/6/1371 مجلس شوراي اسلامي و آيين نامه اجرايي آن، مصوب1/8/1373 هيأت وزيران، دستورالعمل تأسيس آزمايشگاههاي تشخيص آفات و بيماريهاي كياهي به شرح ذيل ابلاغ مي گردد. هدف از تاسيس آزمايشگاههاي تشخيص آفات و بيماريهاي گياهي، مشاركت بخش خصوصي و تعاوني براي حفظ محصول در راستاي وظايف و اهداف سازمان حفظ نباتات به منظور افزايش توليد مي باشد. الف- آزمايشگاه تشخيص آفات و بيماريهاي گياهي، واحدي است كه به وسيله اشخاص حقيقي يا حقوقي بخش غيردولتي تأسيس و راه اندازي شده و متناسب با اختيارات تعيين شده از سوي كميته استاني، موضوع ماده5، وظيفه بررسي و تشخيص آفات محصولات كشاورزي را عهده دار مي باشد و ابزار و روش ها ي مبارزه با آنها را توصيه و يا اجرا مي نمايد
تبصره: منظور از آفات، كليه عوامل زنده و غير زنده هستند كه در صحرا، جنگل، و مزارع و يا باغات به طور مستقيم و يا غير مستقيم به محصولات كشاورزي يا گياهان زراعي و يا اشجار صدمه زده و يا در انبار، اماكن، كارگاه ها، وسايل نقليه موجب تقليل كمي و كيفي فرآورده هاي كشاورزي مي شوند

مراحل انجام كار صدور پروانه كلينيك گياهپزشكي

ابتدا با ارائه درخواست صدور مجوز به واحد حفظ نباتات مديريت جهاد كشاورزي شهرستان مربوطه توسط متقاضي اقدام شده و سپس با معرفي متقاضي به اداره حفظ نباتات استان توسط مديريت جهاد كشاورزي شهرستان توسط مديريت جهاد كشاورزي شهرستان و ارائه معرفی نامه از سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی استان و تكميل مدارك در اداره حفظ نباتات توسط متقاضي و ارائه طرح در كميته فني و انجام آزمون و مصاحبه جهت تعيين صلاحيت فني و صدور مجوز تاسيس توسط جهاد كشاورزي هرمزگان  و بازديد از امكانات و تجهيزات مورد نياز كلينيك و صدور پروانه بهره برداري توسط سازمان جهاد كشاورزي استان هرمزگان انجام مي گيرد

مدت زمان انجام کار بین 1 تا 3 ماه بستگی به تعداد متقاضیان دارد.

در ضمن شرايط متقاضي -دارا بودن مدرك ليسانس گياهپزشكي با 5 سال تجربه در رشته دفع آفات ، دارندگان مدرك دکترای گیاهپزشکی و فوق ليسانس گياهپزشكي با 2 سال تجربه کاری، دارندگان مدرک لیسانس  ساير رشته ها با 6 سال سابقه كار و كارشناسان ارشد ساير رشته ها با 4 سال سابقه كار در حفظ نباتات و يا مراكز تحقيقات آفات و بيماريها -تامين مكان مناسب و تجهيزات و نيروي انساني لازم -حسن شهرت و داشتن تجربه كاري

 مدارك مورد نياز:

-فتوكپي مدرك تحصيلي متقاضي و مسئول فني -تصوير تمام صفحات شناسنامه متقاضي و مسئول فني -گواهي صحت مزاج براي متقاضي و مسئول فني-گواهي عدم سوء پيشينه متقاضي و مسئول فني-تصوير كارت پايان خدمت يا معافيت دائم براي متقاضي و مسئول فني-چهار قطعه عكس 4×3 متقاضي و مسئول فني-گواهي معتبر سابقه كار مرتبط با مسئول فني براي مدارك كارشناسي و كارشناسي ارشد-تصوير اساسنامه جهت شركت ها.-تصوير سند مالكيت يا اجاره نامه محل تاسيس آزمايشگاه(حداقل یکسال اعتبار)-طرح توجيهي تأسیس آزمایشگاه (کلینیک)گیاهپزشکی.-فرمهای تکمیل شده (1-2-3)

مراحل انجام كار ارائه خدمات فني گياه پزشكي

ابتدا با ارائه نمونه آلوده به آفات ، بيماري و يا علف هرز توسط متقاضي اقدام شده و سپس با بررسي نمونه ها در آزمايشگاه و تشخيص نوع آفت و عزيمت به مزارع و يا باغ مورد نظر در صورت نياز و عدم تشخيص در مراحل قبل و ارائه توصيه هاي فني بمنظور كاهش خسارت آفت و بكارگيري توصيه هاي فني و اعلام نتيجه به حفظ نباتات انجام مي پذيرد


مطالب مشابه :


چگونه يك هتل استاندارد طراحي كنيم؟

امروزه در جهان علاوه بر رعايت ضوابط طراحي هتل ، ابتکارات کاملا به دور از چشم




معماري - مقالات

(مطالعات طراحي كلينيك تخصصي بخش آزمايشگاه) پاورپوينت نور، چشم ، پاورپوینت ضوابط و




ایجاد کلینیک گیاه پزشکی راهی به سوی مصرف بهینه سم در کشاورزی

چشم انداز كلينيك: و طراحي پروژه هاي در صورت داشتن شرايط و ضوابط لازم از اين




برنامه آموزشي دوره دكتري تخصصي (PhD ) رشته بيولوژي توليد مثل

با طب توليد مثل و تلفيق آن با درمان ناباوري و يافتن راهكارهاي جديد طراحي چشم انداز (Vision




ضوابط پوشش در دانشگاه های جهان - بخش اول

ضوابط پوشش در (روي چشم يا شدن روي يونيفرم و تنها در محوطه كلينيك و كلاس




برنامه آموزشي دوره دكتري تخصصي (PhD ) رشته بيولوژي توليد مثل

جديد طراحي شده در اين به كلينيك گسترش يافته و ضوابط مصوب شوراي




درد زير سر انگشتان

كلينيك تبسم واحد عضلاني اسكلتي پروتز چشم كفش‌هاي طراحي شده با پنجة بلند و پهن و زيرة




حق كسب يا پيشه يا تجارت و ضوابط آن در حقوق فرانسه

حق كسب يا پيشه يا تجارت و ضوابط آن در حقوق فرانسه وبلاگ حقوقی(حامد حوره چشم)




برچسب :