میمنت چوبک نخستین قاضی زن در ایران

اهالی حقوق۴-منتشر شده در روزنامه قانون/ شنبه 25 خرداد 92
نخستین قاضی زن در ایران علي گنجي* یکی از موضوعات مهمی‌که همواره در فقه و حقوق به عنوان بحث روز مطرح بوده، بررسی صلاحیت زنان برای قضاوت است. نگاه تاریخی این موضوع نشان می‌دهد که در کشور ما تقریباً همیشه زنان از قضاوت منع شده اند. شاید در اولین نگاه دلیل این منع را حکم شرع بدانیم ولی نباید از عرف جامعه و تاثیر آن، حتی در فتاوای شرعی غافل شویم. بحث قضاوت زنان در فقه همواره بحثی اختلافی بوده که در اینجا قصد رسیدگی به آن را نداریم. تا قبل از انقلاب مشروطه چالشی در این موضوع دیده نمی‌شود. بعد از انقلاب مشروطه و تصویب قوانین مدون نیز؛ اگرچه منع قانونی ایجاد نشد ولی در عمل زنان امکان راه یافتن به کسوت قضاوت را نداشتند. زیرا یکی از شرایط قضاوت؛ داشتن مدرک تحصیلی در علوم قضایی بود و این در حالی بودکه در آن زمان با تحصیل زنان در دانشکده حقوق مخالفت می‌شد. بعد از پیگیری و تلاش عده‌ای از بانوان سرانجام در سال 1324 امکان تحصیل زنان در دانشکده حقوق میسر شد. تا سال 1340 حدود هفتاد تن از خانم‌ها در دانشکده حقوق فارغ التحصیل شدند و چند نفر از آنها موفق به اخذ مدرک دکترا شدند. با این حال زنان همچنان از ورود به مقام قضاوت محروم بودند. سرانجام در سال 1345 پنج تن از زنان دانشجوی دانشکده حقوق با تلاش و پیگیری‌های خود و البته مساعدت منوچهر پرتو( وزیر دادگستری) توانستند وارد دوره کار آموزی قضاوت شوند.
یکی از آنها خانم میمنت چوبک، از اهالی جنوب ایران بود. خانم چوبک فرزند عبدالخالق چوبک، درسال 1323 در شهر بوشهر به دنیا آمد. تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در بوشهر و شیراز گذراند و با کسب رتبه اول و عنوان دانش آموز ممتاز دیپلم گرفت. سال 1342 وارد دانشکده حقوق دانشگاه تهران شد و از خانم‌هایی بود که با پیگیری‌های زیاد توانستند برای اولین بار وارد دوره کارآموزی قضاوت شوند. پس از یک سال کار آموزی، موفق به کسب رتبه چهارم بین تمام شرکت‌کنندگان و رتبه اول بین خانم‌ها در آزمون قضات شد. سال 1348 به عنوان اولین زن قاضی ایران سوگند قضایی را با ادای احترام به قرآن کریم به جای آورد و به کار قضاوت مشغول شد. بعد از اخذ کارشناسی ارشد به تدریس در دوره‌های کارآموزی قضاوت نیز می‌پرداخت.
بعد از انقلاب و تغییرات در قوانین، زنان به طور کلی از قضاوت منع شدند ولی پس از چند سال قوانین اصلاح شد و به زنانی که پایه قضایی داشتند اجازه داده شد تا در بعضی از دادگاه‌ها با عنوان مشاور، خدمت کنند. در اصلاحیه‌های بعدی مجوز تصدی در پست‌های بیشتری ،به‌ویژه در دادگاه خانواده، نیز فراهم شد. خانم میمنت چوبک بعد از انقلاب اسلامی‌مانند سایر خانم‌های قاضی در محدوده‌ای که قانون مشخص کرده بود به خدمت و فعالیت در دادگستری ادامه داد. هرچند او نیز مانند بسیاری دیگر، قاضی زن را از نیازهای اصلی قوه قضاییه می‌دانستند و بر وضع موجود انتقاد داشتند. در شرایط کنونی موضوع قضاوت زنان بیش از هر زمان دیگری مورد بحث و بررسی قرار دارد و عده زیادی خواستار بازبینی در قوانین موجود هستند.
*كارشناس حقوقي لينك روزنامه: http://ghanoondaily.ir/?NPN_Id=171&pageno=5

میمنت چوبک نخستین قاضی زن در ایران

مطالب مشابه :

حقوق و دستمزد در ایران

تأثیر عوامل قانونی بر گسترش «مدرک‌گرایی»/مهارت‌ همچنان در حاشیه

نحوه محاسبه حقوق كارمندان دولت

تعیین میزان افزایش حقوق کارگران در سال 92 - (جزئیات افزایش 25 درصدی حداقل حقوق اداره کار)

میمنت چوبک نخستین قاضی زن در ایران

مدرک تحصیلی نامزدهای رییس جمهوری

پاسخ به سوالات متداول داوطلبان شرکت در آزمون تصدی امر قضا

پاسخ به سوالات متداول داوطلبان شرکت در آزمون تصدی امر قضا

دوره دکترا در کانادا و آمریکا