چاه مرتاض علی

  • چاه مرتاض علي _ شيراز

    چاه  مرتاض علي _ شيراز

           بنايي كه در يكي از ارتفاعات شمالي شهر شيراز ، نزديك به دروازه ورودي ( دروازه قران) قرار دارد ، مشهور است به چاه مرتاض علی (يا شايد مرتضي علي )و می گویند محل عبادت زاهدي به نام مرتاض علی شاه  بوده  و اكنون نيز اگر کسي چهل شب جمعه یا شنبه در ان چله نشینی کند و عبادت کند جاجتش براورده می شود . البته بد نیست نظر  فرصت الدلوله را نیز در باره این بنا بخوانیم . فرصت الدوله  در كتاب اثار عجم اين بنا را به اين شكل وصف مي كند : "وسعتگاهي است كه چند اطالق ازسنگ وگچ در آن ساخته ودوآب‌انبار بزرگ نيز پرداخته‌اند و اطاقي هم يك دربي داردكه اندرونش وسيع است. درآن اطاق روبروي درب طاق كاشيكاري وآيات و احاديثي بر آنها نوشته‌اند. در آن چندپله است كه چون پائين روندبه صفحه‌اي مي‌رسند كوچك و تاريك كه جز به مدد چراغ نتوان رفت بوريائي  فرش آن صفه است و آن محل نماز و مقام نياز است. مردم مي‌گويند قدمگاه حضرت مرتضي علي (ع) است بعضي راگمان اين است كه آنجا در قديم دخمه و معبد پارسيها (زردشتيها) بوده. "  ساختمان بنا از سنگ و گچ ساخته شده و ايوانها با طاقهاي هلالي  كوتاهي به ورودي دخمه  ختم مي شوند. تنها تاريخي كه مي توان در اين بنا مشاهده كرد در كتيبه درج شده بالاي ورودي دخمه و ۱۲۵۳ هجري قمري است كه احتمالا مربوط به كتيبه بالاي ورودي دخمه مي شود و طاقها و ايوانهاي روبنا بعدا ساخته شده است . این که این گودال چگونه به وجود امده است جای تحقیق دارد و احتمالا غار یا چاه طبیعی بوده است. در چندين جاي اين بنا مي توان اثار پريز هاي برق و همچنين لامپ هاي شكسته را ديد ولي در حال حاضر هيچ اثري از روشنايي به خصوص در دالان ورودي ديده نمي شود يا اگر بود هم من نديدم .  اگر واقعا بنا در سال ۱۲۵۳هجري قمري ساخته شده باشد تا كنون هيچ تغييري در ان صورت داده نشده و تنها تغيير ان كثيف تر شدنش  است . در همه جاي قرنيز هاي تعبيه شده در كنار هلالي ها و ورودي ايوان ها مي توان يادبود هاي نوشته شده توسط هموطنان غيورمان را ديد .  از نكات جالب اين كه ارتفاع ورودي  ها مانند خيلي از بقاع ديگر كوتاه تر از قد انسان نرمال است و علت هم گويا اين است كه زائرين ،‌كرنش كرده و اداي احترام كنند . ورودي دخمه به ارتفاع تقريبي 120 سانتي متر ما را مي برد تا عمق تقريبا شش متري . پانزده پله نمور ليز كه هر كدام تقريبا  بیست  سانتي متر ارتفاع دارند را بايد طي كرد . از پله چهارم به بعد تاريكي مطلق است و  بدون شمع يا چراغ نمي توانيد جايي را ببينيد  . از ورودي دخمه تا پايين را طنابي كشيده اند كه مي توانيد براي محكم كاري انها را بگيريد تا احيانا اگر ليز خورديد مانع سقوط تان شود. در هر دو ...



  • شیراز گردی - قسمت سی و هشتم: چاه مرتاض علی

    شیراز گردی - قسمت سی و هشتم: چاه مرتاض علی

    چاه مرتاض علی      نزدیکی‌های گهواره ی دید، جایی هست به نام «چاه مرتاض علی». بعضی‌ها می‌گویند «چاه مرتضی علی» ولی همان اولی درست است.      آسانترین راه رسیدن به چاه اینطوری است که بروید تا گهواره ی دید و جاده اسفالته‌ی پشت گهواره را بگیرید و بروید تا انتهایش که برسید به چاه مرتاض علی و چنین ساختمانی را ببینید:      ساختمان تازه مرمت شده ولی قدمت دارد. توی سایت مدارک میراث فرهنگی، یک عکس قدیمی از بقعه هست به این شکل:      خودِ چاه داخل این ساختمانِ تازه ـ بازسازی ـ شده است و یک سردر نسبتا قدیمی دارد این شکلی:      زیر آن فرش ماشینی «بسم الله الرحمن الرحیم» یک کتیبه هست به تاریخ ۱۳۲۸ قمری (کمی کمتر از ۱۰۰ سال پیش. یک سال بعد از پیروزی مجاهدین و فتح تهران و فرار محمدعلی شاه قاجار). چند کتیبه‌ی دیگر هم دور تا دور ورودی و اطراف آن هست که معمولا خیلی محو شده‌اند و به سختی خوانده می‌شوند. فهرست کتیبه‌های بنا را در همان سایت مدارک میراث فرهنگی ببینید: «چاه مرتضی علی در شیراز»      طبق نوشته‌ی این مقاله قدیمی‌ترین کتیبه این بنا مربوط به سال ۱۰۱۲ قمری است (دوران صفوی) اما من آن را ندیدم.      اما خود چاه یک غار طبیعی است با شیب خیلی تند که در حال حاضر پله برایش ساخته‌اند و برای تامین روشنایی معمولا دور و بر ورودی شمع نذری پیدا می‌شود و از طناب‌هایی که به دیوارهای اطراف نصب شده هم می‌توان برای پایین رفتن کمک گرفت.      یک عکس دیگر هم از چاه ببینید که با نور شمع روشن شده (زمان نوردهی را خیلی زیاد گرفته‌ام وگرنه با این شمع‌ها به زور می‌توانید جلوی پایتان را ببینید). تقریبا ۱۵ پله‌ی تند رو به پایین و بعد یک راهروی مسطح رو به جلو.      ته آن راهرو مسطح، فضای نه چندان بزرگی هست به ارتفاع ۱۵۰ تا ۱۸۰ سانتیمتر که وسطش یک سنگ یادبود نصب است. معمولا روی سنگ چند شمع روشن می‌بینید.      روی سنگ نقش یک شمع کشیده‌اند. توی شعله نوشته است: «یا هو/ ای تو را با هر دلی رازی دگر». بالای تنه شمع نوشته: «حضرت مرتاضعلی شاه که در قرن دوم هجری در این مکان بوصال معشوق رسید». زیر این نوشته هم غزلی از حافظ هست با مطلع: «گلعذاری ز گلستان جهان ما را بس» پایین سنگ تاریخ نصب آن را نوشته اند: «به تاریخ ۲۶ تیرماه ۱۳۷۲».      البته «قرن دوم هجری» نباید درست باشد و نام‌های «ایکس-علی-شاه» بیشتر از ۳۰۰-۴۰۰ سال قدمت ندارند. یا چاه مربوط به دوران صفوی است (احتمالا همان سال ۱۰۱۲ قمری) یا قبل از آن زمان اسم و کاربری دیگری داشته است. برگرفته از: نوشته های بی خواننده

  • شیراز - چاه مرتاض علی

    شیراز - چاه مرتاض علی

    نزدیکی‌های گهواره‌ی دید، جایی است به نام «چاه مرتاض علی» که بعضی‌ ها میگویند «چاه مرتضی علی» ولی همان اولی درست تر است. برای رفتن به آنجا باید پلکان گهواره دید را که از بوستان کوهپایه شروع میشود پیمود و بعد از رسیدن به گهواره دید از طریق راه پیاده رو سنگلاخی که بر بالای کوه از طرف گهواره دید به سمت مشرق کشیده شده پیش رفت و بعد از طی حدود 700 متر خاکی به آنجا رسید . آسانترین راه رسیدن به چاه به این صورت که باید تا گهواره‌ی دید و جاده اسفالته‌ ی پشت گهواره را تا انتهایش طی کرد، ساختمان از آنجا دیده میشود این ساختمان دارای چند اطاق و ساختمانی قدیمی به سبک زمان صفویه است و مصالح ساختمانی آن از سنگ و ساروج می باشد. آنچه که حدس زده شده این است که شاید یکی از پرستشگاههای زرتشتیان بوده که پس از اسلام با احداث محرابی به صورت عبادتگاه اسلامی در آمده است. در زیر طاقنمای این ساختمان چاه و سردابه مانندی وجود دارد که به صورت مورب و کج در دل سنگ کوه ایجاد شده و دارای پله هایی ناهموار و شیبی تند و دهنه ای تقریبا تنگ است. در انتهای آن محوطه ای است تقریبا باز و خنک که آب چکه ای هم حوض آن را پر می کند درون چاه داخل این ساختمانِ، تازه بازسازی شده ودارای یک سردر نسبتا قدیمی است که قوسی شکل بوده و بر روی آن فرشی آویزان است که زیر آن فرش ماشینی «بسم الله الرحمن الرحیم» یک کتیبه هست به تاریخ ۱۳۲۸ قمری (کمی کمتر از ۱۰۰ سال پیش. یک سال بعد از پیروزی مجاهدین و فتح تهران و فرار محمدعلی شاه قاجار). چند کتیبه ‌ی دیگر هم دور تا دور ورودی و اطراف آن هست که معمولا خیلی محو شده‌ اند و به سختی خوانده می‌شوند. قدیمی ترین کتیبه این بنا مربوط به سال ۱۰۱۲ قمری (دوران صفوی) است. اما خود چاه یک غار طبیعی با شیب خیلی تند که در حال حاضر پله برایش ساخته‌ اند و برای تامین روشنایی معمولا دور و بر ورودی شمع نذری پیدا میشود و از طناب‌هایی که به دیوارهای اطراف نصب شده هم می‌توان برای پایین رفتن کمک گرفت، تشکیل شده است پس از پیمودن تقریبا ۱۵ پله‌ی تند رو به پایین، یک راهروی مسطح رو به جلو وجود دارد که ته آن راهرو مسطح، فضای نه چندان بزرگی به ارتفاع ۱۵۰ تا ۱۸۰ سانتیمتر، به صورتی که وسطش یک سنگ یادبود نصب گشته مورد توجه قرار میگیرد. معمولا همیشه روی سنگ چند شمع روشن میبینید روی سنگ نقش یک شمع کشیده ‌اند. درون شعله نوشته شده است : «یا هو/ ای تو را با هر دلی رازی دگر». بالای تنه شمع نوشته شده: «حضرت مرتاض علی شاه که در قرن دوم هجری در این مکان بوصال معشوق رسید». زیر این نوشته هم غزلی از حافظ هست با مطلع: «گلغذاری ز گلستان جهان ما را بس» پایین سنگ تاریخ نصب آن را ...

  • چاه مرتاض علی

    یکی از آثار تاریخی و دیدنی شهر شیراز می‌باشد. این بنا در شمال شهر و در «کوه هفت‌تن» واقع شده‌است. در پیرامون چاه مرتاض علی یک عمارت چنداتاقه وجود دارد که برای عبادت عارفان در نظر گرفته شده‌است. عمق این چاه سه متر می‌باشد و دو آب‌انبار در اطراف آن به‌چشم می‌خورند. این اثر توسط سازمان میراث فرهنگی به طور کامل تخریب گردید و ساختمانی دیگر به جای آن ساخته شد.

  • جاهای دیدنیی از شیراز که خودمم ندیدم!!!!!!!!!!

    جاهای دیدنیی از شیراز که خودمم ندیدم!!!!!!!!!!

    درود بر همگی....خوبین؟؟؟ امروز داشتم تو ویکی پدیا در مورد شیراز میخوندم که یهو چشم به جاهای دیدنی شیراز افتاد....جاهایی که خودمم ندیدم...خییییییییییلی نا امید شدم فکر میکردم بیشتر جاهای شیراز رو دیدم ....به لیست زیر نگاه کنین متوجه میشین چی میگم...اونایی که قرمزه دیدم.(البته این لیست جاذبه های تاریخی با چندتا از موزه هاست.جاذبه های طبیعی و مذهبی رو دیگه نذاشتم) آتشکدهٔ صمیکان،  آرامگاه حافظ،  آرامگاه خواجوی کرمانی،  آرامگاه سعدی، ارگ کریم‌خان،  بازار و حمام وکیل، باغ ارم،  باغ تخت، باغ جهان نما، باغ چهل‌تن،  باغ دلگشا،  باغ عفیف‌آباد،  باغ نارنجستان قوام،(شک دارم)  باغ هفت‌تن،  خانه صالحی،  چاه مرتاض علی،  حمام باغ نشاط،  دروازه قرآن، عمارت باغ ایلخانی،  عمارت باغ نشاط،  عمارت دیوانخانه،  عمارت کلاه‌فرنگی باغ نظر،  مسجد نصیرالملک،  قصر ابونصر،  قلعهٔ کک‌ها،  مدرسهٔ آقاباباخان،  مدرسهٔ خان،  موزهٔ پارس،(مطمئن نیستم که موزه ها رو رفته باشم)  موزهٔ هفت‌تنان، موزه هخامنشی، موزه ساسانی،  نقش‌برجستهٔ بهرام

  • آثار ملی تخریب شده در ایران

    آثار ملی تخریب شده در ایران

      آثار ملی تخریب شده در ایران برخی از آثار ملی ایران که به طور رسمی به ثبت رسیده اند، به دلایل مختلف در طول تاریخ تخریب شده و از میان رفته اند. تعدادی از آنها را برایتان انتخاب و معرفی کرده ایم. آتشکده آتشکده سنگی (تنگ کرم) مربوط به دوره ساسانیان است و در شهرستان فسا، تنگ کران، تنگ کرم واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۲ اسفند ۱۳۱۵ با شمارهٔ ثبت ۲۶۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.این اثر بر اثر انفجار دینامیت به طور کامل تخریب گردیده است.چاه مرتاض علیچاه مرتاض علی یکی از آثار تاریخی و دیدنی شهر شیراز است. این بنا در شمال شهر و در «کوه هفت‌تن» واقع شده‌است. در پیرامون چاه مرتاض علی یک عمارت چنداتاقه وجود دارد که برای عبادت عارفان در نظر گرفته شده‌است. عمق این چاه سه متر است و دو آب‌انبار در اطراف آن به‌چشم می‌خورند.این اثر برای توسط سازمان میراث فرهنگی به طور کامل تخریب گردید و ساختمانی دیگر به جای آن ساخته شد. کاخ سلطنت‌آباد این کاخ در سال ۱۲۶۵ هجری شمسی به فرمان ناصرالدین شاه، در جلگه شرقی قریه رستم‌آباد، ساخته شد. معماری، سبک ساختمان کاخ و تزیینات گچ‌بری آن معرف هنر دوره قاجار است و کوبی زرینی، که نشانه کاخ سلطنتی بود، برفراز بلندترین نقطه شیروانی بام جای داده شده بود. این کاخ توسط رضاشاه پهلوی تخریب شد و اکنون جز دو بنای مختصر چیزی از آن باقی نمانده است و پادگان‌های سپاه پاسداران در محل آن مستقر است. حمام باغ للهحمام باغ لله مربوط به دوره قاجار است و در کرمان، خیابان شریعتی، کوچه شماره ۱۳ واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۲ مرداد ۱۳۸۴ با شمارهٔ ثبت ۱۳۰۶۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.باغ لله ۲۰۰ سال سابقه دارد و قبلا باغ بزرگی بوده که متعلق به «خواجه اتابک بزقوش» از عرفا و سیاستمداران کرمان بوده و گرمابه ای هم که در این محله واقع شده نیز به دستور او ساخته شده است. به گواه تاریخ، این حمام از قدیمی ترین حمام‌های استان کرمان به شمار می رود. این بنا به دلیل عدم نگهداری مناسب، در حال تخریب کامل است. این حمام تا چندی پیش فعال بود ولی بعد از آن به دلیل بالا آمدن آبهای زیرزمینی تعطیل شد و هم اکنون به دلیل انباشته شدن فاضلاب در آن به منشا بیماری های عفونی در منطقه تبدیل شده است. امکان ریزش آن ره گذران را تهدید می کند و به محلی برای تجمع معتادان تبدیل شده است.کلیسای کرمانکلیسای کرمان مربوط به اوایل سلطنت دوره پهلوی اول است و در کرمان، خیابان شریعتی، کوچه شماره ۱، جنب بیمارستان ارجمند واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۷ اسفند ۱۳۸۷ با شمارهٔ ثبت ۲۶۲۴۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران ...

  • جاذبه های تاریخی و مذهبی و طبیعی

    شیراز به عنوان یکی از مهم‌ترین مراکز گردشگری و توریستی ایران مطرح بوده و با جاذبه‌های تاریخی فراوان برای گردشگران داخلی و خارجی شناخته شده‌است از جاذبه‌های تاریخی شهر شیراز می‌توان به آتشکدهٔ صمیکان، آرامگاه حافظ، آرامگاه خواجوی کرمانی، آرامگاه سعدی، ارگ کریم‌خان، باغ ارم، باغ تخت، باغ چهل‌تن، باغ دلگشا، باغ عفیف‌آباد، باغ نارنجستان قوام، باغ هفت‌تن، بقعهٔ شیخ یوسف سروستانی، پاسارگاد، تخت جمشید(در ۵۷ کیلومتری شیراز)،خانه صالحی، چاه مرتاض علی، حمام باغ نشاط، عمارت باغ ایلخانی، عمارت باغ نشاط، عمارت دیوانخانه، عمارت کلاه‌فرنگی باغ نظر، مسجد نصیرالملک، قبر مادر نادرشاه، قصر ابونصر، قلعهٔ اژدهاپیکر، قلعهٔ دختر، قلعهٔ کک‌ها، کاخ سروستان، کاخ فیروزآباد، مدرسهٔ آقاباباخان، مدرسهٔ خان، موزهٔ پارس، موزهٔ هفت‌تنان، نقش‌برجستهٔ بهرام، نقش پیروزی و نقش رستم اشاره کرد مزار امام‌زادگان متعددی که در شیراز وجود دارد، در طول سده‌ها ساختار اجتماعی و اقتصادی این شهر را شکل داده‌است. گفته می‌شود که در زمان مأمون خلیفهٔ عباسی، تعدادی از فرزندان و نوادگان موسی بن جعفر -امام هفتم شیعیان- به شیراز پناه آورده بودند. برطبق روایت‌های مختلف، آنان به مرگ طبیعی درگذشتند یا توسط حاکم عباسی کشته شدند. سال‌ها بعد تعدادی از این مزارها شناسایی شدتد و زیارتگاه شیعیان قرار گرفتند. برخی از این امام‌زادگان -همچون علی بن حمزه- در دورهٔ آل بویه شناسایی شدند. ولی برای بعضی دیگر -مانند شاه‌چراغ- حدود چهارصد سال زمان لازم بود تا توسط حکمرانان سَلغُری شیراز شناسایی شوند. شناسایی بیشتر این مزارها بیش از آن‌که براساس شواهد و اسناد تاریخی باشد، بر مبنای سنت‌های اسلامی شناسایی بوده‌است.[۱۲] جاذبه های طبیعی از جاذبه‌های طبیعی شهر شیراز می‌توان به آبشار مارگون(در ۱۳۰ کیلومتری غرب شیراز)، آبشار کوهمره سرخی، برم‌دلک، پارک قلعه‌بندر، پارک ملی بمو، پیربناب، تفرجگاه میان‌کتل، چشمهٔ جوشک، چشمهٔ خارگان، چشمهٔ ریچی،دریاچهٔ دشت ارژن، دریاچهٔ مهارلو، رکن‌آباد، رودخانهٔ قره‌آغاج، روستای قلات، کوه سبزپوشان، گردشگاه آتشکده، گردشگاه چاه‌مسکی، گردشگاه چشمه سلمانی و گردشگاه هفت‌برم اشاره کرد. چشمه‌های طبیعی موجود در اطراف شیراز هم از جهت آب‌درمانی و هم از جهت جذب گردشگر برای صنعت گردشگری استان فارس از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند و صنعت گردشگری این استان را رونق می‌بخشند. موزه‌ها شهر شیراز تعدادی موزه همانند موزهٔ تاریخ طبیعی و موزهٔ پارس موزه نارنجستان قوام و.... را در خود جای داده‌است.

  • کوه هفتتنان یا چهل تنان

    در شمال شیراز و مشرف به آرامگاه لسان الغیب  کوه زیبا و پر رمز و رازی وجوددارد که از گذشته تا به حال از آن به عنوان کوهی مقدس یاد میکنندبر فراز این کوه از  سمت تنگ الله و اکبر و دروازه قرآنکه ورودی شهر شیراز از سمت شمال شیراز میباشد آرامگاه چند تن از شهدای جنگ تحمیلی و طاقی گهواره ای که گفته میشود از آن در گذشته به عنوان دیده بانی در ورودی شهر استفاده میشده و از سمت دیگر چاه مرتاض علی که از او به عنوان عارفی خلوت گزیده و عالیمقام یاد میکنندوجود دارد و همچنین در اطراف و حاشیه ی این کوه آثاری چون آرامگاه شاه شجاع یا ابوالفوارس (یکی از حاکمان شیراز در زمان حضرت حافظ)که حافظ قرآن هم بوده  - آرامگاه هفتتنان و باغ  دلگشا وجود دارد

  • معرق منبت

    معرق منبت

    تابلوی معرق منبت حضرت یونس (ع)در دهان دهان ماهی۱۳۶۵هجری شمسی قاب بیضی منبت طرح استاد دکتر منصور تام سن دایره وسط معرق منبت طرح استاد فرزان سازمان میراث فرهنگی

  • زیارتگاهها ،مساجد و دیگر اماکن دیدنی شیراز

    زیارتگاهها ،مساجد و دیگر اماکن دیدنی شیراز  - حرم حضرت سید علاالدین حسین (ع) (آستانه) - حرم حضرت علی بن حمزه بن موسی بن جعفر (ع) - مسجد جامع عتیق - مسجد خان ( محل تدریس ملاصدرای شیرازی ) - مسجد نو (مسجد جامع شهدا ) - عمارت و تکیه هفت تنان - عمارت چهل تنان - آرامگاه شاه شجاع - گهواره دید و چاه مرتاض علی - کاخ اردشیر بابکان و قلعه دختر فیروزآباد 100کیلومتری شیراز به سمت فیروزآباد

  • مكان های دیدنی شهر های مشهد، اصفهان , شیراز , یزد و ....

    مكان های دیدنی شهر های مشهد، اصفهان , شیراز , یزد و ....

    مكان های دیدنی شهر های مشهد، شیراز، اصفهان، یزد، تبریز، ارومیه، كاشان، مباركه و ... دیدنی های مشهدشاندیز و طرقبه، زشک، نغندر، جاغرق، چالی دره، پارک جنگلی وکیل‌آباد، بوستان ملت ، آبشار اخلمد و کنگ، زیست‌خاور، الماس شرق، پروما، رویال سنتر، کیان سنتر، بازار رضا، باغ نادری، موزه آب، موزه علوم و تاریخ طبیعی مشهد، موزه بزرگ تاریخ طبیعی خراسان، مسجد جامع گوهرشاد، مسجد هفتاد و دوتن، مسجد و حسینیه کرامت، امامزاده ناصر و یاسر، امامزاده یحیی بن زید بن علی بن الحسین (میامی)، آرامگاه خواجه اباصلت، آرامگاه خواجه مراد، آرامگاه پیر پالاندوز، آرامگاه شیخ نخودکی، گنبد خشتی، گنبد سبز، پارک و شهربازی ملت، باغ وحش و پارک وکیل اباد، کوهستان پارک شادی، آبشارهای اورتوکند،پارک جنگلی نه دره، بازار بعثت طرقبه، منطقه دیدنی فریزی، مجموعه موج‌های آبی، سد ارداک، نمایشگاه بین‌اللملی مشهد، سد كارده، بند گلستان، کهن دژ توس، بقعه هارونیه، خواجه ربیع، قبر شاه تهماسب، موزه ویرانی، مصلی پایین خیابان، سد طرق دیدنی های شیرازدروازه قرآن، ارگ کریم خان، آتشکده و کاخ اردشیر، آرامگاه شاهچراغ، آرامگاه خواجوی کرمانی، آرامگاه آبش خاتون، آرامگاه سید تاج الدین غریب، آرامگاه بی بی دختران، آستانه سید علاءالدین حسین(ع)، آرامگاه شاه شجاع، امام زاده علی ابن حمزه(ع)، آرامگاه شاه داعی الله، آرامگاه ابن حفیف، آرامگاه شیخ روزبهان، آرامگاه سیبویه، بازار وکیل، باغ ارم، باغ دلگشا، باغ عفیف آباد، بقعهٔ هفت تنان، بقعهٔ چهل تنان، پاسارگاد، تخت جمشید، تخت ابونصر، سرای مشیر، حافظیه، شهر استخر، سعدیه، عمارت کلاه فرنگی(موزه پارس)، قلعه ضحاک فسا، مجموعه زند، مسجد وکیل، مسجد جامع عتیق، مسجد شهدا، مسجد مشیر، مسجد نصیر الملک، مدرسه خان، نارنجستان قوام، نقش رجب، نقش رستم، کلیسای ارامنه، قلعه و مسجد ایزد خواست، بازار مسگرها، آتشکدهٔ صمیکان، باغ تخت، باغ چهل‌تن، باغ هفت‌تن، بقعهٔ شیخ یوسف سروستانی، خانه صالحی، چاه مرتاض علی، حمام باغ نشاط، عمارت باغ ایلخانی، عمارت باغ نشاط، عمارت دیوانخانه، قبر مادر نادرشاه، قصر ابونصر، قلعهٔ اژدهاپیکر، قلعهٔ دختر، قلعهٔ کک‌ها، کاخ سروستان، کاخ فیروزآباد، مدرسهٔ آقاباباخان، مدرسهٔ خان، موزهٔ پارس، نقش‌برجستهٔ بهرام، نقش پیروزی، آبشار کوهمره سرخی، آبشار مارگون، برم‌دلک، بهشت گمشده، پارک قلعه‌بندر، پارک ملی بمو، پیربناب، تفرجگاه میان‌کتل، چشمهٔ جوشک، چشمهٔ خارگان، چشمهٔ ریچی، دریاچهٔ پریشان، دریاچهٔ دشت ارژن، دریاچهٔ مهارلو، رکن‌آباد، رودخانهٔ قره‌آغاج، روستای قلات، کوه سبزپوشان، گردشگاه ...