جزوه کلیات علم اقتصاد

•
نام درس: كليات علم اقتصاد
رشته هاي: اقتصاد، علوم تربيتي، جغرافيا و حقوق
منبع درس: كليات علم اقتصاد

•
فصل اول •تاريخچه مختصري از شكل گيري علم اقتصاد و مكاتب اقتصادي •1-1مقدمه

تا قبل از قرن 13 ميلادي تمام بحثهاي اجتماعي از

جمله اقتصاد از ديدگاه اخلاق بررسي مي شد.

افلاطون: ثروت و فضيلت به دو كفه ترازو مي مانند

كه هرگاه يك كفه سنگين تر شود، پايين مي آيد و

ديگري بالا خواهد رفت.

در اين فصل مكاتب مهم اقتصادي به ترتيب شكل گيري بررسي مي شود.

•2-1 مكتب مركانتيليسم
قرن13تا قرن 18

تمام كشورها نسخه ثابت درد خود را در دريافت سه قلم دارو مي دانستند:

1- كسب طلا و نقره از هر مسير ممكن

2-افزايش ثروت و قدرت دولت مركزي

3- مداخله مستقيم دولت در امور اقتصادي و كنترل آن

فراموشي ارزشهاي اخلاقي

•3-1 مكتب فيزيو كراتها (طبيعيون)
قرن18

بنيان گذار مكتب : فرانسوا كنه

خداوند قوانين و نظم جهاني را آفريده،

خود نظامي طبيعي براي فعاليتهاي بشر ايجاد كرده است.

تأكيد بر آزادي نوع بشر در فعاليتهاي اجتماعي

•4-1 مكتب كلاسيك
قرن 18و 19

بنيان گذار مكتب : آدام اسميت

نام كتاب : ثروت ملل

نظام حاكم بر بازار و عملكرد قيمتها قادر خواهد بود تعادل عمومي اقتصاد را ايجاد نمايد

تأكيد بر نفع شخصي و عدم دخالت دولت در اقتصاد

ساير نظريه پردازان كلاسيك: ژان باتيست سي

•5-1 مكتب تاريخي
قرن 19

بنيان گذار مكتب : فردريش ليست

انتقاد به مكتب كلاسيك:

1- نظامات و قواعد مربوط به اجتماع بشري در حال تغيير و تحول است. بنابراين قوانين اقتصادي چهان شمول و ازلي نيستند.

2- كلاسيكها انسان را تك بعدي مي دانند(نفع شخصي) در صورتي كه انسان نياز به نوع دوستي و محبت و معنويت هم دارد.

تأكيد بر :

1- قطع واسطه گران بين مصرف كننده و توليد كننده

2- حذف سود سرمايه داري

3-مالك شدن كارگران در ابزار توليد

•6-1 مكتب سوسيالزم
قرن19

بنيان گذار مكتب : كارل ماركس

نام كتاب : سرمايه

- ازدرون مكتب تاريخي سوسياليزم به وجود آمد

-منتقد نظام سرمايه داري -پيش بيني صحيح بحرانهاي اقتصادي سالهاي آتي -تضاد دروني نظام سرمايه داري - استثمار نيروي كار •7-1 مكتب نئوكلاسيك
قرن 19

اقتصاددانان مكتب نئو كلاسيك:

1- استانلي جونز، 2- كارل منگر، 3- لئون والراس،

4- كارل منگر، 5- آلفرد مارشال

اين مكتب مكتب كلاسيك تعديل شده است.

انسان با حداقل تلاش در جستجوي حداكثر كردن منفعت و سود است.

شاخه هاي مكتب نئوكلاسيك:

1- مكتب رياضي، 2- مكتب تفكر رواني( مكتب اتريشي)

•8-1 مكتب كينزينها
قرن19

بنيان گذار مكتب : جان مينارد كينز

نام كتاب : تئوري عمومي اشتغال، پول و بهره

- نجات نظام سرمايه داري از بحران دهه 1930

-طرف داري از دخالت دولت و ايجاد تقاضا -تعادل اقتصاد در اشتغال ناقص -انقلاب كينزي •9-1 مكتب كينزينهاي جديد
قرن 19 و 20

بنيان گذاران مكتب :

فرانكو موديگلياني و جيمز توبين

-بازار و اقتصاد آزاد ثبات ذاتي ندارد.

سياستهاي ارشادي دولت و مداخله او تأثير

به سزايي در حل مشكل عدم تعادل دارد.

•10-1 مكتب پوليون
قرن20

بنيان گذار مكتب : ميلتون فريدمن

- اقتصاد بازار آزاد به طور ذاتي بي ثبات است.

-پول يكي از مهمترين متغيرهاي تأثير گذار اقتصادي است. -سياستهاي مداخله گرايانه دولت تنها موجب وخامت امور اقتصادي مي شود. •11-1 مكتب كلاسيكهاي جديد يا انتظارات عقلايي

بنيان گذاران مكتب :

رابرت لوكاس و تماس سارجنت

- اقتصاد بازار آزاد به طور ذاتي باثبات و بحرانهاي اقتصادي كوتاه مدت و زود گذر است.

-مردم در برخورد با وقايع اقتصادي از تمام اطلاعات موجود و قابل دسترس استفاده مي كنند. بنابر اين سياستهاي دولت خنثي مي شود. -پول تنها وسيله مبادله است و بر متغيرهاي واقعي اقتصاد تأثيري ندارد. •12-1 مكتب پست كينزين

- اقتصاد گرايشي براي خود اصلاح گري ذاتي ندارد.

- دخالت در اقتصاد غير قابل انكار است.

-فرض وجود رقابت كامل غير واقعي است. -پول يك عامل و يك متغير اقتصادي صرف است ولي يك عامل بسيار مهم اساسي است. -سياستهاي درآمدي و برنامه ريزي به عنوان سياستهاي مكمل سياستهاي ارشادي دولت بايد به كار گرفته شود. •فصل دوم •روش و ابزار تحليل اقتصادي •طرح درس

1- زمينه تفكر اقتصادي

2-تعريف علم اقتصاد

3- منحني امكانات توليد

4-طبقه بندي علم اقتصاد

5- ابزار تحليل اقتصادي

•هدف كلي

هدف كلي فصل دوم آشنايي دانشجويان با مفهوم ، زمينه هاي فكري، تعريف ، اهميت ، كاربرد علم اقتصاد در زندگي روزمره و طبقه بندي اين علم است.

•هدفهاي رفتاري

1- آشنايي با مسأله كميابي

2-آشنايي با تعريف علم اقتصاد

3- آشنايي با منابع توليدي و روش فني توليد

4-آشنايي با كالاهي سرمايه اي و مصرفي

5-آشنايي با منحني امكانات توليدي

•1-2مقدمه

علت پيدايش علم اقتصاد عبارتست از:

1- محدود بودن امكانات و منابع در دسترس بشر

2- نا محدود بودن نيازها و خواسته هاي بشر

•2-2 زمينه تفكر اقتصادي

به اعتقاد برخي از علماي اقتصاد علم اقتصاد دانش حس عام است.

زمينه هاي تفكر اقتصاددانان عبارتست از:

1- كميابي: هرچيزي را به هر اندازه كه مي خواهيم نداريم.

2- انتخاب: به علت محدوديت امكانات و نامحدود بودن نيازها مجبوريم دست به انتخاب بزنيم.

•3- هزينه فرصت: فرصت يا فايده از دست رفتن بهترين انتخاب به جاي انتخاب مزبور با صرف همان منابع و زمان
4- نهايي گرايي: توليد كنند تمايل دارد فايده و هزينه آخرين واحد محصول را بداند.
5- بازارهاي كارآمد: فرصتهاي سود آور در بازار كم است. •3-2 تعريف علم اقتصاد

اقتصاد دانش چگونگي انتخاب مردم و

جامعه است براي به كارگيري منابع

براي توليد كالاها و خدمات و توزيع

آنها بين افراد جامعه براي مصرف

•سؤالات اساسي كه هر نظام اقتصادي با آن مواجه است

1- چه كالاها و خدماتي بايد توليد شود؟

2- از هر كدام از كالاها و خدماتي چقدر بايد توليد شود؟

3- كالاها و خدمات چگونه بايد توليد شود؟

4- كالاها و خدمات چگونه بايد توزيع شود؟

•نظام بازار آزاد يا سرمايه داري

در اين نظام مكانيسم قيمتها به

سؤالات اساسي پاسخ مي دهد.

در اين نظام هيچگونه دخالتي وجود ندارد.

•نظام اقتصاد مختلط

در اين نظام هم بخش خصوصي و هم دولت

فعاليت دارند.

دولت نقش كنترل كننده و ناظر را هم دارد.

مكانيسم قيمتها همراه با برنامه ها و تصميمات

دولت به سؤالات اساسي پاسخ مي دهد.

نظام اقتصادي اكثر كشورهاي جهان نظام

مختلط است.

•نظام اقتصاد متمركز

- در اين نظام دولت بيشترين فعاليت دارند.

- دولت نقش اساسي در توليد و توزيع دارد.

- در اين نظام كميته برنامه ريزي مركزي به سؤالات اساسي پاسخ مي دهد.

•نظام اقتصاد اسلامي -در اين نظام در چارچوب شرع و دستورالعمل هاي موجود به سؤالات اساسي پاسخ داده مي شود.

مثال:

-توليد مشروبات الكلي حرام است. -توليد گندم واجب و ضروري است. •4-2 منحني امكانات توليد

مكان هندسي تركيبات مختلفي از

دوكالا است كه مي توانند در يك

اقتصاد در يك دوره زماني معين ، در شرايط حداكثركارايي و اشتغال كامل منابع توليد شوند.

•1- منحني امكانات توليد در فضاي دوكالايي نمودار •قانون بازدهي نزولي

در هرمرحله از توليد هر كارگر

اضافي ميزان كمتري از كارگر

قبلي به محصول مي افزايد.

• نرخ نهايي جانشيني

قدر مطلق شيب منحني امكانات توليد ، نرخ نهايي تبديل ( ) نام دارد و برابر است با:

•نمودار2- نزولي بودن نرخ نهايي جانشيني •نمودار 4- انتقال منحني امكانات توليد •انتقال منحني امكانات توليد

انتقال منحني امكانات توليد از سه طريق امكان پذير است:

1- افزايش فيزيكي منابع توليدي مثل كشف منابع، مساحت

و معادن جديد، افزايش نيروي كار و ذخيره سرمايه، افزايش

زمينهاي زراعي در اثر كار وتصحيح زمينهاي غير قابل كشت.

2- پيشرفت تكنولوژي

3- تخصيص مجدد منابع

•5-2 طبقه بندي علم اقتصاد

نوع اول طبقه بندي :

1- اقتصاد اثباتي: به توصيف واقعيتها ، رفتارها و عملكرد اقتصاد مي پردازد.

2- اقتصاد دستوري: شامل نظريه ها و توصيه هايي است كه بر پايه قضاوتهاي ارزشي و اصول اخلاقي قرار دارد.

•5-2 طبقه بندي علم اقتصاد

نوع دوم طبقه بندي

به طور سنتي علم اقتصاد به دو شاخه بزرگ تقسيم مي شود:

1- اقتصاد خرد: به بررسي رفتار و تصميمات اقتصادي مربوط به افراد، خانوارها، بنگاهها و بازارها مي پردازد.

2- اقتصاد كلان: به بررسي عملكرد اقتصاد به طور كلي مي پردازد.

•جريان دوري درآمد

ويژگي هاي اقتصاد بسيار ساده عبارتست از:

1- شامل دو واحد اقتصادي، خانوارها و بنگاههاست.

2-پس انداز وجود ندارد.

3- دولت وجود ندارد.

4- اقتصاد بسته است.

5- معاملات بين بنگاهها وجود ندارد.

•جريان دوري درآمد •6-2 ابزار تحليل اقتصادي

ابزارهاي تحليل اقتصادي عبارتند از:

1- نظريه

2-آمار

3- آزمون

4- اعداد شاخص

5- متغيرهاي پولي و واقعي

6- اندازه گيري تغييرات متغيرهاي اقتصادي

7- مفهوم تعادل

•1- نظريه

نظريه يا تئوري اقتصادي، بيان يا

مجموعه اي از بيانات در خصوص

علل و اثرات عملكردها و عكس-

العملها در زندگي انسانها است.

•ساخت نظريه

براي ساخت نظريه چهار قدم زير برداشته مي شود:

1- تعريف اصول مسلم نظريه

2-مشاهده واقعيت ها

3-بيان فرضيه

5-آزمون فرضيه ها

•الگوي اقتصادي

بيان قراردادي نظريه (تئوري) راالگوي اقتصادي مي گويند.

•2-آمار

داده هاي آماري دو نوع هستند:

1- داده هاي سري زماني : نتيجه اندازه گيري

يك متغير در زمانهاي مختلف

2 – داده هاي سري مقطعي : نتيجه اندازه گيري

يك متغير در مقطع زماني خاص بر حسب طبقه

بندي هايي مانند گروههاي درآمدي ، سني، شغلي

•3- آزمون

در اقتصاد به روش تجربي

فرضيه ها از طريق روشهاي

آماري و اقتصادسنجي آزمون مي شود.

•4- اعداد شاخص

آمار مربوط به متغيري را نسبت به ارزش همان متغير در سال پايه بيان مي كند.

به عنوان مثال شاخص قيمت نقره در سال1970 نسبت به سال 1960 به صورت زير محاسبه مي شود:

10/177

76/193= 100* ______ 4/91

•5- متغيرهاي پولي و واقعي

متغيرهاي پولي بدون توجه به سطح قيمتها مورد

بررسي قرار مي گيرند.

متغيرهاي واقعي مقايسه متغيرهاي پولي در ارتباط با

شاخص قيمتها است.

مزد پولي مزد پولي

________= مزد واقعي _________= مزد واقعي

شاخص قيمتها شاخص هزينه زندگي

•6- اندازه گيري تغييرات متغيرهاي اقتصادي(محاسبه نرخ رشد)

نرخ رشد يك متغير درصد تغييرات آن متغير در يك دوره زماني معين است.

نرخ رشد = 100* ______

•7- مفهوم تعادل

در علم فيزيك هرگاه برآيند نيروهاي وارد بر جسم صفر

باشد، جسم در حالت تعادل قرار دارد.

اولين بار مفهوم تعادل توسط پل ساموئلسون وارد علم

اقتصاد شده است.

دراقتصاد زماني در تعادل است كه برآيند نيروهاي متضاد

صفر باشد.

مثال: وقتي عرضه با تقاضا برابر باشد بازار در تعادل است.

•بخش دوم •اقتصاد خرد •طرح درس

1- تقاضاي مصرف كننده

2- تقاضا و مفهوم مطلوبيت

3- عوامل مؤثر بر تقاضا

4- كالاي جانشين، كالاي پست و كالاي معمولي

5- اثر درآمدي و اثر جانشيني

6- عوامل مؤثر بر تقاضا

7-عرضه بنگاه

•1-3مقدمه

در بازار در دو جا خانوارها و بنگاهها با يكديگر روبرو مي شوند:

1- در بازار عوامل توليد(نهاده ها)

2- در بازار كالاها و خدمات( ستاده ها)

•2-3 تقاضاي مصرف كننده

مصرف كننده از مصرف كالاها و خدمات رضايت

خاطري به دست مي آورد كه در اقتصاد آن را مطلوبيت مي ناميم.

- هدف مصرف كننده : حداكثر كردن مطلوبيت

-مطلوبيت يك مفهوم ذهني و غير قابل اندازه گيري است. • 1-2-3 عوامل مؤثر بر تقاضاي مصرف كننده

عوامل مؤثر بر تقاضاي مصرف كننده عبارتند از:

1- قيمت كالاي مورد نظر

2- درآمد مصرف كننده

3-قيمت كالاهاي مرتبط

4-سليقه و ترجيحات مصرف كننده

5- انتظارات

•1- قيمت كالاي مورد نظر

با فرض ثابت بودن ساير عوامل

مقدار تقاضاي يك كالا با قيمت آن

رابطه معكوس دارد و به اين رابطه معكوس قانون تقاضا مي گويند.

•2- درآمد مصرف كننده

درآمد مصرف كننده حاصل تمام دريافتيهاي

او در يك دوره زماني معين است.

تقاضاي مصرف كننده براي كالاي نرمال

(معمولي) با درآمد رابطه مستقيم دارد.

تقاضاي مصرف كننده براي كالاي پست با

درآمد رابطه معكوس دارد.

•3-قيمت كالاهاي مرتبط

كالاهاي مرتبط دو گروه هستند:

1- كالاهاي رقيب يا جانشين: كالاهايي كه مي توان به جاي كالاي مورد نظر استفاده كرد.

تقاضا براي كالاي مورد نظر با قيمت كالاي جانشين

رابطه مستقيم دارد.

2- كالاهاي مكمل: كالاهيي هستند كه به همراه كالاي مورد نظر مصرف مي شوند.

تقاضا براي كالاي مورد نظر با قيمت كالاي مكمل رابطه معكوس دارد.

•4-سليقه و ترجيحات مصرف كننده

-سليقه و ترجيحات مصرف كننده از طرز تفكر وي،

آداب و رسوم و فرهنگ جامعه شكل مي گيرد.

- سليقه همه مصرف كنندگان يك جور نيست.

-اگر سليقه مصرف كننده درجهت مصرف بيشتريك

كالاي خاص مانند نمك يد دار تغيير كند با فرض

ثابت بودن ساير عوامل تقاضا براي آن كالا افزايش

مي يابد.

•5- انتظارات

اگرمصرف كننده انتظار افزايش

قيمت كالاي مورد نظر را در

آينده داشته باشددر حال حاضر

بيشترتقاضاخواهدكردوبرعكس.

•3-2-2 قانون تقاضا

با فرض ثابت بودن ساير عوامل

مقدار تقاضاي يك كالا با قيمت آن

رابطه معكوس دارد و به اين رابطه معكوس قانون تقاضا مي گويند.

•جدول تقاضا: تقاضاي مصرف كننده را در برابر قيمتهاي مختلف نشان مي دهد •نمودار تقاضا

•اثر جانشيني

با افزايش قيمت كالاي مورد نظر (شكر) با

فرض ثابت بودن ساير عوامل مصرف كننده

به سمت خريد بيشتر كالاي جانشين شكر

(قند) مي رود با اين تغيير تقاضا اثر جانشيني

مي گويند.

•اثر درآمدي

با فرض ثابت بودن ساير عوامل از جمله درآمد

مصرف كننده با افزايش قيمت شكرگويي قدرت

خريد مصرف كننده كاهش مي يابد لذا تقاضا

براي كاي معمولي كاهش و براي كالاي پست

افزايش مي يابد به اين تغيير تقاضا اثر درآمدي

مي گويند.

•قانون نزولي بودن مطلوبيت نهايي •مصرف هر واحد اضافي از يك كالا براي مصرف كننده ارزش كمتري دارد و لذا وي براي واحدهاي اضافي و بيشتر از يك كالا حاضر به پرداخت قيمت پايين تر و كمتر است. به همين دليل شيب منحني تقاضا منفي(نزولي) است. •انتقال منحني تقاضا

با فرض ثابت بودن قيمت كالاي مورد نظر هر كدام از

عوامل ديگر مؤثر بر تقاضاي مصرف كننده ( درآمد

مصرف كننده، قيمت كالاهاي مرتبط، سليقه وترجيحات

مصرف كننده وانتظارات) كه تغيير كنند منحني تقاضاي

مصرف كننده جا به جا مي شود جهت جا به جايي

بستگي به نوع تغيير عامل متغير دارد.

•جدول2 انتقال منحني تقاضاي شكر به علت تغيير قيمت قند • نمودار2 جا به جايي منحني تقاضاي شكر به علت افزايش قيمت قند •3-3 عرضه بنگاه

عرضه حاصل رفتار توليد كننده است

هدف توليدكننده:حداكثركردن سود است

•1-3-3عوامل مؤثر برعرضه بنگاه

عوامل مؤثر بر عرضه بنگاه عبارتند از:

1- قيمت كالاي مورد نظر

2- هزينه هاي بنگاه

3- انتظارات

•1- قيمت كالاي مورد نظر

با فرض ثابت بودن ساير عوامل

مقدار عرضه يك كالا با قيمت آن

رابطه مستقيم دارد و به اين رابطه مستقيم قانون عرضه مي گويند.

•2- هزينه هاي توليد بنگاه

هزينه هاي توليد بنگاه به

مقدار عوامل توليد به كار

رفته در توليد، قيمت آنها و

تكنولوژي بستگي دارد.

•تكنولوژي

عبارت از روشهاي شناخته

شده براي تركيب عوامل توليد

مختلف به منظور توليد يك

كالاي خاص است.

•رابطه بين عرضه و هزينه هاي توليد بنگاه

بين عرضه

هزينه هاي توليد بنگاه

رابطه معكوس برقرار است.

•3- انتظارات

اگر توليد كننده انتظار افزايش

قيمت كالاي مورد نظر را در

آينده داشته باشد در حال حاضر

كمتر عرضه خواهدكردوبرعكس

•2-2-3 قانون عرضه

با فرض ثابت بودن ساير عوامل

مقدار عرضه يك كالا با قيمت آن

رابطه مستقيم دارد و به اين رابطه مستقيم قانون عرضه مي گويند.

•جدول عرضه: عرضه توليدكننده را در برابر قيمتهاي مختلف نشان مي دهد •نمودار عرضه

•انتقال منحني عرضه

با فرض ثابت بودن قيمت كالاي مورد نظر هر

كدام از عوامل ديگر مؤثر بر عرضه توليدكننده

(هزينه هاي توليد، تكنولوژي وانتظارات)كه تغيير

كنند منحني عرضه توليد جا به جا مي شودجهت

جا به جايي بستگي به نوع تغييرعامل متغير دارد.

•جدول4 انتقال منحني عرضه شكر
به علت افزايش هزينه توليد • نمودار4 جا به جايي منحني عرضه شكر به علت افزايش هزيه هاي توليد •فصل پنجم •تئوري هزينه توليد •طرح درس

1- مفهوم هزينه توليد

2- هزينه هاي آشكار و ضمني

3- هزينه كل، هزينه متوسط و هزينه نهايي

4-هزينه هاي كوتاه مدت

5- هزينه هاي بلندمدت

•1-5مقدمه

يكي از اساسي ترين نكات در تعيين ميزان

توليد توجه به هزينه هاي توليدي است.

هزينه توليد در تصميم گيري منطقي توليد

كننده درباره انتخاب تكنيك توليد و سطح

توليد نقش كليدي دارد.

•2-5 مفهوم هزينه توليد

هزينه هاي توليد عبارتند از:

مجموع هزينه هايي كه بابت به كارگيري و استخدام عوامل توليد

جهت توليد صرف مي شود.

• 3-5 هزينه هاي آشكار

هزيه هاي آشكار: هزينه هايي كه در

قبال در اختيار گرفتن عوامل توليدي كه

بنگاه مالك آن نيست پرداخت مي كنيم

مانند مزد كارگر و هزينه منابع را هزينه

هاي آشكار مي گويند.

• 3-5 هزينه هاي ضمني

هزيه هاي ضمني : عوامل توليدي كه بنگاه

مالك آن است و وجهي در قبال استفاده از آن

پرداخت نمي كند مانند ساختمان كارگاه توليدي،

بنگاه به طور ضمني براي استفاده از آن در نظر مي گيرد هزينه هاي ضمني توليد مي گويند.

• 4-5 هزينه ها در كوتاه مدت و بلند مدت

دوره زماني كوتاه مدت: دوره زماني كه در آن

حداقل يكي از عوامل توليد ثابت است.

دوره زماني بلندمدت : دوره زماني كه در آن

تمامي عوامل توليدمتغيراست و بنگاه توليدي

قادر است ظرفيت توليدي خود را تغيير دهد.

• 1-4-5 هزينه هاي كوتاه مدت

دركوتاه مدت هزينه كل ازمجموع

هزينه هاي ثابت وهزينه هاي متغير به دست مي آيد.

•هزينه هاي ثابت كل(TFC)

مقدار هزينه اي كه بنگاه توليدي

دركوتاه مدت براي عوامل توليد

ثابت مثل هزينه آبونمان آب ، برق ،

تلفن و اجاره ساختمان صرف مي كند.

•هزينه هاي متغيركل(TVC)

مقدار هزينه اي كه بنگاه توليدي براي

عوامل توليد متغيرمثل هزينه آب،برق

و تلفن مصرفي، ماده اوليه و سايرعواملي

كه با تغيير توليد تغيير مي كنند مي

پردازد.

•هزينه كل(TC)

مجموع هزينه هاي كل ثابت و هزينه هاي كل متغير را هزينه كل توليد گويند.

TC=TFC+TVC

•جدول1هزينه هاي يك بنگاه فرضي در كوتاه مدت •هزينه كل متوسط

هزينه كل متوسط از تقسيم هزينه كل

توليد بر تعداد محصول به دست مي آيد

هزينه كل(TC)

___________ = هزينه متوسط(ATC)

تعدادمحصول(Q)

•هزينه ثابت متوسط

هزينه ثابت متوسط از تقسيم هزينه كل ثابت تعداد محصول به دست مي آيد

هزينه كل ثابت(TFC)

_____________ = هزينه متوسط ثابت(AFC)

تعدادمحصول(Q)

•هزينه متغيرمتوسط

هزينه متغيرمتوسط از تقسيم هزينه كل

متغير برتعداد محصول به دست مي آيد

هزينه كل متغير(TVC)

_____________ = هزينه متوسط متغير(AVC)

تعدادمحصول(Q)

•هزينه كل متوسط
روش دوم

هزينه كل متوسط از مجموع هزينه

ثابت متوسط و هزينه متغير متوسط دست مي آيد

AFC+AVC= ATC

•هزينه نهايي

ميزان تغيير در هزينه كل به ازاء يك واحد

تغيير در ميزان توليد را هزينه نهايي گويند.

تغيير درهزينه كل( TC) _______________ = هزينه نهايي(MC)

تغيير در سطح محصول( Q)

•نمودار1 منحنيهاي هزينه در كوتاه مدت •نمودار2 منحنيهاي هزينه متوسط و نهايي
در كوتاه مدت •هزينه هاي بلند مدت

در بلند مدت بنگاه توليدي

هزينه ثابت ندارد و هزينه ها

همه متغيرند چون تمام عوامل توليد تغيير مي كنند.

•نمودار3 منحني هزينه كل بلند مدت •نمودار3 منحنيهاي هزينه متوسط و نهايي در بلند مدت •
بخش سوم •اقتصاد كلان •طرح درس

1- علل شكل گيري اقتصاد كلان

2-انقلاب كينز

3- تحولات اقتصاد كلان پس از كينز

4- نقش دولت در مسائل اقتصادي

5- ارتباط اقتصاد خرد و كلان

•1-7مقدمه

اقتصاد خرد شاخه اي از علم اقتصاد است

كه رفتار و عملكرد واحدهاي انفرادي مثل

خانوارها و بنگاهها را بررسي مي كند.

اقتصاد كلان با پديده هاي اقتصادي درسطح

وسيع سرو كار دارد و رابطه بين متغيرهاي

كلي اقتصاد را تحليل مي كند.

•متغيرهاي كلي عبارتنداز: •1- سطح عمومي قيمتها •2- ستاده ملي(درآمد ملي) •3- بيكاري و اشتغال •2-7 علل شكل گيري اقتصاد كلان

حوادث اقتصادي دهه 30 ميلادي و بحران بزرگ اين دهه بحث راجع به اقتصاد كلان را دامن

زد. در اين دهه نرخ بيكاري به شدت افزايش

يافت كارخانه ها مملو از كالا بود ولي به علت

بالا بودن بيكاري تقاضا براي خريد كالاها بسيار پايين بود.

•7- 2 -1 انقلاب كينز

كينز معتقد بود مكانيزمي كه امور اقتصادي را تنظيم

كند وجود ندارد.

علت ركود و بيكاري كمبود تقاضا در بازارها است.

در زماني كه تقاضاي بخش خصوصي قادر به تحرك

اقتصاد نمي باشد دولت مي تواند تقاضاي كل را

افزايش دهد و بخشي از كالاها و خدمات را خريداري

كند در اين صورت اقتصاد از بحران به سمت رونق

هدايت مي شود.

• 2-7 -2 تحولات اقتصاد كلان پس از كينز

پس از جنگ جهاني دوم عقايد كينز به شدت

مورد توجه قرار گرفت و در دهه 60 به اوج

محبوبيت خود رسيد.

بروز ركود تورمي در دهه 70 موجب كم رنگ

شدن اعتماد عمومي نسبت به عقايد كينز شد.

مسائل اقتصادي آن قدر پيچيده شد كه با

نسخه كينز قابل حل نبود.

•3-7 موضوعات و مفاهيم كليدي اقتصاد كلان

موضوعاتي كه در اقتصاد كلان مورد بررسي قرار مي گيرد عبارتند از:

1- سطح عمومي قيمتها

2- ستاده كل

3- بيكاري و اشتغال كل

بهترين شرايط اقتصاد كلان نرخ پايين تورم و ميزان توليد و اشتغال بالا است.

•7 -4 نقش دولت در مسائل كلان اقتصادي •دولتها چهار نوع ابزار سياستي را به كار مي گيرند تا اقتصاد را هدايت نمايند: •1- سياست مالي •2- سياست پولي •3- سياست درآمدي •4- سياست طرف عرضه •سياست مالي

مديريت تقاضاي كل از طريق كنترل مالياتها و

مخارج دولت را سياست مالي گويند.

كينز معتقد بود با استفاده از سياستهاي مالي

مي توان سطح اشتغال و ستاده كل را تثبيت

نمود و از بروز نوسانات اقتصادي جلوگيري نمود.

•سياست پولي

مديريت تقاضاي كل از طريق كنترل حجم پول راسياست پولي

گويند.

اكثر اقتصاد دانان معتقدند تغيير در حجم پول بر متغيرهاي

كلان يعني سطح عمومي قيمتها، نرخ بهره، نرخ برابري پول

كشور در مقابل ساير كشورها، نرخ بيكاري و سطح اشتغال

تأثير دارد.

اما اقتصاد دانان در مورد نحوه و ميزان تأثير سياست پولي

توافق ندارند.

•سياست درآمدي

مجموعه اي از اقدامات دولت

جهت كنترل نرخ افزايش

قيمتها ، دستمزدها و ساير درآمدها.

• سياست هاي طرف عرضه

اقداماتي كه افراد را به كار و تلاش

بيشتر تشويق مي كند و علاوه بر اين

با تشويق افراد به پس انداز بيشتر

زمينه افزايش سرمايه را فراهم مي

كند.

•7 -5 اجزا تشكيل دهنده اقتصاد و جريان دوري كالاها و خدمات

در اقتصاد چهار گروه عمده به فعاليت اقتصادي مشغول مي باشند:

1- خانوارها

2- بنگاهها

3- دولت

4- بخش خارجي

• بازارهاي اقتصاد كلان

بازارهاي اقتصاد كلان عبارتنداز:

1- بازار كار(بازار عوامل توليد)

2-بازار كالاها و خدمات

3- بازار مالي( شامل بازار پول، بازار ارز و بازار سرمايه)

•7 -5 -1 جريان دوري كالاها و خدمات در اقتصاد دو بخشي
•7 -5 -2جريان دوري كالاها و خدمات در اقتصاد چهار بخشي
•7 -6 ارتباط اقتصاد خرد و كلان

روش شناسي اقتصاد خرد و كلان مشابه است.

عواملي كه بر رفتارهاي انفرادي تأثير گذار است

رفتار مجمعه كلي را نيز متأثر مي كند.

مثال: در اقتصاد خرد عادات مصرفي و عرضه كار

تابعي از دستمزد است.

مصرف كل جامعه و عرضه كل نيروي كار تابعي از

نرخ متوسط دستمزد در اقتصاد مي باشد.

•7-7 تقاضاي كل و عرضه كل

تقاضاي كل عبارتست از مجموع تقاضا براي كالاها و خدمات.

عرضه كل عبارتست از مجموع كالاه و خدمات توليد شده در

اقتصاد.

تقاضاي كل و عرضه كل با تقاضا و عرضه اقتصاد خرد متفاوت

است.

در اقتصاد خرد عرضه و تقاضا و رابطه آنها با قيمت كالا به

شرط ثابت بودن ساير عوامل تعيين مي شود ولي در اقتصاد

كلان ساير عوامل ثابت نيستند.

•شكل 4 عرضه و تقاضاي كل •مقايسه نزولي بودن منحني تقاضا
در اقتصاد خرد و اقتصاد كلان

در اقتصاد خرد وقتي قيمت يك كالا بالا مي رود فرض مي شود قيمت

ساير كالاها ثابت است و در اثر جانشيني مصرف كننده ساير كالاها را

جانشين كالاي مورد نظر كرده و تقاضاي خود را كاهش مي دهد.

در اقتصاد كلان فرض ثابت بودن ساير عوامل وجود ندارد و در روي

محور عمودي سطح عمومي قيمتها را داريم. لذل در اينجا به علت دو

اثر : 1- اثر بهره ؛ 2- اثر ثروت است كه منحني تقاضاي كل شكل نزولي دارد.

•فصل هشتم •اندازه گيري درآمد و ستاده ملي •طرح درس

1- محصول ناخالص ملي(GNP)

2- محصول ناخالص داخلي(GDP)

3- محصول خالص ملي(NNP)

4-GNP و رفاه اقتصادي و اجتماعي

5- محدوديتهاي مفهوم GNP و روشهاي محاسبه آن

•1-8مقدمه

حسابهاي ملي ابزاري است كه ازطريق

ثبت جريانها و موجوديهاي اقتصادي ،

عملكرداقتصاد را ترسيم مي كند و اين

امكان را فراهم مي آورد كه عملكرد

اقتصاد و انحراف آن از اهداف تعيين

شده ارزيابي گردد.

•واژه هاي كليدي

1- محصول ناخالص ملي(GNP)

2- محصول ناخالص داخلي(GDP)

3- محصول خالص ملي(NNP)

4- درآمد ملي(NI)

5- درآمد شخصي(PI)

6- درآمد شخصي قابل تصرف(DPI)

•2-8 GNP و ساير متغيرهاي حسابداري ملي
8 -2 -1 محصول ناخالص ملي(GNP)

محصول ناخالص ملي عبارت از ارزش بازاري كل ستاده اي كه با كاربرد عوامل توليد ومنابع يك كشور در طي يك دوره زماني معين مثلاً

يك سال در اقتصاد ملي ايجاد شده است.

• 2-8 -2 حدود GNP

عناصري كه بايد در GNP لحاظ شود عبارتند از:

1- درآمد و ارزش ايجاد شده توسط عوامل توليد تحت تملك شهروندان ايراني.

2- ارزش كالاها و خدمات نهايي

براي پرهيز از احتساب مضاعف عناصر زير نبايد در GNP لحاظ شود عبارتند از:

1- كالاهاي دست دوم

2- خريد و فروش اسناد مالي

•3-2-8 محصول ناخالص داخلي(GDP)

محصول ناخالص داخلي عبارتست از

ارزش كالاها و خدمات نهايي توليد

شده در درون مرزهاي ملي در طي يك دوره معين مثلاً يك سال.

•8- 2 -4 سرمايه گذاري

سرمايه گذاري به معني خريد

ساختمان ، ماشين آلات و تجهيزات به منظور افزايش

توان توليد اقتصاد است.

•8 -2 -5 محصول خالص ملي(NNP)

محصول خالص ملي عبارت است از محصول ناخالص ملي منهاي استهلاك

•8 – 2 -6 درآمد ملي(NI)

مجموع درآمد عوامل توليد كه با عرضه عوامل خود(كار، زمين و سرمايه ) براي توليد كالاها و خدمات در آمد كسب مي كنند درآمد ملي ناميده مي شود.

• استخراج درآمد ملي

GNP - استهلاك سرمايه هاي ثابت = NNP

NNP- مالياتهاي غير مستقيم+ كمك دولت به شركتها = NI

•8 -2 -7 درآمدشخصي

درآمد شخصي عبارت است

از كل درآمدي كه عملاً

نصيب خانوارها مي شود.

• استخراج درآمد شخصي

NI-سود توزيع شده شركتها پرداخت بابت بيمه هاي اجتماعي-

پرداختهاي انتقالي+ = PI

PI- ماليات شخصي = DPI

•8- 2 -8 درآمدشخصي قابل تصرف

درآمد شخصي قابل تصرف

عبارت است از درآمد شخصي

منهاي ماليات شخصي

•8 -3 روشهاي مختلف محاسبه GNP

GNP با روشهاي مختلف محاسبه مي

شود كه همه آنها رقم يكساني را مي

دهند بنابر اين :

مخارج= ارزش ستاده = درآمد

•8 -1-3 روش محاسبه GNP از طريق مخارج

در هر كشور چهار گروه عمده به فعاليت اقتصادي مشغول هستند

1- خانوارها

2-بنگاهها

3- دولت

4- بخش خارجي

در روش مخارج مجموع خريدهاي اين چهار گروه GNP را نشان مي دهد يعني: C+I+G+(X-M) = GNP

•8 -2-3 روش محاسبه GNP از طريق درآمد

در اين روش از مجموع در آمدهاي عوامل توليد به GNP

دست خواهيم يافت. اين در آمدها عبارتند از:

1- جبران خدمات كاركنان(دستمزد و اضافه حقوق)

2- سود شركتها

3- درآمد ناشي از فعاليتهاي غير شركتي مثل آرايشگري

4- درآمد اجاره

5- خالص بهره دريافتي

•8 -3-3 روش محاسبه GNP از طريق ستاده

در اين روش از مجموع ارزش كالاها و خدمات نهايي به GNP دست خواهيم يافت.

•8 -4 محدوديتهاي مفهوم GNP
و روشهاي محاسبه آن

روشهاي تخمين GNP به دلايل مختلف تصوير كاملي از

عملكرد اقتصادي و ارزش توليدات را فراهم نمي كننداين

دلايل عبارتنداز:

1- توليد براي خود مصرفي

2- اقتصاد زير زميني

3- رفاه اقتصادي و اجتماعي

•8 -4 -1 توليد براي خود مصرفي

بخش قابل توجهي از محصولات توليدشده به

ويژه محصولات كشاورزي جهت مصرف توليد

كننده ايجاد مي شود و چون در بازار عرضه

نمي شود در GNP محاسبه نمي شود.

•8 -4 - 2 اقتصاد زير زميني

در هر اقتصادي مقداري از معاملات اساساً ثبت نمي شود يا

عمداً كمتر از مقدار واقعي ثبت مي شوند.

علت اين امر عبارتست از:

1- معاملات قانوني نمي باشد.

2- براي فرار از ماليات

اين معاملات اقتصاد زير زميني يا اقتصاد سياه ناميده مي شود.

•8 -4 – 3 GNP و رفاه اقتصادي و اجتماعي

طرفداران صلح سبز معتقدند فعاليتهاي اقتصادي منابع

طبيعي راكاهش مي دهد و محيط زيست را آلوده مي كند

و GNP اينها را نشان نمي دهد.

كاهش نرخ جرم و جنايت رفاه را افزايش مي دهد.افزايش

اوقات فراغت رفاه را افزايش مي دهد.ولي و GNP اينها

را نشان نمي دهد.

•8 -5 GNP اسمي و GNP واقعي

هرگاه GNP بر حسب قيمتهاي جاري محاسبه گرددGNP

اسمي ناميده مي شود.

GNP اسمي در بسيار از موارد قابل اعتماد نيست چون با

افزايش قيمتها و حتي كاهش توليد ممكن است افزايش يابد.

GNP واقعي عبارت است از ارزش توليدات كشور بر حسب

قيمتهاي ثابت (قيمتهاي سال پايه).

•8 -1-5 GNP سرانه

به منظور كسب اطلاع دقيق از وضعيت اقتصادي از GNP

سرانه استفاده مي شود.

GNP سرانه از تقسيم GNP بر ميزان جمعيت به دست

مي آيد.

اگر نرخ رشدGNP با نرخ رشد جمعيت كشور برابر باشد ،

ميزان رفاه و سطح زندگي افراد جامعه به طور متوسط هيچ

تغييري نكرده است.

•فصل نهم •مشكلات كلان اقتصادي •طرح درس

1- بحران، كسادي، رونق و ادوار تجاري

2- بيكاري و چگونگي اندازه گيري آن

3- انواع بيكاري

4- تورم و چگونگي اندازه گيري آن

5- شاخص قيمت و انواع آن

•1-9مقدمه

تورم و بيكاري دو معضل اساسي اقتصاد مي

باشند كه حل همزمان هر دو به سختي امكان

پذير است.

تا قبل از دهه 1350 نرخ تورم در ايران يك

رقمي بود ولي پس از افزايش قيمت جهاني نفت

در سال1353 اقتصاد ايران نرخ تورم دو رقمي را

تجربه كرد.

•2-9 بحران و كسادي

به دوراني كه GNP حداقل براي دو فصل متوالي

كاهش يابد بحران مي گويند.

وقتي بحران بسيار عميق باشد و براي مدت

طولاني استمرار يابد به آن كسادي مي گويند.

در دوران ركود و كسادي بر شدت بيكاري افزوده

مي شود.

•2-9 رونق و ادوار تجاري

اگر اقتصاد از وضعيت حضيض به سمت نقطه

اوج حركت كند اقتصاد با رونق مواجه مي شود.

ادوار تجاري عبارت است از نوسان اقتصاد حول

نيرو هاي بالقوه

• شكل 1. بحران ، ركود و ادوار تجاري • 9- 3 بيكاري و چگونگي اندازه گيري آن

بيكاري به وضعيتي گفته مي شود كه

براي بخشي از نيروي كار كه حاضر

است با دستمزدهاي جاري مشغول به

كار شود فرصت شغلي موجود نباشد.

•مفهوم بيكار

بيكار به فردي گفته مي شود كه حاضر به

كار باشد و عليرغم كوشش ، شغلي به او

پيشنهاد نشود.

افرادي كه براي يافتن شغل كوشش نمي

كنند در زمره نيروي كار محسوب نمي شوند.

•نرخ بيكاري

نرخ بيكاري عبارت است از نسبت افراد بدون شغل به كل نيروي كار

• فرمول نرخ بيكاري

تعداد افراد بيكار

_______________________________ = نرخ بيكاري

تعداد افراد بيكار + تعداد افراد داراي شغل

•نرخ مشاركت

نرخ مشاركت عبارت است ازنسبت

نيروي كار به كل جمعيت كشوركه

در سن مجاز فعاليت اقتصادي مي

باشند.

•نكته

نرخ بيكار شاخصي است كه ميزان

بيكاري را در يك لحظه معين از زمان

نشان مي دهد ولي راجع به مدت

استمرار آن اطلاعي نمي دهد.

•9- 3 -1 انواع بيكاري

بيكاري انواع مختلفي دارد كه عبارتنداز:

1- بيكاري اصطكاكي

2- بيكاري ساختاري

3- بيكاري ادواري

•بيكاري اصطكاكي

بيكاري اصطكاكي پديده اي است كه به دليل عدم انطباق سريع مهارتهاي افراد بافرصتهاي شغلي پديد مي آيد.

•بيكاري ساختاري

به علت تغيير ساختار اقتصاد مثلاًً كاهش نقش دولت و كاهش كاركنان

بخش عمومي بيكاري پديد مي آيد كه

به آن بيكاري ساختاري مي گويند.

•بيكاري ادواري

بيكاري كه به هنگام كسادي و

ركود اقتصادي ظاهر مي شود

بيكاري ادواري نام دارد.

•9- 4 تورم

تورم به معني افزايش دائمي سطح عمومي قيمتها است.

تورم پديده مشكل زا است زيرا موجب كاهش قدرت خريد مي شود.

•9 -1-4 تعريف تورم و چگونگي اندازه گيري آن

تورم را نبايد با افزايش قيمت يك يا چند كالا

يكسان پنداشت. تورم به معني افزايش سطح

كلي قيمتها است.

اقتصاددانان آن افزايش در سطح كلي قيمتها را

كه فقط يك بار اتقاف مي افتد به عنوان تورم نمي

پذيرند.

•9 -2-4 شاخص قيمت

شاخص قيمت ابزاري است

براي اندازه گيري ميزان

تغيير در سطح كلي قيمتها

• شاخص قيمت خرده فروشي

شاخص قيمت خرده فروشي را با CPI نشان مي دهند.

در ايران CPI توسط بانك مركزي اندازه گيري مي شود.

براي محاسبهCPI سبدي از كالاهايي كه توسط يك فرد به عنوان نماينده شهر نشينان مصرف مي شود انتخاب مي شود به اين سبد بازار مي گويند.

شاخص قيمت خرده فروشي ابزاري براي اندازه گيري تغييرات قيمت موجود در اين سبد است.

•فرمول محاسبه نرخ تورم

CPIt – CPIt-1

____________________ = P0

CPIt-1

•تورم زدايي GNP

تورم زدايي شاخصي است كه به كمك آن تغيير در ارزش تمامي كالاها وخدمات توليد شده در اقتصاد محاسبه مي شود.

•فرمول محاسبه تورم زدايي GNP

ارزش ستاده جاري بر حسب قيمتهاي سال جاري

100* _________________ = تورم زدايي GNP

ارزش ستاده جاري بر حسب قيمتهاي سال پايه

• شاخص قيمت خرده توليد كننده

اين شاخص به شاخص قيمت عمده فروشي معروف است.

اين شاخص متوسط قيمت دريافتي توليد كنندگان مي باشد.

شاخص قيمت عمده فروشي براي سه گروه كالا محاسبه مي شود :

1- كالاهاي ساخته شده

2- كالاهاي واسطه

3- مواد خام

• محاسبه GNP واقعي

براي محاسبه GNP واقعي هر

سال، كافي است كه GNP اسمي

همان سال را بر شاخص قيمت همان

سال تقسيم مي كنيم.

• فصل چهاردهم • مقدمه اي •بر پول و بانك •طرح درس

1- نقش پول

2- انواع پول

3- بانكداري

4- ذخيره بانكهاي بازرگاني

5- تراز نامه بانك

•1-14مقدمه

بشر در كليه جنبه هاي زندگي اقتصادي با پول سر و كار دارد.

پول وسيله مبادله است.

پول وسيله محاسبات اقتصادي است.

پول وسيله اي براي نگهداري ثروت است.

پول انواع مختلفي دارد.

• 14 -3 نقش پول

پول سه نقش يا وظيفه را ايفا مي كند:

1- وسيله پرداخت

2-ذخيره قدرت خريد

3- وسيله شمارش

يكي ازعمده ترين ويژگيهاي پول اين است كه دارايي ميعان دار است.

•1- پول به عنوان وسيله پرداخت

پول هزينه مبادله را كاهش مي دهد.

با پول مي توان هر كالا يا خدمتي را خريداري كرد.

•2-ذخيره قدرت خريد

پول اين امكان را فراهم مي كند كه افراد فعاليتهاي اقتصادي خود را به صورت مناسب در طول زمان انجام دهند.

• 3- وسيله شمارش

پول اين امكان را فراهم مي كند كه جريانها و ذخيره هاي اقتصادي را اندازه گيري نموده و ثبت و ضبط نماييم.

•
14- 3 انواع پول

1- اسكناس

2- مسكوك

3- چك

4- كارت اعتباري

5- حواله

•پول بانكي يا سپرده

مهمترين پول ، پول بانكي يا سپرده است.

سپرده دارايي سپرده گذار و بدهي بانك محسوب مي شود.

سپرده انواع گوناگون دارد و نوعي پول محسوب مي شود.

•پول آفريني بانكها

بانكها چندين برابر سپرده ها وام

پرداخت مي كنند به اين عمل پول آفريني مي گويند. علت پول آفريني بانكها اعتماد مردم به سيستم بانكي است.

•انواع سپرده

1- سپرده جاري

2- سپرده مدت دار

•1- سپرده جاري

سپرده جاري نوعي سپرده مردم نزد بانكهاست كه فوراً قابل وصول است. پرداخت از اين حساب با چك صورت مي گيرد.

با اين سپرده ها بهره تعلق نمي گيرد.

•2- سپرده مدت دار

سپرده مدت دار چندين نوع است:

1- كوتاه مدت

2- متوسط مدت

3- بلند مدت

با اين سپرده ها بهره تعلق مي گيرد.

• M1

جمع اسكناسها و مسكوكات و سپرده هاي جاري را پول مي گويند و با M1 نشان مي دهند.

• M2

جمع سپرده هاي مدت دار و حسابهاي پس انداز را شبه پول مي گويند و با M2 نشان مي دهند.

•14 – 4 بانكداري يا بانكهاي بازرگاني

اولين بانكي كه در ايران ايجاد شد بانك جديد شرق بود كه مليت آن انگليسي بود.

اولين بانكي ايراني بانك سپه بود.

•انواع بانكها

1- بانك مركزي

2- بانكهاي تخصصي

3- بانكهاي بازرگاني

مهمترين بانكها بانكهاي بازرگاني هستند كه

با پول آفريني بر عرضه پول تأثير مي گذارند.

•صورت ساده از فعاليت بانكهاي بازرگاني •14- 5 ذخيره بانكهاي بازرگاني

هدف بانكهاي بازرگاني حداكثر كردن سود است.

هزينه- درآمد= سود

بانكها با هدف حداكثر كردن سود تمايل به نگهداري يك ذخيره مشخص هستند.

•انواع ذخيره بانكهاي بازرگاني

1- ذخيره قانوني

2- ذخيره احتياطي

•1- ذخيره قانوني

نرخ اين ذخيره توسط بانك مركزي تعيين مي شود.

هرچه اين نرخ كمتر باشد قدرت پول آفريني و وام دهي بانك افزايش مي يابد.

•2- ذخيره احتياطي

بانكها در صورت تمايل مي توانند بيش

از ذخيره قانوني نگهداري كنند تفاوت

اين دو ذخيره احتياطي نام دارد.

ذخيره قانوني- ذخيره مورد تمايل= ذخيره احتياطي

•فصل هجدهم • توسعه اقتصادي •طرح درس

1- مفهوم و تعريف توسعه اقتصادي

2- تقسيم بندي جوامع براساس سطح توسعه آنها

3- شاخصهاي توسعه اقتصادي

4- موانع توسعه در كشورهاي كمتر توسعه يافته

5- سياستهاي توسعه

•1-18مقدمه

از دوران آدام اسميت و ديويد ريكاردو تاكنون، اقتصاد دانان تلاش كرده اندكه فرآيند رشد اقتصادي وتوسعه اقتصادي را توضيح دهند.

چرا برخي از كشورها ثروتمند و برخي ديگر فقير شده اند؟

اقتصاددانان نتوانسته اند نظريه اي يكسان در مورد توسعه كشورهاي مختلف ارائه كنند.

• 18 -2 مفهوم و تعريف توسعه اقتصادي

كلمه توسعه به معناي گسترش و بهبود است.

مي ير توسعه را چنين تعريف مي كند:

فرايندي كه به موجب آن درآمد واقعي سرانه در يك كشور در دوراني طويل المدت افزايش يابد.

•تفاوت رشد اقتصادي و توسعه اقتصادي

كيندل برگر مي گويد:

رشد اقتصادي فقط به معناي توليد محصول بيشتر ولي توسعه اقتصادي ، هم توليد بيشتر و هم پديد آمدن تحول در چگونگي توليد محصول را در بر مي گيرد.

•18- 3 تقسيم بندي جوامع براساس سطح توسعه آنها

كشورهاي جهان به دو گروه زير تقسيم مي شوند:

1- كشورهاي كمتر توسعه يافته(LDC)

2- كشورهاي بيشتر توسعه يافته(MDC)

• 18-4شاخصهاي توسعه اقتصادي

رايجترين شاخصهاي توسعه اقتصادي عبارتنداز:

1- توليد ناخالص ملي سرانه

2- اميد به زندگي

3- نرخ مرگ و مير نوزادان

• 18 -5 موانع توسعه در كشورهاي كمتر توسعه يافته

موانع توسعه در كشورهاي كمتر توسعه يافته عبارتنداز:

1- نرخ رشد سريع جمعيت

2- توزيع درآمد

3-ضعف بخش كشاورزي

4-كمبود عوامل توليد

5- بدهي خارجي

• نظريه كشيش توماس مالتوس

مالتوس معتقد بود توليد مواد غذايي با نرخ تصاعد حسابي و جمعيت با نرخ تصاعد هنسي افزايش مي يابد.

• 2- توزيع درآمد

توزيع نا عادلانه درآمد موجب

تشديد پديده فقر در كشورهاي

توسعه نيافته شده و به واسطه

فقر سوء تغذيه نسبتاً وسيع است.

• 3- ضعف بخش كشاورزي

بخش كشاورزي مي تواند نقش كليدي در فرايند

توسعه داشته باشد.

توليد سرانه بخش كشاورزي در كشورهاي در حال

توسعه بسيار پايين است. و به ندرت مازادي براي

عرضه وجود دارد.

- عدم وجود انبارهاي مناسب

-نبود راههاي ارتباطي و امكانات حمل و نقل

• 4- كمبود عوامل توليد

ناكافي بودن عوامل توليد به ويژه كمبود سرمايه انساني و موجودي سرمايه، ماشين آلات و تجهيزات از مهمترين دلايل پايين بودن سطح توليد در كشورهاي كمتر توسعه يافته است.

•
5- بدهي خارجي

يكي از مشكلات كشورهاي در حال توسعه ميزان بالاي بدهي خارجي است كه بالغ بر 700 ميليار د دلار مي شود.

اين بدهي ها بابت وامهايي است كه با بهره بسيار بالا به اين كشورها داده شده و اغلب آنها قادر به بازپرداخت اين وامها نيستند.

•18- 6 سياستهاي توسعه

نظريه هاي جديد در ارتباط با سياستهاي توسعه بر عوامل

زير تأكيد دارند:

1- اجتناب از حمايت شديد از تول

جزوه کلیات علم اقتصاد

مطالب مشابه :

کلمات کلیدی

مبدل برق اتومبيل به 220 ولت شهری از جا فندکی یا باتری سیار

جزوه کلیات علم اقتصاد

در مورد کار آفرین موفق

خاطرات انقلابی از شیخ عیسی سلیم‏ پور اهری