شهدای انقلاب اسلامی، مظلوم‌ترین شهدای تاریخ ایران؛

شهدای انقلاب اسلامی، مظلوم‌ترین شهدای تاریخ ایران؛

بهار سال 1358 برای مردم ایران و همچنین تاریخ این کشور، با همه بهارهایی که پیش از این آمده بود، فرق داشت. این، نخستین فصل سبزی بود که در آن خبری از سلطنت سلطان‏ها و حکومت پادشاهان نبود. مردم از بند رهیدة ایران، بهار 1358 را «بهار آزادی» نامیدند.
با فرا رسیدن نوروز 1358 گروه‏هایی از مردم به مزار شهیدان انقلاب رفتند و آغاز سال نو را بر سر مزار آنها بودند همان‌جا این شعار شکل گرفت و سالها ـ با رسیدن بهار ـ بر زبان‏ها جاری می‌شد: «در بهار آزادی، جای شهدا خالی!»
اما به راستی شهیدان انقلاب اسلامی کدامند و شمارشان چند نفر است؟
من در طول بیست سال فعالیت در حوزه هنری با بیش از سیصد هزار فیش از هزاران جلد کتاب، نشریه، بولتن، سند، ... برخورد مستقیم و غیر مستقیم داشته‏ام و یکی از پرسش‌هایی که در بیست سال ذهنم را مشغول به خود کرده بود، تعداد شهدای انقلاب اسلامی بود. اگر شروع نهضت اسلامی را از اوایل دهه 1340 و پایان آن را 22 بهمن 1357 فرض کنیم در این مقطع زمانی چند نفر از ایرانیان جانشان را برای رهایی کشورشان از بند رژیم استبدادی پهلوی فدا کرده‌اند. شهدای دوران انقلاب را می‌توان به چند دسته تقسیم کرد؛ اعدامی،زیر شکنجه، درگیری مسلحانه، تظاهرات و ... اما نکته مشترک بین آنها این بود که رژیم پهلوی از آنان با عناوین آشوب‌گر، خرابکار و ... یاد می‌کرد و اکثراً آنان بدون مراسم بزرگ‌داشت، مظلومانه به خاک سپرده می‌شدند.
ما برای دسترسی به آمار و اسامی شهدای انقلاب اسلامی و درج آنها در روزشمارهای دفتر ادبیات انقلاب اسلامی دست به این اقدامات زدیم؛ استخراج اسامی از منابعی هم‌چون نشریات، کتاب‌ها، اسناد، خاطرات، اخذ اسامی از مرکز آمار و اطلاعات بنیاد شهید، فیش‌برداری دفاتر پزشک قانونی و مصاحبه با کارکنان پزشک قانونی و برخی کارکنان بهشت زهرا.
در پایان به این جمع‌بندی رسیدیم که تعداد شهدای دوران انقلاب اسلامی بنابر اسناد معتبر (اسامی آنان و نحوه شهادت و ...) کمتر از ده هزار نفر است. حتی یکی از مراکزی که اطلاعات شهدای انقلاب اسلامی را در اختیار ما قرار گذاشت به صورت شفاهی متذکر شد با توجه به مغایرت آمار آنها با آنچه در متن قانون اساسی آمده، در کتابهایی که منتشر می‌کنیم به آمار آنان استناد نکنیم!
مسعود زریبافان معاون رییس جمهور و رییس بنیاد شهید و امور ایثارگران، در یکی از برنامه‏های زنده سیما با نام «پارک ملت» در 16/11/1390 آمار شهدای انقلاب اسلامی را حدود 2700 نفر اعلام کرد.
حال آنکه صادق قطب زاده رئیس وقت صدا و سیما در سخنرانی خود در 25 اسفند 1357 اعلام کرد: «مبارزه‌ مردم مسلمان ایران به‌ خاطر کسب هویت و ایجاد جامعه‌ عدل اسلامى در بدترین شرایط ادامه‌ یافت مردم مسلمان ایران بیش از 60 هزار کشته‌ و 100هزار زخمى را به‌ خاطر برقرارى جمهورى اسلامى دادند.»
و چندی بعد در مقدمه «قانون اساسی جمهوری اسلامی» آمد: «بهایی که ملت پرداخت؛‌ نهال انقلاب پس از یک سال و اندی مبارزه مستمر و پیگیر با باروری از خون بیش از شصت هزار شهید و صدهزار زخمی و معلول و با برجای نهادن میلیاردها تومان خسارت مالی در میان ‌فریادهای‌: «استقلال‌، آزادی‌، حکومت اسلامی‌» به ثمر نشست.»
اما به نظر می‌رسد با توجه به گذشت بیش از سه دهه از پیروزی انقلاب اسلامی مراکز مرتبط با شهدای انقلاب اسلامی باید به دور از شعارزدگی، اقدام به شفاف‌سازی آمار و شناسایی اسامی شهدای مظلوم انقلاب اسلامی کنند. شهدایی که مظلوم زیستند، مظلومانه‌تر جان دادند و در گم‌نامی و غربت به خاک سپرده شدند.

میرزاباقر علیان‌نژاد

برگرفته از هفته نامه تاریخ شفاهی

شهدای انقلاب اسلامی، مظلوم‌ترین شهدای تاریخ ایران؛

مطالب مشابه :

انتشار کتاب خاطرات کارکنان بهشت زهرا(س)

هدیه شهید پلارک به کسی که او را شستشو داد/

داستانهای بهشت زهرا:

شهدای انقلاب اسلامی، مظلوم‌ترین شهدای تاریخ ایران؛

تجدید میثاق کارکنان ناجا با شهدا و امام شهدا/

واقعیتهایی از یک روایت

معرفی کتاب در خصوص شهر نراق(28)