پيامبر(ص): با مكتوب كردن، علم و دانش را نگهداري كنيد

امشب سخن از جان جهان باید گفت

توصیف رسول انس و جان باید گفت

در شـــــام ولادت دو قــطب عالم

تبـریک به صــاحب‌الـزمان باید گفت

فرا رسيدن سال‌‌روز ميلاد پيامبر عشق و مهرباني،

حضرت محمد مصطفي(ص) و امام جعفر صادق(ع) بر شما فرخنده باد

***

برخی همشهريان بزرگوار نسبت به من لطف داشته و دارند كه اين رشته‌ي محبت به يقين دوطرفه بوده و خواهد بود. این عزيزان در برخوردها و ديدارهايي كه داريم در مورد سرانجام كارهاي تحقيقاتي در ارتباط با مردم‌شناسي و تبارشناسي خرم‌آباد و ساير تحقيقات كه اگر عمري باشد به ياري خدا آنها را به صورت كتاب تقديم خواهم نمود، سؤال‌هايي مي‌پرسند.

هم‌چنان كه در آرشيو مردادماه 1386 اين وبلاگ نيز ذكر كرده‌ام، از سال 1384 پيرامون مردم‌شناسي و هم‌چنين تبارشناسي خرم‌آباد شروع به تحقيق نمودم كه ان‌شاء‌الله تا سال 1392 جلد اول كتاب «تبارشناسي خرم‌آباد» را منتشر خواهم نمود.

دوستان بايد توجه داشته باشند كه مشكلات بسياري در زمينه‌ي انتشار چنين آثاري وجود دارد كه چند نمونه از آن را برمي‌شمرم:

1- عدم همكاري اكثر افراد به آن صورت كه مورد توجه شخص محقق است. وقتي كسي از كار و زندگي شخصي‌اش مايه مي‌گذارد، با توجه به اين كه براي اين كار حقوق و مزايايي دريافت نمي‌كند و حتا بايد هزينه‌هاي اياب و ذهاب و تلفن و ... را در طول چند سال تحقيق متقبل شود، شايسته است كه نهايت همكاري با او صورت پذيرد. به طور مثال از طوايف بزرگي مثل كمالوند، طولابي يا سلاح‌ورزي، فقط امكان مراجعه به 4 يا 5 نفر از مطلعين آنها وجود دارد چرا كه نه ما عمر نوح داريم كه افتخار زيارت همه‌ي آنها را در سراسر جهان داشته باشيم و نه اين امكان وجود دارد كه بتوان به همه‌ي آنها دسترسي داشت. خواهشمندم وقتي كسي در زمينه‌هاي تحقيقاتي اعلام فراخوان مي‌كند، عزيزان مطلع، پيش‌قدم شده و ضمن همكاري، سرعت انجام مراحل تحقيق را بالا ببرند.

2- از آن جا كه گردآوري كليه‌ي آثاري را كه در دست تدوين دارم با صرف بهترين‌ سال‌هاي زندگي‌ام يعني دوران جواني تضمين مي‌نمايم، لذا حداقل انصاف را در برخوردها از هم‌شهريانم انتظار دارم. برخي همشهريان خواسته‌ها و انتظارات نامعقولي داشته و چنين مي‌نمايند كه اگر آن طور كه آنها مي‌خواهند عمل نكنيم و ننويسيم، چنين كتبي از درجه‌ي اعتبار ساقط مي‌باشد. لذا با قيد شرط حاضر به همكاري هستند!

خط مشي كتاب «تبارشناسي خرم‌آباد» كاملاً روشن است: «ارائه‌ي اسناد قديمي خانوادگي مربوط به عصر قاجار يا پهلوي، شجره‌نامه‌ي معتبر و تصاوير پرسنلي بزرگان هر خانواده با ذكر اعمال خير آنها در حق مردم شهرشان»

3- عامل زمان در تحقيق‌ها نقش مهم و تعيين‌كننده‌اي دارد. ممكن است يك سند يا تصوير قديمي كه افشاكننده‌ي ابهامات بسياري از رازهاي تاريخي ديار ما باشد، بر اثر بي‌احتياطي يا سهل‌انگاري هر آن نابود شود، لذا ارائه‌ي آن به محققين و چاپ آن‌ها در كتب، به جاودانگي اين اسناد و تصاوير كمك شاياني مي‌نمايد. هم‌چنين زمان‌بر بودن مراحل تحقيق از ديگر مشكلات اين عرصه است. افراد بزرگي چون مرحوم حسام ضيايي، مرحوم امان‌الله طولابي، مرحوم اسفنديار غضنفري‌امرايي، مرحوم علي‌محمد ساكي و ... قصد داشتند تحقيقات ارزشمند خود را در قالب آثاري مكتوب به مردم لرستان ارائه كنند كه متأسفانه دست اجل چنين فرصتي را ز آنها سلب نمود.

بديهي است اگر شخصي به تنهايي اقدام به بالا آوردن ديوار يك ساختمان كند، به منظور روي هم نهادن تك تك آجرها، به سال‌ها زمان نياز دارد، اما اگر چندين نفر با هم اين كار را انجام دهند، سرعت بيش‌تري به خود گرفته و در زمان كوتاه‌تري انجام مي‌شود.

من نيز به تنهايي مشغول گردآوري اين مجموعه‌ها مي‌باشم و علاوه بر آن بايد برای گذران چرخه‌ي زندگي، در محل كارم(مدرسه) هم حاضر شده و علاوه بر آن، فعاليت در نشريات استان و كارهايي جنبي ديگر، مدت زمان زيادي از وقتم را مي‌گيرد كه با وجود خستگي بسيار، هم‌چنان بر تكميل اين تحقيقات و به سرانجام رساندن آنها اصرار مي‌ورزم.

خوشحالم كه اين كار مورد استقبال هم‌شهريان گرامي قرار گرفته و بازخورد مثيت آن را در مجالس مختلف كه حضور دارم مشاهده مي‌نمايم. بهترين لطفي كه عزيزان مي‌توانند در اين زمينه داشته باشند، آن است كه اگر نام خاندان‌شان در ليست تحقيق موجود است، به مطلع‌ترين فرد فاميل اطلاع دهند تا حداقل ملزومات مورد نياز را پيش از مراجعه‌ي ما مهيا نمايند.

در دفـتـر زمـانه فـتـد نـامـش از قـلـم<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

هـر ملتي کـه مـردم صــاحب‌قـلـم نـداشت

در پيشگاه اهل خرد نيســت محترم

هـر کس که فکر جامعه را محتـرم نـداشت

به حمدالله مدتي است كه بسياري از گرفتاري‌هاي شخصي‌ام برطرف شده و با فراغ بال مشغول تكميل تحقيقات هستم. در اين بين، انتشار نشريه‌ي لرستان ورزشي(اقتصاد لرستان) زمان زيادي از وقتم را مي‌گرفت كه به ياري بستگان عزيزم آقايان: حسين و احمدرضا سلاح‌ورزي و ساير همكاران محترم، به زودي اين مشكل نيز برطرف شده و سعي دارم در صورت امكان مدير مسؤولي نشريه را واگذار نمايم تا فرصت بيش‌تري براي پي‌گيري تحقيقات داشته باشم.

خرسندم از اين كه در انتخاب همكاران نشريه راه را به بي‌راهه نرفته و ظرف مدت كوتاه انتشار هفته‌نامه «اقتصاد لرستان» مورد استقبال كم‌نظير هم‌استاني‌هاي عزيز قرار گرفته و به خصوص رضايت دكتر حبيب‌الله دهمرده استاندار محترم و كوشاي لرستان و آقاي محسن فتاحي مشاور رسانه‌اي ايشان و مدير خبرگزاري ايرنا در منطقه لرستان را با چاپ چنين جريده‌اي جلب كرده‌ايم.

هم‌چنين لازم مي‌دانم مراتب امتنان خود را از بزرگواراني كه در مراحل تحقيقات ميداني، همكاري لازم را مبذول داشتند عنوان نموده و تشكر ويژه‌اي نيز از دوستان عزيز آقايان: احد رستگارفرد، محمود ساكي، رضا ملك‌محمدي و مجيد بيك‌زاديان كه همراه با آنها كار يادداشت‌برداري از گورستان‌هاي خضر خرم‌آباد، گوشه شهنشاه، شوراب پارك جنگلي، كوماس و زاهدشير كمالوند را به پايان برده‌ام، داشته باشم.

ان‌شاء‌الله ساير آثار نظير: تاريخچه‌ي بسكتبال، واليبال و هندبال لرستان، تاريخچه‌ي تأسيس نهادهاي دولتي در لرستان، تاريخ تصويري ورزش لرستان، تصحيح سفرنامه‌ي ژاك دمورگان(سفر هيأت علمي فرانسه به لرستان در عصر قاجار)، روزشمار تاريخ لرستان، تدوين قوانين بازي‌هاي بومي‌محلي لرستان، خرم‌آباد از قاجار تا پهلوي(نگاهي به مشاغل مردم خرم‌آباد در آن دوران و ذكر دانستني‌هايي جالب در اين مورد) و ... را به مرور تقديم هم‌شهريان عزيز خواهم نمود. در اين قسمت بخشي از كتاب اخير را كه سه‌شنبه 19 بهمن در صفحه‌ي 3 شماره 36 نشريه اقتصاد لرستان منتشر شد را تقديم مي‌كنم:

كاسب خرم‌آبادي مردم را با خوش‌رفتاري به سمت خويش جذب مي‌كرد

معمرين خرم‌آبادي نقل مي‌كنند كه محمدكريم فرزند محمدرحيم(باني گرمابه پشت بازار خرم‌آباد) كه در عصر ناصرالدين‌شاه و مظفرالدين‌شاه قاجار مي‌زيسته، انساني جوانمرد و خوش‌برخورد بوده است. و اما دو حكايت در مورد او:

1- محمدكريم پيشه‌ي بزازي داشت و در كسب و كار، هميشه رعايت حال همشهريان را نموده و علاوه بر خوش‌برخوردي، اجناس را به انصاف و قيمت مناسب به آنها مي‌فروخت. روزي عده‌اي از بزازان شهر از او به نزد حاكم شكايت مي‌برند كه فلاني با زبان‌بازي نان ما را بريده و مشتريان ما را فراري مي‌دهد و به سوي خود جلب مي‌كند..

حاكم نيز محمدكريم را فرا خوانده و از او در اين مورد توضيح مي‌طلبد. محمدكريم به حاكم پاسخ مي‌دهد كه فردا به محل كسب من بياييد يا نماينده‌اي براي اطلاع از اين امر بفرستيد. فرداي آن روز پس از مراجعه به محل دكان محمدكريم مشاهده مي‌كنند كه او اجناس را از آن نقطه به انتهاي دره‌ي پشت بازار و نزديكي كوه انتقال داده و پس از مراجعه‌ي نماينده‌ي حكام به كوه پشت‌بازار، محمدكريم را در ميان جمع كثيري از مشتريان كه سرگرم خريد از بساط او در آن نقطه‌ي دور هستند مي‌بيند. محمدكريم پاسخ مي‌دهد: اين نتيجه‌ي حسن خلق با مشتري و به قيمت مناسب فروختن اجناس است كه هميشه مردم را به سوي كسبه مي‌كشاند. براي اين افراد فرقي نمي‌كند كه دكانم كجا باشد، حضرات معترض به من بهتر است در پي اصلاح خويش باشند تا مردم به سوي آنها نيز گرايش پيدا كنند...

2- هنگامي كه ابوالفتح‌ميرزا سالارالدوله فرزند مظفرالدين‌شاه براي اولين بار به عنوان حاكم لرستان برگزيده شد(سال 1277 خورشيدي)، با توجه به شنيده‌هايش در مورد ايستادگي مردم لرستان برابر حكام مستبد و عياش قاجار، تصميم مي‌گيرد در بدو ورود به خرم‌آباد از اهالي زهر چشم بگيرد. بنابراين در قسمت شمشيرآباد كنوني، سواران شاه‌زاده بناي قيقاچ‌سواري و تيراندازي را گذاشته تا رعب و وحشتي در دل مردم ايجاد كنند.

محمدكريم كه فردي عيار و نيرومند بود با مشاهده‌ي‌ اين صحنه، پي به مقصود حاكم جديد برده و سريعاً به ميان معركه رفته و الاغي را كه آن‌جا بوده به بر روي دوش بلند نموده و شروع به چرخيدن مي‌كند. سواران حاكم از نيروي جسماني خارق‌العاده‌ي او به هراس افتاده و به همراه شاه‌زاده محو قدرت‌نمايي او مي‌شوند!

فرداي آن روز حاكم، كسي را به سراغ محمدكريم فرستاده و از او دعوت مي‌كند تا به استخدام سالارالدوله درآيد، اما محمدكريم ضمن رد اين پيشنهاد عنوان مي‌كند كه پيشه‌اش چيز ديگري است و از كسب و كارش هم راضي است و نيازي به اين‌گونه توجهات ندارد. فقط منظورش اين بوده تا به شاه‌زاده‌ي جوان و خام بفهماند كه با لرها نمي‌توان از در قدرت و زورگويي وارد شد!

* محمدكريم ذي‌حجه 1323 قمري برابر با بهمن 1284 خورشيدي در سن حدود 35 سالگي درگذشت و در بهشت هشتم آرامستان خضر خرم‌آباد به خاك سپرده شد. روي سنگ مزارش تصوير شيري حك شده كه نشان از پهلوان بودنش دارد. از او 2 فرزند دختر بر جاي ماند.

وي پدربزرگ مادري آقاي صحبت‌‌الله باقريان مدير كتابفروشي باقريان واقع در خيابان شرقي سبزه‌ميدان خرم‌آباد است.

پيامبر(ص): با مكتوب كردن، علم و دانش را نگهداري كنيد

مطالب مشابه :

انتخابات ششمين دوره مجلس در لرستان(بخش اول)

حلالیت‌طلبی

اولين ساختمان بانك‌ملي خرم‌آباد

حكايات خواندني

نگاهي آماری به هشت دوره انتخابات مجلس شوراي اسلامي در خرم‌آباد

خرم‌آباد در عصر قاجار (بخش دوم)

پيامبر(ص): با مكتوب كردن، علم و دانش را نگهداري كنيد

نميري كُرِ لر ، شيرت حلالت

نكته‌اي جالب در تاريخ لرستان

سفرنامه عتبات عاليات(بخش چهارم)