تعمیر لامپ کم مصرف

لامپ های کم مصرف از دو قسمت تشکیل می شود
1 -قسمت حباب
2- قسمت سویچینگ

قسمت حباب (شیشه ) که داخلش مواد فلورسنت است (مانند لامپ مهتابی)
و قسمت سویچینگ:
ولتاژ 220ولت بعد از ورودی به دستگاه(مدار) به وسیله یک پل دیود و خازن یکسو و صاف شده (380 ولت dc) وبه دو ترانزیستور سویچینگ اعمال می شود (این ترانزیستور ها به صورت پوش پول بسته شده اند ) دو ترانزیستور های سویچینگ این ولتاژ دی سی را به ولتاژ ac(تقریبا مربعی) با فرکانس بالا تبدیل میکنند .سپس این ولتاژ به یک سلف اعمال میگردد (در لحظه اول ) و ولتاژ زیادی بوجود می اید این ولتاژ به سیم های حباب ( سیم های داخل مهتابی )اعمال شده و باعث فعال شدن مواد فلور سنت می شود بعد از یک زمان بسیار کوتاه که سلف میرا شد همه چیز به حالت عادی برمیگردد و لامپ روشن می ماند.بعد از این زمان عملکرد مدار مانند مهتابی عادی است .

اگر شما یک لامپ کم مصرف شکسته داشته باشید میتونین حباب لامپ رو بردارید و به جاش یه دونه مهتابی بزارید ،یا مهتابی رو بردارید به جاش حباب بزارید ، هر دوتاش کارمیکنه (البته باید توان ها برابر باشند ( به جای یه لامپ 20 وات مهتابی 1000 وات نذاری))

شرح مدار :

R6, C2 و DIAC پرای تولید پالس و اعمال به بیس Q2 و دیود d1 برای حفاظت از Q2 میباشد
و بعد از این که ترانزیستور Q2 روشن شد خازن C2 نیز دشارژ میشود واین شرایط دوباره ایحاد نمیشود (دیاک رسانا نمیشود) و این حالت توسط Q1 تند تند تکرار میشود (مدار میرا میشود) که شامل میشود از فریت و تعدادی سیم پیچ (5 تا 10 دور)
در حال حاضر فیلامان به توان کامل رسیده . از طرف ولتاژ که تشدید شده که مدار ان به این ترتیب است L1بعد C3 بعد C6 . سپس لامپ پر نور شده به وسیله فرکانس معینی که به دلیل کنجایش با لای که خازن C6 دارد .
در این چرخه ولتاژ دو سر C3 بالا تر از 600 ولت میرود که وابسته است به نور لامپ که در هنگام شروع جریان زمان خدود 3 تا 5 تایم که در حالت عادی است. و این نور یگ ضربه است و یک امتیاز برای لامپ

و همچنین مقاومت های R1 , R2 , R3 , R5 برای بایاس کردن ترانزیستور میباشد و دیود های D3,D2 یرای حفاظت از مدار میباشد

، ولتاژ 220 ولت از طریق فیوز f1 و سلف l2 به یک پل دیود اعمال میشه تا یکسو بشه ، نقش فیوز حفاظت از لامپ در برابر ولتاژ اضافه هست و نقش سلف نیز حذف نویز های است که توسط ترانزیستور ها روی شکل موج جریان برق شهر ایجاد میشه( معمولا یک خازن نیز با ورودی موازی میکنند ، این خازن و سلف تشکیل یک فیلتر به نام emi میدن که باعث میشه توان غیر مصرفی ( یا راکتیو) از شبکه کشیده نشه ، خازن بعد از پل دیود نقش صاف کردن ولتاژ رو داره ، ولتاژ دو سر خازن 380 ولت dc هست ، که اگه بهش دست بزنی برق میگردت .نقش دیود d۲ و دیود d3 فقط محافظت از ترانزیستور های q1 و q2 در برابر ولتاژ برگشتی سلف ( لگد) است.
خب در لحظه اول ولتاژ صفره ، لامپ خاموشه و همه خازن ها دشارژ هستند.
به محض اینکه شما لامپ رو به برق متصل میکنید ولتاژ از 0 ولت به 380 ولت میرسه ( یه پالس ایجاد میشه) ، پالس فقط میتونه از طریق c2 و r6 و دیاک به بیس q2 برسه همین پالس ترانزیستور q2 رو روشن میکنه ، روشن شدن q2 باعث القا شدن یه پالس در سیم پیچ میشه سیم پیچ یه ترانس افزاینده است که ولتاژ زیادی در سر دیگش ایجاد میشه ، همین ولتاژ باعث میشه تا محتویات لامپ راه بیفته و...، از اونجا که پالس باعث میرا شدن سیم پیچ میشه ، ترانزیستور q1 مدام روشن میمونه و تغذیه لامپ از طریق اون تامین میشه

مشابه ترانزيستورها به احتمال 99% (njm13003) هست كه معمولا شنت ميشن. D5 رو هم بي خيال سالمه(تو مدار با يه قطعه يا چند قطعه ديگه موازيه). خازن وقتي تخليه ميشه اصلا ظرفيت خازني نداره و وقتي با سوت اهم متر(بازر) تست ميكني از هيچ طرف سوت نميزنه. ولتاژ دو سر خازن رو هم تست كنید
در ضمن سلف تو اين مدارات خراب نميشه(موقعي هم كه بشه تابلو ميشه چون سيم پيچش ميسوزه)

مرحله اول بعد از باز كردن درب لامپ حتما حتما تمامي خازن هاي مدار را دشارژ كنيد.احتياط شرط اول هر كاري است.پس دشارژ خازن فراموش نشود.
1-هر لامپ كم مصرف در قسمت شيبشه ايش دو عد فيلامان دارد.اول فيلامان ها را با اهم متر تست كنيد.ا گر اتصال بي نهايت(OL)يا اتصال كوتاه بود بعني فيلامان لامپ سوخته و ديگه وقت تون را رو تعمير لامپ نگذاريد و لامپ غير قابل تعمير است.

2- فيوز مدار را تست كنيد بايد اتصال كوتاه باشد در غير اين صورت (اتصال بينهايتOL)يعني فيوز سوخته اگر فيوز سوخته بود ميتوانيد يك تكه سيم نازك جايگزين كنيد.

روش تست فیوز:

اهم متر را در حالت بیزر (بوق) قرار داده و دو سیم آن را به طرفین فیوز بزینید اگر بوقی شنیده شد فیوز سالم است در غیر این صورت باید فیوز دیگری در مدار قرار داده شود.

در بعضي از لامپ هاي كم مصرف مثل مارك نام نور مالزي فيوز مقاومتي دارد و فيوزش هم داخل سيم ورود ي برق در درب لامپ است روش يه روكش عايق كشيدند.به اين نكته خيلي دقت كنيد

روش تست دیودهای یکسو کننده:

اهم متر را در حالت بیزر (بوق) قرار دهید، حال با توجه به اینکه شکل دیود به صورت یک مثلث می باشد سیم مشکی را به سمت نوک تیز مثلث و سیم دیگر را به سمت دیگر دیود بزنید اگر بوق زد دیود سوخته است در غیر این صورت می بایست به این نکته توجه داشت که:

نکته: تمامی دیود ها باید یک عدد را نشان دهند مثلا ۵۰۰ یا ۹۵۰ در غیر این صورت اگر دیودی کمتر این مقدار باشد دیود معیوب بوده و در مدار اخلال ایجاد کرده و باعث ایجاد خسارات بیشتری در مدار می گردد که باید تعویض شود مثلا اگر سه تا از دیودها عدد ۵۰۰ و چهارمی عدد ۴۹۲ را نشان داد دیود چهارمی معیوب بوده و باید تعویض شود

3-ديود هاي تغذيه مدار را با اهم متر تست كنيد(پل ديود-ديود پل)

4-تمامي خازن هاي مدار را تست كنيد.خازن هاي الكتروليتي را دقت كنيد كه باد نكرده باشد اگر باد نكرده بود با اهم متر هم تست كنيد. راه تست خازن هاي سراميكي هم اين جوريه كه اگز به اهم متر وصل كرديد اهم متر بايد حالت اتصال بي نهايت را داشته باشد(OL)نشان دهد.

5-ديود هاي روي بيس و امترترانزيستور را از مدار خارج كنيد و خارج از مدار تست كنيد.

6-مقاومت هاي روي كولكتور بيس اميترا با اهم متر تست كنيد بهتر است كه مقاومت ها از مدار خارج شود.اگر ميخواهيد روي برد مقاومت ها را تست كنيد بايد مقداري را كه اهم متر نشان ميدهد با مقداري كه روي خود مقاومت نوشته بايد يه كمي كمتر يا بيشتر باشد اگر بيش از 20واحد اختلاف داشتند بعني مقاومت سوخته.

7-ديگر مقاومت ها و ديود هاي داخل مدار را با اهم متر تست كنيد.

8-دو عدد ترانزيستور هاي مدار را تست كنيد بهتر است كه ترانزيستور را با تستر مخصوص خودش تست كنيد

9-دياك مدار را تست كنيد اين قطعه خيلي شبيه ديود بوده فقط خط مشخص كننده اند و كاتد را ندارد كه بايد با تستر خودش تست بشه

در همه لامپه 2 ترانزیستور قدرت وجود دارند به نام MJ 13003 یا 13005 / 13007 /13001 . اخیرا 13009

این ترانزیستور ها ترانزیستورهای معمولی هستند اما توان بالایی دارند.
در لامپ های کم مصرف همیشه اگر روشن نشوند یکی از این 2 ترانزیستور یا هر دوتاشون سوخته اند. اگر این 2 را عوض کردید و لامپ روشن نشد دیگه ادامه ندید.

اما
همیشه به هنگام تعویض ترانزیستور ها یک خازن صافی که مقدار آن 10 یا 15 یا 22 میکرو فاراد با ولتاژ بالاست را هم میبینید این خازن را هم تعویض کنید.

نکات قابل توجه:

بعضی مواقع هست که قطعات سالم هستند ولی لامپ فلورسنت سوخته است!! حال برای اینکه از کجا بفهمیم لامپ سالم است باید به دور سر پایه های آن که در شکل زیر نشان داده شده یک ولتاژ 12 ولت ( با آمپر بالا) بدهیم یک نور کم رنگ زرد رنگ خواهیم دید این نشان دهنده سالم بودن لامپ هست.

اگر همیشه هنگام باز کردن لامپ به جز قطعات گفته شده قطعات دیگری هم مشاهده کردید که به کلی سوخته بودند آنها را در آن صورت عوض کنید.

در روی لامپ ها برای اتصال کیت با لامپ فلورسنت 4 تا پین هستند . همیشه هر پین را به پایه خودش در روی کیت متصل کنید.پین ها شماره گذاری شده اند.

شرج و توضیح مدار الکترونیکی لامپ های کم مصرف

لامپ 11W LUXAR :

بخش های مدار و وظایف آن ها :

بخش تغذیه : شامل به عنوان ضربه گیر، فیوز F1، پل یکسوساز با استفاده از دیود 1N4007 و خازن صافی C4

بخش شروع (استارت) : شامل D1، C2، R6 و DIAC. D2، D3، R1، R3،

بخش نهایی : به کمک کلید ترانزیستوری و چوک سه قسمتی TR1 و خازن C3 تا 600 ولت شارژ می شود.

روش تولید نور : ولتاژ خازن C3 قادر خواهد بود گاز آرگون و بخار جیوه دراخل حباب را یونیزه نماید و اشعه ماوراای بنفش بوجود آمده در برخورد با سطح فلورسانس داخل حباب به نور مرئی تبدیل می گردد .