هيپر تانسيون ريوي Pulmonary Hyper tension

هيپر تانسيون ريوي عبارت است از افزايش ممتد فشار شريان ريوي (PAP) بيشتر از 25 ميلي متر جيوه در حالت استراحت (نرمال 20-10ميلي متر جيوه) يا افزايش بيش از 30 ميلي متر جيوه در حالت فعاليت (نرمال 30-20 ميلي متر جيوه ) اين فشارها به صورت مستقيم و همانند فشار خون سيستميك قابل اندازه گيري نيستند و بايد در حين كاتتريزاسيون طرف راست قلب اندازه گيري شوند . در صورت نبود اين اندازه گيري ها ، شناخت باليني شرايط بيمار ، تنها شاخص هيپرتانسيون ريوي است . هيپرتانسيون ريوي به دو فرم ( ايديوپاتيك) اوليه و ثانويه تقسيم مي شود . هيپرتانسيون ريوي ثانويه معمولا نتيجه بيماري قلبي يا ريوي است (مانند: بيماريهاي مزمن انسدادي ريوي ، پلورال افيوژن ) علل هيپرتانسيون ايديوپاتيك ناشناخته است . بيشتر در بالغين جوان 40-30 ساله رخ مي دهد . در زنان بيشتراز مردان وجود دارد. شرايط پيشرونده منجر به نارسايي قلب راست و ديس پنه شديد مي شود.
- اتيولوژي: فرم خفيف هيپرتانسيون ريوي معمولا بوسيله انقباض عروق ريوي در نتيجه هيپوكسي مزمن ، اسيدوز و يا هردو اتفاق مي افتد . تجويز اكسيژن ، اصلاح وضعيت اسيد و باز و استفاده از داروهاي و ازوديلاتور معمولا هيپرتايستون ريوي را كاملاً يا تاحدودي به حالت نرمال برمي گرداند . علل هيپرتانسيون ريوي اوليه ناشناخته است و موارد ذيل از علل بروز آن ذكر مي شود :
اختلال مكانيسم هاي ايمني ، آمبولي ريوي ، پديده رينود ، كنتراسپيتوهاي خوراكي ، بيماري سلول داسي شكل و بيماري كلاژن . از علل ايجاد كننده هيپرتانسيون ريوي ثانويه موارد ذيل قابل ذكر هستند: انقباض عروق ريوي به علت هيپوكسي ناشي از بيماريهاي انسدادي مزمن ريوي ، كيفواسكوليوز ،چاقي، استنشاق دود ، ارتفاعات بالا ، اختلات عصبي عضلاني ، پنوموني منتشر بين بافتي ، كاهش بستر عروقي ، آمبولي ريوي ، واسكوليت . اختلالات مادرزادي مانند نقص هاي سپتوم و اختلالات اكتسابي مانند بيماريهاي روماتيسمي دريچه قلب و تنگي ميترال.
- پاتوفيزيولوژي : به طور طبيعي بستر عروق ريوي سيستم با فشار پايين و مقاومت پايين است . افزايش برونده قلبي در يك فرد سالم براي مثال هنگام ورزش ، فعاليت سبب مقداري افزايش درPAP مي شود . عروق ريه افزايش حجم خون را با اتساع خود جبران مي كنند . اما اگر بستر عروقي تخريب يا مسدود شود توانايي دريافت جريان خون كاهش مي يابد و جريان خون زياد شود در نتيجه فشار شريان ريوي بالا مي رود . با افزايش فشار شريان ريوي ، مقاومت عروقي ريوي نيز افزايش پيدا مي كند . هم انقباض شريان ريوي و هم كاهش بستر عروق ريه موجب افزايش مقاومت عروق و افزايش فشار مي شوند . اين افزايش كار بر عملكرد بطن راست تاثير مي گذارد . در نهايت عضله ميو كارد نمي تواند نياز هاي فرايند بدن را تامين كند و هيپرتروفي و نارسايي بطن راست ايجاد مي شود .
- علائم باليني : بيماران با مشكل خفيف معمولا بدون علامت هستند . در فرم متوسط تا شديد علامت اصلي و معمولا تنها علامت تنگي نفس است . تنگي نفس ابتدا هنگام فعاليت و بعدا در زمان استراحت نيز ظاهر مي شود . درد زير جناغ شايع است كه در 50 - 25% بيماران ديده مي شود . ساير علائم شامل خستگي ، سنكوب ، درد قفسه سينه مشابه آنژين ، تپش قلب ، ضعف عضلاني ، سرفه غير موثر ، علائم نارسايي طرف راست قلب شامل ادم محيطي ،آسيت ، اتساع وريد هاي گردني، احتقان كبد ،رال و سوفل قلبي ، كلابينگ مي باشند .
- تستهاي تشخيصي: گرفتن تاريخچه نشان مي دهد كه بيماري ممكن است خانوادگي باشد (تاريخچه مثبت خانوادگي) مواجهه با كوكائين ، متافتامين ، الكل و سيگار از يافته هاي مثبت به نفع بيماري هستند . ارزيابي كامل تشخيصي شامل تاريخچه ، معاينه فيزيكي ، راديوگرافي مطالعه عملكرد ريوي ، الكتروكارديوگرام ، اكوكارديوگرام ، اسكن تهويه / پرفيوژن و كاتتريزاسيون قلبي مي باشد . در بعضي موارد ممكن است بيوپسي باز ريه همراه با توراكوتومي براي تاييد تشخيص انجام شود . انجام بيوپسي معمولاً در زماني انجام مي شود كه هيپر تانسيون ريوي در نتيجه بيماري بافت ريوي (ILD) است . در CxRay هيپرترفي بطن راست و بزرگي شريانهاي ريوي ديده مي شود . از يك اكوكارديوگرام مي توان براي بررسي پيشرفت بيماري و رد ساير علائم استفاده كرد . در ECG هيپر تروفي بطن راست ، انحراف محور راست قلب و امواج pبلندوتيز درليد هاي تحتاني ، امواج R بلند و دپرسيون قطعه ST يا معكوس شدن موج آدرليدهاي قدامي ديده مي شود . PaO2 نيز كاهش مي باشد . ارزشمند ترين روش تشخيصي كانتريزاسيون قلبي است . فشار وج ريوي (PCWP) نرمال باقي مي ماند زيرا عملكرد بطن چپ تغيير نمي كند .
- درمان : هدف از درمان برطرف كردن اختلال قلبي يا ريوي است . اكثر بيماران با هيپرتانسيون ريوي اوليه
در حال استراحت هيپوكسي ندارند اما در هنگام فعاليت به اكسيژن نياز دارند . پيش آگهي در هيپرتانسيون ريوي شديد ، ضعيف است . درمان شناخته شده اي براي اين اختلال وجود ندارد . با درمان حمايتي و تجويز اكسيژن هيپوكسي كاهش پيدا مي كند . در بيماران با نارسايي شديد بطن راست كاهش برون ده قلبي و سير پيشرونده بيماري در حالت استراحت نيز به اكسيژن نياز است . اكسيژن درماني مناسب ، انقباض عروق را معكوس مي كند و هيپرتانسيون ريوي را در زمان كوتاهي كاهش مي دهد . درصورت وجود مشكلات قلبي درمان شامل محدوديت مايعات ، داروها ي مدر براي كاهش تجمع مايع است و گليكوزيدهاي قلبي (ديژيتال ها ) به منظور بهبود عملكرد قلب است . اساس درمان دارويي وازوديلاتورتراپي است وخط اول وازوديلاتورهاي مورد استفاده كلسيم بلوكرها شامل نيفيدپين و ديلتيازم است . در هيپرتانسيون ريوي اوليه وازوديلاتورها از موفقيت متغيري بر خوردارند ممكن است به علت خطر آمبولي ريوي مزمن از ضد انعقادهايي مثل وارفارين استفاده شود . داروي موثري كه براي درمان هايپرتانسيون ريوي استفاده مي شود به خصوص در بيماراني كه به وازوديلاتورهاجواب نمي دهند Epoprosterol تزريقي است كه سبب بهبود علادم هموديناميكي مي شود . درمان با Epoprosterol گران است و نيازمند انفوزيون مركزي مداوم و طولاني مدت است . اين سيستم ممكن است سپسيس و ترومبوز ايجاد كند . epoprosterol بايد در طي تجويز روي يخ نگهداري شود . نيمه عمر دارو حدود 3-4 دقيقه است لذا انفوزيون بايد مداوم و بدون وقفه باشد . پروستا گلاندين ديگري كه ممكن است براي درمان تجويزشود treprostinil يا Remodulinاست كه به شكل وريدي يا زير جلدي تجويز مي شود . اما تزريق زيرجلدي بسيار دردناك است . شكلهاي خوراكي و استنشاقي اين دارو تحت بررسي هستند . و Beraprost پروستاگلدندين خوراكي است كه در ژاپن و جنوب كره مورد استفاده قرار مي گيرد . برخي بيماران با هايپرتانسيون ريوي شديد ممكن است نياز به پيوند قلبي – ريوي پيدا كنند .
- اقدامات پرستاري : اهداف اصلي اقدامات پرستاري عبارتند از : شناسايي بيماران در معرض خطر هايپرتانسيون ريوي . بيماران پرخطر شامل گروههاي زير مي باشند : بيماران مبتلا بيماريهاي انسدادي مزمن ريوي آمبولي ريوي ، بيماريهاي مادرزادي قلب و دريچه ميترال ، بيمار بايد مانيتورينگ شود . پالس اكسيمتري داشته باشد ،ABG به منظور پايش گازهاي خون شرياني انجام شود . اكسيژن طبق دستور تجويز شود و بيمار آموزش لازم را در مورد استفاده از اكسيژن ببيند . داروها طبق دستور تجويز شوند و علائم نارسايي بطن راست كنترل شوند.
- فرآيند پرستاري : مشابه موارد ذكر شده در آمبولي ريوي مي باشد الگوي تنفسي غير موثر،اختلال در تبادل گازها ،ترس و اضطراب ، احتمال بروز نارسايي بطن راست از تشخيص هاي پرستاري مي باشند .
- آموزش به بيمار: احتياطاتي كه بايد موقع مصرف اكسيژن رعايت كند شامل:سيگار نكشد ،جريان اكسيژن را در سطح بالاتري از آنچه تجويز شده قرار ندهد سيستم اكسيژن 30 سانتي متر از منابع حرارتي دور باشد . علامت سيگار كشيدن ممنوع در ناحيه مصرف اكسيژن نصب شود . مطمئن باشد كه وسايل الكتريكي در نواحي منبع اكسيژن به زمين متصل است . از راههاي بهبود اكسيژن رساني استفاده كند . بدليل دريافت اكسيژن بهداشت دهان را به خوبي حفظ كند . تمام وسايل مراقبت تنفسي را به طور مناسب تميز كند . در مصرف آنتي كواكولان ها آموزش هاي لازم جهت پيشگيري از خطر خونريزي داده شود .

منابع:

1.Black medical – surgical nursing
2.brunner&suddarths text book of medical-surgical nursing - 2004
3.lackman text book of medical – surgical nursing.
4.pulmonary embolism by mayo clinic stall . com . jul 21 .2008
5. pulmonary hypertension film clikipedi the free encyclopedia(2008.07-21)
6. راهنماي برنامه ريزي مراقبتهاي پرستاري اولريچ {سوزان پا دريا ديوريج ، سوزان وي لندكانال}ترجمه منيره ابراهيمي و ديگران - ويرايش سيما زهري انبوهي .تهران . گلبان. قاضي جهاني.آريان طب1384

هيپر تانسيون ريوي Pulmonary Hyper tension

مطالب مشابه :

بيماري انسدادي مزمن ريوي(COPD)

پمفلت سیگار مرگ خاموش

اهداف:

نارسایی حاد تنفسی

بهداشت هوا

کم خونی فقر آهن

حفاظت از دستگاه تنفسي

هيپر تانسيون ريوي Pulmonary Hyper tension

مراقبت از سالمندان مبتلا به سرطان