گلچین اشعار جامی-مجموعه 10
بخش ۱۱ - حکایت لاک‌پشت و مرغابیان
جامی » هفت اورنگ » تحفةالاحرار
بسته به صد مهر بر اطراف شط
عقد محبت کشفی با دو بط
شد به فراغت ز غم روزگار
قاعدهٔ صحبتشان استوار
روزی از آنجا که فلک راست خوی
گشت ز بی‌مهریشان کینه‌جوی
طبع بطان از لب دریا گرفت
رای سفر در دلشان جان گرفت
کرد کشف ناله که :«ای همدمان!
وز الم فرقت من بی‌غمان!
خو به کرم‌های شما کرده‌ام
قوت ز غم‌های شما خورده‌ام
گرچه مرا پشت چو سنگ است سخت
دارم ازین بار، دلی لخت لخت
نی به شما قوت همپایی‌ام
نی ز شما طاقت تنهایی‌ام»
بود ز بیشه به لب آبگیر
چوبکی افتاده چو یک چوبه تیر
یک بط از آن چوب یکی سرگرفت
و آن بط دیگر، سر دیگر گرفت
برد کشف نیز به آنجا دهان
سخت به دندان بگرفتش میان
میل سفر کرد به میل بطان
مرغ هوا گشت طفیل بطان
چون سوی خشکی سفر افتادشان،
بر سر جمعی گذر افتادشان
بانگ بر آمد ز همه کای شگفت!
یک کشف اینک به دو بط گشته جفت!
بانگ چو بشنید کشف لب گشاد
گفت که: «حاسد به جهان کور باد!»
زو لب خود بود گشادن همان
ز اوج هوا زیر فتادن همان
ز آن دم بیهوده که ناگاه زد
بر خود و بر دولت خود راه زد
جامی ازین گفتن بیهوده چند؟
زیرکی ای ورز و لب خود ببند!
تا که درین دایرهٔ هولناک
از سر افلاک نیفتی به خاک
بخش ۱۲ - در اشارت به هشیاری روز و بیداری شب
جامی » هفت اورنگ » تحفةالاحرار
هست یکی نیمهٔ عمر تو روز
نیمهٔ دیگر شب انجم فروز
روز و شب عمر تو با صد شتاب
می‌گذرد، آن به خود و این به خواب
روز پی خور سگ دیوانه‌ای
خفته به شب مردهٔ کاشانه‌ای
روز چنان می‌گذرد شب چنین
کی شوی آمادهٔ روز پسین؟
شب چو رسد، شمع شب‌افروز باش
همنفس گریهٔ جانسوز باش
روز و شبت گر همه یکسان شود
بر تو شب و روز تو تاوان شود
بخش ۱۵ - حکایت زاغی که به شاگردی رفتار کبک رفت
جامی » هفت اورنگ » تحفةالاحرار
زاغی از آنجا که فراغی گزید
رخت خود از باغ به راغی کشید
زنگ زدود آینهٔ باغ را
خال سیه گشت رخ راغ را
دید یکی عرصه به دامان کوه
عرضه‌ده مخزن پنهان کوه
سبزه و لاله چو لب مهوشان
داده ز فیروزه و لعلش نشان
نادره کبکی به جمال تمام
شاهد آن روضهٔ فیروزه‌فام
فاخته‌گون جامه به بر کرده تنگ
دوخته بر سدره سجاف دورنگ
تیهو و دراج بدو عشقباز
بر همه از گردن و سر سرفراز
پایچه‌ها برزده تا ساق پای
کرده ز چستی به سر کوه جای
بر سر هر سنگ زده قهقهه
پی سپرش هم ره و هم بیرهه
تیزرو و تیزدو و تیزگام
خوش‌روش و خوش‌پرش و خوش‌خرام
هم حرکاتش متناسب به هم
هم خطواتش متقارب به هم
زاغ چو دید آن ره و رفتار را
و آن روش و جنبش هموار را
با دلی از دور گرفتار او
رفت به شاگردی رفتار او
باز کشید از روش خویش پای
در پی او کرد به تقلید جای
بر قدم او قدمی می‌کشید
وز قلم او رقمی می‌کشید
در پی‌اش القصه در آن مرغزار
رفت براین قاعده روزی سه چار
عاقبت از خامی خود سوخته
رهروی کبک نیاموخته
کرد فرامش ره و رفتار خویش
ماند غرامت‌زده از کار خویش
بخش ۱۷ - در اشارت به عشق
جامی » هفت اورنگ » تحفةالاحرار
رونق ایام جوانی‌ست عشق
مایهٔ کام دو جهانی‌ست عشق
میل تحرک به فلک عشق داد
ذوق تجرد به ملک عشق داد
چون گل جان بوی تعشق گرفت
با گل تن رنگ تعلق گرفت
رابطهٔ جان و تن ما ازوست
مردن ما، زیستن ما، ازوست
مه که به شب نوردهی یافته
پرتوی از مهر بر او تافته
خاک ز گردون نشود تابناک
تا اثر مهر نیفتد به خاک
زندگی دل به غم عاشقی‌ست
تارک جان در قدم عاشقی‌ست
بخش ۱۸ - ختم خطاب و خاتمهٔ کتاب
جامی » هفت اورنگ » تحفةالاحرار
نقش شفانامهٔ عیسی‌ست این
یا رقم خامهٔ مانی‌ست این
غنچه‌ای از گلبن ناز آمده؟
یا گلی از گلشن راز آمده؟
صبح طرب مطلع انوار اوست
جیب ادب مخزن اسرار اوست
نظم کلامش نه به غایت بلند،
تا نشود هر کس از آن بهره‌مند
سر معانی‌ش نه ز آنسان دقیق،
که‌ش نتوان یافت به فکر عمیق
لفظ خوش و معنی ظاهر در آن
آب زلال است و جواهر در آن
شاهد اسرار وی از صوت حرف
کرده لباسی به بر خود شگرف
بسته حروفش تتق مشک‌فام
حور مقصورات فی‌الخیام
ماشطهٔ خامه چو آراستش
از قبل من، لقبی خواستش
تحفةالاحرار لقب دادمش
تحفه به احرار فرستادمش
هر که به دل از خردش روزنی‌ست
هر ورقی در نظرش گلشنی‌ست
کرد مجلد سوی جلدش چو میل
داد ادیم از سر مهرش سهیل
زهره شد از چنگ خوش آوازه‌اش
تار بریشم ده شیرازه‌اش
باش خدایا به کمال کرم،
حافظ او ز آفت هر کج‌قلم!
ظلمت کلک وی ازین حرف نور
دار چو انگشت بداندیش دور
شکر که این رشته به پایان رسید
بخیهٔ این خرقه به دامان رسید
موضوعات مرتبط گلچین اشعار جامی
http://ganjoor.net/jami/7ourang/ منبع
مطالب مشابه :
گلچین سخنان و اشعار شکسپیر (قسمت دوم )
اشعار عرفانی شعرای بزرگ - گلچین سخنان و اشعار شکسپیر (قسمت دوم ) - منتخبی از زیباترین اشعار
گلچین رباعیات باباطاهر 2 (بصحرا بنگرم صحرا تو بینم )
اشعار عرفانی شعرای بزرگ - گلچین رباعیات باباطاهر 2 (بصحرا بنگرم صحرا تو بینم ) - منتخبی از
گلچین زیباترین غزلیات مولوی -قسمت51 (غزلهای1789-1798 )
اشعار عرفانی شعرای بزرگ - گلچین زیباترین غزلیات مولوی -قسمت51 زندگینامۀ عرفا و شعرا و
گلچین بهترین شعرها درباره شب یلدا
اشعار عرفانی شعرای بزرگ - گلچین بهترین شعرها درباره شب یلدا - منتخبی از زیباترین اشعار
گلچین اشعار در مورد عید نوروز (قسمت دوم)
اشعار عرفانی شعرای بزرگ - گلچین اشعار در مورد عید نوروز (قسمت دوم) - منتخبی از زیباترین اشعار
گلچین بهترین اشعار شهریار 3 (22 -38 )
اشعار عرفانی شعرای بزرگ - گلچین بهترین اشعار شهریار 3 (22 -38 ) - منتخبی از زیباترین اشعار عرفانی
گلچین شعر شاعران جهان (مجموعۀ چهارم)
اشعار عرفانی شعرای بزرگ گلچین اشعار و نامه های امام زندگینامۀ عرفا و شعرا و تاریخچۀ
گلچین اشعار شاملو 3
اشعار عرفانی شعرای بزرگ گلچین اشعار و نامه های امام زندگینامۀ عرفا و شعرا و تاریخچۀ
گلچین اشعار جامی-مجموعه 10
اشعار عرفانی شعرای بزرگ - گلچین اشعار جامی-مجموعه 10 زندگینامۀ عرفا و شعرا و تاریخچۀ
گلچین اشعار اقبال لاهوری2 (زبور عجم-قسمت دوم )
اشعار عرفانی شعرای بزرگ - گلچین اشعار اقبال لاهوری2 (زبور عجم-قسمت دوم ) - منتخبی از زیباترین
برچسب :
گلچین اشعار شعرا