شیشه
شیشه ماده‌ای است که به دلیل آرایش اتمی/ملکولی خاص خود حالت جامد دارد ولی بر خلاف دیگر جامدها بلوری نیست. این حالت هنگامی رخ می‌دهد که مادهٔ مذاب قبل از رسیدن به نقطه انتقال به شیشه به سرعت سرد می‌شود.
محتویات[نهفتن] |
تعریف [ویرایش]
تعاریف مختلفی برای شیشه وجود دارد که هنوز توافق کلی بر روی آنها حاصل نشده‌است:
- تعریف کلی: شیشه یک جامد آمورف است.
- تعریف انجمن آزمون و مواد آمریکا: شیشه ماده‌ای معدنی است که از حالت مذاب طوری سرد شده‌است که بدون تبلور به حالت صلب درآمده‌است.[۱]
- تعریف آکادمی ملی علوم آمریکا: شیشه ماده‌ای است که در پراش اشعه ایکس آمورف بوده و و از خود رفتار انتقال به حالت شیشه نشان بدهد.
انواع [ویرایش]
معروف‌ترین شیشه‌هایی که در مقیاس صنعتی تولید می‌شوند، عبارتند از شیشه‌های سودالایم (شیشه جام)، شیشه‌های بوروسیلیکاتی و شیشه‌های کریستال.
شیشه سودا لایم [ویرایش]
نوشتار اصلی: شیشه سودالایمبیشتر از ۹۵ درصد از میزان کل شیشه تولیدی در جهان، شیشه سودالایم است. شیشه‌های در و پنجره ساختمان، شیشه‌های خودرو، بطری‌ها و بسیاری دیگر از محصولات شیشه‌ای روزمره از جنس شیشه سودالایم هستند.[۲] مهمترین اجزای تشکیل‌دهنده این نوع شیشه عبارتند از اکسید سیلیسیوم، اکسید کلسیم و اکسید سدیم. [۳]
شیشه بوروسیلیکاتی [ویرایش]
نوشتار اصلی: شیشه بوروسیلیکاتاین نوع شیشه‌ها ضریب انبساط حرارتی کم تا متوسط داشته، رفتار ویسکوزیته-دمای بلند و چگالی کمی دارند. بسیاری از ظروف شیشه‌ای آزمایشگاهی، صنعتی و خانگی با استفاده از این نوع شیشه ساخته می‌شوند. این شیشه‌ها در بازار با نام‌های تجارتی مانند پیرکس، سیماکس، ترکس و ... شناخته می‌شوند.[۴]
شیشه کریستال [ویرایش]
نوشتار اصلی: شیشه کریستالشیشه کریستال یا شیشه سرب‌دار یکی از انواع شیشه‌های سیلیکاتی است که در ترکیب خود حاوی اکسید سرب است. این نوع شیشه، دارای ظاهری درخشنده و شبیه به کریستال‌های کوارتز است و به نظر می‌رسد علت نامگذاری آن نیز همین شباهت باشد. این شیشه‌ها همچنین سختی کمی دارند و امکان تراشکاری این شیشه‌ها وجود دارد. بنابراین ظروف تزیینی موسوم به ظروف کریستال از این جنس ساخته می‌شوند.[۵]
سایر انواع [ویرایش]
سایر انواع شیشه عبارتند از: شیشه فتوکرومیک، شیشه اپال و شیشه سیلیسی. همچنین انواع مختلفی از شیشه نیز وجود دارد که در مقیاس صنعتی تولید نمی‌شوند.
تاریخچه [ویرایش]
 |
این بخش از مقاله فاقد منبع و مأخذ است. شما می‌توانید با افزودن منابع برطبق اصول اثبات‌پذیری و شیوه‌نامهٔ ارجاع به منابع، به ویکی‌پدیا کمک کنید. مطالب بی‌منبع احتمالاً در آینده حذف خواهند شد. |
شیشه در حدود ۳۶۰۰ سال پیش از میلاد در مصر ساخته شده است [۶] مصریان باستان شیشه گران بی نظیر وبرجسته‌ای بودند. شیشه‌های قدیمی نور را از خود عبور نمی‌دادند وبه علت نا خالصی‌های موجود در آن رنگی بودند.
شیشه در ایران [ویرایش]
قدیمی‌ترین شیشه در ایران متعلق به هزاره دوم پیش از میلاد است. نمونه‌هایی از هزاره دوم تا مقارن میلاد مسیح شامل عطردان‌ها، النگوها، تندیس‌ها و کاسه‌ها و تنگهای متعدد به‌دست آمده‌است. در حفاری‌های چغازنبیل مربوط به دوره پیش از تاریخ، بطری‌هایی شیشه‌ای یافت شده‌است، که نشان از وفور شیشه در ایلام کهن دارد.
از تمدن مارلیک مهره‌های شیشه‌ای که عمر آنها به ۳۴۰۰ سال پیش می‌رسد، پیدا شده‌است. همچنین ظروف شیشه‌ای مایل به شیری در کاوش‌های لرستان به‌دست آمده‌است. از زمان هخامنشیان آثار شیشه‌ای چندانی در دست نیست. در آن دوره مهره‌های شیشه‌ای ایران در سراسر جهان قدیم معروف بوده که ظاهراً به رنگ سیاه و سفید بوده‌است.
هنرمندان ساسانی در تراش دادن شیشه مهارت مخصوصی داشته‌اند. شیشهٔ ساسانی در چین ارج بسیار داشته و به‌ویژه شیشه لاجوردی را گرانبها می‌شمردند. جام‌های پایه‌دار با نقش حلقه‌های برجسته از دوره اشکانیان و ساسانیان به‌جای مانده‌است.
ظروف شیشه‌ای دورهٔ اسلامی تحت تأثیر طرح‌های قبل از اسلام است. در دورهٔ سلجوقی و تا زمان هجوم مغول، افزارها و ظروف‌های بسیار زیبای شیشه‌ای از کوره‌های شیشه‌گری گرگان بیرون می‌آمد که به نازکی کاغذ و گاه مینایی و گاه تراشیده و کنده‌کاری شده‌است. روزگار سلجوقی اوج صنعت شیشه‌گری در ایران محسوب می‌شود. فرآورده‌های شیشه‌ای این دوران بیشتر شامل ظروف کوچک و بزرگ، عطردان‌های بسیار ظریف، جام‌ها و گلدان‌هایی با فرم‌ها و اندازه‌های متنوع و اشیاء تزئینی کوچک به‌شکل حیوانات و ... است. در دورهٔ مغول رونق شیشه‌سازی از میان رفت و در عوض در این عهد سفالگری و کاشی‌کاری رونق یافت.
در دورهٔ تیمور رواج شیشه‌گری قابل توجه‌است. شیشه‌گرانی از مصر و سوریه به ایران آمدند و مشابه شیشه‌های ایرانی به مصر و سوریه رفت. در این دوره دو شهر سمرقند و شیراز از مراکز عمده شیشه‌سازی در ایران بودند. از این زمان به بعد این هنر روی به انحطاط نهاد تا زمان شاه عباس که با ساختن چراغ‌های مساجد و بطری‌ها این هنر دوباره زنده شد. شاه‌عباس شیشه‌گران ونیزی را برای احیای این صنعت به ایران آورد. در نتیجه شیشه‌گری در دوره صفوی رونق دوباره یافت. گاه شیشه را با دمیدن به درون قالب می‌ساختند و گاه شیشه را می‌تراشیدند تا به‌شکل جواهر در آید و یا نقوشی روی آن می‌کندند. و گاهی نیز شیشه را با نقوش درخشان، مینایی و طلایی می‌کردند. در این دوره کارگاه‌های شیشه‌سازی در شهرهای مختلف ایران از جمله اصفهان، شیراز و کاشان دایر شد.
در فاصلهٔ بین سلطنت سلسله صفویه و قاجاریه هنر و صنعت شیشه‌گری در ایران از لحاظ سیر تکاملی پیشرفتی نداشته‌است و تا اواخر سلسله قاجاریه و بعد از آن به‌تدریج ضعیف‌تر شده‌است. با ورود شیشه به قیمت ارزان‌تر و مرغوب‌تر به بازار ایران، کم‌کم این صنعت رو به انحطاط نهاد.
روش‌های تولید شیشه [ویرایش]
تئوری‌های شیشه‌سازی [ویرایش]
نوشتار اصلی: تئوری‌های شیشهسازیبرخی از مواد دارای خاصیت شیشه‌سازی بسیار خوب هستند و برخی از مواد، مواد شیشه‌ساز خوبی نیستند. تئوری‌های مختلفی که در مورد شیشه‌سازی در مواد ارایه شده است، علت‌ها و چگونگی ایجاد شیشه را بررسی می‌کند و مواد شیشه‌ساز را طبقه‌بندی می‌کنند. از معروف‌ترین تئوری‌های شیشه‌سازی می‌توان به تئوری شبکه نامنظم زاکاریاسن اشاره نمود.[۷]
ساختار شیشه [ویرایش]
- ساختار شیشه‌های دارای اتصال کووالانت
- ساختار شیشه‌های دارای اتصال یونی
- ساختار شیشه‌های دارای اتصال هیدروژنی
- ساختار شیشه‌های دارای اتصال فلزی
پانویس [ویرایش]
- ↑ ASTM C162
- ↑ دانشنامه رشد، شیشه و انواع آن
- ↑ دانشنامه بریتانیکا، شیشه سودالایم
- ↑ مارقوسیان، ۱۳۸۱، ص ۱۴۸
- ↑ مارقوسیان، ۱۳۸۱، صص ۱۷۵ و ۱۷۸
- ↑ دانشنامه رشد، شیشه و انواع آن
- ↑ مارقوسیان، ۱۳۸۱، صص ۶ و ۷
منابع [ویرایش]
- مارقوسیان، واهاک. «فصل اول». شیشه، ساختار، خواص و کاربرد. ویرایش اول. چاپ اول. انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران، ۱۳۸۱. ISBN 964-454-423-4.
- «شیشه و انواع آن» (فارسی) (مدخل). دانشنامه رشد. بازبینی‌شده در ۳۱ خرداد ۱۳۸۷.
- «شیشه سودالایم» (انگلیسی) (مدخل). دانشنامه بریتانیکا. بازبینی‌شده در ۳۱ خرداد ۱۳۸۷.
- ASTM Standard C 162, 2003, Standard Terminology of Glass and Glass Products, ASTM International, West Conshohocken, PA, www.astm.org.
- Robert H. Doremus, Glass Science, John Wiley & Sons, Ltd, 1994.
جستارهای وابسته [ویرایش]
 |
این یک نوشتار خُرد پیرامون مهندسی مواد است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. ن • ب • و |
|
مطالب مشابه :
پتینه - تزیین شیشه با گلهای لاله عباسی
گلها و فضای شیشه ای گلدان را به تناوب با قلم مو رنگ بزرگ با لبه های نامنظم
شیشه
در آن دوره مهره‌های شیشه‌ای ایران ها و گلدان‌هایی با فرم‌ها شیشه را با دمیدن
مقله ای در مورد کارگاه شیشه گری/ همه چیز در مورد شیشه
فرآورده‌های شیشه‌ای این • شیشه های با خرده شیشه . این ماده از خرد کردن
مزیت شکسته شدن
مرد با تردید گلدان را بر زمین کوبید و با سنگی بزرگ تکه های آن را خرد با این بر سر خاک شیشه
9 ایده برای ساخت کاردستی با دور ریختنی ها
شیشه غذای پرنده ها یا Bird Feeder . ساخت چنین وسیله ای های قدیمی. با این گلدان های
باغ شیشه ای ...
از تنگهای کریستالی گرفته تا شیشه های شیشه ای که تو بازار با گلدان باشه.حالا
تزیین شمع و گل برای میز نامزدی
سپس گل خشک خرد شده یا خزه ۶ امروزه گلدان های شیشه ای ساده با ابعاد داخل گلدان شیشه ای یا
انواع شیشه و کاربرد انها:
نماهای شیشه ای ، شیشه های خودروهای شیشه های با خاصیت شیشه این ماده از خرد کردن
طریقه کاشت و نگهداری تراریوم
جعبه های شیشه ای با روکش های متحرک خرد شده در را از گلدان درآورده
برچسب :
گلدان شیشه ای با شیشه های خرد