واژه نامه فناوري نانو

واژه نامه فناوري نانو برگرفته از کتاب Government Policy and Initiatives in Nanotechnology انگليسي لغت فارسي شرح AFM ميکروسکوپ \ ميکروسکوپي نيروي اتمي anions آنيون‌ها يک يون از يک يا چند اتم تشکيل مي‌شود که واحدهايي از الکتريسيته را با خود حمل مي‌کنند. يونهاي واجد بار منفي (مثل اتم‌ها يا گروه‌هاي هيدروکسيل و اسيدي) آنيون خوانده مي‌شود. متضاد کاتيون. ANN شبکه عصبي مصنوعي. يک پارادايم پردازش اطلاعات، که از نحوه کار سيستم‌هاي عصبي زنده همچون مغز الهام يافته است. apoptosis آپوپتوز نوعي از مرگ برنامه‌ريزي‌شده سلول‌ها، که در فرآيندهاي توسعه‌اي تقسيم DNA به کمک آنزيم‌ها تأثيرگذار است. assembler آراينده يک قطعه چندکاره جهت ساخت و توليد مولکولي، که با مکان‌دهي مولکول‌ها قادر به هدايت واکنش‌هاي شيميايي است. atom اتم کوچکترين واحد يک عنصر شيميايي با قطر تقريبي يک‌سوم نانومتر. اتم‌ها سنگ بناي مولکول‌ها و اشياي جامد مي‌باشند. Atomic force microcopy/ microscope (AFM) ميکروسکوپ نيروي اتمي ميکروسکوپي نيروي اتمي يک روش آناليز سطح مواد صلب در سطح اتمي است. ميکروسکوپ نيروي اتمي که در سال 1986 اختراع شد، با استفاده از يک پروب مکانيکي، اشکال سطحي را تا 000/000/100 مرتبه بزرگتر و به صورت تصاوير سه‌بعدي نمايش مي‌دهد. AFM از نيروهاي گوناگون مابين دوشيء با فاصله نانومتري استفاده مي‌کند. يک AFM مي‌تواند از دو نيروي دافعه (هنگام تماس پروب با سطح) يا جاذبه (هنگام داشتن فاصله نانومتري با سطح) سود ببرد. از AFM در درک مسايل مربوط به مواد منجمله در ذخيره‌سازي داده، مخابرات، زيست‌پزشکي، شيمي و هوافضا استفاده مي‌شود. AFM از فناوري مشابهي موسوم به ميکروسکوپي پيمايشگر تونل‌زني (STM) مشتق شده است؛ با اين تفاوت که AFM برخلاف STM که نيازمند دما و شرايط خاص است، در دماي اتاق کار مي‌کند. در ذخيره‌سازي مغناطيسي امروزي معمولاً يک مرز ذخيره‌سازي حول و حوش Gb/in250-20 دارند. محققين اميدوارند AFM تراکم خواندن و نوشتن داده را به Gb/in2300-40 برساند. Bar بار يک واحد فشار معادل يک ميليون داين (برابر با 10 نيوتن) بر سانتي‌متر مربع. تقريباً با فشار جوي در سطح دريا برابر مي‌باشد. BioMEMS مهندسي کوچک‌سازي (يا MEMS) به‌کار رفته در بيوتکنولوژي و پزشکي. برخلاف مصارف الکترونيکي، در BioMEMS از طيف گسترده‌اي از مواد استفاده مي‌شود. هر دو مورد حسگرها و راه‌اندازها در اين دسته مي‌گنجند. مصارف آن عبارتند از: جرم‌شناسي (مثل DNA)، تشخيص باليني (مثل ميزان گلوکز در خون)، توسعه محصولات (مثل داروها) و کنترل کيفيت (مثل pH استخرهاي شنا). Biomimetic زيست تقليد تقليد، نسخه‌برداري يا يادگيري از طبيعت Biomimetics فن زيست‌تقليد طراحي سيستم‌ها، مواد و کارکردهاي آنها با تقليد از طبيعت. مثال‌هاي فعالي عبارتند از: لايه‌بندي مواد براي کسب سختي صدف آبالون، يا درک علت مستحکم‌تر بودن تار عنکبوت از فولاد Biomimicry دانش زيست‌تقليد دانشي که مدل‌هاي طبيعي را مطالعه کرده، از طراحي و فرآيندهاي آن در حل مشکلات انسان‌ها تقليد کرده و يا الهام مي‌گيرد؛ مثل الهام‌گيري از يک برگ در خلق يک پيل خورشيدي. Biopsy نمونه‌برداري جداسازي و آزمايش ميکروسکوپي بافت بدست‌آمده از يک موجود زنده، جهت وضع يک روش جداسازي نمونه و تشخيص دقيق Bottom-up پائين به بالا ساختن اتم به اتم يا مولکول به مولکول ساختارهاي آلي و معدني. متضاد کلمه بالا به پايين. Brownian assembly آرايش براوني حرکت براوني در يک سيال، مولکول‌ها را در موقعيت‌هاي مختلف نسبت به يکديگر درمي‌آورد. اگر مولکول‌ها سطوح مکملي داشته باشند، اين حرکت مي‌تواند آنها را به هم چسبانده، ساختاري مشخص از آنها پديد آورد. آرايش براوني يک نام نامتناقض‌تر براي "خودآرايي" است. Brownian motion حرکت براوني حرکت يک ذره در يک سيال به دليل تلاطمات حرارتي Buckminster fullerene باکمينستر فولرين کره‌اي از 60 اتم کربن که باکي‌بال نيز خوانده مي‌شود. اين ساختار نام خود را از آرشيتکت معروف، باکمينسترفولر گرفته، که به علت گنبد ژئودزي خود- که مشابه با باکي‌بال‌هاست- شهرت يافته است. Buckyball باکي‌بال يک نام مصطلح براي باکمينسترفولرين Buckymedicine باکي‌پزشکي پتانسيل کاربردي باکي‌بال‌ها براي انواع خاصي از طرح‌هاي دارويي. اندازه کوچک، شکل کروي و توخالي‌بودن باکي‌بال‌ها، فرصت‌هاي درماني گوناگوني را پديد مي‌آورد. فقسي از 60 اتم کربن، 60 موقعيت براي الصاق گروه‌هاي شيميايي با آرايش‌هاي گوناگون دارد. اين موقعيت خاص نه فقط براي توسعه داروهاي احتمالي جهت درمان بيماري‌هايي چون ايدز، سرطان و بيماري‌هاي عصبي، که براي ساخت ابزارآلات تشخيصي جديد نيز فرصتي استثنايي است. عوامل ايجاد تباين در تصويربرداري تشديد مغناطيسي و اشعه ايکس را بايد به اين فهرست افزود. CAIBE حکاکي پرتو يوني همراه با اثرات شيميايي. Carbon black کربن بلک کربن بلک يک شکل پودري از عنصر کربن است. کاربرد مرسوم آن در محصولات لاستيکي مخصوصاً تاير و محصولات ديگر صنعت خودروست، البته مصارف لاستيکي ديگري همچون لوله‌ها، واشرها و البسه روکش‌شده هم وجود دارند. مقادير بسيار کمتري از کربن بلک در جوهرها و رنگ‌ها، پلاستيک‌ها و باتري‌‌هاي خشک به‌کار مي‌رود. Carbon nanotubes نانولوله‌هاي کربني دو نوع نانولوله‌ وجود دارد: نانولوله‌هاي کربني تک‌ديواره (موسوم به باکي‌لوله) و نانولوله‌هاي کربني چندديواره. اين دو نوع از کربن گرافيتي تشکيل شده و قطر آنها حدود nm 100-3/0 و طول آنها چدصد ميکرون مي‌باشد. کاربردهاي مختلف متصور براي آنها عبارتند از: ساخت هوا و فضاپيما، خودرو و سازه‌هاي مختلف. نانولوله‌هاي کربني چندديواره در حال استفاده تجاري‌اند، اما باکي‌لوله‌ها هنوز از توليد تجاري فاصله دارند. CARS حائل‌هاي با تقويت شيميايي Catalyst کاتاليزور ماده‌اي که با کاهش انرژي فعال سازي، سرعت يک واکنش شميايي را افزايش داده، اما در طي واکنش مصرف نمي‌شود. اساس کار يک کاتاليست بر تأمين سطح مناسب براي يک واکنش است؛ ذرات واکنشگر روي سطح کاتاليست جمع شده، بيشتر با يکديگر برخورد کرده يا برخوردشان بيشتر به يک واکنش منتهي مي‌شود- زيرا کاتاليست انرژي فعال‌سازي يک واکنش را پايين مي‌آورد. Catalytic nanoparticles نانوذرات کاتاليستي اين مواد مدت‌ها در حوزه nm10 قرار داشته‌اند؛ هرچند اخيراً اين مسأله روشن شده است. کاربردهاي گسترده مختلفي همچون توليد سوخت و غذا، مواد، بهداشت و کشاورزي براي آنها وجود دارد. پيشرفت‌هاي اخير امکان احياء و بازتوليد آنها براي استفاده مجدد را فراهم کرده است. Catenane زنجيره آخرين سوئيچ مولکولي خلق‌شده از مولکول‌هاي منحصربه‌فرد موسوم به "زنجيره‌ها"، که از دو حلقه درهم قفل شده‌ کوچک تشکيل شده است؛ هر حلقه از اتم‌هاي به‌هم‌متصلي به صورت يک دايره تشکيل مي‌شود. زنجيره‌ها از "تسبيح‌ها" بهترند. تسبيح‌ها در حالت محلول قرار داشته و ناهمدوس‌ترند. Cations کاتيون‌ها يک يون يک يا تعدادي از اتم‌هاست، که واحدهايي از بار الکتريکي را حمل مي‌کنند. يون‌هاي داراي بار مثبت (مثل يون‌هاي هيدروژن و فلزات) کاتيون ناميده مي‌شوند. متضاد کلمه آنيون. Cell سلول يک واحد ساختماني کوچک محصور در يک غشاء که موجودات زنده را به وجود مي‌آورد. Chemical vapor Deposition (CVD) رسوب‌دهي شيميايي بخار يک روش مورد استفاده جهت رسوب‌دهي روکش‌ها، که طي آن مواد شيميايي ابتدا تبخير شده و سپس بااستفاده از يک گاز حامل همچون نيتروژن اعمال مي‌شوند. Chlorophyll کلروفيل مولکول‌هايي که نور خورشيد را جذب کرده، انرژي آن را در سنتز کربوهيدرات‌ها از CO2 و آب بکار مي‌بندند. اين فرآيند که به فتوسنتز شهرت يافته، پايه خودکفايي تمام فرآيندهاي حياتي همه گياهان است. اين ماده در کلروپلاست گياهان سبز قرار دارد و مسبب ايجاد رنگ سبز گياهان مي‌باشد. Chromatography کروماتوگرافي يک روش جداسازي فيزيکي که طي آن اجزا بين دو فاز ساکن و متحرک توزيع مي‌شوند. کروماتوگرافي روشي متداول براي جداسازي، شناسايي و تعيين اجزاي شيميايي مخلوط‌هاي پيچيده است. Cluster خوشه CMM ماشين اندازه‌گيري هماهنگ. CNID مرکز نوآوري‌‌هاي دفاعي نانوعلم (آمريکا). اين مرکز توسط DARPA، جنبش ميکروالکترونيک دفاعي (DMEA) و سه دانشگاه ايالت کاليفرنيا تأسيس شده و هدف از آن کاهش زمان رسيدن پيشرفت‌هاي دانشگاهي در نانوعلم به پيمانکاري‌هاي دفاعي است. Cochlear حلزون شنوايي يک حفره مارپيچي در گوش دروني مشابه با صدف حلزون، که حاوي پايانه‌هاي عصبي لازم براي عمل شنيدن است. يک پيوند حلزوني، قطعه‌اي است که براي ايجاد حساسيت شنوايي در افراد داراي ناشنوايي اساسي و شديد- که سمعک جوابگوي آنها نيست- طراحي شده است. Complementary metal-Oxide Semiconductor (CMOS) نيمه‌هادي مکمل فلز- اکسيد فناوري نيمه‌هادي بکاررفته در ساخت ترانزيستورهاي اکثر ميکروتراشه‌هاي کامپيوترهاي امروزين Composites کامپوزيت‌ها ترکيبي از فلزات، سراميک‌ها، پليمرها و مواد زيستي که رفتار چندگانه‌اي مي‌توانند از خود بروز دهند. يک مورد عملي و رايج آن تقويت پليمرها يا سراميک‌ها با الياف سراميکي براي افزايش استحکام و در عين حال حفظ سبک‌وزني آنها يا جلوگيري از شکنندگي و تردي سراميک‌هاي يکپارچه مي باشد. مواد بکار رفته در بدن ما اغلب داراي دو کارکرد توأم ساختاري و زيستي مي‌باشند (مثل کپسوله‌سازي داروها). CRIC مرکز تحقيقات نوآوري و رقابت، در دانشگاه منچستر و UMIST CRT لوله اشعه کاتدي Cyclodextrins سيکلودکسترين‌ها مولکول‌هايي توخالي به شکل مخروط ناقص که از اتصال 6 واحد گلوکز (يا بيشتر) به يکديگر از طريق پيوند کووالانسي اتم‌هاي اکسيژن ساخته مي‌شوند و پيوند هيدروژني گروه‌هاي هيدروکسيل ثانويه واحدهاي مجاور در لبه پهن‌تر اين حفره باعث ايجاد شکل خاص آن مي‌‌شود. آنها از نظر شيميايي پايدارند و در محلول‌هاي آبي با مولکول‌ها و يون‌هايي که لااقل به طور جزئي بتوانند وارد حفره آن شوند، کمپلکس‌هاي گنجايشي مهمان- ميزبان ايجاد مي‌کند. از آنها به طور گسترده‌اي به عنوان مدل در تعاملات غيرکووالانسي مهم در فرايندهاي زيستي (مثل تشخيص مولکولي و کاتاليز آنزيم‌ها) استفاده مي‌شود. DARPA سازمان پروژه‌هاي تحقيقات دفاعي پيشرفته (آمريکا) DEFRA وزارت محيط زيست، غذا و روابط روستايي (انگليس). (در اسکاتلند بسياري از زمينه‌هاي سياست‌گذاري مخصوصاً محيط زيست به قوه مجريه اسکاتلند محول شده است.) Dendrimer درخت‌سان يک درخت‌سان، مولکولي مصنوعي و بزرگ است، که از واحدهاي شاخه‌دار کوچکتري موسوم به منومر ساخته شده است. از منظر فني، درخت‌سان‌ها دسته منحصربه‌فردي از پليمرها هستند؛ اندازه‌اي در حد يک پروتئين و ساختار مولکولي فشرده‌اي شبيه درخت دارند، که کارکردهاي سطحي گوناگوني را براي آنها باعث مي‌شود. شکل آنها باعث مساحت سطحي بالايي در آنها شده، آنها را به نوعي بلوک‌هاي سازنده مفيد و مولکول‌هاي حامل مبدل مي‌سازد. آنها اشکال و خواص فيزيکي (نوري، الکتريکي، شيميايي و غيره) مختلفي دارند؛ مثلاً به عنوان مولکول‌هاي حامل واجد فعاليت زيستي مي‌توانند به مولکول‌هاي دارو چسبيده آنها را به جاهاي مناسب در بدن برسانند، يا آنها را به عنوان رباينده يون‌هاي فلزي در عمليات‌هاي تميزسازي محيط زيست، بکاربرده، با روش‌هاي اولترافيلتراسيون (به دليل اندازه بزرگ آنها) بازيابي کرد. Diode ديود ديود، يک قطعه الکترونيکي ويژه داراي آند و کاتد است. اکثر ديودها از مواد نيمه‌هادي همچون سيليکون، ژرمانيوم يا سلنيوم ساخته مي‌شوند. از ديودها به عنوان يکسوساز، محدودکننده، مدولاتور سيگنال، مخلوط‌کننده سيگنال، تنظيم‌کننده ولتاژ، سوئيچ، دمدولاتور سيگنال و نوسان‌ساز مي‌توان استفاده کرد. خاصيت بنيادي ديود، تمايلش به عبور يکسويه جريان است،‌ هنگامي که ولتاژ با بار منفي کاتد نسبت به آند از حداقل مشخصي موسوم به breakover forward بيشتر شود، جريان در ديود برقرار مي‌شود. اگر ولتاژ کاتد نسبت به آند مثبت يا صفر باشد، يا به اندازة breakover forward منفي نباشد، جرياني از ديود نمي‌گذرد. اين توضيح ساده براي ديودهاي يکسوساز، سوئيچ و محدودکننده صادق است. ديودهاي نيمه‌هادي را مي‌توان به قسمي طراحي کرد که بر اثر نور مرئي،‌ مادون قرمز يا ماوراء بنفش، جريان مستقيم (DC) توليد کنند. اين ديودها که به پيل فتوولتائيک شهرت يافته‌اند، پايه سيستم‌هاي توليد انرژي الکتريکي خورشيدي و فتوسنسورها مي‌باشند. نوع ديگري از ديود که در تجهيزات کامپيوتري و الکترونيکي متداول است، ديود نورافشان (LED) مي‌باشد، که در اثر عبور جريان از خود نور مرئي يا مادون قرمز منتشر مي‌کند. Dip pen nanolithography يک روش ليتوگرافي نرم نوشتن مستقيم است که از طريق رساندن موئينه مجموعه مولکول‌ها از نوک AFM به سطح، نانوساختارهايي را روي زيرلايه مي‌آفريند. DNA chip يک ميکروتراشه ويژه براي تشخيص جهش‌ها يا اصلاحات DNA يک ژن DNA دي‌اکسي‌ريبونوکلئيک اسيد (معمولاً 2-دي‌اکسي-5-ريبونوکلئيک اسيد) از DNA در سلول‌ها به عنوان کد ساخت پروتئين‌ها استفاده مي‌شود. DOD وزارت دفاع (آمريکا) DPSSL ليزرهاي حالت جامد پمپ‌شده با ديود DRAM حافظه دسترسي اتفاقي ديناميک Dry nanotechnology نانوتکنولوژي خشک اشتقاقي از علم سطح و شيمي فيزيک که بر ساخت ساختارهايي از کربن، سيليکون و ديگر مواد معدني متمرکز است. برخلاف فناوري «تر»، روش‌‌هاي خشک استفاده از فلزات و نيمه‌هادي‌ها را توصيه مي‌کند. الکترون‌هاي فعال لايه رسانايي اين مواد آنها را بيش از حد در محيط‌هاي «تر» فعال مي‌سازد، اما همين الکترون‌ها سبب نويدبخشي نانوساختارهاي «خشک» در قطعات الکترونيکي، مغناطيسي و نوري مي‌گردد. هدف ديگر، توسعه نانوساختارهاي «خشکي» است، که ويژگي‌هاي خودآرايي ساختارهاي «تر» را دارا باشند. DSC کالريمتر پيمايشگر ديفرانسيلي DTI وزارت تجارت و صنعت (انگليس). (در اسکاتلند قدرت اجرايي در موارد محوله در دست قوه مجريه اسکاتلند است. DTI و قوه مجريه در برخي از زمينه‌هاي مرتبط کار مي‌کنند. يک قالب کاري براي حفظ روابط کاري خوب بين DTIو قوه مجريه در حال تدوين است. اين قالب کاري شامل حفظ ترتيبات غيرمحوله براي تبادل اطلاعات و قوانين و سياست‌هاي مشترک تا حد امکان است.) EC کميسيون اروپايي ECM ماتريس برون‌سلولي Elastomeric stamp or mould مهر يا قالب الاستومري عنصر کليدي ليتوگرافي نرم که معمولاً از پلي‌دي‌متيل سيلوکسان (PDMS) ساخته مي‌شود و روي سطحش ساختارهاي برجسته‌اي الگودهي مي‌شود. Elastomers الاستومرها مواد به شدت پليمري درهم‌تنيده داراي رفتار الاستيک Electro scanning microscope (ECM) ميکروسکوپ الکتروپيمايشي براي مطالعه ريخت‌شناسي سطوح و تعيين ضخامت فيلم‌هاي رشديافته با MBE به کار مي‌رود Electronic nose بيني الکترونيکي نانوتکنولوژي به کاررفته در تشخيص بوها. وظيفه يک حسگر يک بيني الکترونيکي مشابه يک نورون حسگري در بافت بويايي است، تا تماس يک مولکول بودار را به يک سيگنال تشخيص تبديل کند. Embossing برجسته‌نگاري خلق يک طرح يا تصوير سه‌بعدي روي کاغذ يا ديگر مواد Endohederal fullerences فولرين درون‌وجهي راه متداول تلفيق فولرين‌ها با ديگر اتم‌ها،‌ قراردادن اتم‌هاي ديگر درون توپ آنهاست (کاري مثل ريختن مهره‌ها درون جعبه‌اي مملو از توپ‌هاي بولينگ، با اين تفاوت که توپ‌هاي بولينگ را بايد پوسته و نه يک شيء جامد فرض کنيم، که مهره‌ها مي‌توانند درون آنها وارد شوند). فولرين‌هاي داراي اتم‌هاي محبوس، فولرين "درون‌وجهي" خوانده مي‌شود. وقتي اتم‌(هاي) به‌دام‌افتاده فلز ‌باشند، به آنها متالوفولرين گفته مي‌شود. با اين که C60 معروف‌ترين فولرين است، مواد درون‌وجهي کمي با قفس C60 وجود دارد؛ چون نسبتاً کوچک است. اغلب اين مواد از C84 , C82 يا حتي فولرين‌هاي بالاتر ساخته مي‌شوند، نشان پذيرفته‌شده براي مواد درون‌وجهي "@" مي‌باشد، تا نشان دهد ماده اول درون ماده دوم قرار دارد. شکل @ با معناي آن تطابق دارد. Enzymes آنزيم‌ها ماشين‌هاي مولکولي موجود در طبيعت که از پروتئين‌ها ساخته‌ شده‌اند و مي‌توانند واکنش‌هاي شيميايي را کاتاليز (تسريع) کنند. EPA سازمان حفاظت محيط زيست (آمريکا) EPSRC شوراي تحقيقات علوم فيزيکي و مهندسي (انگليس) ESM ميکروسکوپ الکتروپيمايشگر EU اتحاديه اروپا Excipient رقيق‌کننده‌ هر ماده کم و بيش بي‌اثري که براي اعطاي ثبات يا شکل مناسب، به يک دارو افزوده مي‌شود. يک حامل Extrocellular matrix (ECM) ماتريس برون‌سلولي يک شيء پيچيده ساختار در برگيرنده و حفاظت‌کننده سلول‌‌هاي بافت‌هاي پستانداران. ECM اغلب "بافت اتصال‌گر"1 خوانده مي‌شود. ECMاز سه دسته عمده زيست‌مولکول‌ها تشکيل مي‌شود: پروتئين‌هاي ساختماني (کلاژن و الاستين)، پروتئين‌هاي ويژه (مثل فيبرين، فيبرونکتين و لامينين) و پروتئوگليکان‌ها (که رشته‌هايي درازي از واحدهاي مکرر دي‌ساکاريد موسوم به گليکوزآمينوگليکان (GAGها) متصل به يک هسته پروتئيني تشکيل شده است. اين ماده سنگين‌وزن، پيچيده‌ترين جزء ECMاست.) FCVA قوس خلاء کاتدي فيلترشده FIB پرتو يوني متمرکز FRET انتقال انرژي تشديدي فلوئورسانس FTIR مادون قرمز تبديل فوريه Fullerene فولرين يک مولکول کربني خالص با لااقل 60 اتم کربن. آنها ساختارهايي قفسي‌شکل از اتم‌هاي کربن‌اند. فراوان‌ترين شکل آنها باکمينستر فولرين (60C) است، که با 60 اتم کربن ساختاري کروي دارد. به دليل شباهت آن با توپ فوتبال به آن باکي‌بال نيز گفته مي‌شود، اما به دليل شباهت آن با گنبد ژئودزي آرشيتکت معرف باکمينستر فولر، نام رسمي آن فولرين است. فولرين‌ها اجزاي اميدبخشي براي سيستم‌هاي ميکروالکترومکانيکي (MEMS) آينده هستند. در شهاب‌سنگ‌هاي قديمي برخورد کرده به زمين فولرين‌هاي طبيعي يافت شده است. استفاده فراواني از فولرين‌ها منجمله در مصارف پزشکي، ابررساناها و اپتيک فيبري صورت مي‌گيرد. Ganglions غدد عصبي گروهي از سلول‌هاي اعصاب که يک مرکز عصبي را شکل مي‌دهند. Gbps ميليارد بيت بر ثانيه. واحدي براي پهناي باند يک واسطه تبادل داده ديجيتالي همچون فيبر نوري Genomics ژنوميک مطالعه تمام ژن‌هاي سازنده يک ارگانيسم GEFCE شوراي پشتيباني تحصيلات تکميلي انگليس GEFCW شوراي پشتيباني تحصيلات تکميلي ولز GRTEM ميکروسکوپي الکترون عبوري پروضوح Hydrocarbon هيدروکربن يک ترکيب آلي صرفاً تشکيل‌شده از کربن و هيدروژن. برحسب ترتيب اتم‌ها و خواص شيميايي ترکيبات به دسته‌هاي آليسيکليک، آليفاتيک و آروماتيک تقسيم ‌مي‌شوند. اغلب از نفت خام، و پس از آن از قطران زغال‌سنگ و منابع گياهي بدست مي‌آيند. IC مدار يکپارچه (مجتمع) IL نانوليتوگرافي جزيره‌اي In silic درون يا توسط شبيه‌سازي کامپيوتري ("لاتينيسم" مدرن). اين اصطلاح در مواردي که شبيه‌سازي يک سيستم زيستي روي يک کامپيوتر انجام مي‌گيرد، به کار مي‌رود. In vivo درون محيط زنده درون يک ارگانيسم زنده Ion يون يک اتم يا گروه اتمي که ذر آن تعداد الکترون‌ها با پروتون‌ها برابر نباشند. اگر تعداد الکترون‌ها کمتر باشد ذره داراي بار مثبت است و کاتيون خوانده مي‌شود. در حالت عکس ذره آنيون ناميده مي‌شود. ION مؤسسه نانوتکنولوژي (www.nano.org.uk) Isotope ايزوتوپ يکي از دو يا چند اتم داراي عدد اتمي يکسان و اعداد جرمي متفاوت Langmuir-Blodgett نام يک روش نانوساخت براي ساخت فيلم‌هاي بسيارنازک (تک‌لايه‌ها و لايه‌هاي مولکولي مجزا). محصول نهايي به فيلم لانگمير- بلاجت مشهور است. LCD نمايشگر بلور مايع LED ديود نورافشان LEFE اثر ميدان الکتريکي خطي Ligand ليگاند يک يون، مولکول يا گروه مولکولي که براي تشکيل يک يون کمپلکس بزرگتر به يک شيء ديگر مي‌چسبد. Light emitting diode CCED يک قطعه نيمه‌هادي که در اثر عبور الکتريسيته نور مرئي از خود منتشر مي‌کند. اين نور درخشان نيست،‌ اما در اکثر LEDها تک‌رنگ (يک طول موج واحد) است. خروجي يک LED مي‌تواند از قرمز (طول موج حدود nm700 ) تا آبي- بنفش (حدود nm400) متغير باشد. Lipids ليپيدها اسيدهاي چرب يا ترکيبات چربي حل‌شدني (تري‌گليسريدها، استرول‌ها و فسفوليپيدها) و مشتقات آنها و موادي که از منظر سنتز زيستي يا کارکرد مشابه آنها مي‌باشند. ليپيدها قابليت استفاده به صورت نانوذره جهت دارورساني را دارا مي‌باشند. Liquid crystal display (LCD) نمايشگر بلور مايع فناوري بکاررفته در صفحات نمايشگر نوت‌بوک و کامپيوترهاي کوچک ديگر. LCDها امکان نازک‌تر کردن فناوري لوله اشعه کاتدي را فراهم مي‌کنند. همچنين از آنجايي که برپايه مسدودکردن نور به جاي نشر آن هستند، انرژي کمتري را مصرف مي‌کنند. Lithium ion (Li-Ion) battery باتري يون ليتيوم يک باتري قابل شارژ داراي دوبرابر ظرفيت يک باتري نيکل-کادميم و پايداري و ايمني بيشتر نسبت به آن. LPI احتمال تقاطع پائين. LWIR مادون قرمز با طول‌موج بزرگ Macromolecule ماکرومولکول يک مولکول پيچيده بزرگ تشکيل‌شده از مولکول‌هاي کوچکتر. معمولاً حدود nm100-10 قطر دارند. Magnons مگنون‌ها وضعيت مغناطيسي يک فرومغناطيس خواص ترابري الکتريکي آن را مي‌تواند متأثر سازد، مثلاً آرايش نسبي ممان‌هاي مغناطيسي در چند لايه‌هاي مغناطيسي موجب پديده مقاومت مغناطيسي غول‌آسا مي‌شود. اثر معکوس – که طي آن دانسيته بالايي از جريان الکتريکي مي‌تواند حالت مغناطيسي چندلايه را مغشوش کند- پيش‌بيني شده و با کنتاکت‌هاي نقطه‌اي و و نمونه‌هاي الگودهي شده با ليتوگرافي عملاً تجربه شده است. برخي از اين مشاهدات اثبات غيرمستقيم برانگيختگي جريان امواج اسپين يا «مگنون‌ها» تلقي شده است. محققين مستقيماً رفتار فرکانس بالا و همدوسي فازي جزئي اين برانگيختگي‌هاي حاصل از جريان را، به کمک تشعشع خارجي مايکروويو به يک نقطه تماس و بررسي نحوه تغييرات فرکانس و دامنه مگنون برحسب جريان تحريک‌کننده، سنجيده‌اند. اين مشاهدات تأييدکننده امکان‌پذيري يک ميزر موج اسپين يا SWASER (تقويت موج اسپين با نشر يا تابش تحريک‌شده) مي‌باشند. به امواج اسپين هم مراجعه کنيد. Matrix ماتريس ماده‌اي که درون آن چيز ديگري توليد شده، توسعه يافته يا حمل مي‌شود. MBE همبافتگي پرتو مولکولي همبافتگي پرتو مولکولي Mechatronics مکاترونيک مطالعه تلفيق هوش مصنوعي و ماشين‌هاي الکترومکانيکي براي ساخت ماشين‌هايي که از مجموع قطعات خود بزرگترند. Membrane غشاء در زيست‌شناسي به يک لايه نازک انحناپذير يک بافت اطلاق مي‌شود، که سطوحي را پوشانده يا مناطق، ساختارها يا اعضاي يک جانور يا گياه را از هم جدا يا به هم متصل مي‌کند. در شيمي، غشاء يک ورق نازک از مواد طبيعي يا سنتزي است،‌ که موادي همچون مايعات و گازها مي‌توانند در آن نفوذ کنند. در مصارف زيست‌محيطي نانوتکنولوژي، از غشاء به عنوان فيلتر مي‌توان استفاده کرد. MEMS سيستم‌هاي الکترومکانيکي سيستم‌هاي الکترومکانيکي Mesoporous ميان‌حفره‌اي مواد ميان‌حفره‌اي، مواد متخلخلي با حفره‌هاي منظم و ترتيب‌يافته‌اي به قطر nm50-2 مي‌باشند. مساحت سطحي بالاي آنها، سبب کاربردهايي همچون جاذب سطحي و کاتاليزور مي‌گردد. Metallofullerenes متالوفولرين‌ها فولرين‌هاي داراي اتم‌هاي محبوس، "فولرين‌هاي درون‌وجهي" خوانده مي‌شوند. در صورتي که اين اتم‌(ها) فلزي باشند، اين ساختارها متالوفولرين مي‌باشند. Micro Electro Mechanical Systems (MEMS) سيستم‌هاي ميکرو الکترومکانيکي فناوري به‌کاررفته براي يکپارچه‌سازي کارکردهاي الکترومکانيکي در مدارات مجتمع. يک قطعه MEMS معمولي حسگري و منطق را براي کارکرد پايش با هم جمع مي‌کند. قطعات حسگر به کار رفته جهت کنترل آزادسازي کيسه‌هاي هواي خودروها و قطعات سوئيچينگ به کاررفته در کابل‌هاي مخابرات نوري مثال‌هايي از آن مي‌باشند. Micro encapsulation ميکرو کپسوله‌کردن ذرات کوچکي که تک‌تک کپسوله ‌شده باشند. Micro fluidics ميکروسيالات دانش طراحي، ساخت و فرموله‌کردن قطعات و سيستم‌هايي که با احجام نانوليتر (nl) يا پيکو(pl) کار مي‌کنند. سخت‌افزار ميکروسيالات نيازمند ساخت و طراحي متفاوتي نسبت به سخت‌افزار بزرگ‌مقياس است. به طور کلي نمي توان قطعات مرسوم را کاهش مقياس داده، انتظار کارايي مشابهي را از آن داشت. هنگامي که ابعاد يک قطعه يا سيستم به اندازه معيني کاهش يابد، که هم‌ارز اندازه ذرات سيال يا ذرات معلق درسيال باشد، خواص سيستم به طور اساسي دگرگون مي ‌شود. علاوه بر اين،‌عوامل ناشناخته‌ ديگري نيز همچون مسايل انتقال جرم و حرارت ميکرومقياس بروز مي‌کند. براي تصور احجام به‌کاررفته در اين سيستم‌ها، مکعبي به ضلع mm100 را درنظر بگيريد. اين حجم يک ليتر است. حال سراغ مکعبي برويد که هر ضلع آن 1000/1 مکعب قبل (mm1/0) باشد. اين اندازه مربوط به يک ذره شکر است. اين مکعب nl1 حجم دارد. حجم pl1 مکعبي است که هر ضلع آن 10/1 مکعب nl1 باشد. سيستم‌هاي ميکروسيالاتي مصارف بالقوه متنوع و گسترده‌اي دارند. مثال‌هايي از سيستم‌ها و فرآيندهايي که ممکن است از اين فناوري بهره‌مند شوند، عبارتند از: چاپگر جوهرافشان، تجهيزات جداسازي سلول‌‌هاي خوني، محک‌هاي زيست‌شيميايي، سنتز شيميايي، آناليز ژنتيک، غربالگري دارو، الکتروکروماتوگرافي، ميکروماشين‌کاري سطحي، سايش ليزري، و ميکروآسياب مکانيکي. صنعت تجهيزات پزشکي تمايل شديدي را به سمت استفاده از فناوري ميکروسيالات نشان داده است. MNT نانوتکنولوژي مولکولي نانوتکنولوژي مولکولي Molecular assembler آراينده مولکولي آراينده‌ نيز ناميده مي‌‌شود. يک ماشين مولکولي قادر به ساخت يک ساختار مولکولي از بلوک‌هاي سازنده آن. Molecular beam epitaxy (MBE) همبافتگي پرتو مولکولي فرآيند به‌کاررفته براي ساخت نيمه‌هادي‌‌هاي مرکب (چندلايه). عبارتست از رسوبدهي لايه‌به لايه، لايه‌هاي متناوب مواد مختلف (مثل نيمه‌هادي‌هاي آرسنيد گاليوم، آرسنيد گاليوم- آلومينيوم). Molecular computing محاسبه مولکولي محاسبه مولکولي مي‌تواند تا پايان اين دهه جايگزين محاسبه مبتني بر سيليکون شود. شيميدانان دانشگاه کاليفرنيا پس از يک‌سال از خلق سوئيچي که تنها يک بار قابل کليدزني بود، يک سوئيچ مولکولي ساخته‌اند که مي‌توانست صدها بار خاموش و روشن شود. با اين حال هنوز پيشرفت حافظه دسترسي اتفاقي (RAM) مولکولي مانعي را براي تجاري‌شدن محاسبه مولکولي نشان مي‌دهد. محققين UCLA با همکاري HP در حال تلاش براي خلق کامپيوترهاي مولکولي قادر به يادگيري هستند، تا کاربرد آنها را ارتقاء دهند. سوئيچ‌هاي مولکولي نقشي حياتي در توسعه اين کامپيوترها دارند. آخرين سوئيچ مولکولي از مولکول‌هاي منحصربه فردي موسوم به "زنجيره‌ها" ساخته شده است. زنجيره‌ها از دو حلقه درهم فرورفته کوچک- و هرحلقه از تعدادي اتم به‌هم‌متصل‌شده به صورت يک دايره- تشکيل شده است. حرکت سوئيچينگ حاصل از گرفتن يا دادن يک الکترون، اساس مولکولي اين قطعه است. اين مولکول‌ها مي‌توانند با حرکت در يک جهت همدوس يکديگر را شناخته، به نحوي کارا به صف شوند. "زنجيره‌ها" نسخه‌اي پيشرفته‌تر از "تسبيح‌ها" مي‌باشند، که در حالت محلول قرار داشته و ناهمدوس‌ترند. Molecular electronics الکترونيک مولکولي هر سيستمي که قطعات الکترونيکي آن، دقت اتمي و ابعاد نانومتري داشته باشد، به ويژه اگر به جاي مواد يکپارچه موجود در قطعات نيمه‌هادي امروزين از اجزاي گسسته مولکولي ساخته شده باشد. Molecular machines ماشين‌هاي مولکولي ماشين‌هاي مولکولي پروتئين‌هايي هستند که انرژي (الکترو)شيميايي توليدشده در يک غشا را به کار مکانيکي خارجي تبديل مي‌کنند: کارکردهاي متنوع آنها عبارتند از: انقباض عضله، جابجايي سلول، نسخه‌برداري و پردازش DNA، حرکت کروموزوم‌ها، تقسيم سلولي، حرکت محفظه‌هاي حاوي پيام‌هاي عصبي،‌ توليد APT و غيره Molecular motors موتورهاي مولکولي خواص مکانيکي موتورهاي مولکولي را به شکل اصلاح ضامن‌هاي حرارتي چرخ‌‌دنده‌ها و جورکردن امپدانسي سيستم‌هاي اهرم (که مکانيزم‌هاي فعال آنزيم را با بارهاي حرارتي جفت مي‌کنند) مي‌توان انگاشت. هم‌اکنون بازسازي کارکرد بسياري از اين سيستم‌ها، با استفاده از پروتئين‌هاي خالص‌شده و مشاهده و اندازه‌گيري نيروها و جابجايي‌هاي توليدشده در طي يک چرخه شيميايي واحد ميسر شده است. به عبارت ديگر مي‌توان فرآيندهاي مکانوشيميايي را در سطح يک تک‌مولکول سنجيد. علاوه بر اين، موتورهاي مولکولي ساخته دست بشر نيز توسعه يافته‌اند، که برمبناي ساختمان‌هاي مخلوطي از موتورهاي زيستي موجود (چرخشي يا خطي) يا مواد مصنوعي شکل‌يافته برطبق اصول موتورهاي مولکولي مي‌باشند. Molecular switch يک سوئيچ مولکولي، يک گيت منطقي- يک جزء الزامي منطقي محاسبه مولکولي براي نمايش زبان دودويي محاسبه ديجيتال- است. سوئيچ‌هاي مولکولي چندين برابر از قطعات حالت جامد مرسوم ارزان‌تر مي‌باشند و امکان ادامه‌ کوچک‌سازي و افزايش توان محاسباتي در وراي قلمروي قطعات سيليکوني را فراهم مي‌کنند. Molecular wire سيم مولکولي يک مولکول شبه يک‌بعدي قادر به جابجايي حامل‌هاي بار (الکترونها و حفره‌ها) در امتداد خود. Molecular manufacturing ساخت و توليد مولکولي ساخت و توليد با استفاده ماشين‌آلات مولکولي و با دقت کنترلي مولکول به مولکول، روي محصولات اصلي و جانبي از طريق سنتر شيميايي مکاني. Molecule مولکول گروهي از اتم‌ها که با پيوند شيميايي در کنار يکديگر قرار گرفته‌اند. يک واحد نوعي قابل دستکاري با نانوتکنولوژي Monomer مونومر ترکيب ساده‌اي، که مولکولهايش قادر به اتصال به هم به شکل يک پليمر باشند. Moore’s Law قانون مور مشاهدات گوردون مور- يکي از بنيانگذاران اينتل- در سال 1965 نشان داد، تعداد ترانزيستورهاي موجود در هر اينچ مربع يک مدار مجتمع، از زمان اختراع مدار مجتمع هر سال دوبرابر مي‌شود. مور پيش‌بيني کرد اين روند تا يک آينده قابل پيش‌بيني ادامه يابد. MRI تصويربرداري تشديد مغناطيسي MWNT نانولوله‌هاي چندديواره NANCAR نانوساخت با استفاده از حائل‌هاي تقويت شيميايي‌شده Nano نانو پيشوندي به معناي يک ميليارديم (000،000،000،1/1) Nanoarray نانوآرايه يک آرايه فوق‌العاده کوچک و حساس براي آناليز زيست‌مولکولي Nanobiotechnology نانوزيست‌فناوري از ابزارآلات و فرايندهاي نانو/ ميکروساخت، جهت ساخت قطعات مورد استفاده در مطالعه سيستم‌هاي زيستي استفاده مي‌کند. Nanocapsules نانوکپسول‌ها ]باکمينسترفولرين معروف‌ترين مثال آن است- ذرات ‍‍C60، nm1 پهنا دارند. کاربردهاي بسياري براي آنها مطرح است؛ مثل روان‌کننده هاي جامد نانوذره‌اي.[ معمولاً به سيستم‌هاي مايع-مايع اطلاق مي‌شود. Nanocomposites نانوکامپوزيت‌ها نانوکامپوزيت‌هاي پليمري/ معدني از دو يا چند جزء مجزا از هم (مثل فلزات،‌سراميک‌ها، پليمرها و مواد زيستي) تشکيل مي‌شوند، که يک يا چند جزء آن داراي ابعاد متوسط کمتر از nm100 باشند. از منظر ساختاري، ذرات و الياف معمولاً به طور ذاتي باعث ايجاد استحکام مي‌شوند و ماتريس پليمري مي‌تواند با چسبيدن به مواد معدني، نيروهاي اعمال‌شده به کامپوزيت را به نحو يکنواختي به پرکن منتقل کند. در اين حالت خصوصياتي چون سختي، شفافيت و تخلخل ماده درون کامپوزيت تغيير مي‌کند. ماتريس پليمري همچنين مي‌تواند سطح پرکن را از آسيب‌ها حفظ کرده، ذرات را طوري از هم جدا نگهدارد که رشد ترک به تأخير افتد. گذشته از تمام اين خصوصيات ذاتي اجزاء، مواد نانوکامپوزيتي مي‌توانند بر اثر تعامل بين سطحي ماتريس و ذرات پرکن از خواص مجموع اجزاء خود بهتر عمل کنند. طبيعت و درجه اين تعاملات نقشي محوري بر خصوصيات مختلف نانوکامپوزيت همچون حلاليت، خواص نوري، جنبه‌هاي الکتريکي، مکانيکي و غيره دارد. Nanocomputer نانوکامپيوتر يک کامپيوتر ساخته‌شده از اجزاي (الکترونيکي، مکانيکي و ...) نانومتري Nanocrystal نانوبلور جامداتي در حد و اندازة مولکول‌ها، که از تکرار يک الگوي سه‌بعدي از اتم‌ها يا مولکول‌هاي داراي فاصله برابر با يکديگر تشکيل مي‌شوند. نانوبلورها مجموعه‌اي از چند صد تا دهها هزار اتم مي‌باشند که به يک شکل بلوري موسوم به «خوشه» گردهم آمده‌اند. نانوبلورها با اندازه حدود nm10 خود بزرگتر از مولکول‌ها و کوچکتر از اجسام توده‌اي هستند و به همين دليل بسياري از خواص فيزيکي و شيميايي آنها مابين اين دو گروه است. اعتقاد بر اين است، که نانوبلورها به دليل قابليت خود در تغيير طول موج نور، قابليت‌هايي در الکترونيک نوري داشته باشند. NanoElectroMechanical Systems (NEMS) سيستم‌هاي نانوالکترومکانيکي يک اصطلاح کلي براي قطعات الکتريکي- مکانيکي نانومقياس. MEMS نانومقياس Nanoelectronics نانوالکترونيک الکترونيک مقياس نانومتري که با روش‌هاي فعلي (قطعات نانومقياس مشابه قطعات الکترونيک امروزين) يا نانوتکنولوژي (الکترونيک مولکولي) توليد شده باشد. Nanofabrication نانوساخت طراحي و ساخت قطعات در ابعاد نانومتري Nanofibres نانوالياف الياف کربن جامد و توخالي با طول‌هاي چندميکروني و پهناي چند ده تا 200 نانومتر Nanofluidics نانوسيالات کنترل مقادير نانومقياس سيالات NanoForum مجمع نانو يک شبکة اروپايي 7/2 ميليون يورويي، که با 6 شريک از سرتاسر اروپا و با هماهنگي ION. Nanohorns نانوشاخ‌ها يکي از انواع نانولوله کربني تک‌ديواره، که شکل نامنظمي شبيه شاخ يا کُرنا دارد. Nanoimprinting نانوچاپ ليتوگرافي نرم را ببينيد. Nanolithography نانوليتوگرافي هنر و دانش حکاکي، نوشتن يا چاپ در سطحي که حروف و طرح‌ها اندازه‌اي نانومتري داشته باشند. نانوليتوگرافي در چنته خود روش‌هاي مختلفي براي اصلاح مقياس اتمي تراشه‌‌هاي نيمه‌هادي جهت ساخت مدارات مجتمع (IC) دارد. تجهيزات به‌کاررفته در نانوليتوگرافي شامل ميکروسکوپ تونل‌زني پيمايشگر (STM) و ميکروسکوپ نيروي اتمي (AFM) مي‌باشد، که هر دو امکان مشاهده جزئيات سطح بدون تغييردهي آن را فراهم مي‌کنند. از STM يا AFM براي حکاکي، نوشتن يا چاپ در حد اتم به اتم بر روي سطوح مي‌توان استفاده کرد. Nanomanipulation فرآيند دستکاري اشياء در يک مقياس اتمي يا مولکولي براي توليد ساختارهاي دقيق. Nanometere يک ميليارديم يک متر يا يک ميليونيم يک ميليمتر. Nano-optics نانواپتيک تعامل نور و ماده در مقياس نانومتري Nanoparticulate coatings لايه‌نشاني نانوذره‌اي فناوري روکش‌دهي با تأثير شگرفي از سوي نانوتکنولوژي مواجه نبوده است؛ مثلاً روکش‌هاي فلزي فولاد ضدزنگ که حاصل از اسپري پودرهاي نانوبلورين، سختي بيشتري نسبت به روکش‌هاي مرسوم دارند. موارد استفاده اين فناوري عبارتند از: حسگرها، بسترهاي واکنش، بلور مايع، سيم‌هاي مولکولي، روان‌کنندگي، لايه‌هاي محافظ، روکش‌هاي ضدخوردگي و ابزارآلات برش سفت‌تر و سخت‌تر. Nanopores نانوحفره‌ها حفرات نانوسکوپي موجود در فيلترها، حسگرها يا توري‌هاي پراش خاص. Nanoscale نانومقياس مابين nm100- 1/0 Nanoshells نانوپوسته‌ها کره‌هاي فلزي نانومقياس قادر به جذب يا پراکنش نور در طول موج مطلوب. Nanospring نانوفنر يک نانوسيم‌، پيچ‌خورده به صورت يک مارپيچ. Nanotechnology نانوفناوري عرصه‌هايي از فناوري، که ابعاد و حدود خطا در حوزه nm100- 1/0 نقشي کليدي بازي مي‌کنند. Nanotube نانولوله موادي با قدرت کششي بالا. انتظار مي‌رود مواد مبتني بر نانولوله 100-50 مرتبه مستحکم‌تر از فولاد و آن سبک باشند. نانولوله‌ها شکلي استوانه‌اي و يک‌بعدي از فولرين (قفسي محدب از اتم‌ها که وجوه شش‌ضلعي و يا پنج‌ضلعي دارد) مي‌باشد. Nanowires نانوسيم‌ها يک ساختار تک‌بعدي داراي خواص الکتريکي و نوري منحصر به فرد، که يکي از سنگ‌بناهاي قطعات نانومقياس مي‌باشد. NEMS سيستم‌هاي نانوالکترومکانيکي nm نانومتر NMR تشديد مغناطيسي هسته‌اي NMRC مرکز ملي تحقيقات ميکروالکترونيک (ايرلند) NNF تسهيلات ملي نانوساخت، بخشي از NMRC (ايرلند) NNUN شبکه ملي کاربران نانوساخت (انگليس) Nucleus هسته هسته داراي بار مثبت يک اتم با يک ده‌هزارم قطر و بيش از 9/99% وزن آن. وضعيت هسته، وضعيت اتم را مشخص مي‌کند. Nutraceatical غذادارو هر ماده غذايي يا به کاررفته در اغذيه، که با خود مزاياي پزشکي و سلامتي- مثل جلوگيري يا درمان بيمار‌‌ي‌ها- را به همراه داشته باشد. انواع مختلف اين محصولات عبارتند از: غذاهاي جداشده، مکمل‌هاي رژيمي و افزودني‌هاي ويژه اغذيه مهندسي ژنتيکي‌شده، محصولات گياهي، و غذاهاي فرآوري‌شده همچون حبوبات، سوپ‌ها و نوشيدني‌ها. ODMR تشديد مغناطيسي آشکارشونده با نور Optoelectronics اپتوالکترونيک (الکترونيک نوري) تلفيق پديده‌هاي نوري و الکتريکي در يک قطعه. نوعاً ليزرها، ديودهاي نورافشان (LEDها) و حسگرهاي نوري مختلف در اين تعريف مي‌گنجند. الياف و کابل‌هاي نوري نقشي کليدي در توانمندسازي ارتباطات نوري دارند و با آنکه الکترونيکي نيستند، به عنوان يک واسطه عبور سيگنال ليزر جزء مهمي از اپتوالکترونيک مي‌باشند. به همين شکل، واسطه‌هاي ذخيره‌سازي ديسک نوري نيز به شدت درگير ليزرها و آشکارسازهاي اپتوالکترونيکي مکانيسم خواندن\ نوشتن ديسک‌گردان‌هاي نوري فرض مي‌شوند. Organic LED ديود نورافشان آلي يک LED ساخته‌شده از مولکول‌هاي مبتني بر کربن و نه از نيمه‌هادي‌ها. Pathogen بيماري‌زا هر نوع ويروس، ميکروارگانيسم يا ديگر اشياي مسبب بيماري. يک عامل بيماري‌زا. PCMC ميکروبلورهاي پوشيده از پروتئين. PCR واکنش زنجيره‌اي پليمراز، يک روش زيست‌شناسي مولکولي براي نسخه‌برداري سريع DNA است. با PCR مقادير اندکي از يک مادة ژنتيکي را مي‌توان در عرض چند ساعت به چند ميليون برابر خود افزايش داد. به اين ترتيب مي‌توان نشانگرهاي ژنتيکي بيماري‌هاي عفوني، سرطان و نقايص ژنتيکي را به نحوي مطمئن و سريع تشخيص داد. Pellistor پليستور نوعي از حسگر گازي که براي آشکارسازي خود، از تغييرات دمايي روي يک کاتاليست بهره مي‌گيرد. يکي از فناوري‌هاي به‌کاررفته در بيني الکترونيکي. Peptide پپتيد هر نوع ترکيب طبيعي يا مصنوعي حاوي دو يا چند اسيدآمينه، که در آن گروه کربوکسيل يک اسيدآمينه به گروه آمين اسيدآمينه ديگر متصل شده باشد. Photolithography فتوليتوگرافي روش به کاررفته براي توليد تراشه‌هاي سيليکوني سازنده کامپيوترهاي امروزين. فرآيند مرسوم در آن عبارتست از تاباندن نور از پشت يک ماسک بر يک پليمر حساس به نور واقع بر يک سطح سيليکوني و سپس حذف سطح قرارگرفته در معرض نور. Photonics فتونيک دانش الکترونيک با بهره‌گيري از نور (فوتون‌ها) به جاي الکترون‌ها براي مديريت داده Physical vapour deposition (PVD) رسوب‌دهي فيزيکي بخار مشابه CVD، گروهي از فرآورش‌هاي سطحي قابل اعتماد به ابزارآلات است. در زمينه ماشين‌کاري و ابزارآلات، به نحو گسترده‌اي از روکش‌هاي PVD براي افزايش عمر و کارکرد ابزارآلات توليدي و درنتيجه کاهش هزينه‌ها استفاده مي‌شود. Polarizer پلاريزر وسيله‌اي براي پلاريزه‌کردن صفحه‌اي نور. polymers پليمر مولکول‌هاي کوچک به رشته‌ درآمده به صورت زنجيره‌هاي تکراري. DNA، پروتئين‌ها و نشاسته‌هاي غذايي و لاستيک تايرها، همه پليمرند. پليمرها معمولاً قابل بازيافت مي‌باشند. يکي از مثال‌هاي نانوتکنولوژيکي آن عبارتست از مواد آلي منتشرکننده نور با عبور جريان و بالعکس، و کاربردهاي آن‌ها در کامپيوتر و تبديل انرژي. Polyolefins پلي‌اولفين‌ها يک اصطلاح کلي که براي توصيف خانواده‌اي از پليمرهاي مشتق‌شده از يک گروه خاص مواد شيميايي بنيادي موسوم به اولفين‌ها به کار مي‌رود. خانواده پلي‌اولفين‌ها شامل پلي‌پروپيلن و پلي اتيلن هم مي‌شود. پلي‌اولفين‌ها از اتصال مولکول‌هاي کوچک (منومرها) به صورت يک زنجيره دراز چندهزارپاره‌اي (پليمر) ساخته مي‌شوند. هزينه توليد و فرآوري پلي‌اولفين‌ها از بسياري از پليمرها و مواد جايگزين‌شده با آنها کمتر است. علاوه بر اين افزايش استحکام و دوام پليمرها، سازندگان را به استفاده از مواد کمتر قادر مي‌سازد. PPARC شوراي تحقيقات نجوم و فيزيک ذره Probe پروب Proteins پروتئين‌ها يکسري از بلوک‌هاي سازنده شيميايي که سلول‌ها، اعضا و بافت‌هاي پستانداران (همچون عضله) از آن ساخته مي‌شوند. همچنين به عنوان هورمون، آنزيم و پادتن با ميکروبها مبارزه مي‌کنند. پروتئين‌ها از زنجيره‌هاي درازي از بلوک‌هاي سازنده کوچکي موسوم به اسيدآمينه ساخته مي‌‌شوند. اسيدهاي آمينه اندازه، شکل و طول مولکول‌هاي پروتئين‌ها را تعيين مي‌کنند و به آنها قابليت عجيب پيچش و بازشدن مثل يک مار را مي‌دهد. Proteomics پروتنوميک‌ به همه پروتئين‌هاي "ابرازشده" توسط يک ژنوم اطلاق مي‌شود. بنابراين شامل تشخيص پروتئين‌ها در بدن و کشف نقش آنها در کارکردهاي فيزيولوژيکي و پاتوفيزيولوژيکي نيز مي‌‌شود. PVD رسوبدهي فيزيکي بخار Quantum computer کامپيوتر کوانتومي کامپيوتري که از مزاياي خواص مکانيک کوانتومي همچون ابر موقعيت[1] و احتباس[2] ناشي از اجزاي نانومقياس، مولکولي و اتمي و زيراتمي بهره مي‌برد. Quantum cryptography رمزنگاري کوانتومي اين سيستم‌ها از اصل عدم قطعيت هايزنبرگ بهره مي‌برد. اين اصل بيان مي‌دارد، که اندازه‌گيري يک سيستم کوانتومي- به طور ذاتي- باعث تغيير آن شده، و لذا اطلاعات بدست‌آمده در مورد حالت پيش از اندازه‌گيري آن صحت ندارد. بنابراين استراق سمع يک کانال ارتباطي کوانتومي سبب اغتشاش گريزناپذير آن مي‌شود. اين پديده سبب ساخت يک سيستم رمزنگاري جهت مبادله کليد رمز سري اتفاقي بين دو طرفي مي‌شود، که در مقابل يک استراق سمع‌کننده داراي توان محاسباتي نامحدود، هيچ داده مرزي ابتدايي نداشته باشند. به محض وضع اين کليد رمز، از آن مي‌توان در روش‌هاي رمزنگاري عادي همچون one-time-ped استفاده کرد تا طرفين با امنيت کامل به ارتباط بپردازند. Quantum dot نقطه کوانتومي يک ذره مادي کوچک، که افزايش يا کاهش يک الکترون خواص آن را به نحو ارزشمندي تغيير دهد. البته اتم‌ها نقطه کوانتومي محسوب مي‌شوند، ولي توده‌هاي چندمولکولي نيز چنين‌اند. در زيست‌شيمي، نقاط کوانتومي گروه‌هاي اکسيداسيون- احيا (Redox) خوانده مي‌شوند. در نانوتکنولوژي به آنها بيت‌هاي کوانتومي يا کيوبيت گفته مي‌شود. اندازه آنها در حد چند نانومتر است و از انواع مواد همچون سلنيد کادميوم- که رنگهاي مختلفي را توليد مي‌کند- ساخته مي‌‌شوند. کاربردهاي بالقوه آنها در مخابرات و اپتيک است. نانوذرات فلورسنت- که تا پيش از تابش ماوراءبنفش نامرئي هستند- و ساختار نانوبلوري قادر به تغيير رنگ از ديگر تعاريف آنهاست. نقاط کوانتومي از ديگر مواد فلورسنت انعطاف بيشتري دارد؛ لذا استفاده از ‌آن‌ها در ساخت کامپيوترهاي نانومقياس بهره‌گيرنده از نور براي پردازش اطلاعات مناسب است. Quantum well چاه کوانتومي لايه‌هاي بسيار نازک (معمولاً دو سه نانومتري) مواد نيمه‌هادي که ميان يک ماده مسدودکننده (مثلاً در يک اتصال P-N-P، که ضخامت لايه N در حد nm10 است، فيزيک مرسوم از کارافتاده و اثرات کوانتومي ظهور مي‌يابند) به خوبي رشد داده شدند تا يک "دام الکترون" پديد آيد. الکترون‌هاي به‌دام‌افتاده مصارف مفيدي مثل ليزرهاي بسيار کاراي CD‌خوان‌ها و مخابرات و اپتيک ارزان‌قيمت دارند. Quantum wire سيم کوانتومي نوع يک‌بعدي نقطه کوانتومي، که به الکترون‌ها امکان مي‌دهد به صورت «شبه‌ذره‌اي» در آن جابجا شوند. معمولاً از نيمه‌هادي‌ها ساخته مي‌شوند. RAM کيوبيت حافظه دسترسي اتفاقي- به محاسبه مولکولي مراجعه کنيد. RDAs سازمان‌هاي توسعه منطقه‌اي (انگليس) Reactive ion etching (RIE) حکاکي با يون واکنشگر يک جنبه کليدي در مهندسي مدارات مجتمع جهت انتقال ناهمگون يک الگوي ازپيش‌تعريف‌شده به زيرلايه از طريق تعامل راديکال‌هاي شيميايي واکنشگر و بمباران فيزيکي يوني در محيط‌ پلاسما. در صنعت نيمه‌هادي، از اين فناوري براي ساخت قطعات پيشرفته در اپتوالکترونيک و الکترونيک پرسرعت استفاده مي‌شود. RF فرکانس راديويي فرکانس راديويي RIE حکاکي يون واکنشگر RILEM يک انجمن حرفه‌اي غيردولتي و غيرانتفاعي، که کارش مشارکت در پيشرفت علوم، ر

واژه نامه فناوري نانو

مطالب مشابه :

ساخت قطعات صنعت نفت و طراحي و ساخت نخستين گيربکس توربين بادي

آلیاژهای حافظه دار

موتورهای استرلینگ

روبات جراح

اموال ماشين آلات وتجهيزات ،استهلاک و تهي شدن

ساخت هواپيمای مدل

تاريخچه كوليس و كاليبراسيون

واژه نامه فناوري نانو