فاصله سیرجان تا ایرانشهر
شناخت ناحیه کوهستانی ایران
2- رشته کوههای غرب و جنوب فلات ایران کوههای زاگرس، سراسر غرب، جنوب غرب و قسمتی از جنوب کشور، از آذربایجان تا شمال تنگه هرمز را می پوشاند. زاگرس حاصل برخورد صفحه عربستان با خرد قاره ایران است به سه ناحیه تقسیم می شود.- کمربند چین خورده زاگرس- زاگرس مرتفع - کمربند سنندج – سیرجان کوههای شمال دریای عمان 3- منطقه کوهستانی که از شمال توسط هامون جازموریان و از جنوب توسط دریای عمان محدود شده و به پهنه مکران معروف است. این پهنه از غرب و در شمال تنگه هرمز به زاگرس متصل شده و از شرق به کوههای پاکستان می پیوندد 4- کوهستانهای شرق فلات ایران این کوهها از شمال بیرجند تا ایرانشهر در جنوب بلوچستان کشیده شده اند و امتداد آنها شمالی جنوبی است و میان مناطق پست کویر لوت در ایران و هیرمند در افغانستان واقع شد 5- نواحی مرکزی فلات ایران کوههای نواحی مرکزی فلات ایران به دو دسته عمده تقسیم می شوند که عبارتند از: 1-ارتفاعات منفرد و پراکنده در سطح فلات ایران 2-رشته کوههایی که در امتدادقطر بزرگ کشور از شمال غرب به جنوب شرق کشیده شده و به کمربند ارومیه - دختر معروف است «جنگلهاي ناحيه كوهستاني» ذخيره گاه جنگلي ناحيه ي كوهستاني ايران: ذخيره‌گاه جنگلي يك عرصه جنگلي است كه به دلايل اكولوژيك و يا دخالت‌هاي انساني دچار نقصان بوده و با خطر انقراض روبرو مي‌باشد و با تجربه به اينكه چنين پديده‌اي نابودي تنوع بيولوژيك را در زيست كره به دنبال خواهد داشت مي‌طلبد به منظور جلوگيري از چنين روندي برنامه‌اي را در جهت حفاظت از بين مناطق و به منظور استمرار تجديد حيات مدنظر داشت.. جنگلهای کوهستانهای ناحیه رویشی ایران جنگلهايي كه مي تونيم بگوييم ايراني اند ، مخصوص سرزمين ايران و شايد نمادي فراموش شده بر اين سرزمينند . جاي تاسف دارد كه بايد گفت جنگلهاي حاضر آخرين نسل اين جنگلها هستند و بدليل عمق تخريب ، زادآوري و تجديد نسل در آنها بسيار كمرنگ و حتي در غالب نقاط متوقف شده است جنگلهاي كوهستانهاي ناحيه ايران - توراني همانطور كه از نامش پيداست بر ارتفاعات فلات ايران گسترش دارند . نه بصورت پيوسته بلكه بصورت لكه هاي بزرگ و كوچك از شمال غرب تا شمال شرق ، از شمالغرب تا ارتفاعات جنوبي ايران در امتداد دو رشته كوه البرز و زاگرس . عناصر درختي اصلي ارس (1) و بنه ( پسته وحشي ) (2) مي باشند ؛ همينطور درختچه هاي بادام كوهي (3) ، زرشك (4) ، ارجنك (5) شیر خشت (6) و ... در غالب اين جنگلها به چشم مي خورند جنگل هاي ارس(خراسان ،آذربايجان،زاگرس) از لحاظ جامعه شناسي گياهي اين جنگلها شامل دو جامعه ارس و بنه - بادام هستند اما در حال ...
جازموریان و کویر نمک سیرجان
جازموریان جازْموریان، یا جَزْموریان، حوضه‌ای آبریز و دریاچه‌ای به همین نام در جنوب شرقی ایران. حوضۀ آبریز جازموریان با وسعـت 600‘69 کمـ 2 ، از لحاظ تقسیم‌بندی هیدرولوژیکی ایران بخشی از حوضۀ مسدود میانی ایران به شمار می‌آید. نیمـۀ باختری این حوضـه در استان کرمان، و نیمۀ خاوری آن در استان سیستان و بلوچستان جای دارد. دشتهای حاصلخیز جیرفت، فاریاب و رودبار جیرفت در استان کرمان، و دشتهای ایرانشهر، بمپور، سردگان، دلگان، سرتختی و اسپکه در استان سیستان و بلوچستان در محدودۀ این حوضۀ آبریز واقع‌اند. بعضی از این دشتها مانند دشت جیرفت از مساعدترین نقاط فلات ایران برای کشت گیاهان گرمسیری به شمار میآیند. حوضۀ آبریز جازموریان از شمال توسط کوههای لاله‌زار، جبال بارز و شهسواران از حوضۀ آبریز کویر لوت، و از جنوب توسط رشته کوههای زاگرس (کوههای بشاگرد) از حوضۀ آبریز دریای عمان و خلیج فارس جدا میشود .در بخش مرکزی حوضۀ آبریز جازموریان در حد فاصل استانهای کرمان و سیستان و بلوچستان حفرۀ بیضی شکلی وجود دارد که مقصد همۀ آبهای سطحی این حوضه به سوی آن جریان دارد و به آن هامون یا دریاچۀ جازموریان می‌گویند. وسعت هامون جازموریان به طور قابل ملاحظه‌ای در فصلهای مختلف سال متفاوت است و معمولاً در اواخر تابستان و یا اوایل پاییز خشک میگردد و به علت شیب کم دریاچه، کوچک‌ترین تغییر در حجم آبِ آن در سطح وسیعی منعکس میشود . واژه‌خوانی جازموریان به دو گونۀ «جازموریان» و «جازموریاب» است؛ بعضی آن را برگرفته از «جازم» به معنی شتر سیراب یا مَشکِ پر می‌دانند ( لغت‌نامه...، ذیل جازم) و برخی جازموریان را معرب «گزموریان» دانسته‌‌اند. اما در آنجا بوته‌های خاری می‌روید که در گویش محلی «جاز» گفته میشود، از این‌رو، جازموریان می‌تواند برگرفته از نام این گیاه باشد .حوضۀ آبریز جازموریان در جنوب شرقی ایران میان رشته کوههای بشاگرد در جنوب، و بارز در شمال جای دارد. دو رود بزرگ بمپور در شرق و هلیل‌رود در غرب همراه با رودهای فصلی که همگی به مرداب جازموریان سرازیرند، منطقه را سیراب می‌کنند و سپس در این آبخور گم می‌شوند .این رودها به سبب کمبود ریزش باران و بالا بودن درجۀ حرارت در زمانهای گرم به شکل خشک‌رود و شن‌زار در میآیند، و در زمانهای بارش، سیلابی و خروشان‌اند .این دو رودخانه شاهرگ زندگی‌بخش حوزۀ جازموریان به شمار میآیند، و مهمترین عامل شکل‌گیری تمدنها در این حوزه بوده‌اند. آب فراوان هلیل رود امکان برداشت بیش از دو بارِ محصول را در منطقه ممکن ساخته است . کویر نمک سیرجان نام انگلیسی : sirjan salt playaنام فارسی : کویر ...
ناهمواری های ایران
ناهمواریهای ایران ایران با قرار گرفتن بر روی فلات ایران یکی از کوهستانی‌ترین و ناهموارترین کشورهای منطقه به حساب می‌آید. با اینکه بسیاری از کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس فاقد هرگونه توپوگرافی قابل ملاحظه‌ای می‌باشند ولی ایران با قرار گرفتن در حاشیه شمالی خلیج فارس دارای پستی و بلندیها با رشته‌کوها و قلل مرتفع فراوانی است که از آنجمله می‌توان به قله دماوند، سبلان، زردکوه، بینالود و غیره اشاره کرد. در مورد ناهمواریهای ایران چند نکته جلب نظر می‌کند. بیشتر سطح ایران را کوهستان و سرزمینهای مرتفع در بر گرفته و بیشتر این کوهستانها در بخشهای شمالی، غربی و جنوبی کشور قرار دارند و قسمت عمده‌ای از نیمه شرقی ایران را سرزمینهای پست و کوههای جدا از هم به وجود آورده‌اند و حواشی باریکی از زمین‌های پست در شمال و جنوب کشور نواحی کوهستانی را از دریاهای مجاور جدا می‌سازند. هرگاه 3 نقطه ایرانشهر، قم و سبزوار را به هم متصل کنیم، مثلثی خواهیم داشت به وسعت بیش از 300 هزار کیلومتر مربع که با یکی دو استثنا نواحی پست داخلی مخصوصاً دو بیابان عظیم دشت کویر در شمال و کویر لوت در جنوب را در بر خواهد داشت .وجود این ناهمواریها و بخصوص رشته کوههای البرز و زاگرس اولا باعث تغییر پذیری شدید آب و هوا در دو طرف رشته کوهها شده و ثانیا به سبب وجود مناطق مرتفع فراوان بر روی این رشته کوهها استفاده از مدلهای مختلف برای محاسبه متغیرهای مختلف اقلیمی و از جمله تابش همیشه با خطای خاص خود مواجه است. ناهمواریهای ایران را به 6 منطقه مشخص می توان تقسیم کرد.أ. رشته کوههای البرز: شامل ارتفاعات میان آرارات و سرخس در دو گوشه شمال غربی و شمال شرقی کشورب. رشته کوههای زاگرس: منطقه کوهستانی عظیمی که از صدها رشته موازی، پیوسته، مجزا و احیاناً در هم پیچیده و گره خورده تشکیل شده، و مانند دیواری ستبر و عریض از گوشه شمال غربی به موازات مرزهای سیاسی تا گوشه جنوب شرقی به مثابه بدنه‌ای از فلات ایران کشیده شده است.ج. رشته کوههای مرکزی: کوهپایه ها و دامنه های شرقی آخرین ردیف از رشته‌های زاگرس به نواری از چاله های داخلی ایران منتهی میگردد که مهم ترین آنها در چاله یا حفره اصفهان- سیرجان مشاهده میشود. طرف دیگر، یعنی شرق این نوار چاله‌ای را سلسله کوههای پراکنده‌‌ای تشکیل می‌‌دهد که به نام عمومی کوههای مرکزی خوانده میشود و بیشتر آنها بر اثر آتشفشانیها به وجود آمده‌اند.د. رشته کوههای شرقی: آخرین منطقه کوهستانی ایران از یک سلسه بریدگیهای منفرد و مجزا تشکیل شده که به موازات مرز سیاسی میان ایران ...
ارگ بم مقالات
ارگ بم بر بلندای صخره ای سترگ، درجنوب رودخانه پشت رود جا دارد و شهر بم و دیوار شهربست قدیم آن در جنوب ارگ و درفاصله میان رودخانه پشت رود و رودخانه دیگری شکل گرفته است و امروزه بسترود به خیابانی میان شهری بدل گردیده است . ارگ بم عضوی از منظومه ای بزرگ از بناهای تاریخی است که آن را در میان گرفته اند ؛ شهر باستانی دارزین با قدمتی در حدود هزاره اول پیش از میلاد در اراضی شمال غربی بم امروزی برپا بوده و هنوز کوشک های میان محله های شهردوران قرون اولیه اسلامی در آن بر پامانده اند و تنها قریه کوچکی در حوزه غربی آن آباد است ؛ قلعه دختر در شمال رودخانه پشت رود و در جنوب آن بنای چارطاق و ساختمان کوشک و پیر علمدار و همچنین در مشرق و نزدیکی ارگ، بنای تاریخی مسجد حضرت رسول بر پیرامون فضای ارگ برپا بوده اند . هرچند که پیشینه این بنا ها سالیابی نشده است ، با این حال قدمت آن ها ، از قرون اولیه دوران اسلامی تا دوره ایلخانی قابل تخمین به نظر می رسد.در شمال شرقی شهر بم , بربالا و دامنه صخره ای عظیم قلعه ای مستحکم را پی افکنده اند که اهالی محل آن را " ارگ " نامند که در واقع این بنای سترگ , شهرقدیـم بم است , ارگ بــم و شهـــر آن از جمله قلعه های نظامی بسیار مهم و تاریخی به شمار می رود . ارگ بم نمونه کاملی از شیوه های معماری ایران است و نمونه هایی از قرنها معماری در آن به چشم می خورد . ارگ بم که بزرگترین مجموعه خشتی جهان است , به شکل قلعه های پرشکوه برفراز تبه ای به ارتفاع 61 متر چونان تاجی مرصع برسربناهای تاریخی ایران , درخششی جاودانه دارد . پیرامون ارگ بم , حکایتهای تاریخی که گاه به جرگه افسانه می گراید , فراوان است ولی سعی براین است که مستندترین موضوعات باستان شناسی با مدد از تاریخ و معماری در معرفی هرچه بهتر این بنای بزرگ دخالت داشته است . سابقه تاریخی ارگ بم به موجب نوشته های تاریخی , از جمله حدودالعالم و تاریخ وزیری به دو هزار سال پیش می رسد . شواهد زیادی از جمله وضعیت پلان مرکـــزی وتعدادی خشت موجود در خانه حاکم و خانه رئیــس سرباز خانه ادعای فوق را به اثبات می رساند . در کل , از مجموع نوشته های دوران اسلامی و بررسی های مقدماتی معماری و باستان شناسی می توان نتیجه گرفت که ارگ قبل از حکومت ساسانی و احتمالا" در دوره اشکانی ایجاد شده و چند حصار و دروازه در اطراف آن وجود داشته است احتمال می رود ساکنین قلعه بم معاش خود را از راه کشاورزی و پارچه بافی می گذرانیده اند پژوهش در امر نحوه زندگی و تاریخ ارگ احتیاج به یک سری کاوشهای منظم باستان شناسی دارد ولی آنچه مسلم است سابقه تاریخی ارگ به قبل از اسلام ...
همايش تجليل از نخبگان علمي ايرانشهر
همايش تجليل از نخبگان علمي ايرانشهر همايش تجليل از نخبگان علمي ايرانشهر ۲۷ آبانماه در محل سالن مجتمع فرهنگي و هنري ارشاد با حضور بيش از 300 نخبه شهرستان ايرانشهر و اعضاي شوراي اسلامي شهر ، شهردار ، نماينده مردم ايرانشهر ، دلگان ، سرباز درمجلس شوراي اسلامي با قرائت قرآن و پخش سرود جمهوري اسلامي ايران برگزار شد . بهادر نادري مجري توانمند ايرانشهر برنامه را آغاز کرد . بخشهایی از سخنرانی های ارائه شده در همایش را در ذیل ملاحظه می کنید : بهادرنادري : ايرانشهر يك موقعيت خاص در ایران دارد چه از لحاظ جغرافيايي و فرهنگي چه از لحاظ تنوع اقوام و مذاهب ساکن در منطقه . شهلي بر ، رئيس شوراي اسلامي شهرایرانشهر : خدارا شاكريم توانستیم سال قبل در همچنين جلسه اي از دانشجويان دانشگاه آزاد تجليل بعمل بياوريم و اميد داشتيم در آينده از عزيزان در مقاطع دوره تكميلي تجليل كنيم. نتيجه اين توفيق را مي توان در 1 نكته بحث كرد تاريخچه وضعيت علمي تحصيلات آكادميك درشهرستان ايرانشهر در 5 پنچ دهه قبل از انقلاب كه تقريباً تاريخ تشكيل دانشگاه در كشور ما بود قطعا اساتيد در جمع هستند و عرایض بنده را تايید مي فرمايند كه از مجموع 5 دهه اي كه دانشگاه در ايران رونق پيدا كرده بود شايد به تعداد انگشتان دست تحصيل كرده دانشگاهي در مقطع كارشناسي داشتيم. كه عموماً قريب به اتفاق در آموزش و پرورش خدمت مي كردند و شما نخبگان كه امروز از شما تجليل مي كنيم ، شاگردان آن بزرگواران هستيد. اما در سه دهه بعد از پيروزي انقلاب كه يك دهه در جنگ تحميلي ومشکلات تعطیلی دانشگاهها بود در دو دهه ديگر فرصت پيدا كرديم در نظام جمهوري اسلامي كه به مراکز آموزش عالي دست پیدا کنیم . امروز خوشبختانه بالاي 300نفر در مقاطع تحصيلي تكميلي از شما داريم تجليل مي كنيم. اگر بخواهيم كارشناسي و دانشجويان در حين تحصيل را به شما اضافه كنيم قطعاً به 3000 نفر در شهرستان ايرانشهر خواهند رسيد. اين افتخار بزرگي است هم براي نظام جهموري اسلامي و هم براي ما كه در چنين نظامي داريم خدمت مي كنيم. دوستان استحضار دارند كه يك مقداري جامعه از قشر تحصيل كرده و نخبگان علمي گله دارند بنده بر حسب وظيفه و مسئوليتي كه در شوراي اسلامي شهر دارم نا چار اگر از بنده خواسته شده كه اين گله را منعكس كنم و آن فاصله اي است كه معمولاً بين تحصيل كردگان با جامعه بيشتر از ديگر دوستاني هست كه به نوعي رهبري جامعه را بر عهده دارند مثلاً در بخش علوم ديني علماي ما تلاش زيادي مي كنند و زحمت زيادي كشيدند و انصافاً تا جايي كه توانستند در ...
ناهمواریهای ایران
ناهمواریهای ایران1- کوهستانها :بیش از نیمی از وسعت ایران پوشیده از کوههای بلند است. این کوهها یا مانند البرز در طول صدها کیلومتر چون دیواری کشیده شده و عبور از آن فقط از طریق گردنه‌های بلند و گذرگاهها عملی است، یا مانند ابر سن (زاگرس) شامل رشته‌های مرتفع و موازی با دره‌های گود و دامنه‌های پرشیب است که نواحی داخلی ایران را از کنارهی خلیج فارس جدا می‌کند و تنها از راه دره‌های پرپیچ و خم رودها که در طول سدها هزار سال حفر شده‌اند، می‌توان از آنها عبور کرد.2- سرزمینهای هموار : در مقابل کوهستانهای بلند با دره‌های گود، پهنه‌های کم و بیش وسیع و همواری در داخل یا در حاشیهی فلات ایران وجود دارد. این سرزمینها با وسعت و ارتفاع متفاوت در محل کوهپایه‌ها و یا در میان رشته کوهها گسترده شده‌اند. جلگه‌های ساحلی شمال و جنوب دشت لوت و دشت کویر نمونه‌هایی از آنها به شمار می‌روند.تقسیم‌بندی ناهمواریهای ایرانناهمواریهای ایران را می‌توان از نظر طبیعی و از جهت برجستگی و شرایط خاص منطقه به چند دسته تقسیم کرد :کوههای شمالیکوههای غربی و جنوبی کوههای شرقیکوههای مرکزیجلگه‌های ساحلیچاله‌های داخلی 1ـ کوههای شمالیاین رشته عظیم کوهستانی مشتمل است بر کوههای آذربایجان در شمال غربی و ماسیف البرز در مرکز و کوههای خراسان در مشرق.مهمترین کوههای آذربایجان، رشته کوههای قوسی شکل ارسباران واقع در ساحل رود ارس است. با قلهی «نشان کوه» به ارتفاع 3700 متر که از سوی غرب به آرارات و از سوی شرق به کوههای تالش متصل میشود. این رشته کوهها دنبالهی رشته کوههای قفقاز به شمار میآیند که با درهی عمیق رود ارس از یکدیگر جدا می‌شوند. در داخل فلات آذربایجان دو تودهی عظیم کوهستانی سهند و سبلان قرار گرفته که هر دو از کوههای آتشفشانی خاموش با چشمه‌های آب معدنی فراوان هستند.بلندترین قله سهند 3710 متر و بلندترین قله مستوراز برف سبلان 4811 متر ارتفاع دارد.ماسیف عظیم البرز که در دوران چین‌خوردگی آلپی تکوین یافته، با قللی مرتفع و دره‌هایی عمیق مانند سد عظیم قوسی شکل به طول تقریبی 600 کیلومتر بین دریای مازندران و فلات مرکزی ایران واقع شده است. این دیوار عظیم در غرب با دره عمیق سفیدرود از کوههای تالش جدا شده، از سوی شرق به کوههای خراسان می‌پیوندد. عریض‌ترین و مرتفع‌ترین ناحیهی این کوهستان قلهی دماوند به ارتفاع 5671 متر است و هرچه از دو سوی آن به طرف شرق و غرب پیش برویم، هم از ارتفاع و هم از عرض آن کاسته میشود.کوههای خراسان در شمال شرقی ایران، دنبالهی کوههای البرز، قسمت سوم از کوههای شمالی ایران را تشکیل ...
کوه ها و ناهمواری های فلات ایران از مسعود سلیم پور
ا سلام و آرزوی موفقیت برای همه همنوردان عزیز ! بدون تردید آن پدیده جذاب و دوست داشتنی که همه ما در میل و گرایش به آن مشترک هستیم ، “کوه وکوهنوردی” است که قدمت و سابقه آن در کشور ایران به بیش از یک قرن می رسد . در این دیار و به نظر می رسد در سطح جهان نیز ، کوهها همواره نماد استقامت ، سرسختی و پایداری هستند و چون کوهنوردی اساسن یک ورزش گروهی و اجتماعی است که محور و مدار اصلی در آن برحول انسان و انسانیت قرار دارد ، کوهنوردان نیز به عنوان انسانهایی شناخته شده اند که به ارزشهای اصیل و شرافتمند بشری پایبندند وهمواره برایشان منافع جمعی و گروهی بیشتر از تعلقات فردی و شخصی ، ارزش و اعتبار دارد. بخصوص تاریخ کوهنوردی در کشور ما با مقولاتی از قبیل ، کمک و همیاری به حادثه دیدگان در حوادث مختلف این سرزمین مانند سیل ، زلزله ، سقوط هواپیما ، آتش سوزی و دیگر مسایلی که با جان آدمیان و نحوه زیست شان در ارتباط است ، عجین شده است . کوهنوردان همچنین حساس ترین انسانها به زندگی جانواران و حتی گیاهانند . بنابر این مقوله کوهنوردی ازدید و نگاه اغلب کوهنوردان ، تنها یک ورزش ساده و صرف نیست . آنان با این ورزش و بوسیله معیارها و اصول ارزشمند آن ، به نوعی زندگی خود را تعریف می کنند وبا آن خاطراتی شیرین و پایدار برای خود و دیگران می سازند . فلات زیبای ایران با کوهها وارتفاعات بلند و سترگش ، در دل خود روایتها ، داستانها و حقایقی بیادماندنی از انسانهای عزیز و بزرگی دارد که کوهنوردی را فقط برای بالا رفتن و صعود انتخاب ننموده ، بلکه درآن می خواستند و نیز توانستند ، در حد توان خود یک زندگی اجتماعی ، پویا ، هدفمند و دیالکتیک را تمرین نموده و به بسط و گسترش آن مبادرت ورزند . پس برما کوهنوردان است که با بهره گیری از تجارب پیش کسوتان این عرصه که بحق ، بسیاری شان در شمار صادق ترین و پایدارترین انسانها در اشاعه ارزشهای اصیل انسانی بودند و همچنین با تلاش و کوشش لازم در شناخت جاذبه ها و شگفتی های کوههای محل زندگی خود بر آمده و با علم به اهداف و توانایی های خود و شناخت کافی از تجهیزات این ورزش و نحوه کاربرد آنان ، قدمی هر چند کوچک در رشد و اشاعه ورزش کوهنوردی برداریم . امیدوارم این مقاله که بر مبنای استفاده از منابع متعدد و همچنین تجربه ای اندک ، از کوهنوردی تهیه شده است توانسته باشد به ارایه اطلاعاتی نسبی از موقعیت فلات پهناور ایران و کوههای موجود درآن بخصوص درپهنه رشته کوههای بزرگ البرز و زاگرس که هنوز ناشناخته های فراوانی دارند، نایل گردد . * * * فلات پهناور ایران که بیش از ۹۰ درصد از محدوده ی جغرافیایی ...